قوڭىر كۇرتە
كەمپىر داريانىڭ ارعى بەتىندەگى توركىنىنە قىدىرىپ كەتتى. ەرجىگىت تۇنەمەلىك اجەسىنىڭ قاسىندا جاتاتىن. ەكەۋى كوبىنەسە، كۇندە دە، تۇندە دە بىرگە. اجەسى تاڭەرتەڭ ونىڭ استى-ۇستىنە ءتۇسىپ وتىرىپ، تاماعىن جەگىزەدى. ۇزىندى-قىسقالى ەكەۋ سوسىن مەكتەپكە قاراي بەت تۇزەيدى. ساباعى بىتكەن سوڭ، كەمپىر ەكەۋى قول ۇستاسىپ ۇيگە قايتادى. كۇندەگى ادەتتەرى وسى. ۇيگە كەلگەن سوڭ كيىمىن شەشىندىرىپ، اۋىستىرادى. سودان سوڭ اينالىپ-تولعانىپ، «ءىش، جە» دەپ جىلى-جۇمساعىن تورەسىنىڭ اۋزىنا تاقاپ، جەمەسىنە قويماي وبەكتەيدى. سۇيتكەن قامقورشىسى جول ءجۇرىپ كەتكەن سوڭ «جىگىت» اجەپتاۋىر جالعىزسىراپ قالدى. ويتەتىنى — اكەسى مەن شەشەسى قىزمەتتە. ەندى مەكتەپكە ءوزى بارىپ، ءوزى كەلەدى.
ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعى. ۇيىقتايتىن مەزگىل بولدى. «قورىقساڭدار، ەكەۋىڭ ەكى جاعىما جات» دەيتىن قوجاناسىرشىلاپ، امال جوق، اكەسى مەن شەشەسىنىڭ ەكى ورتاسىنان ورىن تەپتى. بۇرىنعى توسەگىندە جالعىز جاتۋعا جۇرەگى قۇرعىر داۋالامايدى. ول قيسايعانى سول، ەسىنە الدەنە ءتۇسىپ، ورنىنان تۇرىپ، تىپىڭ-تىپىڭ ەتىپ بۇرىنعى ءوزىنىڭ جاتىن بولمەسىنە كەتتى. قولىندا اجەسىنىڭ جاتسا دا، تۇرسا دا ۇستىنەن تاستامايتىن، تۇيەنىڭ جۇنىنەن توقىلعان ەتەك-جەڭى شۇرىق-تەسىك، ىلىم-سىلىم ەسكى كۇرتەسى... ونى قۇشاقتاپ، ءبىر شەتىن سالاقتاتىپ جەرگە سۇيرەتكەن كۇيى، كورپەگە ەندى.
اكەسى ۇلىن سويلەتپەك بولدى.
— ءاي، مىناۋىڭ نە؟
— بۇل — اجەمنىڭ كۇرتەسى. نە، كورمەي تۇرسىڭ با؟!
— ونى نەعىلاسىڭ؟
— قاسىما الىپ قۇشاقتاپ جاتام. مۇندا اجەمنىڭ ءيىسى بار.
اكەسى كۇرتەشەنى قولىنا الىپ، تاناۋىنا تاقاپ يىسكەگەن بولدى.
— سەن دە، جىگىتىم، ايتادى-اق ەكەنسىڭ! بۇدان سيىردىڭ ءيىسى شىعىپ تۇر عوي، قۇداي-اۋ! (كەمپىر كۇنىنە ەكى مەزگىل — ازاندا، كەشكە سيىر ساۋادى. وعان ءشوپ سالادى. تەزەگىن الىپ، استىن تازارتادى).
— سوقپا وتىرىكتى!
— مىنا جاقتا-اق جاتسىنشى. قاراسان كەلگىردىڭ يىسىنە تۇنشىعىپ ولەرمىز، — دەپ، اكەسى كۇرتەشەنى قول سوزىم جەردە تۇرعان كرەسلونىڭ ۇستىنە تاستاي سالدى.
ەرجىگىت شاڭك-شاڭك ەتىپ بۇيىرا سويلەدى:
— الىپ بەر وزىمە! ساعان كەرەك بولماسا، ماعان كەرەك!
— ءبىر بولمەنىڭ ىشىندە... قاسىڭدا عوي. ءتيىپ كەتسە، ادامنىڭ دەنەسىن قىشىتادى...
كەمپىردىڭ بالاسىنىڭ داۋسى قاتايا ءتۇستى:
— اپەر دەيمىن!
— ءوزىڭ ءبىر قادالعان جەرىڭنەن قان العان قىرسىق ەكەنسىڭ. ءما! — دەپ سۇراعانىن قولىنا ۇستاتتى.
بالا اجەسىن قۇشاقتاعانداي قوڭىر كۇرتەشەنى كەۋدەسىنە قىسىپ، باۋىرىنا باستى. سودان تىرەۋىش تىرەگەندەي ەكى كوزى باقىرايىپ كوپكە دەيىن ۇيىقتاماي جاتتى. شام جانىپ تۇر. ەكى جاعىندا جاتقان اكەسى مەن شەشەسىنە ءلام-ميم دەپ، ءتىس جارىپ ۇندەمەدى. بەينە الدەبىر ويدىڭ ۇشىعىنا جەتە الماي قينالعان ەرەسەك سياقتى. ەگدە كىسىنىڭ كەيدە ۇيقىسى قاشاتىنى بار. ول شىركىننىڭ شاقشاداي باسىنا نە كەلىپ، نە كەتپەيدى دەيسىڭ؟ بالكىم، ول اياۋلىسىنان ايىرىلىپ قالعان بەيباق شىعار؟ نە مۇراتىنا جەتە الماعان، اسىل ارمانى ادىرا قالعان پاقىر ما؟ سان سۇرقىلتايدان جۇيكەسى جۇقاردى ما؟ الدە ءبىر وكىنىش وزەگىن ورتەپ، اھىلاتىپ، ۋھىلەتە مە؟ ايتەۋىر باسى جاستىققا تيسە، قور ەتە قالمايدى...
ال ون ەكىدە ءبىر گ ۇلى اشىلماعان، اۋزىنان انا ءسۇتى كەپپەگەن، جىلاماي تاماعىن ىشپەيتىن مىنا جۇدىرىقتاي شيكىوكپەنىڭ ۇيقىسى قاشاتىنداي باسىنا نە كۇن تۋدى؟ نە ويلاپ جاتىر؟ بۇل جاعى بەيمالىم. ويتكەنى، كىمنىڭ ىشىنە كىم كىرىپ شىققان؟...
You Might Also Like
-
ەرجىگىت كۇن سايىن ەركەلىكتىڭ نەشە اتاسىن كورسەتەدى. وعان ۇيدەگىلەر بىردە قارق-قارق كۇلىسىپ ءماز بولسا، كەيدە شارت-بۇرت بوپ، شىرت ەتە ءتۇسىپ، تالاقتارى تارس ايىرىلادى. بوقمۇرىن بۇزىقتىڭ قىرىق قىلۋا قى...
-
كىتاپحانا – باسپا تۋىندىلارى مەن باسقا دا اقپارات كوزدەرىن قوعامدىق پايدالانۋ جولىن ۇيىمداستىراتىن مادەني-اعارتۋ اقپارات مەكەمەسى. مەكتەپ كىتاپحانالارى – مەكتەپ وقۋشىلارى مەن مۇعالىمدەر...
