قۋىرداق دايىن
(ءۇش پەردەلى كومەديا)
قاتىسۋشىلار:
جاقان — جاسى وتىز بەستە
ەرەجەپ — جاسى ەلۋ ەكىدە
ءاليما — ەرەجەپتىڭ ايەلى، قىرىق سەگىزدە
كۇلان — جاسى جيىرما بىردە
بولات —جاسى جيىرما ەكىدە
وقيعا ەكى كۇننىڭ ىشىندە وتەدى.
ءبىرىنشى پەردە
پروسەنيۋم
جاز ايلارىنىڭ اياق شەنى. وقيعا تەمىر جول بويىنداعى مال شارۋاشىلىعىمەن شۇعىلداناتىن سوۆحوزدا وتەدى. وقيعانىڭ باسىنان اياعىنا دەيىن وتكەن — كەتكەن پوەزد قوزعالىستارى سەزىلىپ وتىرادى. بۇل ۇلكەن ءومىر تىنىسىنداي ارقاۋ بولۋى شارت. كومەديالىق سىرعا ساي كوڭىلدى مۋزىكا. پوليەۆوي سۋمكاسىن ۇستاپ ەرەجەپ شىعادى.
ەرەجەپ. ءبىزدىڭ باستىقتى كوردىڭىزدەر مە؟ (قاراعان بولىپ.) مۇندا دا جوق، تاعى دا اتگونعا تارتقان عوي شاماسى. ءوزى دە ءبىر دامىل تابۋدى بىلمەيتىن جان ەكەن. سىزدەر ەشتەڭە ەستىگەن جوقسىزدار ما؟ باستىعىمىزدى وبلىسقا الماقشى دەگەن قاۋەسەت شىعىپ ءجۇر عوي. راس بولسا جارار ەدى. مەنىڭ ويىمشا، ءوزى ساق ادام. ەستەرىڭىزگە ساپ قويايىن، قىڭىرلىعى دا جەتكىلىكتى. قيت ەتسەڭ بولدى، «بۇل بارىپ تۇرعان بەرەجيتكا» دەپ شىعا كەلەتىنى دە بار. مەن ءۇشىن ودان ورىنباسارى ءتاۋىر. الگى ءبىزدىڭ كۇلانعا قىرىنداپ جۇرەتىن جاقاندى ايتام. بىلگەن ادامعا ورىنباسار دەگەن دە وسال دۇنيە ەمەس-اۋ! باستىقتىڭ قىرىنا تۇسكەندى قىزعىشتاي قورعايتىن دا سول عوي. ءسويتىپ ءجۇرىپ ءبارىن وزىنە قاراتىپ الادى دا، سارسەنبىنىڭ ساتىنە باستىقتى ۇشىرىپ تۇسىرەتىن دە ورىنباسارلاردى كورگەنبىز. وسى جاعى ەسىمە تۇسكەندە بويىم شىمىرلاپ قويا بەرەدى... باستىق بولماعانىما شۇكىر دەيمىن كەيدە ىشىمنەن. باستىق بولۋ مىندەت ەمەس، باستىقتىڭ بابىن تابا... تو ەست ايتپايمىن. ونى كەيبىرەۋلەر جاعىمپازدىق دەيتىن كورىنەدى. ول دۇرىس ەمەس. ونىڭ اتىن سىيلاۋ قۇرمەتتەۋ دەيدى. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر — سولاي ەمەس پە؟ اسىلىندا قىزمەت ىستەگەن جەرىندە ەڭ الدىمەن بەدەل جاساۋ كەرەك. بەدەل دەگەن بازاردان ساتىپ الاتىن زات ەمەس، ونى ءوزىڭ جاسايسىڭ. مىنەز-قۇلقىڭ، ءتىپتى ەڭبەگىڭ جاسايدى دەگەن دە دۇرىس. جارىقتىق ەرەكەڭ سولاي دەۋشى ەدى-اۋ دەپ كەيىن وزدەرىڭ-اق ايتاسىڭدار. ال ەندى، ەلدەن بۇرىن شىققانداعى ويىم سىزدەرمەن اقىلداساتىن ءبىر شارۋانىڭ جايى. ول كۇلان مەن جاقانعا بايلانىستى جۇمىستار ەدى. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، الگى ءبىزدىڭ ۇيدەگى مىقتى بار عوي، ايەلىمدى ايتامىن، ول مەنىڭ ايتقانىما قارسى جۇرمەسە شانشۋلاپ قالاتىنى بار، بۇگىن تاعى دا كونبەيتىن سىڭايىن تانىتىپ وتىر. ءوز باستىعىمىز وبلىسقا كەتسە، ونىن، ورنىنا جاقان قالاتىنىندا ءسوز جوق. ونى سىزدەر دە ءبىلىپ وتىرسىزدار. كۇلان جاقانعا قوسىلسا، قالاي دۇرىلدەتكەنىمدى كورىپ تۇرىڭدار. تويىنا ءبارىڭدى دە شاقىرام. (ساعاتىنا قاراپ.) تاعى دا بىرەۋ كەلىپ قالار. ال ەندى، ءبىزدىڭ ءاليمانى كورە قالساڭىزدار، «جاقانداي كۇيەۋ بالانى جالعاندى جاياۋ ارالاساڭ دا تابا المايسىڭ» دەسەڭدەر بولدى ماعان. جۇرتتان بۇرىن شىققاندا ايتايىن دەگەنىم وسى ەدى.
كەتەدى. مۋزىكا. جاقان شىعادى.
جاقان. دا، بۇل ۇلكەن پروبلەما. ادام جاسى ۇلعايعان سايىن قىز-قىرقىنعا قىرى بولماي ما، قالاي؟ جوق، ودان ەمەس، مەنىڭ ناتۋرام سولاي بولۋ كەرەك. جاس ۋاقىتىمدا دا قىرىپ-جويعانىم شامالى بولاتىن. كەتىپ قالعانى بولماسا العاشقى ايەلىم تاماشا ەدى عوي. پوچەمۋ تو، جاقسى كورەتىن سياقتى ەدى، ءوزىم دە تۇسىنبەي ءجۇرمىن. كەتتى دە تىندى. ەندى تاعى ۇيلەنۋگە تۋرا كەلىپ ءجۇر. «ەشكى ءار قىرىققاندا ءبىر ەلەدى» دەيدى، وندا دا بەت جوق ەكەن. ال مەن شە، ماعان دا وڭاي بولاتىن ءتۇرىن سەزبەدىم-اۋ. ەرەكەڭ ءوزىم رەتتەيمىن دەگەنگە ءماز بولىپ ءجۇرمىن، قايدان بىلەيىن نەمەن تىنارىن. ءبىر باسىندا قىزمەت، ونىڭ ۇستىنە ۇيلەنۋدى ويلاۋ ابدەن بەرەكەڭدى الادى ەكەن. باستارىڭىزعا تۇسكەندە بىلەرسىزدەر، قىزمەت بابىندا ۇيلەنۋ دەيستۆيتەلنو پروبلەما. ءبارىن ءوزىڭ شەشەتىن باستىق بولساڭ ەكەن. ورىنباسارلىق دەگەنىڭ-اق قاجىتىپ بولدى جانە ءبىزدىڭ باستىق ۇزاق دەمالىس، كۋرورتقا بارۋ دەگەندى بىلمەيدى. ءوزى جوق بولسا، سوۆحوزدى بىرەۋ تالاپ كەتەتىندەي كورەدى دە جۇرەدى. بىر-ەكى ايعا كەتە تۇرسا ۋاقىتشا بولسا دا بوي جازىپ، باستىق بولىپ دەگەندەي كۇن تارتىبىندە تۇرعان ءبىراز ماسەلەنى شەشۋگە بولادى عوي. ءبىراق وعان جۇرت مۇمكىنشىلىك بەرىپ وتىر ما؟ تىم بولماسا سىزدەر دە، «وۋ، ەسەن توقبەرگەنوۆيچ! دەمالىسقا شىعىپ، كۋرورتقا بارىپ سەرگىپ قايتىڭىز» دەپ اقىل بەرمەيسىزدەر وعان. (سەزىكتەنە.) جوق، اشەيىن ناز رەتىندە ايتام. (وزىنە-وزى.) وسىنىم بەكەر بولدى-اۋ شاماسى. (وزگەرە.) شىنىنا كەلسەم، ەسەن توقبەرگەنوۆيچ — تاماشا رۋكوۆوديتەل، ۇلكەن پراكتيك. جۇمىس دەگەننەن جانىن ايامايتىن ناعىز ازامات. Mine، بۇل پىكىرىمدى ايتۋلارىڭىزعا بولادى. مەيلىڭ اسپانعا ۇش، مەيلىڭ جەرگە ءتۇس، باستىقتىڭ اتى باستىق. سوندىقتان دا بۇل ماسەلەگە جاۋاپتى قاراعان ءجون. سولاي ەمەس پە؟ ال ەندى ۇيلەنۋگە كەلسەك — مەنى ءبارىڭىز دە تانيسىزدار. جان بالاسىنا جاماندىعىم جوق. سول قاسيەتىمدى مەنىڭ سورىما كۇلان دا بىلمەي-اق كەلەدى. «جاقان مەنىڭ جارىم بولسا دەيتىندەي جىگىت» دەپ بىرەۋىڭىز دە وسى كۇنگە دەيىن ايتپاي كەلە جاتقاندارىڭىزعا ازداپ رەنجيمىن. ەندىگىسىن وزدەرىڭىز بىلىڭىزدەر، اعايىن ادامدارمىز عوي، ەرەكەڭدى تاۋىپ الايىن.
كەتەدى. مۋزىكا. كۇلان شىعادى.
كۇلان. الگى جاقان وسىلاي كەتتى دەپ ەدى عوي. كورسەڭىزدەر ايتا سالىڭىزدارشى، وبليسپولكومنىڭ ورىنباسارى ەرتەڭ كرايعا كەتەدى ەكەن. سوعان قاعازدار دايىنداۋ كەرەك ەدى، قايدان تاپسام ەكەن.
كەتە بەرگەندە بولات قارسى شىعادى.
كۇلان. جاقاندى كوردىڭ بە؟
بولات (اندەتە).
كورسەم-داعى، كورمەسەم دە-ەي،
كوڭىلىم سەنەن ايرىلماس،—
دەپ جۇرگەن شىعار اعاڭ.
كۇلان. سەنىڭ وسى مىنەزىڭ عوي جۇرتتىڭ جانىنا تيەتىن. جاڭا وبلىستان زۆونيت ەتتى. ەرتەڭ ءبىر كىسى وتەتىن كورىنەدى، سوعان دوكۋمەنتتەر دايىنداۋ...
بولات (ءبولىپ). وتسە، جولى بولسىن. قاعاز دايىنداۋ قيىن با؟ سوۆحوزدىڭ جايى بەس ساۋساقتاي، تەك قاعازعا ءتۇسىر، ءبىتتى. جەزدەڭنىڭ جىرى تاۋسىلدى ما؟
كۇلان. ول ءوزى اڭقاۋ ادام، بولات. جاقانعا كۇيەۋگە شىقساڭ ءجاننات ورنايدى دەۋمەن ءجۇر. (كۇلەدى).
بولات. ەرەكەڭ دەگەن ەسەبىن بىلەتىن اڭقاۋ. جاقان دەسە جانىن قويارعا جەر تاپپايدى. ونىڭ ۇستىنە سەن قىزبەن مەكتەپتە ءبىر وقىعانىم ماعان بالە بولدى.
كۇلان (كۇلىپ). نەگە؟
بولات. سۇتتەن اق، سۋدان تازا بولساڭ دا وزدەرىنشە جامانعا جوريدى. ءار — بەرىدەن سوڭ، جاقان سەنى مەنەن قىزعاناتىندى شىعارىپتى.
كۇلان. نە دەيت، بۇلاردا دا ەس جوق. جاستاردىڭ اراسىندا جولداستىق قاتىناس بولسا-اق، مىندەتتى تۇردە ماحاببات بولۋ كەرەك دەپ ويلايدى-اۋ شاماسى. وسەكتەن قۇتىلام دەسەڭ، روزاڭدى اكەل دە، توي جاسا.
بولات. سەن دە وقۋىڭا كەتىپ، الگى اتى كىم ەدى، بۇيرا باسىڭا جەتسەڭشى. سونىڭ ءوزى ساباقتى قويىپ، بار ۋاقىتىن ساعان حات جازۋمەن وتكىزىپ جۇرگەن قۋ ما دەيمىن.
كۇلان. زناەش، ول اقىلدى جىگىت.
بولات. ادەتتەرىڭ عوي، ءبىزدىڭ روزاعا دا دۇنيەدە مەنەن دانىشپان ادام جوق كورىنەتىن شىعار.
كۇلان. مۇمكىن. اپاي كەلە جاتىر، ال كەتتىك، كەڭسەگە بارىپ الگىنى حابارلاۋ كەرەك.
ەكەۋى دە كەتەدى. مۋزىكا. ءاليما شىعادى.
ءاليما. الگى ءبىزدىڭ ۇيدەگىنى كورگەندەرىڭ بار ما؟ قارتايعانشا باياعى شوشاڭداعان مىنەزى قالمايدى سورلىنىڭ. نە ناۋقاسىنىڭ بارىن بىلمەيمىن، باستىق دەسە باسىن بەرۋگە دايار. بالا تاربيەلەۋ دە وڭاي ەمەس، ال باي تاربيەلەۋ بارىنەن دە قيىن، باستارىڭا تۇسكەندە ءبىر-اق بىلەرسىڭدەر.
كەتەدى. كوڭىلدى مۋزىكادان كەيىن شىمىلدىق اشىلادى. ەرەجەپ ءۇيىنىڭ ۆەرانداسى، قابىرعادا اسپالى تەلەفون، اشىق تەرەزەدەن جەمىس اعاشتارى، گۇلدەر كورىنەدى. ساسكە مەزگىلى. جاقان ارلى-بەرلى تەڭسەلىپ ءجۇر. ءازى وزگەشە كيىنگەن.
جاقان (باسىن شايقاپ). ءاي بىلمەيمىن-اۋ، وسىدان ءبىر نارسە شىقسا جارار ەدى-اۋ. قىزى قۇرعىر تىم تارپاڭ، مىنەزى دە شالكەستەۋ مە قالاي؟ اۋىز تۇشىپ ءبىر سويلەسە الماي-اق دىڭكەم قۇرىپ ءجۇر. بىردەڭە دەسەڭ مازاقتاي ما، شورت زناەت، كۇلە بەرەدى. باياعىنىڭ قىزدارى قايدا، شىركىن! تۋىستارى نە ايتسا دا تىرپ ەتپەۋشى ەدى-اۋ، سابازدار. قازىرگىلەر تۋىس تۇگىل، قۇدايىڭا دا قۇلاق اسا بەرمەيدى. ءوز دەگەندەرىنە تارتادى. سونىڭ ءبارى مەكتەپتە تاربيە جۇمىسىنىڭ ناشارلىعىنان-اۋ دەيمىن. (ايناعا قاراپ، گالستۋگىن جوندەپ تۇرىپ.) كەلبەت دەگەن كەرەك بولسا، شۇكىر، مەندە دە بار سياقتى. (سامايىنان ءبىر تال اق شاش جۇلىپ الىپ، شوشىنا.) مىناۋ يت قايدان ءجۇر ەدى-ەي! توبە مەن جەلكەدەن ورىن تاپپاعانداي سامايعا كەلىپ سەلتيە قالعانىن قاراشى. زاگس-كە بارعانشا شىداي تۇر، جانىم. ەرتەڭىنە تۇگەلدەي اعارىپ كەتسەڭدەر دە ەرىك وزدەرىڭدە. (ايناعا قادالا.) اح، پودلەس! مۇندا تاعى بىرەۋى ءجۇر. (جۇلىپ تاستايدى.) كاك ۆام نە ستىدنو، وتىز بەستە وسىنداي بولا ما ەكەن؟ (ەرەجەپ كىرەدى.) ەرەكە، كۇتتىرىپ قويدىڭىز عوي جايشىلىق پا ايتەۋىر؟
ەرەجەپ. اسىقپاعان اربامەن قويانعا جەتەدى، جاقا.
جاقان. قۋعانىمىز قويان بولسا، وكىنىش جوق قوي. قىز دەگەنىڭىز قاي ترانسپورت بولسا دا قيىنعا سوعا ما دەي بەرەم. جاي كەشىكتىڭىز بە؟
ەرەجەپ. بۇل دۇنيەدە قاتىن، بالا-شاعانىڭ داۋى تاۋسىلا ما. جەڭگەڭە ءبىر تاپسىرمالار بەرىپ دەگەندەي. جەڭگەڭ مىنەزى جالپى نەچاۋالاۋ. ال ەندى ءبىر كەسىرلەندى مە، اللا-تاعالام بەتىن اۋلاق ەتسىن. مىنا شاش نەمەن اعاردى دەيسىڭ، جاقانجان-اۋ؟
جاقان. بالدىزىڭىزدىڭ دا مىنەزى اپاسىنان اينىماي قالسا، ءبىزدىڭ شاشقا دا زاۋال تۋماس پا ەكەن، تەگى.
ەرەجەپ. ويبوي، شىراعىم-اي! ول قانشا دەگەنمەن وقىعان بالا عوي. دۇنيەنىڭ شاتاعى شالا ساۋاتتى قاتىننان شىعاتىنىن بىلمەۋشى مە ەدىڭ؟
جاقان. قايدان بىلەيىن، قىزدىڭ سىرى قىرىق قاتپار، ايەل بولعاندا الپىستان ءبىر-اق شىعاتىن كورىنەدى عوي.
ەرەجەپ. شاماڭىز شاما، جاقا. ءبىراق ول ءقاۋىپتى عوي. بۇرىن اۋەلى بەتىن بەرى قاراتىپ الساڭىزشى. جەڭگەڭدى ماگازينگە جىبەردىم. زۆاندادىم. قىز ءقازىر كەلەدى، بىردەڭەنى سىلتاۋ ەتىپ مەن دە تايىپ تۇرايىن.
جاقان (شوشىنا). سوندا مەن جالعىز قالام با؟
ەرەجەپ. ەندى قالاي، ويباي-اۋ، وڭاشاعا نە جەتەدى، مەنىڭ كوزىمشە سويلەۋگە ۇيالادى عوي.
جاقان. سونىسى تاعى بار ەكەن-اۋ.
ەرەجەپ. ءتىل جاعىنان جامان ەمەس ەدىڭىز عوي. بورانداتا جونەلمەيسىز بە؟
جاقان. (جەلكەسىن قاسي). ءتىل دەگەنىڭىز بارشىلىق، ءبىراق وسىنداي ماسەلەگە كەلگەندە ءوزى قيىنداۋ بولاتىنى بار.
ەرەجەپ. «قىزدا بولسا ءۇمىتىڭ، باتىلداۋ. بول، جىگىتىم» دەپ راديودان كۇندە قاقساپ جاتقان جوق پا؟
جاقان (سامايىن سيپاپ). ونىڭ ۇستىنە جاس دەگەن يت تە مەشات ەتە مە قالاي؟
ەرەجەپ. مىناۋىڭ سۇمدىق ەكەن، شىراعىم. مەن عانا ەستيىن، قىرىققا جەتپەي جاتىپ و نە دەگەنى-ەي! باسا-كوكتەيتىن باياعى زامان ەمەس. بۇل كەزدە بۇعالىقتى جان-جاقتان تاستاماساڭ جانە بولمايدى.
جاقان. وتىز بەسىڭىز دە وسال جۇك ەمەس پە دەپ تۇرمىن.
ەرەجەپ. ويباي بەتىم-اي، ەندى قايتەيىن. وتىز بەسىڭ قۇلاندى قىل بۇراۋمەن قۇلاتاتىن كەز ەمەس پە؟
جاقان (سەرپىلە). اڭگىمە وندا تۇرعان جوق-اۋ، ءوز قاتارىن، بولسا، جورعالاي جونەلەسىڭ عوي. كۇلان جاس، تاعى باسقا دەگەندەي، سىيلايمىن عوي باياعى.
ەرەجەپ. وندا سىرتىنان سىيلا دا ۇيلەنبەي جۇرە بەرىڭىز.
جاقان. ءاي، ەرەكە. قازىرگى جاستاردىڭ تىلىنە...
ەرەجەپ (ءبولىپ). قايداعى جاس، ول بيىل جيىرما بىردە.
جاقان. سولاي ەكەن-اۋ ءوزى.
ەرەجەپ. قويىڭىزشى، وقىعان ادامدار ءتىل تابا المايدى دەگەنگە سەنبەيمىن. كەيدە وسى كىتاپتاعى عاشىقتاردى دا ايتا بەرەتىن كورىنەدى عوي. وندايدىڭ تالايىن وقىدىڭدار. «قاجەتىمە جارايدى-اۋ» دەگەن ءبىر جەرىنەن ويىپ ال دا سارناي جونەل.
جاقان. مۇنىڭىز دا اقىل ەكەن.
ەرەجەپ. باياعىدا قوزى كورپەشتى ءبىر كورگەنىم بار. سوندا جەل — بايان دەپ سىبىرلايدى دەگەنى ءالى ەسىمدە. وسىندايلاردىڭ باسىن قۇراستىرىپ ايتا بەرمەيسىز بە؟
جاقان. ودان قايران بولسا ايتىلار-اۋ. (شيرىعىپ.) تاۋەكەل ەندى، بۇگىن بەلدى بۋىپ تۇرمىن.
ەرەجەپ. قۇر بۋىپ جۇرە بەرمەي، شەشىلىپ سويلەۋ كەرەك. بىلتىر: «كەلەر جىلى وقۋعا باراسىڭ»، — دەپ اۋزىمنان قاعىنىپ ايتىپ قويىپ ەدىم. سەن دە وقىتام دەي بەر.
جاقان. ول ايتىلادى عوي.
ەرەجەپ. ايتۋىن ايتسام دا وقۋ دەگەننىڭ ءوزى ەكى تالاي. جايلاۋبايدىڭ قىزى بىلتىر كەتىپ ەدى، ءبىر سىپ بورباي سۋماقايعا ءتيىپ الىپتى. اكەسى: «ەكەۋى ءبىر كۋرستا وقيدى ەكەن، تىم ءتاۋىر بالا» دەپ شىرەنگەن بولادى. وسى جاسقا كەلگەلى بايعا تيگەن ادامعا وقۋ قونعانىن كورگەنىم جوق.
جاقان. وندايلار تولىپ جاتىر. قوسىلىپ، بىرگە ينستيتۋت بىتىرگەندەردىڭ تالايىن كورگەنبىز. اڭگىمە ادامىنا بايلانىستى.
ەرەجەپ. ماعان ءبارىبىر، كۇلاننان پروپەسىر شىعارساڭ دا ەرىك وزىڭدە. ۇيلەنەتىن ءوزىڭ
جاقان. البەتتە وقىتام عوي.
ەرەجەپ. ءوز قاتىنىما قايدا وقىتساڭ دا اقىل كىرمەيتىنىن انىق بىلەم. سىيلاس ادام بولعان سوڭ جانىم اشىپ قامىڭدى ويلاپ جۇرگەنىم عوي. ايتپەسە كۇلان سياقتى المانىڭ ساباعىنداي بالاعا قۇشاق جايىپ جۇرگەن از با؟ جاتقا كەتكەنشە وزىڭدەي ءقادىر بىلەر جولداسقا بارسىن دەيمىن دە مەن قاسقا.
جاقان. بۇل اق نيەتىڭىزدى ولسەم دە ۇمىتپايمىن عوي، ەرەكە. وڭعا باسىپ، وي ورىندالسا، ءومىر بويى قىزمەتىڭىزگە دايارمىن.
ەرەجەپ. ول قىزدى كەيدە اينىتاتىن الگى بولات قۋ، وعان دا تىزەڭىزدى باتىرىپ، كوزىنىڭ جاۋىن الىپ قوي. تەك ءجۇرسىن.
جاقان. يە، ول بالا تىم تايتاڭداپ بارادى.
ەرەجەپ. سونى بىلسەڭىز بولعانى. (تەرەزەدەن كورىپ.) ال، كۇلاننىڭ ءوزى كەلە جاتىر. مەن سىرتتاعى شارۋاعا بارا تۇرايىن. (كەتەدى).
جاقان (تاعى دا گالستۋگىن جوندەپ، تاماعىن كەنەپ). ءيا ءسات، نەدەن باستاسام ەكەن؟
كۇلان كىرەدى.
كۇلان (نازار اۋدارماي). سالەمات بارسىز با، اراي. ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ ادامدارى قايدا كەتكەن؟ (وسى ساتتە اشىق تەرەزەنىڭ الدىنداعى سىرتتاعى گۇل تۇبىندە ەرەجەپ تىڭداپ وتىرادى).
جاقان. جۇمىستارىندا شىعار. (داۋسىن كەنەي.) بىزدە دە جات ەمەسپىز، قارىنداس.
ەرەجەپ (سىرتتا). دۇرىس باستادى.
كۇلان (تىكسىنە). ونىمەن نە ايتقىڭىز كەلىپ ەدى؟
ەرەجەپ (قاباعىن شىتا). شانشىلۋىن قاراشى.
جاقان (ابىرجىپ). جاي، انشەيىن شارۋا عوي. (ءسوز تابا الماي كۇمىلجىپ قالادى).
ەرەجەپ. قايداعى اشەيىن شارۋا.
جاقان (ءسوزىن جالعاپ). كۇلان شىراعىم، شارۋا بولعاندا ءوزى بىلاي عوي.
ەرەجەپ (جادىراي). ە، ە. وسىلاي باستا.
كۇلان. ءيا، ايتا بەرىڭىز.
جاقان (ءسوز تابا الماي). نەگىزىنەن العاندا، ءبىزدىڭ پوكازاتەلدەرىمىز جامان ەمەس. (كۇلان قاراپ قالعان).
ەرەجەپ (كۇيىنە). نە دەيدى مىناۋ، قايدا لاعىپ بارادى-ەي!
جاقان. كەشەگى كۆارتالدىڭ وچەتىن جىبەردىڭىز عوي وبلىسقا. سونىڭ ءوزى...
كۇلان (كۇلكىسىن سەزدىرمەي). جىبەردىك. ءوزىڭىز قول قويدىڭىز.
جاقان. يە، كوردىم، ەت تاپسىرۋدىڭ جوسپارى قانشا ورىندالىپ ەدى ءوزى، سونى...
ەرەجەپ (كۇيىنە). قۇداي تاس توبەڭنەن ۇرسىن.
كۇلان. ءجۇز ەكى پروسەنت.
جاقان. بۇل جاعى جاقسى ەندى، بيىل مىندەتتەمە، ءسوز جوق اسىرا ورىندالادى.
ەرەجەپ (ىزالى). الجۋىڭا بولايىن.
جاقان (كۇمىلجىپ). ءبىراق باسقا شارۋا جاعى...
ەرەجەپ. يە، نە، سولاي توتەلەسەيشى.
كۇلان. قۇلاعىم سىزدە...
ەرەجەپ (قۋانا). وبالىنا نە كەرەك، تىڭداپ-اق تۇر-اۋ قىز.
كۇلان (كەكەسىن ۇندە). مەملەكەت الدىندا تاعى العان مىندەتتەمەڭىز بار ما ەدى؟
ەرەجەپ (قۋانا). انە، قىزدىڭ ءوزى جەتەلەپ كەلە جاتىر.
جاقان (كۇلگەن بولىپ). نەگە بولماسىن، بار عوي، ءبىراق، ونىڭ ورىندالۋى مىنا... (توقتاي قالادى).
ەرەجەپ (جايدارى). باسە، دۇرىس، مىسىق تابانداپ كەلەدى، قالاي-قالاي قيعاشتايدى...
كۇلان. ول نە ەكەن سونداي-اق؟
ەرەجەپ. ماسەلەنى بۇيىردەن قويدى.
جاقان (قايمىعىپ). الگى، الگى ءشوپ شابۋدى ايتام.
ەرەجەپ (ىزالى). و، ابىلەت باسسىن، ابىلەت باسقىر، اينالايىن وكىمەت-اي، ساباۋداي سوۆحوزعا وسىنى دا ورىنباسار ەتىپ جىبەردىڭ-اۋ؟
كۇلان (كۇلە). ول الداقاشان ورىندالعان جوق پا؟
ەرەجەپ. ال كەرەك بولسا.
جاقان (ابىرجىپ). ايتپاقشى سولاي ەكەن عوي ءوزى. مىنا، جۇمىسباستى بولعاندا ادام ۇمىتىپ قالا بەرەدى.
ەرەجەپ (ىزالى). جىندانىپ نەگە كەتپەدىڭ ەكەن.
كۇلان. ءسىزدىڭ نەگىزگى جۇمىسىڭىز سول ەمەس پە؟
ەرەجەپ. ياپىر-اي، دەسەيشى.
جاقان (سەرپىلىپ). وكىمەت پەن پارتيانىڭ الدىندا جاۋاپ بەرەمىز. وبششيم، ايتەۋىر، وسى كۇنگە دەيىن ەشكىمنەن سوگىس الىپ كورگەن جوقپىن. بۇل دا ادال ەڭبەكتىڭ ارقاسى ەمەس پە، كۇلان شىراعىم!
ەرەجەپ. مىناۋ رايكومنىڭ بيۋروسىندا تۇرعاننان ساۋ ما ءوزى؟
كۇلان. وعان داۋ بار ما، اعاي؟
جاقان. ايتەۋىر جۇمىس-جۇمىس دەپ ءجۇرىپ جار قۇلاعىمىز جاستىققا تيمەيدى. ءسويتىپ ەندى... (توقتاي قالادى).
ەرەجەپ (باسىن شايقاپ). ءماسساعان...
كۇلان. ايتا بەرىڭىز. ايتا بەرىڭىز!
ەرەجەپ (ەرنىن جالاپ). قىزدىڭ شيىرشىق اتۋىن-اي!
جاقان. ءسويتىپ ءجۇرىپ ولەمىز عوي.
ەرەجەپ (ىزالى كۇلكىمەن). ابزالى سول بولار.
كۇلان (كۇلە). قايداعىنى ايتا كورمەڭىز. قاراپ ءجۇرىپ نەگە ولەسىز؟ ونىڭ رەتى كەلمەس، اعاسى. ويلانۋ كەرەك بولار.
ەرەجەپ. قىزدا كىنا جوق.
جاقان. ويلاۋىمدا كەمدىك جوق. سونى ەندى بىلاي ءبىر جۇيەگە سالىپ دەگەندەي...
كۇلان. دۇرىس-اق، مەندە جۇمىسىڭىز بار ما ەدى؟
ەرەجەپ. قاپ مىنانى-اي، قىزدىڭ ءوزى قاراۋىلعا كەلىپ-اق تۇر عوي.
جاقان. سوندا دەيمىن-اۋ ءوزى... بيىل وقۋعا بارادى دەپ ەستىدىم بە؟
كۇلان. البەتتە، بارام.
ەرەجەپ. وقۋىندا نەسى بار مۇنىڭ؟
جاقان. سوندا ءسىزدىڭ ورنىڭىزعا سچەتوۆودتى قايدان تابار ەكەنبىز، وسى جاعىن ويلادىڭىز با؟
ەرەجەپ. بۇل قىز كەتسە، دۇنيە قاراڭ قالار دەيمىسىڭ؟
كۇلان. ونى سىزدەر ويلانۋىڭىز كەرەك. ەكى جىل قىزمەت ىستەدىم، ەندى وقۋعا پراۆوم بار شىعار.
ەرەجەپ. ەسىتەيىن دەگەنىڭ سول عوي.
جاقان. كونەچنو، كونەچنو. وقۋىڭ كەرەك. ونى ويلانىپ ءجۇرمىز. ءبىراق... كۇلان اقىلدى بالا، سىرتتان وقيدى دەپ تە قوياتىنىمىز بار.
كۇلان (كۇلىپ). سوندا، بارىپ وقيتىندار اقىماقتار ما؟
ەرەجەپ. ىلگەن جەرىن قاراشى.
جاقان. قالانىڭ قاق ورتاسىندا ءبىزدىڭ تۋىستار بap، سولاردىڭ ۇيىندە تۇرىپ وقۋىڭىزعا بولادى عوي.
كۇلان. ول قامقورلىعىڭىزعا راحمەت. وبششەجيتيە بار ەمەس پە؟
ەرەجەپ. تاپقان ەكەنسىڭ سەنىڭ تۋىستارىڭا باراتىن ادامدى.
جاقان. پا-پا، كۇلان شىراعىم-اي، سوزگە شەبەرسىزدەر-اۋ! جالپى ايتىپ وتىرعانىم عوي... الگى جايلاۋبايدىڭ قىزىن بىلەسىز عوي؟..
ەرەجەپ. وندا نەسى بار-ەي؟
كۇلان. ەندى تۇسىنىكتى. ءسۇيدى، ءتيدى. بىرگە وقىپ ءجۇر، وندا نە تۇر ەكەن؟
جاقان. جوق، ول دۇرىس. ەكەۋى تەڭ بولعان سوڭ، تو ەست بىلاي جاراسقان عوي.
ەرەجەپ. سەن دە جەتىسىپ تۇرسىڭ. (كۇلان ءۇي ءىشىن جيناستىرعان بولىپ جۇرەدى).
جاقان (وزىنە). نە دەپ كەتتىم وسى؟ ال، تاۋەكەل، باستادىم.
ەرەجەپ. ءيا، ءسات...
كۇلان. بىردەڭە دەدىڭىز بە؟
جاقان. وسى بولات بىلاي قالاي؟ سول جىگىتتىڭ ءوزىنىڭ ءجۇرىس-تۇرىسى دەگەندەي. پىكىرىڭىز قالاي؟
ەرەجەپ. تاعى بەتىنە كەتتى.
كۇلان. كەلگەن كەزدە «تاماشا سپەسياليست» دەپ ءوزىڭىز ماقتاپ ءجۇر ەدىڭىز عوي. مەن ونى كوپتەن بىلەم. ءبىر مەكتەپتە وقىعانبىز. مەنىڭ جولداسىم.
جاقان (شوشىنا). جولداسىم؟!
كۇلان. ءيا، وندا نە تۇر؟ كاك توۆاريشش تاماشا جىگىت.
جاقان (ساباسىنا ءتۇسىپ). ا، كاك توۆاريشش دە. شىنىندا دا، ول ءوزى جامان جىگىت ەمەس.
ەرەجەپ. مىنانىڭ ساندىراعىنىڭ ءتۇرىن-اي!
جاقان (وزىنە). ەندى تۋرا تارتام. (كۇلانعا.) جاسىراتىنى جوق، مەن بويداقپىن عوي، كۇلان شىراق.
ەرەجەپ. ە، ە... باياعىدان بەرى وسىلاي كەتپەيمىسىڭ.
كۇلان. ونى بىلەمىز «جەڭگەيدىڭ تويىنا قاشان بارار ەكەنبىز» دەپ كۇتىپ تە ءجۇرمىز.
ەرەجەپ. ويناعان ەكەنسىڭ. انە، بۇلار سۇيتەدى.
جاقان. ا، نە دەيدى، جانىم-اۋ! (ابىرجي.) ەرەكەڭ ايتقان جوق پا، جەڭگەي دە ءبىلۋشى ەدى عوي؟
ەرەجەپ. مىناۋ ابدەن ءبۇلدىردى-اۋ. (كۇيزەلە.) مۇنى دا ەركەك دەپ، مەنىڭ ايتقانىما كونسە الداقاشان قانجىعاڭدا جۇرمەس پە ەدى؟
كۇلان (ادەيى). ماعان ەشتەڭە دەگەن جوق.
ەرەجەپ. بۇلار ولسە مويىنداي ما؟
جاقان. ياپىر-اي، ءا... ەندى...
كۇلان (جالتارا). ءسىزدىڭ بىرەۋگە ۇيلەنەيىن دەپ جاتقانىڭىزدى ەسىتسە، الداقاشان ايتار ەدى عوي.
ەرەجەپ. بۇلاڭ قۇيرىققا قالاي سالادى.
جاقان (ابىرجىپ). جوق، ولاي ەمەس، مەن ءازىر ۇيلەنبەيمىن. تو ەست ۇيلەنەتىن ادامىم ءالى بەلگىسىز.
كۇلان. ە، مەن وقۋعا كەتكەنشە بولا قوياتىن ءتۇرى جوق بولدى-اۋ، اعاسى؟
جاقان (شيرىعا). اينالايىن، تۋراسىن ايتايىن با؟
كۇلان. ايتىڭىز.
جاقان. وزىڭمەن اقىلداسايىن دەپ ەدىم.
كۇلان. نە تۋرالى؟ (كۇلان گرافيندەگى سۋدى تەرەزەدەن گۇلگە توگەدى. ەرەجەپكە شاشىرايدى. ەرەجەپ ەڭبەكتەي شەگىنە بەرەدى. بولات كىرەدى).
جاقان (بولاتتىڭ كىرگەنىن بايقاماي). ۇيلەنۋ تۋرالى.
بولات. پا-پا، ۇلكەن ماسەلە كوتەرىلىپ جاتىر ەكەن عوي.
جاقان (ابىرجي). ا، سەن بە ەدىڭ؟
كۇلان. ءتىپتى جاقسى بولدى. بولات ۇشەۋىمىز اقىلداسايىق. اڭگىمە مىنادا...
بولات. پوجالۋيستا مەن دايىن.
ەرەجەپ. انا بالا بۇلدىرەدى. بارايىن. قارا باسىپ مىناۋ ورتا جولدا قالدى عوي. (شەگىنشەكتەي تۇرىپ كەلەدى).
جاقان (قىزاراقتاي). بولات، سەن نەپلوحوي سپەسياليسسىڭ. نو، مىنەزىڭ تىكتەۋ. سەن زاۆودتا نەمەسە فابريكتەگى جۇمىسشى ەمەسسىڭ. مال شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى قىزمەتتەسىڭ. مالشىنىڭ ءتىلىن تابۋ وڭاي ەمەس.
بولات. اعاسى، ءسىزدىڭ ۇيلەنۋىڭىزگە مەنىڭ مىنەزىمنىڭ قانشا كەدەرگىسى بار؟
جاقان. جوق سەن ول ماسەلەنى بىلاي قويشى. (كۇلانعا.) ونى كۇلان ەكەۋىمىز كەيىن اقىلداسامىز، تو ەست جالپى كەيىن شەشىلەتىن ماسەلە. مەن ساعان دوستىق، اعالىق رەتىندە ايتام. سەنەن گورى ءومىر تاجىريبەمىز بار. ءومىر دەگەن قىزىق، وقىعانعا دا، وقىماعانعا دا ورىن جەتەدى.
كۇلان. دۇرىس-اۋ اعايدىڭ ايتىپ وتىرعانى.
بولات. اقساقال، ورىنعا تالاسۋدان اۋلاقپىن.
جاقان (ءسوزىن ءبولىپ، اۋەلى يەگىن، كەيىن سامايىن سيپاپ). ۆو-پەرۆىح، اينالايىن، اقساقال دەگەنىڭدى قوي، ۆو-ۆتورىح شامالى جاسى ۇلكەن ادامنىڭ ءبارى اقساقال بولا بەرمەيدى.
كۇلان. قايتا اقساقالدىققا جەتكىزسىن دەپ قۋانباي ما جۇرت؟ ول كوپ جاساۋدىڭ بەلگىسى ەمەس پە؟
جاقان. ماعان ەرتەرەك. تو ەست تۇسىنبەي تۇرسىڭ، كۇلان شىراعىم، بۇل مەنى كەكەتىپ ايتىپ تۇر. (سامايىن سيپاپ.) يمەننو كەكەتىپ تۇر.
بولات. ونداي ويدان اۋلاقپىن. (ەرەجەپ كىرەدى.) مىنە، ەرەكەڭ ايتسىن، مۇنىڭىز قيانات.
ەرەجەپ. بۇل نە داۋ؟ (قاباق شىتا.) بولات جۇرگەن جەردە نايزاعاي وينايدى، تاعى بىردەڭە باستاپ جاتىر عوي شاماسى.
بولات. نايزاعاي ويناسا، بۇلت سەرپىلەدى، نۇر جاڭبىر جاۋادى. ونان دا ەرتەڭگە الگى قاعازدارىمىزدى دايىندايىق.
جاقان. ول نە قاعاز؟
بولات (كۇلانعا). ايتقان جوق پا ەدىڭ؟
كۇلان. سەن حابارلايمىن دەپ ەدىڭ عوي.
بولات. بۇل كىسىنى كورىپ تۇرعانىم وسى.
كۇلان. جانا وچەتتاردى سۇراعانىڭىزدان ەستىگەن شىعار دەپ ەدىم. وبليسپولكومنىڭ ورىنباسارى كرايعا ەرتەڭ ەتەدى ەكەن. سوعان ءبىرسىپىرا قاعازداردى دايىنداپ، پوەزعا الىپ شىقسىن دەپ باعانا كەڭسەگە تەلەفون سوققان.
جاقان (وزگەرە). ەسەن توقبەرگەنوۆنچ تە كەتىپ قالدى-اۋ؟
بولات. ەكى كۇننەن كەيىن ورالام، جاقانعا ايتىڭدار، پۋست كوماندۋەت دەدى.
جاقان (ماڭعازدانا). نۋ، چتو جە، بۋدەم كوماندوۆات. (بولاتقا.) سەن قورا رەمونتتاۋ، ءشوپ سۇرلەۋ جاعىنىڭ جالپى جايىن ەكى بەت ەتىپ جاز. وچەتتاردىڭ وزگەسىن كۇلان ءوزى رەتتەر.
كۇلان (ەرەجەپكە). جەزدە، مەنى نەگە شاقىرتىپ ەدىڭىز؟
ەرەجەپ (جالتاقتاپ). كەيىن ايتام، كەيىن ايتام، بارا بەر جۇمىسىنا، اينالادى قاراكوز بالدىزىنان.
بولات. وندا ءبىز كەتەيىك.
جاقان. كۇلان شىراق، سەن بارىپ جۇمىسىڭدى رەتتەي بەر، ال سەن سابىر ەت، شارۋا بار.
(كۇلان كەتەدى. ەرەجەپ جاقانعا قامشىنى باس دەگەندەي يشارات ەتەدى).
بولات. قۇلاعىم سىزدە.
جاقان (سىزدانا). قۇلاعىڭدى قويا تۇر، ءوزىڭ وتىرشى مىنا جەرگە. (بولات وتىرادى.) بولات، اشىپ ايتۋىم كەرەك، سەن ساياسي ساۋاتىڭ ناشار ادامسىڭ.
بولات (كەكەتىندى). ونى قايدان ءبىلدىڭىز؟ قاي ەمتيحاننان قۇلاپ قالىپ ەدىم؟
ەرەجەپ (دەم بەرە). قاراۋىنداعى ادامنىڭ بار كەم-كەتىگىن، وسال وعاشىن تەك باستىقتار عانا بىلەدى، شىراعىم بولات. ال سەن باسشى قىزمەتتە بولعان جوقسىڭ، ونى مويىنداۋ كەرەك.
بولات. ال سولاي-اق بولسىن.
جاقان. تاك ۆوت، قازىرگى مال شارۋاشىلىعىنا، ەت دايىنداۋ ماسەلەسىنە وكىمەت پەن پارتيا قويىپ وتىرعان تالاپتى ەشۋاقىتتا ەستەن شىعارماۋ — باستى مىندەت. بۇل نە دەگەن ءسوز، بۇل بار مۇمكىنشىلىكتى ماكسيمالنو پايدالانۋ كەرەك دەگەن ءسوز.
بولات. مەن وسىنى تۇسىنبەيدى دەپ ايتىپ تۇرسىز با؟
جاقان. مەن مۇنى كاك رۋكوۆوديتەلدىڭ ءبىرى رەتىندە ايتام.
ەرەجەپ. بىلە بىلسەڭ، شىراعىم، ءدال وسى جانى اشىعان ادامنىڭ ءسوزى. وسىنداي باسشىلاردىڭ ارقاسى ەمەس پە حالىق قاتارىندا جۇرگەنىمىز.
بولات (ۇناتپاي). سىزگە وسىلاي كورىنەتىن شىعار.
جاقان. انە، بۇيرەكتەن سيراق شىعارۋعا قۇمارسىڭ.
بولات (شيرىعا). جاقا، مەنىڭ كەمشىلىگىم بولسا ايتىڭىز. ءبىراق دالەلدەپ ايتىڭىز. بولماسا باستىق ەكەنمىن دەپ...
جاقان (ءبولىپ). بۇل جاقسىلىقتى بىلمەيتىن جىگىت، جاڭا قاتارىڭ بولعان سوڭ، كۇلاننىڭ كوزىنشە بەدەلىڭدى تۇسىرمەيىن دەدىم. (داۋسىن كوتەرە.) ءبىزدىڭ كوللەكتيۆ، كوللەكتيۆ دەمەكشى سەن جاقىندا كەلگەن ادامسىڭ. كوللەكتيۆ دەگەن ءسوز — ءبىر سەميا دەگەن ءسوز. ءبارىمىز ءبىر سەميانىڭ ادامىنداي ءتاتۋ-تاتتى ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارۋىمىز كەرەك.
ەرەجەپ (قوشەمەتتەپ). اي، اينالايىن جاقان-اي، حالىق ءۇشىن تۋعان بالاسىڭ-اۋ. ءسوزىن قاراشى.
بولات (ورنىنان تۇرىپ). كوللەكتيۆكە مەن ىرىتكى سالىپ ءجۇرمىن بە؟
جاقان. اڭگىمە وندا ەمەس.
بولات (ەكىلەنىپ). ەندى نەدە؟
جاقان. كەمشىلىك دەگەندى كەزىندە كورىپ، بىر-بىرىمىزگە كومەكتەسىپ وتىرۋ بۇگىنگى تاڭداعى مىندەت ەكەنىن ەستەن شىعارما. ارينە، كريتيكا، ساموكريتيكا دەگەن ءبىزدىڭ كوللەكتيۆتە بار پارمەندى بويىمەن كورىنسىن. سويتە تۇرا ەتكەن جينالىستا سەن جۇرتتىڭ ءبارىنىڭ بەتىنەن الدىڭ.
بولات. كەشىرىڭىز، جۇرتتىڭ ءبارى ەمەس، ءسىز بەن ەرەكەڭدى سىناعانىم راس. ونى جينالىس دۇرىس دەپ تاپتى.
ەرەجەپ (كۇيىنە). ەندى سونىڭ نە رەتى بار ەدى، اينالايىن. مەن بولسام بارىڭە بىردەي جەڭ ۇشىنان جالعاسىپ دەگەندەي.
بولات. مەن سول جەڭ ۇشىنان جالعاسۋ دەگەنگە قارسىمىن. جاعىمپازدىق دەگەنگە قارسىمىن.
جاقان. پراۆيلنو. جاعىمپازدىق، پودحاليمدىك دەگەندى ءتۇپ-تامىرىنان سۋىرىپ تاستاۋ كەرەك. مەنىڭ دە جانىم جەك كورەتىن نارسە سول. راس، سىن تۇزەلمەي، ءمىن تۇزەلمەيدى. ءبىراق سىننىڭ دا سىنى بار، جولداستار. بەدەل ءتۇسىرىپ، بەرەكەڭدى الاتىن سىننان اۋلاق بولايىق، اۋلاق بولايىق!
ەرەجەپ. انە، ماسەلە قايدا جاتىر. (وزىنە-وزى.) قىزعا كەلگەندە بولماسا، مۇندايدا سايراۋىندا ءمىن جوق-اۋ.
جاقان. جاسىراتىنى جوق، سەنىڭ ورنىڭدا وتكەن جىلى ءبىر جاس جىگىت بولدى. كاك سپەسياليست جامان ەمەس ەدى.
ەرەجەپ. كەلگەن كەزدە قانداي تاماشا بولاتىن، ۇلكەندى ۇلكەندەي، كىشىنى كىشىدەي سىيلاپ ەلپەك قاعاتىن.
بولات. بىلەمىن، ول ءقازىر...
جاقان (ءمان بەرمەي ءسوزىن بولە). سول جىگىت التى ايدىڭ ىشىندە اپشىمىزدى قۋىردى. ەرەكەڭ ءبىر سيىردى بۇزاۋعا ايىرباستاپ جىبەرگەن بە قالاي، سونى؟..
ەرەجەپ. (قيپاقتاپ). وتكەن اڭگىمە عوي.
جاقان. ارينە. يە، سونداي مايدا-شۇيدەنى جيناستىرىپ ارىز دەگەندى ايداسىن-اي كەلىپ. قىز وسپەي مە، كوكەيىڭدى تەسپەي مە دەگەندەي-اق، تەكسەرۋ كەلەم دەگەنشە بۇزاۋ دا باقانداي سيىر بولىپ شىعا كەلدى. بالا سازعا سولاي وتىردى.
بولات. قىلمىس دەگەن سول مايدا-شۇيدەدەن قۇرالادى.
جاقان. وندايعا ءوزىمىز دە تىيىم سالىپ كەلەمىز.
ەرەجەپ (اقىلگويسىپ، ماڭعازدانا). مەنىڭ ويىمشا بىلاي: دومالاق ارىزدىڭ ءداۋىرى الدەقاشان وتكەن. جازادى ەكەنسىڭ، ءاتى-جونىڭدى مەكەن-تۇراعىڭدى ايتىپ جاز، سولاي ەمەس پە، جاقا.
جاقان. البەتتە، سودان كەيىن سويلەسەمىز.
بولات (جىگەرلى). مەن ارىز جازبايمىن. جۇرەگى جارىلىپ كەتسە دە، كىم بولسا دا كوزىنە ايتام. تىڭدامايدى ەكەن، رەداكسياعا جازام.
جاقان. وبلىستىڭ الدى بولماعانمەن كەۋدەسىندە وتىرعان سوۆحوزدى كىم جامانداپ جازا قويار ەكەن.
ەرەجەپ (ەكىلەنىپ). باسە، سونى ايتام-اۋ؟
جاقان. سەن ءالى جاسسىڭ، كوپ نارسەگە تۇسىنبەيسىڭ. ايتايىق، ەرتەڭ انا باستىق ەتىپ بارادى، ول ءوزى كەلسە دە ءبىر مال جەيدى، سوعان ەندى بىلاي...
بولات. تاعى ءبىر توقتىعا اكتى جاساۋ عوي؟
ەرەجەپ. شىراعىم، ەندى قايتەسىڭ؟ اكەلگەن تاباعىڭدا مالدىڭ باسى بولماسا كەيبىرەۋلەر جىلاننىڭ ەتىن كورگەندەي سىزدانا قالادى. ءداستۇر سولاي بولعان سوڭ، امال جوق.
جاقان. شىنىندا سولاي ءوزى. (الداۋسىراتقان بولىپ). ءاي، بولات-اي، كەسىرلىكتەن نە پايدا؟ ونان دا ادام جىبەرىپ ءبىر توقتى الدىر، اكتىسىن ءوزىم بەكىتەمىن.
بولات. سوندا نەدەن ءولدى دەيمىز؟
ەرەجەپ. بالامىسىڭ دەگەن ءا، مال اۋرۋىنىڭ اتىنان كوپ نەمە جوق. بىرىنە جاتقىزا سالمايمىسىڭ. قولداعى دۇنيە ەمەس پە ءبارى.
بولات. بۇل ازىلدەرىڭىزگە كونە الماسپىن. كىم قوناقاسى بەرسە، سول كونەر.
جاقان. سەنەن بۇرىنعى جىگىت تە وسى كەسىرلىگىنەن تاۋىپ ەدى. ءقازىر قايدا جۇرگەنىن ءوزى ءبىلسىن.
بولات. ساعىنساڭىزدار، كەزدەسەرسىزدەر. جۋىردا ءبىزدىڭ ۋپراۆلەنيەگە گلاۆۆەتۆراچ بولىپ كەلىپتى.
جاقان (شوشىنا). نە دەيدى؟
ەرەجەپ. جەتكەن ەكەن عوي.
قولىندا زاتتارى بار ءاليما كىرەدى.
جاقان (وزگەرە). Ay، اسىل جەڭگەسى، امان-ساۋ بارمىسىز!
ءاليما. جاۋ جەيدى دەيمىسىڭ، شىراعىم، ءجۇرمىز عوي.
ەرەجەپ (جۋىپ-شايىپ). بۇگىن ءوزى ماعان اشۋلى. ءاليما ىشكە كىرىپ كەتەدى).
جاقان (قيپاقتاي). ەرەكە، ءبىز كەڭسە جاققا بارىپ، بولات ەكەۋىمىز ەرتەڭگى شارۋانىڭ جايىن ويلاستىرايىق. (ءاليما جاقتى نۇسقاپ). انا ماسەلەنى ءوزىڭىز رەتتەڭىز. (بولات ەكەۋى كەتەدى.)
ەرەجەپ (جالعىز). كەيدە وسىنىڭ ءوزى تىم سۇيەگى جاسىق جىگىت پە دەپ قالۋشى ەدىم، ايتقانىمداي-اق قىزبەن سويلەسكەن ءتۇرى الگى. جۇمىسقا پىسىق ىسىنە مىعىم. سوزگە شەشەندىگىندە ءمىن جوق. بولاتقا تىزەنى مىقتاپ-اق كورسەتتى. بۇل تاراپتان قاراعاندا قىزدى ۇرشىقتاي ءۇيىرىپ كەتەتىن رەتى بار. ءبىراق ول جوق، مىڭگىرلەپ الباستى باستى دا قالدى. تاعى دا: «ەرەكە، ءوزىڭ رەتتە» دەيدى. سوندا ول قىزدى بايلاپ بەرۋىم كەرەك پە؟ شورت زناەت، ءوزىنىڭ ايەل بالاسىنا قىرى شامالى بولىپ تۇر.
ءاليما شىعادى.
ءاليما (سىزدانا). نەمەنە، جەڭگەتايلىعىڭ ىسكە اسىپ كەلە مە؟
ەرەجەپ (شاتىناي). سەن وسى... اقىل وسى ساعان قاشان ەنەدى؟
ءاليما (بايلانىسا كەتىپ). سەنىڭ ايتقانىڭ بولماسا، كەم اقىل كورىنەتىن ادەتىم.
ەرەجەپ. سوندا مەن جاۋعا جەڭگەتاي بولىپ ءجۇرمىن با؟ كۇلاننىڭ مەنەن جاقىن كىمى بار؟ مۇلدە مەن ونىڭ اكەسىندەيمىن. قارشادايىنان قولىمدا ءوستى.
ءاليما. ونىڭ راس، ال ەندى قاي اكە ءوز قىزىنا جەڭگەتاي بولدى؟ سونى ويلادىڭ با؟
ەرەجەپ (ابىرجي). بولىپ جۇرگەندەر دە بار شىعار، مەن ەندى، ءوزىڭ بىلەسىڭ، قانشا دەگەنمەن جەزدەسىمىن عوي.
ءاليما. جەزدەسى بولساڭ، ونىڭ دا جولى بار. الدىمەن كەلەشەگىن ويلا. جاپ-جاس بالا، وقىسىن، ءوز تەڭىن ءوزى تابار دەمەيمىسىڭ.
ەرەجەپ (ىزالى). تەڭىنىڭ ءتۇرى بولات سياقتى قۋ اياق بولسا، ءتاڭىرىم جارىلقاسىن.
ءاليما (سەزىكتەنە). وندا نەسى بار؟
ەرەجەپ. ىرجىڭداپ، ازىلدەسەدى دە جۇرەدى.
ءاليما. مۇنىڭ ۇشقارى اڭگىمە بولار. ەكەۋى ءبىر مەكتەپتە وقىعان جولداس-جورا دەگەندەي.
ەرەجەپ. بار بالە سول بىرگە وقىعانداردان شىعىپ جاتقان جوق پا؟ جايلاۋبايدىڭ قىزى دا بىرگە وقىعانسىپ بوربايدىڭ بىرىمەن كەتىپتى.
ءاليما. كوڭىلى جاراسسا وندا نە تۇر ەكەن؟
ەرەجەپ. كوڭىلى جاراستى دەپ كورىنگەننىڭ قانجىعاسىنا بايلاپ جىبەرەيىن بە؟
ءاليما. دۇرىس ايتاسىڭ، قانجىعاعا بايلاما. ال ەندى دۇنيەنىڭ تۇتقاسى سوندا تۇرعانداي جاقانعا جابىسا بەرەتىن نە سايتانىڭ بار؟
ەرەجەپ (اشۋلى). نەمەنە، جاقان ءبىر ايەلدى اسىراي الماي ما؟
ءاليما (شيرىعا). مىنە، سەنى قۇرتاتىن وسى مىنەزىڭ. سەنىڭ بابىڭدى تابامىن دەپ ءوزىمنىڭ دە ورتا جولدا قالعانىم جەتەر، و نەسى ماعان...
ەرەجەپ (شەگەلەپ). كىمنەن كەمسىڭ؟ نە ءىشىپ، نە كيەم دەمەيسىڭ، ءوزىڭ بي، ءوزىڭ حان.
ءاليما. حاندىعىڭدى دا، بيلىگىڭدى دە باسىڭا جاستاپ جات. شۇبەرەككە ماس بولعان شولجاڭ قىرسىعىمىز وزىمىزبەن كەتسىن.
ەرەجەپ. مۇنداي دانىشپاندىققا قاشان جەتتىڭ؟
ءاليما. سەن، جەتكىزگەن.
ەرەجەپ. مەنىڭ ارقامدا دانىشپان بولساڭ، ارمانىڭ نە، بايبىشە؟
ءاليما (ىزعارلى). ءتىلىمدى قىزدىرماي تىنىش وتىر.
ەرەجەپ (جالتارا). قويدىم، بايبىشەسى قويدىم. باسقا دۇنيە استان-كەستەن بولسا دا، ءوز اشۋىڭنان ساقتاسىن جاراتقان.
ءاليما. ەندەشە سونى ءبىل دە جۇرە بەر.
ەرەجەپ. ءاي، بايبىشە-اي، وسىنىڭ ءبارىن قاي جەتىسكەننەن ايتادى دەيسىڭ؟ مەن ءبىر ءبىلىمى تاسىپ جۇرگەن ادام ەمەسپىن. جولبارىستى جەزدە، ايۋدى اپا دەيتىنىم دە سەندەردىڭ قامىڭ.
ءاليما. ءبىزدى جاۋ جەمەيدى. ءوز باسىڭدى الىپ ءجۇر. ەرتەڭ بالاڭ ءبىتىرىپ كەلەدى. شۇكىر، ءبىر-اق جىلى قالدى.
ەرەجەپ. وعان ءوزىم دە قۋانام. (ماقتانا.) ورتان قولداي زووتەحنيك، سوۆحوزدىڭ ءبىر تۇتقاسىن ۇستاپ تۇرا قالماسا اكەل قولىڭدى.
ءاليما. ون بەس جىل وقىدى، ءوز ءجونىن ءوزى بىلەر، تەڭىن تاۋىپ، ءتىرى بولسا بولدى.
ەرەجەپ . ءتىرى بولعان سوڭ، ءىرى بولعانعا نە جەتسىن، بايبىشە؟ زامان بىلىمدىنىكى، بىلگەندىكى. (وكىنىشپەن.) ءيا ءوز قولىمىزدان ول كەلمەدى. (مۇڭايىپ.) جەڭگەتاي دەپ سەن كەكەتەسىڭ، مەن ءبىر نارسەنى ءبىلىپ ايتام.
ءاليما. نەنى؟
ەرەجەپ. جاسىراتىنى جوق، ول ەكەۋىنىڭ ءتىل تابىسىپ قالۋى دا عاجاپ ەمەس. كۇلان اقىلدى عوي، الىستان ويلايدى.
ءاليما. جاڭا بولاتپەن شاتاستىرىپ وتىر ەڭ عوي.
ەرەجەپ. سەن ايتقان سوڭ ءتۇسىندىم. ول ءبىر بالالىق تا. ماعان سەنبەسەڭ، كۇلاننىڭ تامىرىن ءوزىڭ باسىپ كور. سوڭعى ءوتىنىشىم بولسىن بايبىشە؟ كەيىن ءوزىڭ «شالىم اقىلىن تاپقان ەكەن» دەرسىڭ.
ءاليما. راس بولسا، سويلەسىپ كورەيىن.
كۇلان كىرەدى.
كۇلان. ءبىر قاعازدار قالىپ قويىپتى. (ىشكە كىرىپ كەتەدى).
ءاليما (كۇلانعا). بەرى كەلشى. (ەرەجەپ سىلتاۋ تاۋىپ ىشكە كەتەدى).
كۇلان. اسىعىس پا؟
ءاليما (سىبىرلاي). سەنى نە قۇداي ۇرىپ ءجۇر؟
كۇلان (تاڭدانا). و نە دەگەنىڭىز؟
ءاليما. جاقانمەن ءسوز بايلاسقاننان ساۋمىسىڭ؟
كۇلان (كۇلىپ). ە، سول ما ەدى؟ ءبارى بوس اڭگىمە.
ءاليما (سىبىرلاپ). ەندەشە ءازىر سىر بىلدىرمە! قاعازىڭ كەلگەندە ءبىر-اق تارت وقۋىڭا. مىنا جەزدەڭ كۇيىپ-پىسىپ ءجۇر. (ەرەجەپ شىعادى، ءاليما داۋىسىن وزگەرتىپ.) ءبىز ساعان جاماندىق ويلار دەيمىسىڭ، ويلان!
كۇلان (جالتارا قۋلانىپ). جارايدى، تۇسىنەمىن عوي بارىنە. سىزدەر نە ايتساڭىزدار دا...
ەرەجەپ (قۋانىپ كەتىپ). و، اينالاسىن قاراكوز بالدىزىنان. (ءاليماعا.) ايتتىم عوي جاڭا. كورسىن جۇرت بالدىزىنىڭ تويىن.
كۇلان. مەنى جاقان كۇتىپ وتىر. (كەتەدى).
ەرەجەپ. كوردىڭ بە، جاقان دەگەندى جىپ-جىلى ايتتى.
ءاليما (اڭقاۋسىپ). وزدەرى ءتىل تابىستى دەگەنىڭ راس بولسا، مەن قارسى بولىپ قايدا بارادى دەيسىڭ.
ەرەجەپ. جاڭا بايقاعان جوقسىڭ با؟
ءاليما (ءمان بەرمەي). بايقاعاندا قانداي.
ەرەجەپ (سىبىرلاپ). ەندى ساعان ءبىر قىزىق ايتايىن. ەسەن توقبەرگەنوۆيچتى وبلىسقا السا، جاقان ءسوز جوق سونىڭ ورنىندا قالادى. ماي شەلپەكتىڭ اكەسىن سوندا كورەسىڭ! ەرتەڭ بالامىز ءبىتىرىپ كەلگەندە دە ارقا سۇيەر بىرەۋ كەرەك قوي، مەن بولسام قارتايدىم.
ءاليما. جارايدى ەندى، قويشى، جاقانىڭ اسپاندى تىرەيتىن بولسا كورەرمىز. (تەلەفون شىلدىرلايدى. ەرەجەپ بارىپ الادى).
ەرەجەپ. الاۋ، ءا جاقانبىسىز. (داۋىسى وكتەمدەۋ.) حال قالاي؟ حال قالاي دەيمىن؟ نەچوۋا دەيمىسىڭ. (ءاليما ىشكە كەتەدى.) سول نەچوۋا دەگەنىڭىزدى ەندى قويساڭىز دەيمىن. يە، يە... كح... كح.... ۇيدە ءوزىڭىز قالاي سويلەسىپ ەدىڭىز! تىم ءتاۋىر دەيمىسىڭ؟ (ترۋبكانى باسىپ جۇرتقا.) قارىق قىلىپ ەدىڭ. ترۋبكاعا.) ءسۇيىنشىڭىزدى دايىنداي بەرىڭىز، جەڭگەڭ دە كەت ءارى بولماي شىقتى. يە... يە... كح... كح... (كۇلكىسىن تيا قالىپ.) بولات كونبەدى دەيمىسىڭ، مەن قايدان تابام. كىمنەن... جارايدى، بىردەڭە ەتەرمىز. ءازىر اقشا بار عوي... جارايدى، كەيىن ەسەپتەسەرمىز. ارينە، ارينە، قۇر قول شىعۋ ۇيات، ەل ەمەسپىز بە، البەتتە، تۇستەن كەيىن حابارلاسىڭىز. (ترۋبكانى ءىلىپ، اندەتە.) جاراتقان جاقسىلىققا باستاپ ءجۇر مە، تۇسىمدە قىزىل تۇلكى سويىپ ءجۇرمىن. (ايعايلاپ.) بايبىشە، بەرى كەل. مىقتىنى قارسى الۋ كەرەك بولدى. دايىندىق، دايىندىق...
ءاليما. (ەرەجەپتىڭ قۋانىشتى كەيپىنە تاڭدانا). سەن تىم ەسىرىپ كەتتىڭ، شالىم...
ەرەجەپ. بۇلك ەتە كورمە، بايبىشە. دايىندىق، دايىندىق. (اسىعىس كيىنە باستايدى.) مەن ءبىرازدان كەيىن كەلەم. جاراتقان جاقسىلىققا باستاپ ءجۇر مە، تۇسىمدە قىزىل تۇلكى سويىپ ءجۇرمىن. (ەرەجەپ كەتەدى. ءاليما اڭ-تاڭ).
ءاليما. ءقايتسىن سورلى، الگىگە ءماز بولعانداعى ءتۇرى عوي.
شىمىلدىق.
ەكىنشى پەردە
پروسەنيۋم
مۋزىكادان كەيىن ساحنانىڭ وڭ جاعىنان ازىلدەسىپ كۇلان مەن بولات شىعادى.
كۇلان. سەن قىزىقتان قالىپ قويدىڭ عوي. ماحاببات سىرىن قالاي شەرتۋدى جاقاننان ۇيرەنۋ كەرەك ەدى.
بولات. وندايعا سۋ توگىلمەس جورعا شىعار؟
كۇلان. سۇراما دەيمىن، اعىپ تۇر. سوزدەرى قانداي ساپ التىنداي سالماقتى.
بولات. شىنىمەن سولاي ما ەكەن؟ باسە، ماعان بۇگىن قاھارىن توگۋى جامان، جەل پايدا بولعان عوي اعاڭا؟
كۇلان (كۇلىپ). اڭگىمە نەگىزىندە سوۆحوز شارۋاشىلىعى جونىندە بولدى، تاماشا دەيمىن.
بولات. شارۋاشىلىقتىڭ نە قاتىسى بار ەكەن ماحابباتقا؟
كۇلان. شەبەرلىك سوندا جاتىر. ءشوپتىڭ جوسپارى جانە ماحاببات ماسەلەسى. (كۇلەدى).
بولات. ۆوت ەتو دا! قىزىق ەكەن عوي ءوزى، ءشوپ جوسپارى ورىندالماسا ۇيلەنبەيمىن دەي مە سوندا؟
كۇلان (كۇلىپ). يە، سۇيدەيدى... ويناپ ايتام بيشارا جان عوي... ءبىزدىڭ جەزدەي دە ادام تانىعىش-اۋ، ماقتايدى كەلىپ سونى.
بولات. ەرەكەڭە ءبارىبىر. وزىنەن دارەجەسى ءبىر ەلى جوعارى بولسا بولدى. سونى دانىشپان تۇتادى.
كۇلان (قاباعىن شىتا). اپام دا، مەن دە، وقۋداعى بالاسى دا رەنجىپ تالاي ايتتىق. ابدەن بويىنا سىڭگەن ادەت قوي دەيمىن. بۇگىن تاعى شىعىندالىپ جاتىر.
بولات. ماڭدايى تاسقا ءبىر تيمەي بۇلار توقتامايدى. نەچەۋا. ءومىر ءوزى-اق جونگە سالادى.
كۇلان. جارايدى، جاقان كەڭسەدە كۇتىپ وتىرعان شىعار. «ۋاقىتىندا بولمايسىڭدار» دەپ كەيدە لەكسيا وقيتىنى بار. قاھارىنا ۇشىراپ قالمايىق.
ەكەۋى دە كەتە بەرەدى. مۋزىكالىق پاۋزادان كەيىن ەرەجەپ شىعادى.
ەرەجەپ. (اندەتە شىعىپ). جاراتقان جاقسىلىققا باستاپ ءجۇر مە، تۇسىمدە قىزىل تۇلكى سويىپ ءجۇرمىن.
كوردىڭىزدەر، اعايىن. تويدا كەزدەسەيىك دەگەن ۋادەم — ۋادە. قاي كۇنى بولاتىنىن ءوزىم ايتام. ءبىزدىڭ ءاليمانى يلاندىرعاندارىڭىزعا راحمەت. سىزدەردەن جاسىراتىن سىر جوق. كەيدە وتىرىپ تاڭ قالام، توپىراعى تورقا بولعىر اتا-بابالارىم ءۇش-تورت قاتىن الىپ قالاي كۇن كوردى ەكەن، مىنا بىزدەر ءبىر قاتىننىڭ وزىمەن شاشىمىز اعارىپ بارادى. ءدال بۇگىن سىزدەر ايتپاعاندا ءاليما كونە قويمايتىن ەدى. بۇدان بىلاي قۇداي قالاسا، جاقانمەن «ءسىز»، «ءبىز» دەپ سىزىلۋدى قوياتىن شىعارمىز. «ءاي، جاقان، انانى بىلاي جاسا، مىنانى بىلاي جاسا، مىنانى بىلاي ەت، سەن نەمەنە ءوزى!» دەپ بۇيىرا سويلەيتىن كۇنگە دە جەتەر ەرەكەڭ. ول مىڭ جەردەن باستىق بولعانمەن باجا بولىپ قالادى. «باجا باجانى كورسە باسى قىشيدى» دەگەن اتام قازاق. كورسەتەم مەن وعان ءالى تالاي قيعىلىقتى! اسىعىسپىن، اعايىن، كورىسكەنشە كۇن جاقسى!
اندەتىپ كەتە بەرەدى. كوڭىلدى جاقان شىعادى.
جاقان (ىرجيىپ). جاقسىلىق جاتا ما، ءبارىڭىز دە ەسىتىپ قويعان تارىزدىسىزدەر عوي. جاقسىلىقتى جاسىرما، جاماندىقتى اسىرما دەگەن وسى. (جۇرەگىن ۇستاپ.) ينتەرەسنو، جۇرەگىم پوچەمۋ-تو بۇلكىلدەپ سوعا بەرەدى. زناەش، بۇل قۋانىشتىڭ بەلگىسى. (قيالداي.) اح... كۇلاندى ايتام-اۋ! بوي، سىمبات، ءۇنى قانداي تاماشا! «مەملەكەت الدىندا تاعى العان مىندەتتەمەڭىز بار ما» دەدى-اۋ. مەن دە جاۋ جۇرەكپىن عوي، «نەگە بولماسىن» دەپ سارت ەتە قالدىم. ءسويتىپ، مادەنيەتتى تۇردە سويلەسپەسە بولمايدى عوي. سۇيەمىن، كۇيەمىن دەگەن ول كەيىن ايتىلاتىن نارسە ەمەس پە؟ وزدەرىڭىز كوردىڭىزدەر، مەن ءبارىن دە جاعدايعا، ساياساتقا بايلانىستىرىپ ايتتىم. مەنىڭشە، ونشا قاتەلەسكەن جوقپىن-اۋ دەيمىن. اسىلىندا قىزدارمەن سويلەسكەندە وسىلاي سكرومنو ويلانىپ سويلەسكەن ءجون. مەن سۇيتەم. ەرتەڭ ۇيلەنگەندە كورەرسىزدەر، مەن ەشۋاقىتتا ايەلگە «سەن» دەپ سويلەمەيمىن. «كۇلان اسقاروۆنا، ءسىزدىڭ بۇگىن باسىڭىز اۋىرىپ وتىر ما، كۇلان اسقاروۆنا، سىزگە دارىگەر شاقىرتايىن با» دەيمىن. ايەلدى وزىڭمەن تەڭ ساناۋ دەگەن وسى. جولداس ازاماتشام دەۋدىڭ ورنىنا كەيبىرەۋلەر «ءبىزدىڭ قاتىن»، «مەنىڭ كەلىنشەگىم»، «بايبىشەم» دەپ جاتادى، وسىنىڭ ءبارى گرۋبو، فەودالدىق كوزقاراس. «ەگويزم» دەگەن وسىندايدان تۋىندايدى. مادەنيەت دەگەن، ەڭ الدىمەن، ماحاببات ماسەلەسىندە كورىنۋى قاجەت. ال، «ورتەندىم، كۇيدىم، جاندىم» دەيتىندەر دە بولادى. بايقاساڭ كۇيىپ-جانعان سايتانى دا جوق. بالالى-شاعالى بولىپ ءجۇرىپ جاتادى. ۆيديمو، العاشىندا ابسوليۋتنو وتىرىك ايتاتىن بولۋ كەرەك. كەيدە ۇرىسىپ جانجالداسىپ قوياتىندارى بار. سوندا بۇلاردىڭ كۇيىپ-جانعانى قايدا ءجۇر؟ ءمىنى ماسەلە قايدا جاتىر، جولداستار، تەاتر مەن كينوداعى ماحاببات دۇرىس شىعار، ءبىراق سونىڭ ءبارى مادەنيەتتى بولۋى مىندەت. (ساعاتىنا قاراپ.) ءقازىر كۇلان كەڭسەگە كەلەدى. سوندا تاعى سويلەسەمىن. ءبارىن اسىقپاي ايتام. مۇندايدا سكرومنو، سەرەزنو بولا ءبىل.
پۋشكين ايتتى دەگەن ءبىر اڭگىمە بار ەدى، سونى ۇمىتىپ تۇرمىن. وزدەرىڭىز تالاي ەستىگەن شىعارسىزدار. ۆوت سولاي بولۋ كەرەك. ونىڭ ۇستىنە قىزمەت بابى دا جامان بولمايتىن ءتۇرى بار. ەرتەڭ باستىقتى قارسى الىپ جىبەرسەك، ول دا پليۋس. ەرەجەپ ول جاعىنا جانىن سالىپ جاتىر. ءبىزدىڭ تويىمىز دا سكرومنو بولادى، الدىن الا ايتۋ نەۋدوبنو، ونى وزدەرىڭىز باعالارسىزدار... (ويلانا، وزىنە.) تاك، كۇلانمەن ەكىنشى كەزدەسۋدەگى ءسوزدى نەدەن باستاسام ەكەن... ءا... ءا. باعانا قاي جەرگە كەلىپ توقتاپ ەدىك... (ەسىنە ءتۇسىرىپ، ساۋساعىن ساناپ.) وچەت، ەت، ءشوپ جوسپارى مىندەتتەمە، تاك، تاك، بويداقپىن دەدىم... ءا... سوسىن... دۇرىس، دۇرىس، «وزىڭىزبەن اقىلداسايىن» دەپ ەدىم دەگەن جەرگە كەلگەن ەكەنبىز عوي... دا، دا، سول، ال كەتتىم.
كەتەدى. شىمىلدىق اشىلادى. ەرەجەپ ءۇيىنىڭ قوناق بولمەسى. ۆەراندا جارتىلاي كورىنەدى. جاساۋى ورتاشا. وڭ جاقتا اس بولمەگە شىعاتىن ەسىك. سول جاقتا كۇلان بەلمەسى. ەكى جەكى ءتۇرۋلى ءاليما اسىعىس كىرىپ-شىعىپ ءجۇر. ەندى ىشكە كەتتى. قولىندا ۇلكەن سۋمكاسى بار ەرەجەپ كىرەدى.
ەرەجەپ. بايبىشە، ۋا بايبىشە، قايداسىڭ؟ (زاتتاردى ستول ۇستىنە قويىپ.) تاۋەكەل دەپ كوزدى جۇمدىم.
ءاليما شىعادى.
ءاليما. نە بوپ قالدى؟
ەرەجەپ. كەيدە تيىننىڭ سوم بولىپ ورالاتىن ءساتى دە بولادى. ءتاڭىرىم سوعان جازسىن.
ءاليما (سۋمكانى قاراپ). سونشا الا بەرگەنىڭ نە؟
ەرەجەپ. كونياك دەگەن ءيتىڭ جۇدەتىپ كەتەدى ەكەن. جۇلدىزى مولىراعىنان الماساڭ، تاعى رەتى كەلمەيتىنى بار-اۋ جايراعىردىڭ.
ءاليما. قانشاعا ءتۇستى!
ەرەجەپ. سالقىن جەرگە قويا سال. وتىز سوممەن تاعى دا قوش ايتىستىق.
ءاليما. قاراداي ءجۇرىپ شابىلىپسىڭ عوي، سورلى، وزدەرى اقشادان ەشتەڭە قوستى ما؟
ەرەجەپ. نەچەۋا، بايبىشە، نەچەۋا. جاقان بار شىنىڭدى كەيىن ءوزىم كوتەرەم، ەسەپتەپ قويا بەرىڭىز دەدى.
ءاليما. ەسەپتە دەپ ەرتەڭ جونىن ءبىر-اق كورسەتپەسىن.
ەرەجەپ. ءاي، بايبىشە-اي، كەيدە ءبىر وسىلاي شولاق ويلايتىنىڭ بار-اۋ، ەرتەڭ ءوز ادامىڭ بولعالى تۇرعان جاقان ەمەس پە؟
ءاليما. ءوز ادامىڭ دەگەنمەن وتى بولەك، وشاعى بولەك. وعان دا دۇنيە كەرەك. اشىق اۋىزدىق ابىروي بەرمەيدى.
ەرەجەپ. قويشى ەندى، «ءبارىن دە ءوزىڭىز رەتتەي سالىڭىز» دەپ سالماق ارتا سويلەگەن سوڭ شىدامادىم. ءبارى دە بولات جۇگىرمەكتىڭ كەسىرى. ول كونگەندە ەسەبى باسقاشا تابىلعالى تۇر ەدى.
ءاليما. جاس بالا قورقادى عوي، ءقايتسىن.
ەرەجەپ. قايداعى قورقۋ. قارشادايىنان ۇلكەندەرمەن جاعالاسىپ جۇرگەن جالماۋىز ەمەس پە؟ «شىندىق»، «ادىلەت» دەپ ايقاي سالعاندا ازا بويىڭ تىك تۇرادى.
ءاليما. ادىلەت ۇستاسا ايىپ پا؟
ەرەجەپ. سەن سول بالانى جاقتاۋىڭدى قويشى. ەكى تۋىپ ءبىر قالعانىڭداي اۋزىڭنان تاستامايسىڭ. مەنى دە جەك كورەدى، كەيدە قارسى شىعادى.
ءاليما. جەك كورسە مىنەزىڭنەن دە، ايتپەسە نەسى بار سەندە.
ەرەجەپ. ەل-جۇرتقا جاققان ەرەجەپ، ءبىر بالاعا ۇنامادىم دەپ قايعىرار جايى جوق. جاقان امان بولسىن!
ءاليما. جاقان، جاقان! بۇل ناۋقاستان جازىلۋدان كەتىپ باراسىڭ. ءسويتىپ ءجۇرىپ اقشا سەنىكى، ابىروي جاقاندىكى بولىپ جۇرمەسىن.
ەرەجەپ. ول ءداۋ جاقانعا جاقسى قاراسا، ماعان دا الىس بولماس. ەرەجەپ ەسەبىن ءوزى بىلەدى، (سەرپىلە.) شىركىن دۇنيە، ءبىر كۇن ۇيگە ءتۇسىپ كەتپەيدى-اۋ. ۇيگە شاقىرعانعا نە جەتسىن. ءبىراق ونىڭ رەتى كەلمەس، جول ءجۇرىپ بارادى عوي.
ءاليما. ونان دا وسىنشا دۇنيەنىڭ ءوز قالتاڭنان شىققانىن سەزدىرىپ قالۋدىڭ قامىن ويلا.
ەرەجەپ. ونى ما، ونى... (ويلانىپ.) تاپتىم، تاپتىم...
ءاليما. ءيا، ال، ايت.
ەرەجەپ. جوق، تاپقان جوق ەكەنمىن... تۇرا تۇر.
ءاليما. باستىق كورسەڭ قارا باسىپ مىڭگىرلەپ قالاتىن ناۋقاسىڭ بار سەنىڭ، تاعى دا سوعان ۇشىراپ جۇرمە.
ەرەجەپ. قويشى، سەن دە الدەن ادامنىڭ جۇرەگىن قوبالجىتپاي. ونىڭ ءوزىن بىلاي نەتەم عوي.
ءاليما. مەنىڭ الدىمدا قوبالجىعان جۇرەك، ەرتەڭ ءداۋدى كورگەندە جارىلىپ كەتىپ جۇرمەسىن.
ەرەجەپ (اقتالا). بارىنە سوعىس كىنالى. ابدەن تيتىعىما جەتىپ، قانىمدى بۇزىپ كەتكەن -اۋ دەيمىن. (جەلپىنە.) بىلەسىڭ، ءوزىڭدى العان جىلى پرومكومبيناتتىڭ ديرەكتورين جەردەي الىپ، جەردەي سالىپ سىناعانىمدى. «سەن بىرەۋدىڭ قۇيىرشىعى بولماساڭ جارار ەدى» دەدىم-اۋ، تايسالماي. نە دەگەن وجەتتىك دەسەڭشى، ەشنارسەدەن قايمىعۋ جوق ەدى اتىمەن. سول جىلى سوعىس باستالدى دا، بەس قارۋدى بەلگە اسىنىپ، «مايدان قايداسىڭ» دەپ تارتىپ بەردىك.
ءاليما. جارايدى، ول جىرىڭدى ءوزىم دە بىلەمىن.
ەرەجەپ. ءا، الگىنى مە؟ (ويلانىپ.) قايتسەم ەكەن... ءبارى دە ءوز اقشاما الىنعان دەپ تۋرا تارتسام قالاي بولار ەكەن، بايبىشە؟
ءاليما. وندا ءبۇلدىرىپ الاسىڭ، جاقاننىڭ رەنجىپ قالۋى مۇمكىن. سو جاعىن ويلا.
ەرەجەپ. ءاي، جارىقتىق بايبىشەم-اي، ايەل اتاۋلىنىڭ دانىشپانىسىڭ-اۋ. سەن بولماساڭ (شەكەسىن شەرتىپ.) مىنا قاۋاشاق الداقاشان قۋراپ قالار ەدى. وزىڭە نە جەتسىن، وزىنە.
ءاليما. مەنىڭ ساعان اقىلسىز كورىنۋىم دە، دانىشپان كورىنۋىم دە وپ – وڭاي-اۋ.
ەرەجەپ. ول ءوزى، بايبىشە، ناستروەنيەگە بايلانىستى. تاك، ويلاعاندا بىلاي، بايبىشە. ءبارىن قاعازعا وراپ سىرتىنان بايلايمىز عوي. مىنە مىناۋ ءبىزدىڭ ۇيدەگى جەڭگەننىڭ پىسىرگەن ءدامى، ارناعان مالى ەدى، شىنى بايلار دا ءبىزدىڭ ۇيدەن، ءوزىمىز بولساق، جاقانعا جات ادام ەمەسپىز. «ەرەجەپ، ءاليما» دەپ كونۆەرتكە حات سالام دا جىبەرەم، وسىدان ابزالى جوق.
ءاليما. بۇل دا ءجون، ءبىراق كوزدەرىڭشە اشىپ جاقاننان ۇيات بولىپ جۇرمەسىن.
ەرەجەپ. جو... جوق... اشپايدى، پوەزد بەس-اق مينۋت تۇرادى. (ۆەراندا جاقتاعى تەلەفون شىلدىرلايدى. ەرەجەپ الادى. ءاليما اس ۇيگە كىرىپ كەتەدى.) الاۋ، جاقانبىسىز، تو ەست جاقانبىسىڭ؟ يە، جاقا، الدىم، الدىم، سەمىز بولعاندا اتاماڭىز — كەسپەگە قارا جوق... جاس مال، توقتى عوي... ءقازىر، ءقازىر. (ترۋبكانى باسىپ.) بايبىشە!
ءاليما شىعادى.
— باسىن ءۇيتتىڭ بە؟
ءاليما. كۇيىپ-پىسپەي شىداساڭدارشى ءبارى بولادى.
ەرەجەپ (ترۋبكاعا). كۇيىپ-پىسپەي تو ەست ءبارى دە بولادى. سولاي، ارينە. (ترۋبكانى باسۋدى ۇمىتىپ كەتىپ، ءاليماعا.) نايقالىپ ءجۇرىپ الماي، بولساڭشى. (ابىرجىپ ترۋبكانى جابا قويىپ.) كەشىرىڭىز، سىزگە ەمەس، جەڭگەڭە دەيمىن. (ترۋبكادان قولىن بايقاماي الىپ.) سەن-اق ارام ولتىرەسىڭ ءبىر كۇنى! (ءاليما «ترۋبكانى جاپ» دەپ ىمدايدى.) جوق، جوق، قاتىنعا ايتىپ جاتىرمىن. كەشىرىڭىز، يە، ەندى ءوزىڭىز نەتىپ... كەلىڭىز... كۇتەم. (ترۋبكانى قويىپ، ىشكە كىرىپ، سىلق ەتىپ وتىرا كەتەدى).
ءاليما (ىزالى). كۇندە كورىپ جۇرگەن جاقاننان سونشا قۇتىڭ قاشادى. انا كەلە جاتقان ءداۋدى كورگەندە جان ءتاسىلىم ەتپەسەڭ جارار ەدى.
ەرەجەپ (قالشىلداپ). جانىمدى جەمەشى ەندى. ءبىر ستاكان سۋ بەرشى. (وزىنە-وزى.) جاڭاعى سوزدەردى ماعان ايتتى دەپ ويلاسا، ءولىم-اۋ ءوزى. (ءاليما سۋ اكەلەدى).
ءاليما. ءما، ەسىڭدى جي. و نەسى سونشا قالتىراعانى.
ەرەجەپ (سۋدى ءسىمىرىپ سالىپ). ترۋبكانى تاستاپ جىبەردى دەپ تۇرمىن عوي.
ءاليما (ىزالى). تاستاپ جىبەرسە باسىڭا ءتيدى مە؟
ەرەجەپ. اڭگىمە وندا ەمەس. ۋھ، ءاي سوعىس. (قولىنىڭ تامىرىن ۇستاپ.) مىنانى قاراشى، اتشا تۋلاپ تۇر.
ءاليما (ءزىلدى ۇنمەن). سورلى، سەنى جاعىمپاز ەتكەن سوعىس ەمەس قوي، ونان دا...
ەرەجەپ (ءزىلسىز اشۋمەن). ءاي، مىناۋ نە دەيدى؟ قوي دەيمىن ەندى، نەرۆىمە تيمە. سەنىڭ ماعان جانىڭ اشىمايدى. قان كەشكەن وڭاي ما؟ سەن ومىرىڭدە تىشقان ءولتىرىپ كورگەن جوقسىڭ. مەن ءتورت كۇن ۇدايى فاشيستەردى اتىپ جاتتىم.
ءاليما. ءيا، تالايىن جۋساتىپ قايتىپ ەدىڭ.
ەرەجەپ. سوۆەت اسكەرى جەڭدى مە، جەڭدى. سونىڭ ءبىرى مىنا مەن بە، مەن. ساياسي ساۋاتىڭ بولسا، سونى اڭعارار ەدىڭ عوي سەن.
ءاليما (كەكەتىندى). دۇرىس-اق مىقتىسىڭ.
ەرەجەپ. بولدى ەندى، بولدى. باتىرعا تيسەڭ، كوزىڭ كورمەي قالدى ما؟ ونان دا تىرشىلىك قامىن ويلايىق.
ءاليما. سەنىڭ ارقاڭدا ءبارى تىرشىلىك قانا بولىپ كەلەدى.
ەرەجەپ. «بايىم، سەن تاماشاسىڭ، شۇكىر، سەنىمەن باقىتتىمىن» دەگەن بىردە-بىر ايەلدى وسى جاسقا كەلگەلى كورگەن جوقپىن. ءبارىڭ دە مەنەن اقىلدى بولىپ شىعاسىڭدار.
ءاليما (بايلانىسا كەتىپ). نەشە رەت ۇيلەنىپ ەدىڭ؟
ەرەجەپ (شوشىنا). ءتايت ءارى، نە دەپ وتىر؟ مەن وبششيم ايتام.
ءاليما (ازىلدەگەندەي). ە-ە، جالپاق باسىم، ءتىرى بول ايتەۋىر.
ەرەجەپ (جايدارىلانا). باسە، سولاي دە، ءبىز ەكەۋمىز جيىرما بەس جىل تارتىسىپ، ءالى جىعىسا الماي كەلە جاتقان جولبارىستار ەمەسپىز بە؟ جاقان الگىگە رەنجىپ قالدى ما، كەلسە تاماق بولعانشا بىر-ەكى ريۋمكا قاعىسىپ دەگەندەي.
ءاليما. ءبىر باستاساڭ ۇزاققا سىلتەيتىنىڭ بار، ازاندا تۇرماي قالاسىڭ، ءوزىڭ تارتىنىپ ءىش.
ەرەجەپ. باس سالىپ جاعامنان العانشا وسىلاي اقىل ايتىپ تۇرسايشى.
كۇلان كىرەدى.
ءمىنى، كۇلانجان دا كەلدى-اۋ. اينالسىن اق بالدىزىنان.
كۇلان (كۇلىپ ءاليماعا قاراپ قويىپ). جەزدە، ماعان بۇگىن تىم ەلجىرەپ كەتتىڭىز.
ەرەجەپ. ويباي-اۋ، سەنى تۋعان قىزىمنان كەم كورسەم، قۇداي مەنى دە تابار.
كۇلان. بار بولسا دەيسىز عوي. (كۇلان ءوز بولمەسىنە كەتە بەرەدى).
ءاليما (كۇلانعا). ءجۇر، ماعان كومەكتەسىپ جىبەر.
كۇلان. ءقازىر. (بولمەسىنە كىرەدى. ەرەجەپ كوڭىلدى).
ەرەجەپ. بالە، ءبىزدىڭ كۇلان الىستان ويلايدى. (ءاليما اس ۇيگە كىرەدى. ەرەجەپ اندەتە).
جاراتقان جاقسىلىققا باستاپ ءجۇر مە،
تۇسىمدە قىزىل تۇلكى سويىپ ءجۇرمىن.
حالات كيگەن كۇلان اس ۇيگە وتەدى. تەلەفون شىلدىرايدى. ەرەجەپ الادى.
ەرەجەپ (ترۋبكاعا). الاۋ، جاقانسىز با! يە، مەن، جاڭا بىرەۋ ءۇزىپ كەتتى دەيسىز بە، قايدام... يە، جوق، ەكەۋى دە اس ۇيدە. ايتا بەرىڭىز. (شوشىنا.) ا، قويىڭىز، نە دەيدى... كۇلەدى، نەگە... (سىبىرلاپ، ترۋبكانى قالقالاي.) ياپىر-اۋ ەندى بىلاي باتىلىراق... ءقازىر وسىندا كەلىڭىزشى، شاي-پاي ىشۋگە دەيمىن دە... نە... اقىلداسايىقشى... يە... ماقۇل. ءسوز بار ما وعان... (ترۋبكانى قويىپ.) بايبىشە! (وزىنە-وزى.) بۇ زاماننىڭ جاستارى ما (ءاليما شىعادى.) شاقشاداي باسىم شاراداي بولدى-اۋ؟
ءاليما. نەمەنە، سونشالىق؟
ەرەجەپ. مۇنداي دا ماسقارا بولا ما؟ جاقاندى كۇلان رەنجىتىپ كەتىپتى. ەندى، وسى دا ءجون بە؟
ءاليما. قالايشا سوندا...
ەرەجەپ. ءاجۋالايدى دەي مە.
ءاليما (ادەيى). قوي، مۇمكىن ەمەس. (كۇلانعا ايعايلاپ.) كۇلان، بەرى شىقشى، جارقىنىم.
(كۇلان شىعادى.)
نەمەنە، اپ-ايدىك ادامدى نەگە ءاجۋالاپ ءجۇرسىڭ؟
كۇلان (قۋلانا). و كىسى، ازىلگە تۇسىنبەۋشى مە ەدى، جەزدە؟
ەرەجەپ (كۇيىنە، جالىنا). اينالايىن، ءازىلدىڭ دە ءازىلى بار. ول قانشا دەگەنمەن ورتان قولداي ازامات، قىزمەتكەر.
كۇلان. رەنجي قوياتىنداي ەشنارسە بولعان جوق ءتارىزدى.
ەرەجەپ. قۇداي بار-دى، ايتشى جانىم، مەن ساعان جاماندىق ويلارمىن با بۇل جالعاندا.
كۇلان. ارينە جوق. وعان قۇدايسىز دا سەنەمىن. (ءاليما ۇيگە كەتە بەرەدى.) جاقان دا قىزىق ەكەن.
ەرەجەپ (ءاليماعا). تۇرا تۇر، بايبىشە، سەن دە بىلاي نەتىپ، كومەكتەسسەيشى.
ءاليما. سەنىڭ ايتقانىڭ نە، مەنىڭ ايتقانىم نە؟
ەرەجەپ. وسىنداي قيىندىققا كەلگەندە مەنىڭ باعامدى كوتەرەتىنىڭ بار، سەنىڭ.
ءاليما. ايتتىم عوي وزىنە... (قۋلانا.) ءتىل تابىسسا مەنىڭ قارسىلىعىم جوق. قالاۋى ءبىلسىن...
ەرەجەپ. قالاۋى، جالاۋى دەيتىن نەسى بار، ءۇيلى-جايلى بولعان سوڭ-اق اسىقپاي وقۋعا بولادى. وسى كۇنى زاوچنىي دەپ جۇرتتىڭ كوبىسى قىرىقتان اسقان سوڭ دا ءبىتىرىپ جاتىر عوي. ول ءوزى دە «وقىتام» دەپ وتىر. وقۋ دەگەن ەش جاققا قاشپايدى.
كۇلان (قۋلانا). وقۋدان باسقا دۇنيە قاشاما ەكەن، جەزدە؟
ەرەجەپ. انە، بۇلارعا بىردەڭە دەسەڭ قالجىڭعا باسادى. جاقانداي اق كوڭىل جىگىت، قالقام، مەن ايتايىن...
كۇلان. تاپتىرمايدى دەيسىز عوي باياعى...
ەرەجەپ. مىنە، ءوزىڭ كورىپ وتىرسىڭ... ەرەكە دەپ ەكى ەلى اۋزىنان تاستامايدى. سەن دەگەندە جانى جوق. وڭاشادا جىلاپ تا الاتىن شىعار، كىم بىلەدى.
ءاليما (كەكەتىندى). وبالىنا وبال.
ەرەجەپ (تۇسىنبەي). دۇرىس ايتاسىڭ بايبىشە، ونداي پەرسپەكتيۆاسى مول جىگىتكە ايەل تابىلمايدى دەيمىسىڭ. پروستو، ول بايعۇستىڭ باسىن اينالدىرىپ جۇرگەن، الگى نەمەنە ءوزى، ماحاببات دەۋشى مە ەدى، سول عوي.
ءاليما (بىردەڭە دەي سال دەگەندەي كۇلانعا كوزىن قىسىپ). ونىسى راس، بالا كەيىنگى كەزدە تىم جۇدەپ بارادى.
ەرەجەپ. مەن، وسىنشا نە ءۇشىن شىعىندالىپ جاتىر دەيسىڭ. ءبارى سەنىڭ قامىڭ. ەرتەڭ ءوتىپ بارا جاتقان كىسىنى قارسى الۋدى سىلتاۋ ەتىپ، ءوزىمىز دە باس قوسقالى وتىرمىز.
كۇلان. بارىنە تۇسىنەم، جەزدە، ءبىراق الدەن شىعىندانۋ ەرتەرەك ەمەس پە؟
ەرەجەپ. قۋانىشتىڭ ەرتە-كەشى جوق، جانىم... مەن قاسقانىڭ جانتالاسىپ جۇرگەنىم سول. وسى ۇيدەگى بار دۇنيە-مۇلىك سەنىكى. تەك جەزدەڭنىڭ ايتقانى بولسىنشى. (كوڭىلى بوساعان بولىپ.) توي جاساپ، قىزىعىن كورەتىن وزىمنەن بولعان قىز جوق. قۋانىشىمنىڭ ءبارى سەن ەمەس پە؟
كۇلان (ۇمىتتەندىرە). جارايدى، ويلانايىن، جەزدە.
ەرەجەپ (قۇراق ۇشىپ، ارقاسىنان قاعىپ). وي اينالايىن بالدىزىنان كوكەسى، باسە، اقىلى بار ءوزىنىڭ. (ءاليما مەن كۇلان اس ۇيگە كەتە بەرەدى. ەرەجەپ ءاليماعا «ۇعىندىر، قۇلاعىن بۇراي بەر» دەگەندەي يشارات بىلدىرەدى. ءاليما جارايدى» دەگەندەي باس يزەيدى.) قاشان بۇل ەكەۋى قوسىلمايىنشا دا قالعان شاش اعارار. (جۇرتقا.) ءبىراق نەچەۋا، بەتى بەرى قاراپ قالدى-اۋ دەيمىن. يە، سولاي ءوزى. (اندەتە).
جاراتقان جاقسىلىققا باستاپ ءجۇر مە،
تۇسىمدە قىزىل تۇلكى سويىپ ءجۇرمىن.
ءاليما ءبىر زات الۋعا شىعادى.
ءاليما. سەنىڭ-اق قىزىل تۇلكىڭ تاۋسىلمايدى ەكەن.
ەرەجەپ. بايبىشە دىمىڭ ىشىڭدە بولسىن. كۇلاننىڭ قۇلاعىما قۇيا بەر. ەرتەڭ ءبىز سول جاعىنان ەكىنشى وتدەلەنياعا بارىپ ءتۇس اۋا ورالامىز. اششى قۋىرداعىڭدى دايىنداپ وتىر. وكونچاتەلنىي سوندا ءسوز بايلاسايىق. تەمىردى قىزعان كەزىندە سوق...
ءاليما. ەرتەرەك ەمەس پە، ەكى-ۇش كۇندە بالاڭ كەلەدى، ءبارىمىز اقىلداسقانىمىز ءجون بولار.
ەرەجەپ. دۇرىس، دۇرىس، مۇنىڭ دا ءجون. ايتپاقشى، بايبىشە ەرتەڭ ازاندا باتىلداۋ بولۋ ءۇشىن ءجۇز ەلۋدى جۇتا كەتسەم قايتەدى.
ءاليما. توبەڭنەن ۇرسىن، سەن جۇرت سياقتى ىشە بىلەسىڭ بە؟ ءجۇز گرامنان كەيىن-اق بۋىندىرعانداي ءقىزارا-بورتىپ شىعا كەلەسىڭ. مىناۋ ءبىر «ماسكۇنەم» ەكەن دەپ جۇرەر.
ەرەجەپ (كۇرسىنىپ). بۇل دا ءبىر ماڭدايدىڭ سورى عوي. اراق بەتىنە تەپپەيتىن ادامدار قانداي باقىتتى دەسەيشى.
ءاليما. ويتكەن باقىتتى جەر جۇتسىن. (ءاليما كەتەدى).
ەرەجەپ (جۇرتقا). الگى ءبىزدىڭ بۋحگالتەر قارا بار عوي، جارتىلىقتى جايعاستىرىپ الادى دا، باستىقتارمەن سويلەسىپ سايراي جونەلگەندە، تۇك سەزدىرمەيدى-اۋ، ساباز! (سىرتتان ماشينانىڭ كەلگەن دىبىسى ەستىلەدى.) انە، جاقان كەلدى. بايبىشە! (ءاليما شىعادى).
ءاليما. بەت الدىنا ەلپەكتەپ لەپىرىپ سويلەي بەرمە...
ەرەجەپ. سۇيتەم عوي ەندى... (جاقان كىرەدى).
جاقان (كۇلە). اقساقال اشۋلى ما، قالاي، جەڭەشە، جاڭا مەنى تەلەفوندا ءبىراز سىلكىپ-سىلكىپ الدى-اۋ.
ەرەجەپ. كەشىرىڭىز، مەن جەڭگەڭە باياعى نەتىپ جاتقانىم عوي.
ءاليما. «ەرەجەپ تە ايەلىنە جەكىرەدى ەكەن، سونى دا جۇرت بىلە ءجۇرسىن» دەگەندەگى اعاڭنىڭ كورسەتىپ جاتقان قىرى عوي.
ەرەجەپ (جۇرتقا قۋانا قاراپ). بايبىشە تاۋىپ كەتتى. (جاقانعا.) بۇل ايەلدەرگە ءسۇيتىپ قويماساڭ بولا ما.
ءاليما (كەكەتە). انە اعاڭ مىقتى عوي.
جاقان. دۇرىس، دۇرىس، دايىندىق قالاي، اقساقال؟ پوەزد ازانعى ساعات 7-دە كەلەدى. بولات كەرەكتى قاعازداردى دايىنداپ كەڭسەدە قالدى. (ساعاتىنا قاراپ.) ۇزاماي ول دا كەلەر.
ەرەجەپ. دايىندىق عاجاپ. باعلان سەمىز شىقتى. تۇياقبايدان وتىز سومعا قاقتىم. جۇلدىزى مولىراعىنان وتىز سومنىڭ كونياگىن الدىم. سول جەتپەي مە؟
جاقان. جەتكەندە قانداي؟
ءاليما. ءبارىن اسايىن با؟
جاقان. مۇشەلەپ سالامىز عوي ەندى.
ەرەجەپ. باستى جاقسىلاپ ءۇيىت. ونداي ادامدار تالعامپاز كەلەدى عوي، سولاي ەمەس پە؟ ءتىسىن قاعىپ تاستا...
ءاليما. ول جاعىن ۇيرەتپەي-اق قوي...
جاقان. باس، جامباس، ورتان جىلىك، اسىق جىلىك، سوسىن تاعىسىن-تاعى دەگەندە نە بار؟
ەرەجەپ. جاۋىرىن، كارى جىلىك، ىشەك-قارنى عوي قالعانى.
جاقان. جوق، ولاردى قويا تۇرىڭىز.
ءاليما. قامىر قوسايىن با؟
جاقان. ونىڭ قاجەتى بولماس. (ساعاتىنا قاراپ.) بىرگە دەيىن پىسسە، ءتۇسىرىپ سۋىتىپ قوياسىز دا، سوسىن تازا قاعازعا وراۋ كەرەك.
ەرەجەپ. انا مىسىقتى دالاعا شىعارىپ جىبەر. اناداعىداي ماسقارا بولىپ جۇرمەسىن تاعى...
جاقان. يە، ول جاعىنان ساق بولىڭىز.
ءاليما. قام جەمە، قاينىم.
ەرەجەپ. (قيپاقتاي ءاليما مەن جاقانعا كەزەك قاراپ.) ۇيدە ءبىر بىتەۋ قازى بار ەمەس پە، بايبىشە؟ سونى قوسا سالىپ جىبەرسە، قالاي بولار ەكەن؟
ءاليما (ەرەجەپكە جامان كوزىمەن قاراپ). ونى وقۋداعى بالاعا جىبەرەمىز بە دەپ وتىرمىن عوي.
ەرەجەپ. تارتىنبا، بايبىشە، مەن ءتىرى بولسام ءبارى تابىلادى.
جاقان. ەرەكەڭ شىنىن ايتىپ وتىر-اۋ، جەڭگەي.
ءاليما. جارايدى، ەندى مەن قازان-اياقتى رەتتەيىن. قاينىم، تاماق ءىشىپ كەت. (ءاليما اس ۇيگە كەتەدى).
جاقان. جەڭگەسى سولاي دەگەنسىن، قاينىسى قايدا كەتەدى. (ەرەجەپكە.) ەرەكە، كۇلان وسىندا ما؟
ەرەجەپ.تىرس ەتپە. (سىبىرلاپ.) جاڭا جەڭگەڭ ەكەۋىمىز القىمنان ال – اي كەپ، ءسۇيىنشىڭىزدى دايىنداي بەرىڭىز...
جاقان. (قۋانا). قالاۋ سىزدىكى. الگىندە توتەلەپ ايتىپ كوردىم. ۆووبششەم، تۇسىنبەي-اق قويدىم. كەيدە سەرەزنو كۇلكىگە اينالدىرا ما قالاي؟..
ەرەجەپ. ۇندەمەڭىز دەيمىن. ويلانام دەدى، ول، — اقىل كىرە باستادى، بەتى بەرى قارادى دەگەن ءسوز.
جاقان. وي، جارىقتىق ەرەكەم-اي، ەمەننىڭ باسىن ءيىپ كەلە جاتىر ەكەنسىڭ عوي. (ويلانا.) ءبىراق ويلانۋى ورگە باسپاي كەرى كەتىپ جۇرمەسە؟..
ەرەجەپ. ەسىڭىزدە بولسىن قىز حالقى ويلانام دەسە، كوندىم دەگەنى. ولاردىڭ ادەتى، باياعىدا وسى جەڭگەڭ دە سۇيتكەن.
جاقان. «جەزدە، وقۋعا جىبەرەم دەگەن ۋادەڭ قايدا» دەپ كەيىن قيعىلىقتى شىعارىپ جۇرمەسە. (وسى كەزدە ءاليما بىردەڭە ىزدەگەن بولىپ سوزدەرىن تىڭداپ كەتەدى).
جاقان. سول جەڭگەمىزدىڭ ناعاشى اپاسى كۇيەۋگە تيمەي مە، ءبىلدىڭىز بە؟..
ەرەجەپ. قوش، ءتيدى.
جاقان. سونىڭ كۇيەۋىنىڭ ەندى جيەنى بار ەمەس پە؟
ەرەجەپ. قوش، بار بولسىن.
جاقان. سودان كەلىپ الگى جيەنىنىڭ ءبىر قىزى بار ەكەن.
ەرەجەپ. قوش، سولاي دەيىك.
جاقان. الگى قىزدى وسى كەلە جاتقان كىسىنىڭ جۇبايىنىڭ تۋعان بولەسى الىپ وتىر.
ەرەجەپ (تۇككە تۇسىنبەسە دە). جانىم-اۋ، ارادان قىل وتپەيتىن تۋىس بولىپ شىقتى عوي ءوزى.
جاقان. نەگىزى وسىلاي ورالىپ كەلەدى. قازاق شاماسى قۇداندالى دەپ وسىنى ايتادى-اۋ دەيمىن؟
ەرەجەپ. ونان دا «تۋىس» دەپ ءبىر-اق قايىرسايشى. ەندەشە ءبىزدى «پودحولنمدىك جاساپ ءجۇر» دەپ ويلاپ قالا ما دەپ قورقىپ ەدىم.
جاقان. پودحوليم بولىپ نەمىز بار. شۇكىر، پوكازاتەلدەرىمىز ەشكىمنەن سورلى ەمەس. (دالادان كەلگەن ماشينا سەزىلەدى.) بولات شىعار.
ەرەجەپ (كىجىنە). بۇل بالانىڭ بۇگىن جىنىمدى كەلتىرگەنى مە، جەلىكتىرمەڭىز ءوزىن.
جاقان. ول قولدا عوي. ءبىراق قازىرگى جاستار بەت-جۇزىڭ دەمەي تۋرا تارتىپ قاراپ وتىرادى.
ەرەجەپ. نەچەۋا، باياعىدا ءوزىمىز دە تالايعا باس بىلدىرگەنبىز. ءبىر ەسىڭىزدە بولاتىنى، وسى بولات تا گازەت-جۋرنال دەگەنگە جاقىن جۇرەدى. اندا-ساندا جازاتىنى بار كورىنەدى. سودان ساقتانۋ كەرەك.
جاقان. جوق، ول زووتەحنيكا جونىندە عانا جازادى. باسقا قولىنان كەلە قويماس.
بولات كىرەدى.
جاقان. دايىن بولدى ما؟
بولات (قاعازدى ۇسىنىپ). بار بىلگەنىمدى جازدىم.
جاقان (قاعازدى قاراپ جاتىپ). ەرەكە، كۇلانداعى قاعازداردى...
ەرەجەپ (ايقايلاپ). كۇلانجان. (كۇلان شىعادى).
جاقان. باعاناعى وچەتتىڭ كوشىرمەسى سىزدە ەدى عوي. (كۇلان ءوز بولمەسىنە كىرىپ كەتەدى.) تاك، بۇل نەچەۋا. (كۇلان الىپ شىعىپ بەرەدى.) وسى كۆارتال عوي؟
كۇلان. مىنا، اياق جاعىندا سوڭعى ونكۇندىك بار.
جاقان (بولاتقا). ءشوپ سۇرلەۋدەن وسى ايدا قالاي شىعار ەكەن؟
بولات. پروسەنت جاعى جەتىسپەي تۇر.
جاقان. يەك ارتپادا تۇرعان جەرىن قوسا سالمايسىڭ با؟ ەرتەڭ ورنى تولادى عوي.
بولات. ونداي ناۋقاسىم جوق، اقساقال، بارى فاكتيچەسكيي وسى قاعازدا.
جاقان. كوكتوبەدەگى ەكى وتدەلەنيەنىڭ اقپارى ءالى كەلگەن جوق، ول بولسا جەتىپ تە قالماي ما؟
بولات. كوزىڭىز جەتسە قوسا سالىڭىز.
جاقان. (شاتىناپ). قايسىمىز باستىقپىز؟..
بولات. (كەكەتە). ءازىر ءوزىڭىز عوي.
جاقان. (شەگەلەپ). بولات، سەن ەركەلەتكەن سايىن باسقا ورمەلەپ باراسىڭ. بۇل ايتىلىپ وتىرعاننىڭ ءبارى ءبىر سەميا، تو ەست كوللەكتيۆ ىشىندەگى سىرلار.
ەرەجەپ. (دەم بەرە). سونى ايتامىن-اۋ؟
بولات. سىردىڭ جالعان بولماعانى ماقۇل ەمەس پە؟
جاقان.جالاڭاش بەلسەندىلىكتى قويار ۋاقىتىڭ جەتتى – اۋ، بالا. جاعالاسا بەرمەسەڭ ەتتى.
كۇلان. (كەكەتە). كيىمدى بەلسەندى بولۋ كەرەك.
ەرەجەپ. (ۇناتپاي). كۇلانجان! (كۇلان اس ۇيگە كەتەدى).
جاقان. بولات شىراعىم، ماسەلە پرينسيپيالنو، وسى كەزدە اراداعى، مايدا الا اۋىزدىقتى پايدالانىپ كەتەتىندەر كوپ-اق.
بولات. قانداي الا اۋىزدىق ايتىپ وتىرعانىڭىز؟..
جاقان. ماسەلە وندا ەمەس، بۇل پروسەنتسىز دە جاعداي ءتاۋىر، مەن جالپى ايتىپ تۇرمىن.
ەرەجەپ. ءبارىڭىزدىڭ كوزدەرىڭىزشە ەسكەرتىپ قويايىن. ءقازىر گازەت تىلشىلەرى دەگەن كوپ جۇرەدى. ءتىلشىمىن دەپ ءجۇرىپ تاڭدايىڭدى سۋىرىپ الىپ كەتەتىندەرى دە بولادى.
جاقان. كەيدە ەكى-ۇشەۋى قابات كەلەتىندەرى بار.
ەرەجەپ. سودان اۋلاق بولىڭدار. (بولاتقا.) وندا سەن جوقسىڭ، مىنا جاقان مەن كۇلانجان بىلەدى. وسىندا بىلتىر شەگىر كوز سارى كەلدى.
جاقان. ايداربەكوۆ قوي.
ەرەجەپ. سو شىعار. ايتەۋىر قامشىلار جاق اياعىنىڭ ازداپ سىلتىپ باساتىنى بار.
بولات. بىلەم، بىلەم.
ەرەجەپ. بىلسەڭ، ناعىز سوققاننىڭ ءوزى سول بولىپ شىقتى.
جاقان. «ءبىزدىڭ سوۆحوزدا وسىنداي بار» دەپ ءبىر اۋىز ايتشى، ارجاعىن ءوزى-اق ءىلىپ الىپ كەتە بەرەدى.
بولات. جازعىم كەلسە، وعان ايتپاي-اق جازام.
جاقان. سيگنال تۇسكەن عوي شاماسى.
ەرەجەپ. ول جاعىن كىم ءبىلسىن، جانىنان ءبىر ەلى قالماي ءجۇردىم دە وتىردىم. قۇداي قاس قىلعانداي كۇركىرەۋىككە بارعان جەردە ىشىمە جەل قارماسىپ، شاكىر شالدىڭ ۇيىندە ەكى بۇكتەلىپ جاتتىم دا قالدىم.
جاقان. قىرسىقتى قاراشى.
ەرەجەپ. اتاي كورمەڭىز دەيمىن. ار جاعىن جالعىز ءوزى ارالاپ، ءتورت كۇننەن كەيىن ورالدى.
بولات. نە ءبىتىرىپ قايتىپتى؟
ەرەجەپ. قىزىعى بار، ۇيدە وتىرعاندا ازداپ سىر تارتايىن دەپ ەم، ماڭىنا جۋىتار ەمەس. قايداعى ءبىر جوق ازىلدەردى ايتىپ، بەتىنە لاعادى. سودان نە كەرەك، بىر-ەكى ايدان كەيىن «ەكسپەديتور ەرەجەپتىڭ ەرمەگى» دەگەن بەلەتون «اراعا» شىعا كەلدى. شۇكىر، ايتەۋىر سوگىسپەن امان قالدىق قوي، اڭگىمە وندا ەمەس.
جاقان. قاققاننىڭ اتىن قويۋىن قاراشى.
بولات. يە، وقىعانىم بار-دى.
ەرەجەپ. ال ەندى بيىل ونداي كەمشىلىك اتىمەن جوق. سوندا دا بولسا ساقتىقتا قورلىق جوق.
جاقان. مىنە، ماسەلە قايدا جاتىر، جولداستار! (قاباعىن تۇيە.) ءسال نارسەنىڭ ءوزى تىلگە تيەك بولىپ جۇرە بەرەدى. (قاعازدارىن قاراپ.) نەچەۋا، باستىق وسىعان دا ريزا بولار.
بولات (كەكەسىن تۇردە اس ءۇي جاققا قاراپ). باسقا دا ريزا بولاتىن جايلار بار شىعار؟
جاقان (شامدانا). بۇل نە دەگەن ءسوز؟
ەرەجەپ (ەكىلەنىپ). بار، بار. مەن سوۆحوزىڭنان اۋلاقپىن. ءوز ادال ەڭبەگىمە تاپقان اقشاعا ءبىر مال الدىم. ەرتەڭ الدىنان الىپ شىعام. ءوز مالىمدى كىمگە بەرسەم دە ەركىم بار ما، جوق پا مەنىڭ. و نە دەگەنىڭ-اي ماعان.
جاقان. نا ساموم دەلە. وسىنىڭ ءبارى سوۆحوزدىڭ قامى. (كۇلان شىعىپ).
كۇلان. جايشىلىق پا؟ (ەرەجەپكە.) جەزدە، اشۋىڭىزعا جول بولسىن.
ەرەجەپ. جوق-اۋ، ماعان كەلىپ، و نە دەگەنى-ەي
جاقان. قارسى الۋ، شىعارىپ سالۋ سالتىن شىعارعان ءبىز ەمەس، ول اتام زاماننان ءار ەلدە بار دۇنيە. بۇل دا ءداستۇردىڭ ءبىر ءتۇرى.
كۇلان. پوەزبەن كەتىپ بارا جاتقانعا دا مال سويىپ شىعۋ اتام زاماننان بار ما ەكەن؟
ەرەجەپ. ول ادامىنا بايلانىستى.
بولات. ەرەكەڭ دۇرىس ايتادى. قىزمەتىنە، تو ەست ادامىنا بايلانىستى.
ەرەجەپ (بايقاماي). سولاي دەسە دە بولادى. (ەسىنە ءتۇسىپ) ا، نە دەدىڭ، شاتاستىردىڭ عوي تاعى شاماسى.
جاقان. لادنو، وسىنى قويىڭىزشى، بارىمىزدەن اقىلدى وسى. ۇلكەندى سىيلاۋ، قۇرمەت تۇتۋ بۇعان جات.
بولات. كەشىرىڭىز. قارسى الۋعا مەن دە بارام.
جاقان. بارساڭ ءجۇر. وعان كىم قارسى. اكتيۆتىڭ ءبىرىسىڭ. ۇشەۋمىز دە توبە كورسەتەيىك. (اقىلگويسىپ.) تاڭەرتەڭ قىرىنىپ، تازا كيىنىپ شىعىڭدار. ۆاگونعا الدىمەن مەن كىرەيىن. ەسەن توقبەرگەنوۆيچ جوق بولعاندىقتان جاي – جاپساردى مەنەن سۇرايدى. سوندا جينالىستاعىداي قوسارلانىپ، قىستىرىلا بەرمەڭدەر.
ەرەجەپ. اۋزىمىزعا قۇم، وندايدا سابىرلى بولعان ءجون.
ءاليما شىعادى.
ءاليما. تاعى دا انت-سۋ ءىشىپ جاتىرسىڭدار ما؟
كۇلان. (كۇلىپ). ءبارى ەرتەڭنىڭ قامى.
ءاليما. كۇلان، مىنا جەردى رەتتە، شاي دايىن. (كۇلان ستول ءۇستىن رەتتەي بەرەدى. ەرەجەپ ىشكە كىرىپ كەتىپ، پودنوسپەن ءبىر بوتەلكە اراق، ءبىر بوتەلكە شاراپ الىپ شىعادى).
ەرەجەپ. (ريۋمكالارعا قۇيا باستاپ). كانە، جاقىنداڭدار.
ءاليما. كەيىن تاماقپەن ىشسەڭدەر قايتەدى؟ (ىشكە كەتەدى).
ەرەجەپ. جوق، بايبىشە، نەرۆنيچات ەتىپ تۇرمىن. كانە، كەلىڭدەر، شايدىڭ الدىندا ءبىر تارتىپ جىبەرەيىك، ءىشتى جالاپ تۇرسىن.
جاقان. (كۇلىپ). قوناق —سولدات، ءۇي يەسى — كوماندير، تىڭداماسقا جانە قاقىڭ جوق. كەل، بولات.
بولات. قىزىلدان كۇلانعا دا قۇيىڭىز.
كۇلان. جىندىمىسىڭ، بۇرىن ءىشىپ ءجۇر مە ەدىم.
بولات (ازىلدەپ). بۇرىن ىشپەسەڭ، بۇگىن ءىش.
جاقان. دۇرىس ايتادى، بولات. مەن پوددەرجيۆايۋ. (قىزىل شاراپ قۇيىپ.) وتىنەمىن، الىپ جىبەرىڭىز.
ەرەجەپ (قيپاقتاپ). وبششيم ءوزى ءبىلسىن. شاراپ دەگەن ليمونادتىڭ جيەنى عوي.
كۇلان. راحمەت، وزدەرىڭىز الا بەرىڭىزدەر.
ءاليما شاينەك الىپ شىعادى.
بولات. جەڭگەيگە، جەڭگەيگە!
كۇلان. (ريۋمكەنى ىعىستىرىپ). مىنانى اپام ىشەدى.
ەرەجەپ. كانە، بايبىشە. نە ءۇشىن ىشەمىز. بايبىشە، ال.
ءاليما (الىپ). باسىم اۋىرادى، اۋىز تيەيىن.
بولات. ءسوز ءۇي يەسىنىكى.
جاقان. البەتتە.
ەرەجەپ (جالتاقتاپ كۇلان مەن جاقانعا كەزەك قاراپ). قۋانىشتىڭ باسى وسى بولسىن، جاستاردىڭ دەنساۋلىعىنا دەگەندەيىن...
كۇلان (ادەيى كەكەتە). جاقان اعاي بۇدان بىلاي كىسىنىڭ ۇستىنەن ارىز ايتپاۋى ءۇشىن ىشەدى.
جاقان (قىزاراقتاپ، ەرەجەپكە قاراپ). ءا، كۇلان، اينالايىن تو ەست... كۇلان اسقاروۆنا، مەن ارىز ايتقان جوقپىن پروستا... نەتىپ...
ەرەجەپ. ونىڭ ۇستىنە ەرتەڭگى قوناعىمىزدى دۇرىستاپ قارسى الۋعا، وبششيم ءىشىپ جىبەرەيىك.
جاقان. تاماشا، تو ەست، ال كەتتىك. (سوعىستىرىپ ىشەدى).
شىمىلدىق.
ءۇشىنشى پەردە
پروسەنيۋم
جارقىن، كوڭىلدى مۋزىكا. ازداپ قىزىپ العان ەرەجەپ اندەتە شىعادى.
ەرەجەپ (اندەتىپ). قۇدايىم ءبىر نارسەگە، جوق ولاي ەمەس.
جاراتقان ءبىر نارسەگە بار عوي، باستاپ ءجۇر مە؟
تۇسىمدە بار عوي-ەۋ، قىزىل تۇلكىن-اۋ سويىپ ءجۇرمىن-اۋ.
ۋا، اعايىن، سىزدەردەن جاسىرار سىر بار ما، ءبىر مىندەتتەپ قۇتىلدىق. سونىڭ قۋانىشىنا جاڭا ستانسادا ازداپ جۇتىپ ەم، كەشىرەرسىزدەر. مەن بار عوي ءوزى ماس بولمايمىن. ەندى تويدىڭ قامى قالدى. شاشۋلارىڭىزدى دايىنداي بەرىڭىزدەر دەۋ ماعان نەۋدوبنو.
جاقان كىرەدى.
ءوزى دە كەلدى. (ەكىلەنىپ.) مەن بار عوي، باۋىرىم، بۇگىننەن باستاپ بار عوي، وسى جۇرتتىڭ الدىندا «ءسىزدى» پريامو «سەن» دەپ سويلەي الام. حۆاتيت، ءبىلدىڭىز بە، تو ەست ءبىلدىڭ بە، مەن بار عوي بىلايىنشا بار عوي، ساعان سەن دەپ سويلەيمىن. پراۆوم بار ما، جوق پا، پوجالۋيستا جۇرتتىڭ الدىندا ايت،
جاقان. نە دەسەڭىز، ەرىك وزىڭىزدە، ەرەكە. ەرەجەپ (ەلجىرەپ). و، اينالايىن جالعىزىم، كەلشى، بەرمەن، بەتتى اكەلشى بەرمەن. (ۇمتىلا بەرەدى).
جاقان (جاسقانا). ەرەكە، مىنا جۇرت كوزىنشە ۇيات قوي، نەتىپ، قىزىپ قالعانسىز با؟
ەرەجەپ (ەكىلەنىپ). كاكوي ۇيات، كاكوي ۇيات. مەن بار عوي، ءا، ءبىر ايەلدىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ جاتسام، پوجالۋيستا ۇيات. ال سەن بار عوي، بىلايىنشا بار عوي، تۋعان ىنىمنەن كەم كورمەيمىن. ال سول ءۇشىن... (ۇمتىلا بەرەدى).
جاقان. (شەگىنشەكتەپ). ەرەكە، ەندى بىلايىنشا.
ەرەجەپ. ىسلۋچاي اڭگىمەنى بار عوي، دوعار، اكەل بەتتى بەرى.
جاقان. ءتاڭىر جارىلقاسىن. ەرەكە اۋرەلەمەڭىزشى، ۇيگە بارعاسىن.
ەرەجەپ. كاك ۇيگە بارعاسىن، وندا مەن ءاليمانىڭ كوزىنشە نە موگۋ، سەنى بار عوي، بىلايىنشا بار عوي، تۋعان ىنىمدەي كورەم. پوچەمۋ سەن ماعان بەتىڭدى ايايسىڭ، زناچيت بۇل نە دەگەن ءسوز؟ مەنى بار عوي، جات ساناعانىڭ، مەنى سىيلاماعانىڭ، مەن وسى سولاي دەپ ۇعامىن.
جاقان. (جالبارىنا). ءسىزدى سىيلاماي ماعان نە كورىنىپتى؟
ەرەجەپ. ەندەشە نە، پوجالۋيستا مەنىڭ بەتىمنەن ءسۇي، قارسى ەمەسپىن، مەن بار عوي قارسى بولمايمىن.
جاقان. ياپىر-اي، ەر ادامداردىڭ مۇنىسى، ءسۇيىسىپ جاتقانى ءسال نە عوي، پروستو ۇيات قوي. ءجۇرىڭىزشى!
ەرەجەپ. جوق، مەن جۇرمەيمىن. بىلايىنشا بار عوي، سەن ماعان بار عوي، پوچتي باجاسىڭ، ءارى تۋعان ىنىمدەيسىڭ. سوندىقتان جالپى ەرەجەگە بايلانىستى بۇدان بىلاي بار عوي، جاسىم ۇلكەن بولعاندىقتان كوماندوۆات ەتەم، شىنىڭدى ايت، تىڭدامايسىڭ با؟
جاقaن. تىڭداعاندا قانداي.
ەرەجەپ. تىڭداساڭ، تويعا قانشا ادام شاقىرامىز، كىمدەردى شاقىرامىز، سونى ءقازىر ايت پوجالۋيستا.
جاقان. اۋ، ونى كەيىن اقىلداسامىز عوي.
ەرەجەپ. نە كاكوي كەيىن، مەنىڭ ۋاقىتىم جوق. سەن بار عوي، بىلايىنشا بار عوي، جۇرتتىڭ كوزىنشە ايت.
جاقان. باستى-باستى جىگىتتەردى تۇگەلدەپ شاقىرارمىز، ەندى سولاي بولاتىن ءتۇرى بار ەمەس پە؟
ەرەجەپ. سەن بار عوي، ولاي بولمايدى. (زالدى قامتي). مەن وسىلاردىڭ ءبارىن شاقىرام. ويتكەنى بار عوي، بۇرىنعىشا «قىز قاشىپ كەتتى» دەپ ۇندەمەي قالاتىن مەن وتستالىي ادام ەمەسپىن. وبيازاتەلنو الدىمەن زاگس – كە وتىراسىڭ.
جاقان. كونەچنو، سۇيتەم عوي.
ەرەجەپ. بالدىزىمنىڭ بار عوي، سەن ءۇشىن بار عوي، تويىن زناەش قالاي وتكىزەم... ون بەس جاشىك شامپان...
جاقان. راحمەت، ەرەكە، ول جاعىن كەيىن...
ەرەجەپ (ءبولىپ كەتىپ). مەن بار عوي، سەن ءۇشىن بار عوي، باسىمدى بەرۋگە پوجالۋيستا دايىنمىن. ۆوت ماسەلە قايدا جاتىر.
جاقان. دۇرىس، ەرەكە، تۇسىنەم عوي بارىنە. (زالعا.) كەشىرەرسىزدەر، بۇل كىسى ازداپ قىزىڭقىراپ قالسا كەرەك.
ەرەجەپ (جەكىپ). نەمەنە سەن، نە ايتىپ تۇرسىڭ، مەن بار عوي ماس ەمەسپىن، ونى وزدەرى بىلەدى. مەن ماس بولىپ بار عوي ەشكىمنىڭ قازانىن سىندىرعان جوقپىن سۇرا پوجالۋيستا.
جاقان. ونى بىلەم عوي، بىلايىنشا ايتىپ جاتقانىم عوي جالپى.
ەرەجەپ. ءوزىڭ جارىتىپ ىشپەيسىڭ، تاك، ەششە بىرەۋدى ايىپتايسىڭ. سەن بار عوي، بۇدان بىلاي بار عوي ماعان ءبىر اۋىز ءسوز قارسى سويلەۋگە پراۆوڭ جوق. ۇقتىڭ با؟
جاقان. ارينە، ارينە، ەرەكە. (ساعاتىنا قاراپ.) ەرەكە، ءتاڭىر جارىلقاسىن تۇسكە دەيىن وتدەلەنياعا بارىپ ورالۋ كەرەك ۇمىتىپ كەتكەن جوقسىز با؟
ەرەجەپ. نەگە ۇمىتام. مەن بار عوي ەشنارسە ۇمىتپايمىن، تاك. مەن دە بارام... ي ۆسە.
جاقان. ءجۇرىڭىز ەندەشە. (كەتە بەرەدى).
ەرەجەپ (جەكىرىپ). توقتا دەيمىن مەن ساعان. (جاقان توقتاپ قالادى.) تاك. ۆوت. (ەرەجەپ ماقتانا.) كوردىڭىزدەر عوي. قالاي جەكىرەمىن. مەن ءالى مۇنىڭ ەكى اياعىن ءبىر ەتىككە تىعام. (جاقانعا ەلجىرەپ.) اينالايىن، باۋىرىم، سىيلاپ توقتاعانىڭا راحمەت. شىقساق توبەمىز، ولسەك شۇڭقىرىمىز ءبىر بولسىن. ال كەتتىك. (اندەتە.)
تۇسىمدە-اي، قىزىل تۇلكى-اي سويىپ ءجۇرمىن-اۋ... اۋ... جاقاننىڭ موينىنا اسىلىپ كەتە بەرەدى. مۋزىكالىق پاۋزادان كەيىن شىمىلدىق اشىلادى. ءتۇس مەزگىل. ەرەجەپ ءۇيىنىڭ ۆەرانداسى. ساحنادا ەشكىم جوق. تەلەفون قايتا-قايتا شىلدىرايدى. ءۇي حالاتىندا جۇرگەن ءاليما كىرەدى.
ءاليما. ءالو، ءالو، شۇكىر، ءوزىڭىز دە سالامات بارسىز. سول جاعىنان كۇركىرەۋىككە كەتكەن شىعار، ۇزاماي كەلىپ قالار. ءيا، ايتايىن، ايتايىن. شۇكىر امان. ساۋ بولىڭىز. (وزىنە) بۇلار نە عىپ كەشىگىپ جاتىر، جانىم-اۋ؟ نەمەنە سونشا؟
قۋانا كۇلان كىرەدى.
كۇلان (كونۆەرتتى كورسەتىپ). اپاتاي، «دوكۋمەنتتەرىڭىز قابىلداندى، ەمتيحانعا كەلە بەرىڭىز»، — دەپتى.
ءاليما (قۋانا). ساپارىڭ وڭ بولسىن، اينالايىن. قاشانعا شاقىرىپتى؟
كۇلان. ەكى-ۇش كۇننەن قالماي ءجۇرۋىم كەرەك. (كۇمىلجىپ.) ەندى، ءوزى، جەزدەم، رەنجىپ...
ءاليما. كۇمىلجيتىن دانەڭەسى جوق. جەزدەڭ كەلگەسىن ءوزىم ايتامىن دا ات قۇيرىعىن ءبىر-اق كەسەم، ول جاعىنان قام جەمە.
بولات كىرەدى.
بولات.سالاماتسىز با، جەڭەشە! پوزدراۆليايۋ، كۇلان، جۇرەتىن بولدىڭ عوي سونىمەن. (كۇلىپ.) ەندى مىنا جىگىتتەرىمىزدىڭ ءحالى نە بولار ەكەن؟
كۇلان. (كۇلىپ) جاۋابىن اپاتايىم بەرەم دەپ وتىر عوي.
ءاليما حالدەرىنىڭ نە بولاتىنىن وزدەرى ءبىلسىن. قوناقتارىڭدى قارسى الدىڭدار ما؟
بولات. العاندا قانداي ءوزى قىزىق بولدى.
ەرەجەپ كىرەدى، ماستىعى تارقاپ كەتكەن. ءبىراق كوڭىلدى.
ەرەجەپ. بايبىشە، شاي دايىندا، قۋىرداعىڭ قايدا؟
ءاليما. جاڭا عوي كىرگەنىڭ. ءبارى بولادى. ديرەكتورلارىڭ جاڭا زۆونيت ەتتى.ىزدەپ جاتىر.
ەرەجەپ. نەچەۋا، بايبىشە، نەچەۋا. ەسەن توقبەرگەنوۆيچ تۇگىل ودان دا زور باستىقپەن ديدارلاسىپ قولىن الدىق. شىداي تۇرار. سولاي ەمەس پە، بولات؟ (كۇلانعا.) اينالسىن اق بالدىزىنان، گۇل-گۇل جايناپ تۇرسىڭ عوي! (كۇلان ءوز بولمەسىنە كەتەدى.) ءوزى قۋانىپ ءجۇر.
ءاليما. ءيا، قارسى الۋلارىڭ قالاي بولدى؟
ەرەجەپ. سۇراما دەيمىن، تاماشا. ءوزى دە ءبىر جىگىتتىڭ ماڭعازى ەكەن. باسقا سوۆحوزداردىڭ دا باسشىلارى بارىپتى. پوەزد توقتاي بەرە تۇرا-تۇرا جۇگىردىك. بارىنەن جاقان جۇيرىك ەكەن، الدىمەن ۆاگونعا سول كىردى.
بولات. (كەكەتىندى). جاقان بۇل جاعىنان چەمپيون بولىپ شىقتى.
ەرەجەپ. (تۇسىنبەي). جوق، ناعىز ازاماتتىڭ ءوزى دەسەيشى.
ءاليما. باسقالارى دا ارتىنىپ-تارتىنىپ بارىپ پا؟
بولات (باسىن شايقاپ). جوق.
ەرەجەپ. ماسەلە سوندا جاتىر، بايبىشە. جۇگىرەم جۇرەگى قۇرعىر اۋىزعا تىعىلىپ زورعا دەگەندە ارتىن الا ۆاگون ىشىنە مەن دە ەندىم-اۋ.
بولات. ەنتىگىپ، قارا تەرگە ءتۇسىپ زورعا تۇردىڭىز،
ەرەجەپ. يە، ءسويتتىم.
ءاليما سونشا نەمەنە، بايقامايسىڭ با؟
ەرەجەپ. بايقاعاندا ەندى... وبالىنا نە كەرەك. جاقان ءبارىمىزدى تانىستىردى. باسقالارىنا قاراعاندا باستىقپەن ەركىن سويلەدى.
ءاليما. كەشە تۋىسى ەكەن دەپ ءجۇر ەڭ عوي؟
ەرەجەپ. يە، سودان سوڭ الگى ەندى باسقا سوۆحوزدان كەلگەن بەتسىزدەر مال سويىپ بارۋ بىلاي تۇرسىن، تىم بولماسا تاۋىق ءپىسىرىپ، ءبىر بوتەلكە كونياك تا اپارماپتى.
ءاليما. الدا ماسقارا-اي.
ەرەجەپ. ءدۇيىم جۇرتتىڭ الدىندا ابىروي بولعاندا اتاما. جەلكەمىز شۇيدەلەنىپ، قورازدانىپ-اق تۇردىق-اۋ.
ءاليما. قۋانىپ قالعان ەكەن عوي.
ەرەجەپ. جوق، قىزىعى بار. اپارعانىمىز جاقاننىڭ قولىندا بولاتىن، ەندى اقساقال مىناۋ ءبىر از عانا ءدام ەدى، دەپ الدىنا قويا بەرىپ ەدىك، «بۇلارىڭ نە، ۇيات بولادى، الىپ كەتىڭدەر» دەپ جەكىگەن بولدى.
ءاليما. جۇرتقا كوز قىلىپ قىر كورسەتكەنى شىعار؟
بولات. مەنىڭ اڭعارۋىمشا، باستىقتىڭ ءوزى شىنىمەن ۇناتپاعانداي سىڭاي تانىتتى.
ەرەجەپ. تۇرا تۇر. سودان اڭگىمە ءبىر نارسەگە اۋا بەرگەن كەزدە، اپاردىم دا پروۆودنيككە «پوەزد جۇرگەن كەزدە انا كۋپەدەگى پالەنشە دەگەن كىسىگە تاپسىر» دەپ الگى جەردە ءوزىنىڭ الاقانىنا دا ءبىر سوم قىسا سالدىم.
ءاليما. بەرسە بولعانى عوي ايتەۋىر.
بولات. بەرۋىنە بەرەدى، ءبىراق...
ەرەجەپ. سەن ءبىراق دەگەنىڭدى قويا تۇر، شىراعىم. بىلاي شىققان سوڭ يتكە تاستار دەيمىسىڭ. و زاماننان بۇ زامان ىشىپ-جەپ، الۋدى ۇناتپايتىن ادام بولۋشى ما ەدى؟
بولات. مۇنىڭ ءبارى ەسكى جىر عوي، ەرەكە.
ءاليما. جاقاننىڭ تۋىسى دەگەنسىن مەن دە قارسى بولعان جوقپىن.
ەرەجەپ (قۋانىپ). ساداعاڭ كەتەيىن، بايبىشەم-اي. (بولاتقا.) كوردىڭ بە؟ جاسىراتىنى جوق، مەن سەنى تۋعان ىنىمدەي كورۋشى ەم، كەشە رەنجىپ قالدىم. نو نەچەۋا، ابىرويىمىزدان ايىرماسىن.
بولات (كۇلىپ). ءىنى كورگەنىڭىز ءبىر توقتىنىڭ قۇنىنان كەم بولسا، امال قانشا.
ءاليما. ءاي، شالىم-اي، ءسال جەردەن سۇرىنە سالاسىڭ-اۋ؟
ەرەجەپ. جوق، جوق، اڭگىمە وندا ەمەس. (ءاليماعا.) بايبىشە، شاي-پايىڭدى دايىنداي بەر، ءقازىر جاقان كەلەدى.
ءاليما (ەكى ۇشتى). دۇرىس، دۇرىس، كەلسىن، كەلسىن. (Ac ۇيگە كەتەدى).
ەرەجەپ (بولاتتى كەتسىن دەگەندەي). سەن اسىعىپ تۇرسىڭ عوي شاماسى.
بولات. جوق پروستو، كۇلاندى پوزدراۆيت ەتۋگە كەلىپ ەدىم، قۇپيا سىر بولسا، كەتۋىمە بولادى.
ەرەجەپ. ۋھ سۋ، سۋ، ماعان قىزىعى ءبىر كۇنى ۋ ءىشىپ ءولۋ عوي.
بولات. قايداعىنى ايتا كورمەڭىز. (كۇلان سۋ اكەلىپ بەرەدى).
ەرەجەپ (ەسىن جيىپ، بولاتتى كەكەتە). يە، ءسويتىپ، پوزدراۆيت ەتە كەلدىم دە. (ەكىلەنىپ.) نە، بۇل ۇيدە مەن تۇرامىن، نە ايتقانىم بولادى ەكىنىڭ ءبىرى.
ءاليما. دۇرىس، ايتقانىڭ بولادى، بالا وقۋىنا بارادى.
ەرەجەپ. نە دەپ؟
ءاليما (ءزىلدى). ونى ۋاقىتىندا كورەرمىز. (Ac ۇيگە كەتەدى).
ەرەجەپ (كۇيىنە). سەندەرگە سەنىپ مەن اقىماق بۇگىن جۇرتتىڭ بارىنە اۋزىما كەلگەنىمدى وتتاپ ماسقارا بولدىم عوي.
بولات. ەرەكە-اي، وسى اق كوڭىلدىگىڭىز – اي!
كۇلان. نە دەپ، جەزدە-اۋ.
ەرەجەپ. جەزدەڭدى جەر نەگە جۇتپايدى، مىنا جەر نەگە ويىلماي تۇر، ايتشى ماعان.
بولات. ول وڭايلىقپەن ويىلمايدى عوي.
ەرەجەپ. سونى ايتامىن. (كۇلانعا.) «ويلانايىن» دەگەنىڭدى ءتۇسىندىرشى، جارقىنىم، ماعان.
كۇلان. «ويلانايىن» دەگەن «ايتقانىڭىزدى ورىندايمىن» دەگەن ەمەس قوي.
ەرەجەپ. مەنى وسىنداي ەكى ۇشتى ءسوز-اق ورعا جىعىپ بولدى.
ءاليما (اس ۇيدەن). كۇلان، بەرى كەل. (كۇلان كەتەدى).
ەرەجەپ (باسىن ۇستاپ). بولات اينالايىن، ەل بەتىنە ەندى قالاي قارايدى مىنا تاس ماڭداي اعاڭ. ءبارىبىر ءاليمانىڭ ايتقانى بولاتىن ءتۇرى بار ما قالاي؟
بولات. ءسىز ەل بەتىنە قارامايتىنداي ەش نارسە ىستەگەن جوق سياقتىسىز. سونشا قينالار نە بار؟
ەرەجەپ. ويباي، تۇسىنبەي وتىرسىڭ عوي!
بولات. ءسوز جوباسىنا قاراعاندا كۇلان مەن جاقان قوسىلسا ەكەن دەگەن نيەتتە بولدىڭىز. ورىندالمادى، ودان جاسقانار دانەڭە دە جوق.
ەرەجەپ (ەكىلەنىپ). ەندى ءقايتتىم جوق، مەن كۇلاندى ەش جاققا، ەش جاققا جىبەرمەيمىن، مەن پرينسيپيالنىيمىن.
بولات. جىبەرمەي قويساڭىز، ماسقارا سوندا بولادى.
ەرەجەپ (ابىرجىپ). ا، ا، سونىسى تاعى بار ما؟ مەنى «فەودالدىق-بايلىق پەرەجيتكا» دەپ تاعى شىعارادى-اۋ، شاماسى.
بولات. ءوزى دە ءدال سونداي. سولاي بولىپ شىعادى.
ەرەجەپ (ساسقالاقتاپ). يە، سۇيتەدى، سۇيتەدى. (قۋانىشتى جاقان كىرەدى. ەرەجەپتىڭ قالپىنا كۇلە سويلەيدى).
جاقان. ەرەكە، نەعىپ ءۇرپيىپ تۇرسىز؟
ەرەجەپ (مۇڭايىپ). جاقا، كەشىرىڭىز، مەن بار عوي، اقىماق بولىپپىن. مۇنداي بولادى دەگەن ءۇش ۇيىقتاسام ويىمدا جوق ەدى. ماڭگىباقي ەندى بىلايىنشا ايتقاندا اۋىزىما قۇم.
جاقان (قىزىپ قالعانىن ايتتى دەپ ويلاپ). چەپۋحا، ەرەكە وعان بولا رەنجيتىن دانەڭە جوق.
ەpەجeپ (جۇرتقا). ەستىگەن ەكەن عوي، اينالايىن.
بولات. جاقان وندايعا ءمان بەرمەيدى.
جاقان. كونەچنو، كونەچنو.
ەpەجەپ (سەرگىپ). ەر جىگىتتىڭ باسىنا نە كەلىپ، نە كەتپەيدى.
جاقان. (بولاتقا). باعانا ازداپ قىزىپ قالعان ەدى، سونى ايتىپ وتىر. ادام ىشكەندە كەيدە سۇيتەتىنى بار. (ازىلدەپ، جاقىنداي بەرىپ.) ەندى، پوجالۋيستا بەت كەرەك بولسا.
ەرەجەپ. (تۇسىندەي تۇرعانىن ەندى ءبىلىپ، قيپاقتاي). جوق، جوق، الا تۇرىڭىز. ءبارىبىر ءسىزدى تۋعان ىنىمدەي كورەم. اڭگىمە وندا ەمەس. (بولاتقا سەن ايتشى دەگەندەي قاراپ.) جاڭا بولات كوردى، قايتەيىن...
جاقان. (سەزىكتەنە). بىردەڭە بولىپ قالدى ما؟
بولات. دا، اشەيىن، چەپۋحا.
ەرەجەپ. (كۇيىنە)، جانىم-اۋ، ونداي دا چەپۋحا بولا ما؟
جاقان. (ابىرجىپ). Ay، ايتساڭدارشى، نەمەنە ءوزى؟
بولات. كۇلانعا ينستيتۋتتان ۆىزوۆ كەلگەن ەكەن، سوعان ەرەكەڭنىڭ رەنجىپ جۇرگەنى عوي.
جاقان. (الاقتاپ). ا، ەرەكە، ەندى بىلاي...
ەرەجەپ. ءوزىم دە نەتىپ تۇرمىن.
جاقان. سوندا، ءوزى نە ايتادى كۇلاننىڭ؟
بولات نە دەسىن، ەرتەڭ جۇرۋگە دايىندالىپ جاتىر.
جاقان (تەلمىرە). ەرەكە، بۇل نە بولعانى دۇنيەنىڭ؟
ەرەجەپ. كەشىرىڭىز ەندى، ماعان دا اسپان الاقانداي، جەر تەبىنگىدەي بولىپ كورىنىپ وتىر.
جاقان (باسىن ۇستاپ). مەن شىنىمەن دۋراكپىن با؟ تىلىمنەن قاعىنىپ، كەيبىر جولداستارعا بۇگىن ايتىپ قويىپ ەدىم.
ەرەجەپ (مۇڭايىپ). قۇداي ۇرىپ مەن دە... (دالادان ماشينانىڭ ءۇنى ەستىلەدى.) و قايسى ەكەن تاعى؟ جۇرت كۇتىپ وتىرعانداي.
بولات. (تەرەزەدەن قاراپ). جوعارعى «سۆوبودا» سوۆحوزىنىڭ ماشيناسى عوي؟
ەرەجەپ (بولاتقا). بارىپ ۇيدە ەشكىم جوق دەپ قايتارىپ جىبەرشى. (بولات كەتەدى. ەرەجەپ پەن جاقان بىر-بىرىنە قادالا قارايدى.)
جاقان. شىنىمەن سولاي نەتىپ قالعانىمىز با، مەن اقىماق سىزگە سەنىپ، بىلاي...
ەرەجەپ (مۇڭايىپ). جاقا، نە تىلەۋلى شاڭىراعىمدا وتىرمىن، ايانسام مەنى دە انت ۇرسىن، ءالى دە بىلاي كۇش سالىپ دەگەندەي... ءاي، ءبىراق قيۋى قاشىپ بارادى، قايدام...
جاقان (قاسىن يەگىن سيپاپ). دا، بۇل پروبلەما.
ەرەجەپ. ءوزىڭىز دە بەل بۋىپ، تاعى دا كۇش سالا كىرىسىپ كورسەڭىز قايتەدى؟
جاقان. وندا ەندى...
قاعازعا بۋىلعان ءبىر توپ زاتتى الىپ بولات كىرەدى.
ەرەجەپ (شوشىنا). بۇل نەمەنە؟
بولات (ءمان بەرمەگەندەي). باستىققا الىپ شىققان زاتتارىمىز عوي. الداعى ستانسادا «سۆوبودا» سوۆحوزىنىڭ ديرەكتورى شىعىپتى. سودان يەلەرىنە تاپسىر دەپ بەرىپ جىبەرىپتى. اكەلگەن سونىڭ شوفەرى.
ءاليما سويلەي شىعادى.
ءاليما (اس ۇيدەگى كۇلانعا). اق تاباققا سالىپ اكەل. (ەرەجەپ، جاقان مەلشيىپ قالعان.) نە عىپ مەلشيىپ تۇرسىڭدار؟
ەرەجەپ (زاتتى يەگىمەن نۇسقاپ). انە... (بولات زاتقا قىستىرۋلى حاتتى الىپ، جاقانعا ۇسىنادى).
جاقان (اشىپ وقي باستايدى). «جولداس جاقان اسانوۆ! سىزدەر وسىنداي... (ارجاعىن وقي الماي سەن وقى دەگەندەي بولاتقا ۇسىنىپ ءوزى سىلق ەتىپ وتىرا كەتەدى).
ءاليما (كىجىنىپ). وسىلاي ماڭدايلارىڭنىڭ تاسقا تيەرىن ءبىلىپ ەدىم. ءتيدى دە تىندى ما؟
ەرەجەپ (ءالسىز). بىلسەڭ نەگە ايتپادىڭ؟
ءاليما. كەڭىردەكتەپ تىڭدامايسىڭ، سەن. تۇسىڭدە سوياتىن قىزىل تۇلكىڭ تاۋسىلماۋشى ەدى، سويدىڭ اتاڭنىڭ باسىن.
ەرەجەپ. بىلاي، باتىلىراق ايتقاندا تىڭدايتىن ەدىم عوي.
ءاليما. ونى سازعا وتىرعان سوڭ مويىنداپ وتىرسىڭ عوي. (زاتتاردى الا بەرە، ىشكە بەتتەي.) قايتقان مالدىڭ قايىرى بار.
ەرەجەپ (ىزالى). يە، جەتىسەرمىز... (ءاليما زاتتاردى الىپ ىشكە كەتەدى. جاقان بولاتقا حاتتى وقى دەگەندەي يەك قاعادى).
بولات (حاتتى وقيدى). «جولداس، جاقان اسانوۆ! وسىنداي ادەتتى قوياتىن ۋاقىت جەتكەن جوق پا؟ وسى ايدىڭ ون ۇشىندە ماعان ارناپ حات جازعان ەرەجەپ دەگەن كىسىنى ەرتىپ وبلىسقا كەلىڭىز. ونىڭ حاتى مەندە».
جاقان. شارۋا بىتەردە وسىلاي بولادى دەۋشى ەدى. (ەرەجەپكە.) سەن نە دەپ حات جازىپ ەدىڭ؟
ەرەجەپ (كۇمىلجىپ). ارادان قىل وتپەيتىن تۋىس دەگەنىڭىز قايدا؟ مەن سوسىن ءىش تارتىپ دەگەندەي...
جاقان. قىل وتپەيتىن تۋىس دەگەن ءوزىڭ، مەن باسقا جاعىن ايتقانمىن.
كەسە، شاينەك الىپ كۇلان شىعادى.
ەرەجەپ (ەسەڭگىرەپ). قارعام، اينالايىن، كەشىر... ەندى... وقۋىڭا دەگەندەي... ءبىزدىڭ حال... كەيىن ەستىرسىڭ... وسىدان ءتىرى كەلسەم حات جازام...
كۇلان. سونشا قورقاتىن نە بار؟ تاۋەكەل دەڭىزدەر!
جاقان. يe، سۇيتەمىز. ءسىز دە، كۇلان اسقاروۆنا، امان بولساق حابارلاسامىز عوي. ەرتەڭ جۇرەسىز-اۋ ەندى...
ءاليما شىعادى.
ءاليما. قولدارىڭدى جۋىڭدار... قۋىرداق دايىن...
جاقان (ورنىنان تۇرىپ بولاتقا). نەشەسىندە دەيدى؟..
بولات. ون ۇشىندە.
جاقان. ەندىگى قۋىرداقتى سوندا كورەرمىز. (تەڭسەلىپ كەتە بەرەدى).
ەرەجەپ (ۇمتىلا). جاقا، جاقا... مەن... توقتا... ڭىز تۋعان ىنىمدەي...
جاقان (بۇرىلىپ). تۋعان ءىنىڭىزدى قارا باسسىن. (كەتەدى).
ەرەجەپ (تەڭسەلە اۆانسەناعا جاقىنداپ). اعايىن، اعايىن، ەندىگى تويدى وزدەرىڭىز بىلىڭىزدەر!
شىمىلدىق.
You Might Also Like
