InfoHub Logo

ساعادات نۇرماعامبەتوۆ 1924 جىلى اقمولا وبلىسىنداعى الەكسەيەۆكا اۋدانىنىڭ «ترۋدوۆوە» سەلوسىندا شارۋا سەمياسىندا تۋعان. قازاق، كپسس مۇشەسى.

1942 جىلى تامىزدا قىزىل ارميا قاتارىنا شاقىرىلادى دا، 1943 جىلدىڭ ماۋسىمىنان باستاپ مايداندا بولادى. كۋباندى، دونباستى، سونداي-اق ۋكراينانىڭ وڭ جاعالاۋىن ازات ەتۋگە قاتىسادى. قىزىل جۇلدىز جانە ىى-دارەجەلى وتان سوعىسى وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.
كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعى كسرو جوعارى كەڭەسى پرەزيديۋمنىڭ 1945 جىلعى 27 اقپانداعى جارلىعىمەن بەرىلگەن. بۇل كۇندە گەنەرال-مايور ساعادات نۇرماعامبەتوۆ كەڭەس ارمياسىندا قىزمەت اتقارىپ ءجۇر.

1945 جىلى 14 قاڭتاردا 1052-اتقىشتار پولكى 301-اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ ءبىرىنشى ەشەلونىندا بولىپ، شابۋىل جاساپ بارا جاتتى. الدارىندا پيليسا وزەنى كەسە-كولدەنەڭ كەزىگىپ كەدەرگى جاساعان شاقتا، جاۋىنگەر ۆيسلاداعى ماگنۋشيەۆسك پلاسدارمىنان 30 كيلومەتردەي ىلگەرىلەپ تە كەتكەن ەدى. باقىتقا قاراي، وزەننىڭ مۇزى مىزعىماستاي قالىڭ ەدى. كاپيتان نۇرماعامبەتوۆتىڭ پۋلەمەت روتاسى مايور ەمەليانوۆتىڭ باتالونىنىڭ قۇرامىندا بولدى. گيتلەرشىلەردىڭ العى شەبى جايىلما جاعاعا اتتىڭ تاعاسى تارىزدەنىپ توبەگەورنالاسقان-دى. جاۋ ءبىزدىڭ بولىمشەلەردى تابيعاتتىڭ ءوزى ادەيى قۇرىپ قويعانداي «قاقپانعا» بەتتەيدى عوي دەپ ويلاعان جوق، سول سەبەپتى دە جايىلمانىڭ تۇسىنا ەشقانداي دا توسقاۋىل قويماعان.

اتقىشتار روتاسى مەن نۇرماعامبەتوۆتىڭ پۋلەمەتشىلەرى تۇندە بىلدىرمەي عانا وزەننەن دە، جايىلمادان دا ءوتىپ الدى، جاۋ ولاردى تەك ترانشەيانىڭ الدىنا كەلگەندە ءبىر-اق كوردى، ءبىراق قارسىلاسىپ ۇلگەرمەي، قولايلى شەپتەرىنەن قاشا جونەلدى.

كەڭەس جاۋىنگەرلەرى تابىسقا ماستانعان جوق، دەرەۋ جاۋدىڭ قارسى شابۋىلىن تويتارۋعا ازىرلەنە باستادى. جاۋ دا كوپ كۇتتىرمەدى. گيتلەرشىلەر ولگەن-تىرىلگەندەرىنە قاراماستان ورشەلەنە ۇمتىلىپ، وزدەرى ايىرىلىپ قالعان شەپتى قايتىپ الماق بولىپ ەكى رەت شابۋىل جاسادى. نەمىستىڭ ءبىر تانكىسى تۇپ-تۋرا پۋلەمەت راسچەتىنىڭ اتىس ۇياسىنا بەتتەدى. مۇنى كورگەن نۇرماعامبەتوۆ ءوز جاۋىنگەرلەرىنە جۇگىردى، ءبارى بىرلەسىپ پۋلەمەتتى وكوپقا ءتۇسىردى. تانك وكوپتىڭ ۇستىنەن ءوتىپ كەتكەن شاقتا، ساعادات ورنىنان اتىپ تۇردى دا، تانكىنىڭ بەنزين باگىنا ۇستى-ۇستىنە گرانات لاقتىردى. تانك قارا تۇتىنگە ورانىپ جانا باستادى. ال شايقاس ءالى ءجۇرىپ جاتقان. مىنە، ستانوكتى پۋلەمەتتەردىڭ ءبىرىنىڭ نىشاناسى ساپتان شىعىپ قالدى. كاپيتان نۇرماعامبەتوۆ «ماكسيمنىڭ» قۇلاعىن ءوزى ۇستادى دا، وقتى بوراتا جونەلدى. ونىڭ ءدال كوزدەپ اتقان وعى ءفاشيستىڭ 65 جاۋىنگەرى مەن وفيسەرىن جەر جاستاندىردى. پۋلەمەت روتاسى ۋچاستوگىندە جاۋ 120 ادامىنان تەك ولىدەي ايىرىلدى. پۋلەمەتشىلەر اتقىشتار توبىنا كومەكتەسە وتىرىپ، جاۋدىڭ 12 اتىس ۇياسىنىڭ ءۇنىن ءوشىردى. جاۋ توتەپ بەرە الماي، كەيىن شەگىندى. پيليسا وزەنىنىڭ سول جاعالاۋىنداعى پلاسدارم قولدان شىعارىلمادى. پولك شابۋىلىن جالعاستىرا بەردى.

---