سارناۋىق جەڭگەي
جازدىڭ باسى. كۇن ىسسى. دەمالىس كۇن. تاۋداعى داچادا تۇسكە دەيىن كۇرەكپەن جۇمىس جاسادىم دا، جۋىنىپ - شايىنباققا تومەنگە، وزەن بويىنا ءتۇستىم.
جەر قازىپ، ەڭبەك ەتكەن ادامنىڭ ءتۇرى بەلگىلى: اياعىمدا تارپىلداعان كيرزو ەتىك، بۇتىمدا جۇمىس ىستەگەندە كيىپ جۇرگەن بىلعانىش كونە شالبار. كەۋدە جاعىم ادەيى كۇنگە كۇيۋ ءۇشىن تىر جالاڭاش. ال باسىمدا ءبىر كەزدەگى ادەمى فورماسىنان تۇك قالماعان، ساپ-سارى بوپ قاڭسىعان سابان قالپاق. باسى كوزىم شاڭ-توپىراق. بەتىمدە، جالاڭاش دەنەمدە تەردىڭ قاپ -قارا تارام-تارام، ىزدەرى.
ءتۇرىم وسى. ءبىر قولىمدا قاڭعىرلاعان بەس شەلەك، ەكىنشى قولىمدا سابىن، ىسقىرىپ ولەڭ ايتىپ، اعاشتىڭ قالىڭ اراسىنان وزەن بويىنا سوپاڭ ەتىپ، شىعا كەلدىم.
الگى ارا كىشكەنە عانا اشىق الاڭ، باۋىرلارىن كۇنگە قىزدىرىپ جايىلىپ جاتقان قوي تاستار. تاستىڭ بىرەۋىنىڭ ۇستىندە ءدال بەت الدىمدا باسىنداعى ورامالىن قولىنا الىپ، بەتىن جەلپىگەن، وزىنەن-وزى ەنتىككەم ءبىر ايەل وتىر.
كوزدەرى باقىرايعان، جاق سۇيەكتەرى شىعىڭقى، ەكى بەتى سولىڭقى بۇل ايەلدى تانيتىن سەكىلدىمىن. ءبىراق ءدال كىم ەكەنىن جوپپەلدەمەدە ەسىمە تۇسىرە المادىم. سوندا دا قالت تۇرا قاپ:
— ەسەنسىز بە، — دەپ سالەم بەردىم.
ايەل ەرنىن بولار بولماس جىبىر ەتكىزدى. ماعان ادام ەمەس، جابايى اڭ كورگەندەي ءبىرتۇرلى تىكىرەيە قاراپ قالعان.
— ءيا، جەڭگەي، بۇل جاقتا قايدان ءجۇرسىز؟
— ءجۇرمىن، — دەدى دە، تانىس جەڭگەي مەنىڭ باس-اياعىما شولىپ قاراپ الدى. سودان سوڭ اۆتوماتشا اتىلىپ سارناپ سويلەپ جونەلدى:
— و، قالىپتارىن قۇرسىن. كۇندەرىڭ قۇرىسىن ءبۇيتىپ كورگەن. بۇل دەگەن نە سور، نە ازاپ؟ نە كۇن تۋدى باستارىڭا!..
مەن، شىنىمدى ايتسام، العاشىندا نە بولعانىن تۇسىنبەي، شوشىپ دالدىم. تەك قالشيىپ تىڭداپ تۇرمىن.
— ...مەن - داعى داچا دەگەنگە راقات ەكەن دەسەم. نە جول سەكىلدى جولى جوق. الگىندە اۆتوبۋستىڭ ىشىندە جۇرت سىعىپ، ءولتىرىپ قويا جازدادى. داچا دەپ، باييمىز دەپ جۇرگەندەرىڭ وسى ما؟ جەتىسكەن ەكەنسىڭدەر. و، بۇيتكەن بايلىقتارىڭ قۇرىسىن!..
سارناۋىق جەڭگەي توقتايتىن ەمەس. زىعىردانى قايناپ، كىمگە ءتيىسۋدى بىلمەي وتىرسا كەرەك. قۇداي سول كەزدە مەنى ايداپ اكەلىپ بەرگەن. مەنىڭ جاي عانا ءجۇز تانىس بىرەۋ ەكەنىمدە شارۋاسى جوق، ول ەندى ۋىتتى ءتىلىپ توپەپ توگە جونەلدى.
ءسوز سارىنى الگىدەي.
ايەلدىڭ كىم ەكەنى ساپ ەتىپ ەسىمە كەلدى. مم، ومەكەڭنىن جۇبايى عوي. باياعىدا ءبىر رەت ۇيىندە دە بولعام. وبلىستىق مەكەمەلەردىڭ بىرەۋىندە ىرىلەۋ كىزمەت اتقاراتىن ومەكەڭ بيىل اناۋ ءدوڭنىڭ ۇستىنەن داچا سالۋعا ۋچاستوك العان. كوكتەمدە ازىن-اۋلاق اعاشتار وتىرعىزىپ، وقتا-تەكتە دەمالىس كۇندەرى كەلىپ، شۇقىلاپ ەڭبەك ەتكەن بولىپ جۇرەتىن.
ءيا، سونىڭ ايەلى. بىرنەشە رەت كوشەدە دە كورىپ، امانداسىپ وتەتىنمىن. سارناۋىق ايەل سارناپ ءالى سويلەپ جاتىر:
— ...سەن جاساپ الدى دەپ ەدى عوي، قايسى؟ اناۋ ما؟ بايىعان ءتۇرىڭ سول ما؟ تۇقىمى قۇرسىن بۇيتكەن بايلىقتارىڭنىڭ. داچا، داچا دەگەن سوڭ كورەيىن دەپ كەلسەم. نە باسىندا كولەڭكەلەپ وتىراتىن ءۇيى جوق. نە قاسىندا ىرگەسىندە اعىپ جاتقان سۋى جوق، قۋ تاقىر. جارتى ساعات وتىرىپ ەم، توبەمدى كۇن تەسىپ، ەڭىسكە قاراي تۇسەم دەپ، قۋرايعا شولكيىمدى جىرتقىزىپ... قۇرسىن، قۇرسىن! كاسىپتەرىڭ وسى بولسا، تۇقىمى قۇرسىن! قۋدان كورسەت» نەسىن!..
ايەلدىڭ كوكەزۋ، اقىماق ايەل ەكەنىن مەن جاڭا ءتۇسىندىم، سوندا دا بولسا داچا تۋراسىنداعى ونىڭ ءباتۋاسىز، عايبات سوزدەرىنە وزىمشە تويتارىس بەرگىم كەلىپ:
— جەڭگەي، ءسىز داچا دەگەندى مۇلدەم باسقاشا تۇسىنەدى ەكەنسىز. داچا دەگەن ول بايلىق تاباتىن ورىن ەمەس. ءۇيدى دە، جولدى دا وزدەرىڭىز جاساماساڭىز بىرەۋ جاساپ بەرە مە؟
مەنى تىڭدايىن دەپ جاتقان ايەل جوق، ماعان ءسوز دە بەرەتىن ەمەس. سويلەگەندە جانە بەتىنىڭ بۇلشىق ەتتەرى جىبىرلاپ كەتەدى ەكەن.
— ...مىنا تۇرىڭە قاراشى. سۇمدىق! نە باسىڭا كۇن تۋدى؟ نەدەن قىسىلدىڭ سونشالىق؟ جازۋشى دەپ سەنى كىم ايتادى.
— ءاي، جەڭگەي، وسىنداي دەمالىستا ءبىر كۇن كەلىپ، تازا اۋادا ەڭبەك ەتىپ...
— نەمەنە قالانىڭ اۋاسىن بىرەۋ ۋلاپ قويىپ پا؟ تازا اۋا ىزدەسەڭ وندا ءتىپتى الىسقا كەت، ىلەگە بارىپ بالىق اۋلا. كۋرورتقا بار. تۇقىمى قۇرسىن بۇيتكەن داچانىڭ...
ابيىر بولعاندا وسى كەزدە ءدال قاسىمىزعا تومەن قاراي بوس كەتىپ بارا جاتقان ءبىر تاكسي كەلە الار ما؟ الگىنى كورىپ، سارناۋىق جەڭگەي قولىن شوشاڭ ەتكىزىپ، ورنىنان ۇشىپ تۇرەگەلدى.
— تاكسي! تاكسي!
تاكسي كىلت توقتادى. سارناۋىق جەڭگەي جىڭىشكە قيسىق اياقتارىمەن سۋدىڭ ىشىندەگى قوي تاستاردىڭ بىرەۋىنەن بىرەۋىنە قورىنا قالت-قۇلت سەكىرىپ ءوتتى دە، ماشينانىڭ ارتقى ورىندىعىنا وتىرىپ، كەتە باردى.
مەن ونىڭ سوڭىنان ءبىراز قاراپ تۇردىم. ومەكەڭدى ويىما الدىم. ومەكەڭ از ءسوزدى دىمكەس ادام. ۇنەمى ءىشى اۋىرعانداي قاباعى كىربيىپ، بەتىندەگى ءاجىمىن قولدان كوبەيتىپ، تىجىرىنىپ جۇرەدى. ۋچاستوك العالى مەن ول كىسىمەن بىر-ەكى رەت كەزدەسىپ، سويلەسكەن ەدىم. سوندا ومەكەڭ «باس اۋرۋىم، گيپەرتونيام بار ەدى. بۇل جاقسى بولدى. وسى جۇمىسپەن شۇعىلدانعالى ءوزىمدى ءتاۋىر سەزىنەمىن» دەگەن بولاتىن.
ءدال وسى كۇننەن كەيىن ومەكەڭ داچاعا كەلمەيتىن بولدى. كورىنۋدى قويدى. ءسىرا، سارناۋىق جەڭگەي وعان داچا جايلى مىقتاپ لەكسيا وقىسا كەرەك. وتىرعىزعان اعاشتارى سۋعارىلىپ كۇتىلمەگەندىكتەن قۋراپ، جەرىن ارام ءشوپ، قۋراي باسىپ، قالىپ قويدى. شالدىڭ ازىن-اۋلاق سىڭىرگەن ەڭبەگى ساق كەتتى.
You Might Also Like
-
— ەڭ باستىسى جوقتان وزگەگە رەنجىپ، ابىرجۋشى بولماڭىز، — دەدى دارىگەر مەينەلل ءوز ارىپتەستەرىنە ءتان سابىرلىلىقپەن.
-
كۇزدىڭ بۇلىڭعىرلاۋ ءبىر كۇنى، تاڭەرتەڭگى مەزگىل. ترامۆاي ءىشى حالىققا تولى. جانار كوندۋكتوردىڭ تاپ قاسىنداعى ورىندىقتا تەرەزە تۇبىندە ەشتەڭەگە كوڭىل اۋدارماي، ويعا شومىپ وتىر.
