تۇنگى قوناق
بەكادىل دالىزدە تۇرىپ، ءوز بولمەلەرىندە ساباق دايىنداپ وتىرعان ەكى بالاسىنا:
— اۋ، ءالي، مۇحتار، ساعات ون بوپ قالدى. اياقتارىڭدى جۋىپ، جاتا بەرسەڭدەر دە بولادى، — دەدى.
— جات، جاتىڭدار. تاڭەرتەڭ تۇرماي الەك قىلاسىڭدار! — دەپ، ءلاززات كۇيەۋىنەن گورى قاتتىراق ەسكەرتتى.
كىشى ۇلى مۇحتار كۇندەگى ادەتىمەن:
— سەندەر قايدا باراسىڭدار؟
— قايدا بارۋشى ەك. الاڭدا ءبىراز سەيىلدەپ، ءجۇرىپ قايتامىز.
ءۇش بولمەلi كەم ۇيدە ءالي، مۇحتار وڭاشا قالدى. ءالي التىنشى، مۇحتار بەسىنشى وقيدى. جوق، اتا-اناسىن تىڭدامايتىن نەمەسە جۇرە تىڭداپ، ءبىر ايتقاندى ون قايتارا ايتقىزىپ، اكە مەنەن شەشەنىڭ اشۋ - شامىنا تيەتىن قىڭىر-قيسىق بالالار بۇلار ەمەس. ءار نارسەنىڭ شوگىن بىلەتىن تاربيەلى بالالار ەكەۋى دە. ساباقتى جاقسى وقيدى. مۇعالىمدەرىنە دە، تانىس كورشى-قولاڭعا دا جاعىمدى.
كىتاپ - قاعازدارىن جيىستىرىپ، ستولدان ءبىرىنشى بوپ تۇرا بەرگەن مۇحتار كىشىلىك شولجاڭداۋ مىنەزى ۇستاپ، ءاليدىڭ قالقيعان قۇلاعىنا شەرتىپ كەلىپ قالدى. ءالي تەك وسىنى
كۇتىپ وتىرعانداي ساق ەدى. زىتا جونەلمەك بولعان مۇحتاردى ول ەكى اتتاتپاي-اق ۇستاپ الدى. ەكەۋى سول ارادا، ەدەنگە توسەلگەن قىزىل الا كىلەمنىڭ ۇستىندە، تالاسقان يتتەرشە اپىر-توپىر بولدى...
ستول باسىندا كوبىرەك وتىرىڭقىراپ قالعاندا، اسىرەسە، ۇيدە اكە، شەشە جوقتا، بويدىڭ قۇرىس-تىرىسىن وسىلايشا جازىپ الۋ ولاردىڭ قاشاننان بەرگى ادەتى.
* * *
بولمەدەگى شام سونگەن. ءالي مەن مۇحتار اياقتارىن جۋىپ كەلىپ، ءارقايسى ءوز توسەگىنە ۇيىقتاۋعا جاتقان. ەسىك اشىق بولعاندىقتان دالىزدەگى شامنىڭ جارىعىنان بولمە ءىشى الاكولەڭكە. تىنىشتىق.
باسى توسەككە تيىسىمەن ءاليدىڭ قور ەتە قالاتىن ادەتى.
ال مۇحتار قيالى قياعا سامعاپ، ۇيىقتاي الماي جاتىر. شىركىن، ايدا پيونەر لاگەرى اشىلسا. جازدا دەمالىسقا سوندا جىبەرسە. ءبىراق شومىلاتىن سۋ جوق-اۋ...
ءدال وسى كەزدە اس ۇيدەن بىردەڭەنىڭ تىسىر ەتكەن دىبىسى ەستىلدى. مۇحتاردىڭ زەيىنى سوعان اۋدى. اس ۇيدەگى اسپا ساعاتتىڭ ءبىر قالىپتى سىرت-سىرت سوققان ءۇنى. الگى تىسىر ودان مۇلدەم بولەك.
انە، جانە ەستىلدى توسىن تىسىر. بىردەڭە ەدەنگە تورس ەتىپ، قاتتىراق سوعىلعانداي بولدى. بۇل نە؟ نەمەنە؟
جات دىبىس جانە قايتالادى، ءۇستىن-ۇستىن جيىلەپ كەتتى. بىرەۋ اس ۇيگە كىرىپ العان سەكىلدى. ءبىرىنشى ەتاج. تەرەزە اشىق. Kءىpce، كىرىپ العانداي.
الگىندە كەشكى گازەتتەن مۇحتار قالاداعى ءۇي توناۋشى ۇرىلار جايلى وقىعان ەدى، ەسىنە سول كەلدى.
— ءالي! اۋ ءالي!
ءالي شوشىپ وياندى:
— نە؟!
— ءالي، تىڭداشى. ءبىزدىڭ اس ۇيدە بىرەۋ جۇرگەن سەكىلدى.
بىردە تىسىرلاپ، بىردە تورس – تورس ەتكەن جات دىبىستى ءالي دە انىق ەستىدى.
— ءالي، نە ىستەيمىز؟.
— بارىپ قاراشى.
— مەن قورقام. ءجۇر، ەكەۋمىز بارايىق.
ءالي باتىل بالا.
— ءجۇر! — دەپ، ورنىنان ۇشىپ تۇردى. ەكەۋى شام جانعان دالىزگە شىقتى. اس ۇيدەگى جاڭاعى ۇرەيلى تىسىر باسىلار ەمەس. تەرەزە جاقتاعى كوشەمەن گۋ-گۋ ەتىپ، اۆتوبۋس، ماشينالار زىمىراپ وتەدى. ەكپىندى ۇلكەن ماشينالار وتكەن كەزدە تەرەزە اينەگى شىلدىراپ، ءدىر-دىر ەتكەندەي بولادى. جوق، قالا ءالى ۇيىقتاماعان. كوشەدە ادامدار ءجۇر. ءالي مەنەن مۇحتاردىڭ جىگەرىنە بۇل جاعداي جىگەر قوسقانداي بولدى.
دالىزدەگى اياق كيىم شكافىنىڭ ۇستىنەن مۇحتار قولىنا ۇزىن ساپ بالعا الدى. ۇرىنى سونىمەن باستان ءبىر قويىپ، جايراتپاقشى ءتارىزدى. ءالي دە اس ۇيگە قارۋلانىپ بارۋدى ءجون كوردى. شكاف پەن ەسىك بوساعاسىنىڭ ەكى ارالىعىندا، قۋىستا، ەدەن جۋاتىن سالماقتى تاياق تۇراتىن. ول سونى ۇستادى. قاپى قالىپ جۇرمەيىن دەگەندەي، ۆينتوۆكاشا ىڭعايلاپ، نىق ۇستاعان.
ەكەۋى جۇرەكتەرى ءلۇپ-لۇپ ەتىپ، قاراڭعى اس ۇيگە قاراي قاتارلاسىپ اياق باستى.
Ac ءۇيدىڭ ەسىگى جابىلمايتىن، اشىق تۇراتىن. ءبىراق وندا قاراڭعى ەدى.
ءالي شامدى جاعىپ كەلىپ جىبەردى. ءۇي ءىشى جاپ-جارىق بولدى. ۇرى، ۇرى قايدا؟!
بىرىنە ءبىرى تاقالىپ، ەلەڭدەپ قاراسقان ءالي مەن مۇحتار ءبىر قىزىق كورىنىسكە تاپ بولدى. الگى وسى قورادا اركىمنىڭ قويماسىنا ءبىر ءتۇسىپ، مازا تاپتىرمايتىن سابالاق ۇرى سارى مىسىق بار ەمەس پە؟ سول. سونىڭ باسىنا ليترلىك شىنى بانكى كەپتەلىپ قالعان. قاشا جونەلۋگە ءحالى بولماي، ءباتشاعار، بانك!» دەپ باسىن شىعارا الماي، جانتالاسىپ جاتىر.
ۇرەيمەن، قورقىنىشپەن باتىلدارى ارەڭ جەتىپ كەلگەن ەكى بالا الگىنى كورىپ، شەك - سىلەلسرى قاتا كۇلسىن - اي كەپ! كوزدەرىنەن جاس اققانشا كۇلىپ، تىيىلا المادى.
ءالي ۇرى مىسىقتى بوساتىپ، تەرەزەدەن اۋلانىڭ ىشىنە قاراي ىزالانىپ ءبىراق اتتى.
كوپ ۇزاماي بالالاردىڭ اكە، شەشەلەرى كەلدى، بولعان ۋاقيعانى ەستىپ، ولار دا ءبىر-بىر كۇلىسىپ الدى.
الگى ليترلىك بانكى قايماق قۇيىلعان بانكى ەكەن. سۇعاناق مىسىقتىڭ قايماق جەگىسى كەلگەن، ەندى قايماق ءيىسى بىلىنگەن جەرگە ول، ءسىرا، جولاي.قويماس.
You Might Also Like
-
سالقىن كۇزدىڭ سارى تاڭىن بالقيا انا بۇگىن دە جايسىز ۇيقىمەن اتقىزدى. كوزى ىلىنسە بولعانى تاعى دا سوعىس شىقپاي قويدى تۇسىنەن.
