سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
شاينەك

ءبىر تاكاپپار شاينەك بولىپتى. ول ءوزىنىڭ جىلتىر فارفورىمەن، ۇزىن شۇمەگىمەن جانە ادەمى تۇتقاسىمەن ماقتانىپ، جەلپىنە سويلەيتىن ەدى. ءبىراق ول قاقپاعىنىڭ سىنعانى، جەلىمدەلىپ جاپسىرىلعانى تۋرالى ايتپايتىن. ءوز بويىنداعى كەمشىلىكتى وزگەگە ايتۋدى قايدان ۇنامدى بولسىن. شاي جابدىعى: كەسەلەر، قايماق ساۋىت، قانت ساۋىت بارلىعى دا شاينەكتىڭ بەرىك تۇتقاسى مەن ادەمى شۇمەگىن ماقتاسا دا، ونىڭ كەمشىلىگى تۋرالى ابايلاپ سويلەيتىن ەدى. شاينەك تە مۇنى جاقسى بىلەتىن.

«ولاردىڭ جايىن دا بىلەمىن مەن! — دەيتىن ىشتەي ول. — ءوز كەمشىلىگىمدى دە بىلەمىن ءارى مويىندايمىن. جانە بۇل — مەنىڭ قاراپايىمدىلىعىم. كەمشىلىك ءار زاتتا بار عوي. ال ونىڭ ەسەسىنە ءارقايسىسىنىڭ وزىنە ءتان ارتىقشىلىعى بار ەمەس پە؟ كەسەلەردىڭ تۇتقاسى بار، قانت ساۋىتتىڭ قاقپاعى بار، ال مەندە وسى ەكەۋى بىردەي بار: ءتىپتى ولاردا جوق ءارى ەشقاشان بولمايتىن ارتىقشىلىعىم — شۇمەگىم بار. وسى شۇمەكتىڭ ارقاسىندا مەن شاي ۇستەلىنىڭ پاتشاسىندايمىن. قانت ساۋىت پەن قايماق ساۋىتقا ءدام راحاتىن بولار-بولماس سەزىنۋ عانا بۇيىرعان ەكەن. ال مەن — بۇل تۇرعىدا ناعىز باقىتقا يەمىن. ەڭ شەشۋشى ءرولدىڭ يەسى مەنمىن. مەن شولدەگەن بارلىق ادامنىڭ ءشولىن باسىپ، مەيىرىن قاندىرۋشىمىن. ءدامسىز قايناق سۋ ماعان قۇيىلعاندا عانا قىتايدىڭ حوش ءيىستى سۋسىنىنا اينالا الادى ەمەس پە!»

شاينەك قايعىسىز-قامسىز جاستىق شاعىندا وسىلايشا سويلەيتىن ەدى. الايدا ءبىر كۇنى ۇستەل ۇستىندە تۇرعان كەزدە ول مىناداي قيىندىققا تاپ بولدى: الدەكىم جىڭىشكە اسەم قولىمەن شاي قۇيماق بولىپ جاتقان ەدى. قولى شاينەكتى ەبەدەيسىز ۇستادى: ول شاينەكتى قولىنان ەدەنگە ءتۇسىرىپ الدى. قۇلاپ تۇسكەندە شاينەكتىڭ شۇمەگى مەن تۇتقاسى سىنىپ قالدى. قاقپاق تۋرالى ءسوزدىڭ قاجەتى دە جوق ەدى: ونىڭ جاعدايى تۋرالى جەتكىلىكتى ايتىلعان. شاينەكتىڭ قايناق سۋى توگىلىپ ەدەندە قيسايا قۇلاپ جاتتى. ول قاتتى سوققى العان ەدى. وعان ەڭ اۋىر تيگەنى — قۇلاتقان ەبەدەيسىز قولعا ەمەس، مۇنىڭ وزىنە جۇرتتىڭ كۇلگەنى بولدى.

«مۇنى مەن ەشقاشان ۇمىتپاسپىن! — دەدى شاينەك ءوز ءومىرىنىڭ بايانىن وزىنە ءوزى ىشتەي كۇبىرلەپ تۇرىپ: — مەنى جارامسىز سىنىق ىدىس دەپ اتادى دا الدەبىر بۇرىشقا تىعا سالدى. ال كەلەسى كۇنى از-مۇز ماي سۇراپ كەلگەن ايەلگە قۇتى رەتىندە سىيلاي سالدى. مىنە مەن ءسويتىپ ءبىر جۇدەۋ-جاداۋ جاعدايعا تاپ بولدىم. ءىشىم دە، سىرتىم دا ەشتەڭەگە پايداسىز، ەشقانداي ماقساتقا جارامسىز بولىپ قالعانداي ەدىم. وسىلايشا از جاتپادىم، كوپ جاتتىم. اقىرى ءبىر كۇنى مەنىڭ جاڭا ءومىرىم، كەرەمەت ءومىرىم باستالدى-اۋ...

ءيا، بۇگىن ءبىر سيپاتتا بولاسىڭ، ەرتەڭ باسقا ءبىر سيپاتقا يە بولاسىڭ. ءسويتىپ مەنى توپىراقپەن تولتىردى — شاينەك ءۇشىن ىشىنە نە سالاتىنى ءبارى ءبىر عوي: ءسويتىپ مەنىڭ توپىراعىما گۇل باداناسىن وتىرعىزدى. مۇنى كىم سىيلادى، كىم وتىرعىزدى — ونى بىلمەدىم. ءبىراق ونى ماعان جۇڭگو جاپىراعى مەن قايناق سۋدىڭ، سىنعان شۇمەگىم مەن تۇتقامنىڭ ورنىنا سىيعا بەرگەندەي ەدى. بادانا مەنىڭ ىشىمە تولتىرىلعان توپىراقتا جاتتى. ول مەنىڭ جۇرەگىمە، لۇپىلدەگەن جاندى جۇرەگىمە اينالعانداي بولدى. بۇرىن مۇنداي سەزىم مەندە ەشقاشان بولماعان ەدى. ءسويتىپ مەنىڭ ىشىمدەگى توپىراقتا ءومىر پايدا بولدى، كۇش قايناپ جاتتى، تامىر سوعىپ جاتتى. بادانا بۇرشىك جارىپ شىقتى. ول لىقىلداعان وي مەن سەزىمنىڭ اسەرىنەن ساباعىنان ءۇزىلىپ كەتە جازداعانداي ەدى. ءسويتىپ گۇلدەر شەشەك اتتى.

مەن ولاردى سۇيسىنە قىزىقتايتىنمىن. گۇلدى مەن ءوز قۇشاعىمدا ايالاپ ەركەلەتتىم. ونىڭ سۇلۋلىعى ءۇشىن ءوز-وزىمدى دە ۇمىتتىم! ال گۇل بولسا، ماعان راقمەت تە ايتقان جوق. ول ءتىپتى مەن تۋرالى ويلاماعان دا شىعار. ال وعان بارلىعى سۇيسىنە قارايتىن. گۇلدىڭ ءوزى بۇعان قۋانا بىلگەن بولسا، مەن وسىعان دا ريزا ەدىم. الايدا ءبىر كۇنى مەن: «مۇنداي اسەم گۇلگە تەك ادەمى گۇلساۋىت لايىقتى!» — دەگەن ءسوزدى ەستىپ قالدىم. ءسويتىپ اياۋسىز جانىمدى اۋىرتا قيراتىپ تاستادى. گۇلدى ادەمى گۇلساۋىتقا كوشىرىپ وتىرعىزدى. ال مەنى اۋلاعا لاقتىرىپ جىبەردى. ءسويتىپ مەن وسىندا شاشىلىپ جاتىرمىن. ءبىراق ويىمداعى ەستەلىكتى مەنەن ەشكىم دە تارتىپ الا المايدى!

«ولاردىڭ جايىن دا بىلەمىن مەن! — دەيتىن ىشتەي ول. — ءوز كەمشىلىگىمدى دە بىلەمىن ءارى مويىندايمىن. جانە بۇل — مەنىڭ قاراپايىمدىلىعىم. كەمشىلىك ءار زاتتا بار عوي. ال ونىڭ ەسەسىنە ءارقايسىسىنىڭ وزىنە ءتان ارتىقشىلىعى بار ەمەس پە؟ كەسەلەردىڭ تۇتقاسى بار، قانت ساۋىتتىڭ قاقپاعى بار، ال مەندە وسى ەكەۋى بىردەي بار: ءتىپتى ولاردا جوق ءارى ەشقاشان بولمايتىن ارتىقشىلىعىم — شۇمەگىم بار. وسى شۇمەكتىڭ ارقاسىندا مەن شاي ۇستەلىنىڭ پاتشاسىندايمىن. قانت ساۋىت پەن قايماق ساۋىتقا ءدام راحاتىن بولار-بولماس سەزىنۋ عانا بۇيىرعان ەكەن. ال مەن — بۇل تۇرعىدا ناعىز باقىتقا يەمىن. ەڭ شەشۋشى ءرولدىڭ يەسى مەنمىن. مەن شولدەگەن بارلىق ادامنىڭ ءشولىن باسىپ، مەيىرىن قاندىرۋشىمىن. ءدامسىز قايناق سۋ ماعان قۇيىلعاندا عانا قىتايدىڭ حوش ءيىستى سۋسىنىنا اينالا الادى ەمەس پە!»

 

شاينەك قايعىسىز-قامسىز جاستىق شاعىندا وسىلايشا سويلەيتىن ەدى. الايدا ءبىر كۇنى ۇستەل ۇستىندە تۇرعان كەزدە ول مىناداي قيىندىققا تاپ بولدى: الدەكىم جىڭىشكە اسەم قولىمەن شاي قۇيماق بولىپ جاتقان ەدى. قولى شاينەكتى ەبەدەيسىز ۇستادى: ول شاينەكتى قولىنان ەدەنگە ءتۇسىرىپ الدى. قۇلاپ تۇسكەندە شاينەكتىڭ شۇمەگى مەن تۇتقاسى سىنىپ قالدى. قاقپاق تۋرالى ءسوزدىڭ قاجەتى دە جوق ەدى: ونىڭ جاعدايى تۋرالى جەتكىلىكتى ايتىلعان. شاينەكتىڭ قايناق سۋى توگىلىپ ەدەندە قيسايا قۇلاپ جاتتى. ول قاتتى سوققى العان ەدى. وعان ەڭ اۋىر تيگەنى — قۇلاتقان ەبەدەيسىز قولعا ەمەس، مۇنىڭ وزىنە جۇرتتىڭ كۇلگەنى بولدى.

 

«مۇنى مەن ەشقاشان ۇمىتپاسپىن! — دەدى شاينەك ءوز ءومىرىنىڭ بايانىن وزىنە ءوزى ىشتەي كۇبىرلەپ تۇرىپ: - مەنى جارامسىز سىنىق ىدىس دەپ اتادى دا الدەبىر بۇرىشقا تىعا سالدى. ال كەلەسى كۇنى از-مۇز ماي سۇراپ كەلگەن ايەلگە قۇتى رەتىندە سىيلاي سالدى. مىنە مەن ءسويتىپ ءبىر جۇدەۋ-جاداۋ جاعدايعا تاپ بولدىم. ءىشىم دە، سىرتىم دا ەشتەڭەگە پايداسىز، ەشقانداي ماقساتقا جارامسىز بولىپ قالعانداي ەدىم. وسىلايشا از جاتپادىم، كوپ جاتتىم. اقىرى ءبىر كۇنى مەنىڭ جاڭا ءومىرىم، كەرەمەت ءومىرىم باستالدى-اۋ...

 

ءيا، بۇگىن ءبىر سيپاتتا بولاسىڭ، ەرتەڭ باسقا ءبىر سيپاتقا يە بولاسىڭ. ءسويتىپ مەنى توپىراقپەن تولتىردى — شاينەك ءۇشىن ىشىنە نە سالاتىنى ءبارى ءبىر عوي: ءسويتىپ مەنىڭ توپىراعىما گۇل باداناسىن وتىرعىزدى. مۇنى كىم سىيلادى، كىم وتىرعىزدى — ونى بىلمەدىم. ءبىراق ونى ماعان جۇڭگو جاپىراعى مەن قايناق سۋدىڭ، سىنعان شۇمەگىم مەن تۇتقامنىڭ ورنىنا سىيعا بەرگەندەي ەدى. بادانا مەنىڭ ىشىمە تولتىرىلعان توپىراقتا جاتتى. ول مەنىڭ جۇرەگىمە، لۇپىلدەگەن جاندى جۇرەگىمە اينالعانداي بولدى. بۇرىن مۇنداي سەزىم مەندە ەشقاشان بولماعان ەدى. ءسويتىپ مەنىڭ ىشىمدەگى توپىراقتا ءومىر پايدا بولدى، كۇش قايناپ جاتتى، تامىر سوعىپ جاتتى. بادانا بۇرشىك جارىپ شىقتى. ول لىقىلداعان وي مەن سەزىمنىڭ اسەرىنەن ساباعىنان ءۇزىلىپ كەتە جازداعانداي ەدى. ءسويتىپ گۇلدەر شەشەك اتتى.

 



ماتەريالدى كوشىرىپ جاريالاۋ ءۇشىن رەداكسيانىڭ نەمەسە اۆتوردىڭ جازباشا، اۋىزشا رۇقساتى قاجەت جانە «ادەبيەت پورتالىنا» گيپەرسىلتەمە بەرىلۋى ءتيىس. اۆتورلىق قۇقىق ساقتالماعان جاعدايدا ق ر اۆتورلىق قۇقىق جانە ساباقتاس قۇقىقتار تۋرالى زاڭىمەن قورعالادى. ەل. پوشتا: Adebiportal@gmail.com 8 (7172) 79 82 06 (ىشكى — 112) © adebiportal.kz
https://adebiportal.kz/kz/news/view/ghandersen_shainek__23518


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما