سىلەكەيەۆتەردىڭ كەنجەسى
جاس جىگىت مەنىڭ كابينەتىمە ورداڭداي باسىپ كىردى.
— ساۋ بولارسىز!
بۇدان ون مينۋت بۇرىن تەلەفون سوققاندا دا، سويلەسۋ الپەتىندە دە ءبىر ىرىلىك بارلىعى بايقالىپ ەدى، مەن ونىسىنا قاراماي، كەل دەگەنمىن.
قاعازعا تولى سۇرعىلت پاپكا بار سالماعىمەن مەنىڭ ستولىما سىلق ەتە ءتۇستى. جىگىتتىڭ ءوزى كەڭ كرەسلوعا شالقايا وتىرا بەرىپ:
— تەمەكى تارتاتىنىڭىز جاقسى ەكەن... لۇقسات بولار؟ — دەدى مەنىڭ تەمەكىمە قولىن سوزىپ.
لۇقسات..
— ءبىز بولساق، «بەلومور»، «بۇركىت»، «پريما» تارتامىز عوي. «لايكا» دەگەن ەرەكشە بىردەمە بولار؟
— ەرەكشە ەشتەڭەسى جوق.
— سوندا دا...
ەكى اياعى ەسەرلىك، ەسسىزدىك دەيتىن ەكى باسپالداقتا تۇرعان ادام سياقتى ەكەن.
— يە، جۇمىسىڭدى ايتا وتىر. جانا ايتتىم عوي، جارتى ساعاتتان كەيىن جينالىسىمىز بار ەدى.
— ايتا وتىرسام، مەن سىزگە ەكى رەت حات جازىپ ەدىم، جاۋاپ بەردىڭىز...
كۇنىنە ونداپ، ايىنا جۇزدەپ كەلەتىن حاتتاردىڭ كوبىنە جاۋاپ بەرە المايتىنىم ەسىمە ءتۇسىپ، مەن بۇلتارىس جاساعانىم جوق.
— مۇمكىن... ونداي جالقاۋلىعىم جوق ەمەس، — دەدىم.
جاس جىگىت ونىمدى قولما-قول پايدالانىپ، مەنى ىعىستىرا باستادى:
— وسىلارىڭىز كىمگە بولسا دا ۇنامايدى. قويۋ كەرەك قوي! — دەدى. مەن باسىمدى يزەدىم.
— ءوزىڭىزدىڭ ءبىر اڭگىمەڭىزگە ازداپ سىن ايتىپ ەدىم، الدە سونىم جاقپاي قالدى ما ەكەن؟ — دەپ، ەندى مەنىڭ ەكىنشى جاعىمنان جارماسا كەتتى.
ءتىسى بار، ءتىلى بار جاس سياقتى. سوندىقتان اڭگىمەنى انىقتاي تۇسكىم كەلىپ:
— يە، قانداي سىن ايتىپ ەدىڭ؟ — دەپ سۇرادىم.
— ءسىزدىڭ «ءسوز جوق، سونىڭ ءىزى» دەگەن اڭگىمەڭىزدە ەكى ماستىڭ اعاش تۇبىنە كولدەتىپ تۇرعاندارىنان باسقا نە بار؟ يدەيا دەگەن اتىمەن جوق قوي. سوۆەت ادامدارىن ماسكۇنەم ەتىپ كورسەتۋدى قالاي دۇرىس كوردىڭىز؟ مەن وسىلاردى ايتىپ ەدىم.
— سونداي ءبىر سىنعا جاۋاپ بەرگەنىم ەسىمدە. المادىڭ با؟
— جوق، العانىم جوق.
— اتىڭ كىم سەنىڭ؟
— سىلەكەيەۆ.
— وندا الۋعا ءتيىسسىڭ، فاميلياڭ ەسىمدە قالىپتى.
— مەنىڭ فاميليام ەسىمدە قالىپتى دەگەنىڭىزگە قالاي سەنسەم ەكەن، ءا؟ ءوزىڭىز سەنەدى دەپ ايتىپ وتىرسىز با؟
جىگىت مىسقىلداي جىميىپ ماعان قارادى. ولتىرە جاۋاپ بەرگەن ادام سياقتى. تەمەكىسىنىڭ ك ۇلى ەدەندە جاتقان كىلەمگە ءتۇسىپ كەتىپ ەدى، وعان شىمىرىككەن جوق، تابانىمەن تاپتاي سالدى.
— مەنىڭ ەسىمدە قالعان ءبىر سەنىڭ فاميلياڭ ەمەس، ءاعالى-ىنىلى، ناعاشىلى-جيەندى ۇلكەن ءبىر توپ ادامدارىم بار ەدى كوپتەن بىلەتىن. سولاردىڭ ءبارىنىڭ فاميلياسى سىلەكەيەۆ ەكەن... بۇزاۋ كەزدەۋ، بۇقا بۇعاقتاۋ، ءونىمسىز دە بولىمسىزداۋ... تالانت-تالابى تايازداۋ، تالاپ ەتۋى شەكسىزدەۋ... سولار جايىندا جازايىن دەپ جۇرگەنىم بار ەدى... — دەپ، مەن جىگىتتىڭ كوزىنە تۋرالاپ قاراپ ەدىم، اڭعارمادى.
ول مەنى ىعىستىرارداي بولىپ ءىرى وتىرعاندا ۇناي باستاپ ەدى. جاستىق قىزۋىمەن ورىندى-ورىنسىز سوقتىعا سويلەگەنىن اۋىرلاعان جوقپىن دا. جاپ-جاس جىگىتتى، ءتانىپ-بىلىپ بولماي، ۇر دا جىق، سوتقار دەپ قالاي ايتارسىڭ؟ تاسادا تۇرىپ تاس لاقتىراتىندارعا قالاي قيارسىڭ؟
— سەن جازۋشى ما ەدىڭ؟ — دەدىم، ءۇزىلىپ قالعان اڭگىمەگە قايتا ورالعىم كەلىپ.
— جوق، فەلەتون جازامىن، — دەپ، جاس جىگىت پاپكاسىن الدىنا قاراي جاقىنداتىپ قويدى. — كەزىندە اۋداندىق گازەتكە ۇزبەي باسىپ ءجۇردى. سولارىمدى وقىپ بەرسەڭىز دەپ كەلىپ ەدىم.
— جارايدى، وقيىن، قالدىرىپ كەت.
— ءبىراق، كوبى شيماي-شىتىرمان قولدان جازىلعان قالپىندا ەدى.
— وندا قالاي، ماشينكاعا باستىرىپ اكەلەسىڭ بە؟
— سوعان اقشام بولىڭقىراماي تۇرعانى...
— ە!.. — دەدىم مەن، داۋىسىما ەڭ كەمى ەكى-ۇش ءتۇرلى استار بەرىپ.
جىگىت كەزى لايلانىپ، اقشا كەرەكتىگىن ايتىپ تۇر. مەنىڭ كەزىم ونىسىنا تۇسىنبەگەندەي قارايتىن سياقتى. جىگىت ماڭدايىنىڭ تەرىن ءسۇرتتى. ەركەكتىڭ ەڭ ايانىشتى ءحالى دارمەنسىز ىرجيعان كەزى عوي. ونىڭ ار جاعىندا جاۋتاڭداۋ عانا بار. مەن وعان جىبەرمەي:
— فەلەتونيست ەكەنسىڭ عوي! — دەپ سۇيەمەل جاسادىم.
— شاما-شارقىمشا... — جىگىت ءجۇزى وڭدەنە باستادى.
— ءبىر فەلەتوننىڭ ماتەريالىن كوزىڭە كورسەتەيىن، جازاسىڭ با؟
— جازام.
— ءجۇر...
مەن سىلەكەيەۆتى ەرتىپ الىپ، جاڭا مونشاعا كەتتىم.
«جاڭا مونشا تاماشا ەكەن!» دەگەندى ەستىپ، مەن مانا تاڭەرتەڭ عانا جۋىنىپ قايتىپ ەدىم. مونشا شىن-اق جاقسى، جىلى دا جارىق ەكەن. مونشانى اشقان كۇنى ءىرى سوزدەر سويلەنگەنىن مونشا باستىعىنىن ءوزى ايتقان:
— ءبىزدىڭ ساندانوۆسكيي!
— استانانىڭ اجارى!
— ورىندالعان ۇلى ارمان! — دەگەنگە دەيىن بارىسىپتى.
ءبىراق ءبىزدىڭ بارلىق كەڭسەدەن قۋىپ شىعا الماي جۇرگەن قاعازقۇمارلىق، جازۋقۇمارلىق ۇيىر-ۇيىرىمەن وسىندا كەلىپ ورناپتى. مەن جاس فەلەتونيستكا وسىنى كورسەتكىم كەلدى.
فەلەتون ماتەريالدارى مونشاعا كىرە بەرە-اق كەزدەسە كەتتى.
ەكى جەردە ەكى كاسسا: ەركەكتەردىكى، ايەلدەردىكى.
ەكى جەردە كيىم ىلەتىن ەكى قورشاۋى ەركەكتەر ءۇشىن، ايەلدەر ءۇشىن.
زالدىڭ ەكى باسىندا ەكى كونترولەر: ەركەكتەر ءۇشىن، ايەلدەر ءۇشىن. بۇلار مونشاعا كىرەرىندە تەكسەرەدى.
ەسىك الدىندا تاعى ەكى كونترولەر: ەركەكتەر ءۇشىن، ايەلدەر ءۇشىن. بۇلار شىعارىندا تەكسەرەدى.
ءبارى دە جۋساپ وتىر، تاڭەرتەڭ دە جۋساپ وتىرعان: جۇمىس جوق.
"ۇلكەن زالدا ءۇش ايەل، ەكى ەركەك جۋىنىپ شىعىپ، دەمالىپ وتىر. بىزبەن جەتەۋ بولدىق. مەن ەركەكتەر كاسساسىنا كەلىپ:
— نومەرگە ەكى بيلەت، — دەدىم.
جۇمىس جوقتىقتان تالماۋراپ وتىرعان كاسسير ايەل جالقاۋ قوزعالىپ، ەكى بيلەتتى جىرتىپ الدى دا قولدان نومەرلەدى. سودان كەيىن كىرىس-شىعىس كىتابىنا تىركەدى. سودان كەيىن ماعان بەردى.
— كوپشىلىك بولىمىنە ەكى بيلەت، — دەدىم. ول بيلەتتەردى تىركەمەي بەردى. ءبىراق، وسى بيلەتتەر ءۇش ءتۇرلى كۇلكىگە ۇشىراتارىن تاڭەرتەڭ كورەمىن.
مەن قاسىمداعى جىگىتكە ون تيىن بەردىم دە:
— سۋ ىشەيىك، كاسساعا بارىپ ۇساقتاتا قويشى، — دەدىم.
جىگىت كاسساعا بارىپ ەدى، كاسسير ايەل ۇساقتامادى:
— ۋاقتاۋعا حاقىم جوق. انا بۇرىشتا وتىرعان جاس جىگىتتى كورەسىڭ بە، سول ۇساقتايدى.
الدىندا جارىق-جارىق جالپاق ستول، اياقتارى سەرەيگەن جاس جىگىت وتىر. ستول ۇستىندە قوي وتارىنداي جايلاسىپ جاتقان كوپ ۇساق... وسى اقشا ۇساقتاۋعا كەزەكتەسىن ىستەيتىن ءۇش قىزمەتكەر بار!
ءبىز جوعارعى قاباتتاعى كوپشىلىك بولىمىنە وتە بەرگەندە تومەنگى زالدا وتىرعان كونترولەر ايەل بىزگە قولىن سوزدى. ءبىز بيلەتىمىزدى ۇسىندىق. ول بيلەتىمىزدىڭ ۇشتەن ءبىرىن جىرتىپ الدى دا:
— مىنا بولەگىن مونشاشىعا بەرەسىڭدەر، مىنا بولەگىن مونشادان شىعاردا اناۋ ەسىك الدىندا وتىرعان كونترولەرگە تاپسىراسىڭدار، — دەدى.
— تۇسىندىك...
مەن بۇل جولى مونشاعا تۇسكەنىم جوق، ارينە. ەركەكتەرگە ارنالعان ەرەكشە دەمالىس بولمەسىنە كىردىم دە:
— قالاي، فەلەتوندىق ماتەريال كورە الدىڭ با؟ — دەدىم.
— ارتىعىمەن! — دەدى جىگىت. ول مەنەن ارتىعىراق كورگەن ەكەن: — مىناۋ دەگەنىڭىز ءبىر سۇمدىق قوي! — دەپ قورىتتى.
— جازاسىڭ عوي؟
— جازامىن.
— ال ەندەشە كەتتىك...
ءبىز مونشادان شىعۋعا بەت العاندا ەسىك الدىنداعى كونترولەر قولىن سوزدى:
— بيلەتتەرىڭىزدىڭ كونترولدىق قۇلاقشاسىن!
— جوعارىدا تاستاپ كەتتىك... — دەدىم مەن.
ايەل تىنىشسىزدانا باستادى. ازىراق ۇرسىپ الدى.
— تاۋىپ اكەلە المايسىز با؟
— جوق... مۋسور جاشىگىنە تاستاپ جىبەرىپ ەم...
— كونترول قۇلاقشانى ماعان تاپسىرۋ كەرەك ەكەنىن ناعىپ بىلمەيسىزدەر؟
— ءبىر قۇلاقشانى انا كونترولگە بەرىپ ەدىك قوي!
— ول ءوز الدىنا، مەن ءوز الدىما...
— امال نە، كەشىرەسىز دە...
— دالاعا شىققان سوڭ فەلەتونيست جىگىتكە:
— ءما، ساعان جيىرما بەس سوم... وسىدان فەلەتون شىعارا الساڭ، قايتىپ سۇرامايمىن. شىعارا الماساڭ، ون كۇننەن كەيىن قايتىپ اكەلىپ بەرەسىڭ، — دەدىم.
— ويباي، اعا، بولادى!
سودان بەرى ون ءتورت اي ءوتتى، فەلەتون دا جوق، جيىرما بەس سوم بولسا-بولماسا دا جوق... مونشا ءتارتىبى، قۇدايعا شۇكىر، وزگەرىپ، انادان-مىنادان ارىلىپ تا ۇلگىردى.
You Might Also Like
-
سسسر جوعارعى سوۆەتىنىڭ دەپۋتاتى ايگۇل تۇبەككە قايتقان وتارىنىڭ سوڭىندا سىلپىلداپ كەلە جاتقالى بۇگىن ءۇشىنشى تاۋلىك...
-
ارقاڭنان بۇلاي ءتۇيىپ جىبەرگەندى بىلگەن ەمەسپىن. باسىم قايقايىپ بارىپ وكشەمە ءتيدى بىلەم. دوعاداي ءيىلىپ قالدىم. ەگەر ازدى-كوپتى سپورتسمەن بولماسام، نە موينىم ءۇزىلىپ كەتەتىن ەدى، نە بولماسا — بە...
