تابيعات — امانات
قاتىسۋشىلار:
تورعاي
قويان
قىزعالداق
بالىق
ءمۇعالىم
بولات
جانات
بيولوگيا ساباعى ءجۇرىپ جاتقان كەز. ەسىك قاعىلىپ، ىشكە
بوزتورعاي، قويان، قىزعالداق، بالىق كىرىپ كەلەدى.
ءمۇعالىم. ءيا، كەلىڭىزدەر، بۇيىمتايلارىڭىزدى ايتا وتىرى-ڭىزدار؟
بوزتورعاي. ءمۇعالىم، ءبىز ءسىزدىڭ الدىڭىزعا كەلىپ وتىرمىز. شاكىرتتەرىڭىزدىڭ اراسىندا بولات، جانات دەگەن بالالار بار ما؟
ءمۇعالىم. ءيا، بار. قانە، بولات، جانات، ورىندارىڭنان تۇرىڭ-دار. (اتى اتالعان بالالار تۇرادى.) ەندى تاقتا الدىنا كەلىڭ-دەرشى.
ولار تاقتا الدىنا شىعا بەرگەندە، بوزتورعاي، قويان، قىزعالداق، بالىق – تورتەۋى «مىنە، وسىلار بىزگە زيانكەستىك جاسادى» دەپ، الگى ەكەۋىنە باس سالادى.
ءمۇعالىم. اراشا، اراشا! توقتاڭىزدار، سابىر ەتىڭىزدەر. الدى-مەن ماعان ءىستىڭ انىعىن تۇسىندىرىڭىزدەرشى. بۇلار سىزدەرگە نە ىس-تەدى؟
قىزعالداق. بۇل سۇمدار ءبىزدى تاپتاعاندارىمەن قويماي، قۇربى-لارىمىزدان ايىردى!..
قويان. كوجەكتەرىمدى مۇگەدەك ەتتى!..
بولات، جانات. قالايشا؟!
بالىق. ءبىزدىڭ دەنساۋلىعىمىزدى، اسقازانىمىزدى قۇرتتى!..
بولات، جانات (تاڭدانا). مۇمكىن ەمەس!..
بوزتورعاي (شىر-پىر ەتىپ). بۇل بۇزاقىلار ءبىزدىڭ ۇرپاعىمىزدى جويدى!..
بولات، جانات (كوزدەرى شاراسىنان شىعا، الاق-جۇلاق ەتىپ). مۇنىڭ ءبارى جالعان، سەنبەڭىزدەر!..
تورتەۋى (بىردەن). سوندا ءبىز... وتىرىكشى، جالاقور بولعانىمىز با؟! و، بەزبۇيرەكتەر!.. (ءبارى تاعى تاپ بەرمەك بولادى.)
ءمۇعالىم. اراشا، اراشا! (ولار تىنىشتالعان سوڭ) سىزدەر سابىر ساقتاپ، ءمان-جايدى اشۋعا ەرىك بەرمەي، جايمەن ايتىپ، تۇ-سىندىرىڭىزدەرشى، وتىنەمىن.
قىزعالداق. اڭگىمەنى جايمەن، رەتىمەن تۇسىندىرسەك، بىلاي. (بولات پەن جاناتقا قاراپ) بۇلار كەشە تابيعات اياسىنا سەرۋەنگە شىقتى. ولارىن ءبىز قۇپتايمىز. كەلىڭىزدەر، تابيعاتتىڭ اسەمدىگى مەن سۇلۋلىعىنا سۇيسىنىڭىزدەر. راقاتتانىپ دەمالىڭىزدار. بۇعان ءبىز قارسى ەمەسپىز. ال بۇلار، تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن باعالاعانى بىلاي تۇرسىن، كەلدى دە، گۇلدەردى كوزدەرى تويماي رەتسىز كوپتەپ جۇلا بەردى. جۇلا بەردى. راس قوي؟ (بولات پەن جانات باستارىن يزەپ، تومەن سالادى.)
قىزعالداق. كەيىن ولاردى نە ىستەدىڭدەر؟
بولات، جانات. سولىپ قالعاننان كەيىن سول جەرگە تاستاپ كەتتىك.
قويان. قولدارىڭداعى بوساعان شولمەكتەردى تاسقا ۇرىپ سىندىر-دىڭدار. راس قوي؟ (جانات پەن بولات باستارىن يزەيدى.) سەكىرىپ ويناقتاپ جۇرگەن مەنىڭ كوجەكتەرىم سول شىنى سىنىقتارىنا اياقتارىن ءتىلىپ، جاراقات الدى. تاباندارىنا كىرگەن شىنى سى-نىقتارىنان اياقتارىن باسا الماي، اقساڭداپ ءجۇر. (جىلامسىراپ) ەندى ولار مۇگەدەك بولىپ قالماي ما؟!
بالىق. تاماق قالدىقتارى مەن قاعاز، سەللوفون سياقتى قو-قىستاردى كول اينالاسىنا شاشىپ، ىبىرسىتىپ تاستادىڭدار. راس قوي. (بولات پەن جانات باستارىن يزەپ، تاعى قۇپتايدى.) بىزدەر سۋعا باتقان سول سەللوفانداردى بايقاماي جۇتىپ قويىپ، ەندى ولاردان قالاي ارىلارىمىزدى بىلمەي ءجۇرمىز. ولار شىرىمەيدى ەكەن. ىشكى اعزالارىمىزعا جابىسىپ، كەپتەلىپ، اسقازانىمىزدى قۇرتتى.
بوزتورعاي. ونىمەن قويماي، سەندەر كوك شىبىقتار مەن ءوسىپ تۇرعان اعاشتاردى سىندىرىپ، لاۋلاتىپ وت جاقتىڭدار. بۇل دا راس قوي. (بولات پەن جانات باستارىن يزەدى.) وتتىڭ شوعىن وشىرمەي كەتتىڭدەر. جەل اسەرىنەن وت قاۋلاپ شوپتەرگە ءتيىپ، بۇكىل اتىراپ ورتەنىپ، جۇمىرتقالارىم وتقا ءپىسىپ، مەن ۇرپاقسىز قالدىم. (ول تاعى دا شىر-شىر ەتەدى.)
ءمۇعالىم (باسىن شايقاپ، شاكىرتتەرىنە قاراپ، كۇيىپ-پىسىپ). بۇلارىڭ دۇرىس ەمەس قوي. تابيعاتقا، سونداعى تىرشىلىك اتاۋلىعا وبال جاساپسىڭدار. بۇل نە دەگەن ماسقارا! نە دەگەن جونسىزدىك!
بولات، جانات (كۇمىلجىپ). ءبىز بۇلاي بولار دەپ ويلاماپ ەدىك.(ارىزدانۋشىلارعا قاراپ) سىزدەردەن كەشىرىم وتىنەمىز. ەندى تابيعاتقا شىقساق، بۇلاي جاسامايمىز.
ءمۇعالىم. سەندەر ەكەۋىڭ عانا تابيعاتقا شىعىپ، وسىنداي زارداپ شەكتىرىپسىڭدەر. ال مىنا بۇكىل سىنىپ، مەكتەپ بولىپ بارىپ، تابيعاتقا بولات پەن جانات سياقتى نەمقۇرايلى قاراساڭدار نە بولار ەدى؟ (ۇنسىزدىك). ونى ەلەستەتۋدىڭ ءوزى قيىن. بەتىن اۋلاق قىلسىن. (ارىزدانۋشىلارعا قاراپ) ال سىزدەر نە دەيسىزدەر؟ بولات پەن جاناتتى قالاي جازالايىق؟
قىزعالداق. ءبىز كەكشىل ەمەسپىز. وزدەرى الدىمىزعا جىعىلىپ، كەشىرىم سۇراپ جاتىر عوي. كەشىرمەگەندە نە ىستەيمىز؟
قويان. زاردابى بىلاي بولار دەپ وزدەرى دە ويلاماسا كەرەك. ەندى تابيعاتقا شىققاندا، تاعام قالدىقتارى مەن قوقىستارىن شاشپاي جيناپ، جاققان وتتارىن ءوشىرىپ، گۇلدەر مەن شوپتەردى بەي-بەرەكەت جۇلا بەرمەسە ەكەن.
بالىق. بۇل بالالاردىڭ جۇرەكتەرىنە مەيىرىم ورناپ، تابيعاتقا، جانۋارلار مەن وسىمدىكتەرگە جاناشارلىقپەن قاراسا ەكەن.
بوزتورعاي. تابيعاتتى قورعاپ، وعان قامقور بولىپ جۇرسە ەكەن.
ءمۇعالىم. ال، بولات، جانات (وتىرعان شاكىرتتەرىنە قاراپ)، بالالار، سەندەر بۇعان نە دەيسىڭدەر؟ تابيعاتتى سەندەرگە اماناتتاپ جاتىر عوي. اماناتقا قالاي قارايسىڭدار؟
بولات، جانات، سىنىپتاعى بارلىق بالالار ورىندارىنان تۇرىپ. بۇل وقيعا بىزگە ۇلكەن ساباق بولدى. اماناتقا – ادال، تابيعاتقا قامقور بولۋعا، سەرۋەنگە شىعا قالساق، تابيعات ءسانىن بۇزباي، ۇقىپتى دا جاۋاپتى بولۋعا تىرىسامىز! تابيعاتقا قورعان بولۋعا ءازىرمىز!!!
ءمۇعالىم. بارەكەلدى! سوزدەرىڭدە تۇراتىندارىڭا سەنىمدىمىن. ال، وسىمەن ساباق اياقتالدى.
You Might Also Like
-
كۇز كۇندەرىنىڭ ءبىرى. اسپان بۇلتتى. اندا-ساندا سەبەزگىلىپ الىپ باسىلادى. ازىرگە ايىعاتىن ءتۇرى جوق.
