- 05 ناۋ. 2024 03:18
- 207
تابيعات تاڭعاجايىپتارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعات تاڭعاجايىپتارى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلاردىڭ كۇز تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، ونى سيپاتتايتىن باستى ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىندىرۋ.
2. تانىمدىق قاسيەتتەرىن دامىتۋعا مۇمكىنشىلىك جاساۋ.
3. وقۋشىلاردى تابيعاتتى ايالاۋعا، ونى قورعاۋعا، ءوز ولكەسىن سۇيۋگە، ادامنىڭ ەڭبەگىن قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: تابيعاتقا توپ سەرۋەن
كورنەكىلىگى: كۇز مەزگىلىن بەينەلەنگەن سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ
– سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! مەن سەندەرمەن جۇزدەسكەنىمە قۋانىشتىمىن.
بۇگىنگى كوڭىل كۇيلەرىڭ قالاي؟
تۋعان جەردى ءسۇيۋ پارىز
ءسۇيۋ ءۇشىن - ءبىلۋ پارىز
قاسيەتىن ۇعۋ پارىز
كۇزەتىندە ءتۇرۋ پارىز
II. نەگىزگى كەزەڭ:
1. ويىن: «كىمنىڭ ويى جۇيرىك؟»
2. سۇراقتار بويىنشا جۇمىس:
1. جىل مەزگىلدەرىن اتا.
2. كۇز ايلارىن ايت.
3. قانداي كۇز مەرەكەلەرىن بىلەسىڭ؟
4. كۇز بەلگىلەرىن اتا؟
5. تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
6. جەر بەتى نەگە بولەنەدى؟
7. كۇزدە قانداي جۇمىستار باستالادى؟
8. كۇزدە اۋا رايى قانداي بولادى؟
3. حابارلاۋ:
– بالالار، بۇگىنگى ءىس - شارامىزدىڭ تاقىرىبى: «تابيعات تاڭعاجايىپتارى».
سەندەر كۇزدە تابيعاتتا بولاتىن ءار ءتۇرلى قۇبىلىستارمەن تانىسقىلارىڭ
كەلە مە؟
ەندەشە بۇگىن تابيعاتقا توپ سەرۋەنگە شىعامىز.
4. ءبارىن بىلگىم كەلەدى:
بويى سەرگەكتىڭ، ويى دا سەرگەك (قيمىل - قوزعالىس ارقىلى كورسەتۋ).
بالىق اۋلاپ وينايمىز.
كەنشى بولىپ، كەن ىزدەپ
تاۋدى بارلاپ وينايمىز.
ارحيتەكتور، قۇرىلىسشى
مالشى بولىپ وينايمىز.
تەمىرجولشى، جۇمىسشى
ءانشى بولىپ وينايمىز
قيالمەنەن كەلەشەك
اسۋلارعا سامعايمىز.
حورمەن: كەڭ الەمدى شارلايمىز
تابيعاتتى قورعايمىز.
(اۋىل باعىنا شىعىپ، جان جاعىنداعى وزگەرىستەردى باقىلاپ، وي تۇيىندەيدى)
5. وي تولعانىس:
جىل مەزگىلدەرى، تابيعات قۇبىلىستارى تۋرالى
جازعىتۇرىمعى جەل جارداي اتاندى جىعار.
***
جازدىڭ ءبىر كۇنى، قىستىڭ مىڭ كۇنى.
***
نوسەر الدىندا نايزاعاي وينايدى.
***
جاڭبىر ءبىر جاۋسا،
تەرەك ەكى جۋادى.
***
كۇركىرەگەن بۇلتتىڭ جاڭبىرى از.
***
تاۋلى جەر بۇلاقسىز بولماس،
سۋلى جەر قۇراقسىز بولماس.
***
تۋعان اي، تۋراعان ەتپەن تەڭ.
***
قاز كەلسە، جاز كەلەر،
قارعا كەلسە، قاتقاق كەلەر.
***
سۋ اققان جەرىنەن اينىماس.
***
ءساۋىر بولماي، ءتاۋىر بولماس.
***
ۇركەرلى ايدىڭ ءبارى قىس.
***
قىستىڭ كوزى قىراۋ.
***
شاعالا كەلمەي جاز بولماس.
شاڭقان كەلمەي، بوز بولماس.
***
جەل ءتۇبى ازىق، جەكەن ءتۇبى قازىق.
***
ءساۋىر بولسا، كۇن كۇركىرەر،
كۇن كۇركىرەسە، كوپ دۇركىرەر.
***
ماۋەسى باردىڭ اۋەسى بار.
***
قاراشا قاۋىس، كارى - قۇرتاندى تاۋىس.
***
ارنارسە ۋاقىتىمەن قىزىقتى.
***
تاۋىنا قاراي توعايى،
شوشقاسىنا قاراي تورايى.
***
سۋ باسىنان بۋىلادى.
***
تاۋ كەزەڭسىز بولماس،
ولكە وزەنسىز بولماس.
***
كولدىڭ كوركى قۇراق،
تاۋدىڭ كوركى بۇلاق.
***
جاز سايعا قونبا،
قىس قىرعا قونبا.
***
سۇمبىلە تۋسا سۋ سۋىر.
***
وت ارىق، سۋ سەمىز.
***
جاڭا ايدان جاقسىلىق.
***
توقتى تويماس،
ءشومىش كەپپەس.
***
الپىس كۇن تاسىعان سۋ،
التى كۇندە قايتار.
***
تاڭ اتپايىن دەسە،
كۇن قويمايدى.
نوسەر الدىندا نايزاعاي وينايدى
تابيعات تاڭعاجايىپتارى. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلاردىڭ كۇز تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، ونى سيپاتتايتىن باستى ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىندىرۋ.
2. تانىمدىق قاسيەتتەرىن دامىتۋعا مۇمكىنشىلىك جاساۋ.
3. وقۋشىلاردى تابيعاتتى ايالاۋعا، ونى قورعاۋعا، ءوز ولكەسىن سۇيۋگە، ادامنىڭ ەڭبەگىن قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: تابيعاتقا توپ سەرۋەن
كورنەكىلىگى: كۇز مەزگىلىن بەينەلەنگەن سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ
– سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! مەن سەندەرمەن جۇزدەسكەنىمە قۋانىشتىمىن.
بۇگىنگى كوڭىل كۇيلەرىڭ قالاي؟
تۋعان جەردى ءسۇيۋ پارىز
ءسۇيۋ ءۇشىن - ءبىلۋ پارىز
قاسيەتىن ۇعۋ پارىز
كۇزەتىندە ءتۇرۋ پارىز
II. نەگىزگى كەزەڭ:
1. ويىن: «كىمنىڭ ويى جۇيرىك؟»
2. سۇراقتار بويىنشا جۇمىس:
1. جىل مەزگىلدەرىن اتا.
2. كۇز ايلارىن ايت.
3. قانداي كۇز مەرەكەلەرىن بىلەسىڭ؟
4. كۇز بەلگىلەرىن اتا؟
5. تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
6. جەر بەتى نەگە بولەنەدى؟
7. كۇزدە قانداي جۇمىستار باستالادى؟
8. كۇزدە اۋا رايى قانداي بولادى؟
3. حابارلاۋ:
– بالالار، بۇگىنگى ءىس - شارامىزدىڭ تاقىرىبى: «تابيعات تاڭعاجايىپتارى».
سەندەر كۇزدە تابيعاتتا بولاتىن ءار ءتۇرلى قۇبىلىستارمەن تانىسقىلارىڭ
كەلە مە؟
ەندەشە بۇگىن تابيعاتقا توپ سەرۋەنگە شىعامىز.
4. ءبارىن بىلگىم كەلەدى:
بويى سەرگەكتىڭ، ويى دا سەرگەك (قيمىل - قوزعالىس ارقىلى كورسەتۋ).
بالىق اۋلاپ وينايمىز.
كەنشى بولىپ، كەن ىزدەپ
تاۋدى بارلاپ وينايمىز.
ارحيتەكتور، قۇرىلىسشى
مالشى بولىپ وينايمىز.
تەمىرجولشى، جۇمىسشى
ءانشى بولىپ وينايمىز
قيالمەنەن كەلەشەك
اسۋلارعا سامعايمىز.
حورمەن: كەڭ الەمدى شارلايمىز
تابيعاتتى قورعايمىز.
(اۋىل باعىنا شىعىپ، جان جاعىنداعى وزگەرىستەردى باقىلاپ، وي تۇيىندەيدى)
5. وي تولعانىس:
جىل مەزگىلدەرى، تابيعات قۇبىلىستارى تۋرالى
جازعىتۇرىمعى جەل جارداي اتاندى جىعار.
***
جازدىڭ ءبىر كۇنى، قىستىڭ مىڭ كۇنى.
***
نوسەر الدىندا نايزاعاي وينايدى.
***
جاڭبىر ءبىر جاۋسا،
تەرەك ەكى جۋادى.
***
كۇركىرەگەن بۇلتتىڭ جاڭبىرى از.
***
تاۋلى جەر بۇلاقسىز بولماس،
سۋلى جەر قۇراقسىز بولماس.
***
تۋعان اي، تۋراعان ەتپەن تەڭ.
***
قاز كەلسە، جاز كەلەر،
قارعا كەلسە، قاتقاق كەلەر.
***
سۋ اققان جەرىنەن اينىماس.
***
ءساۋىر بولماي، ءتاۋىر بولماس.
***
ۇركەرلى ايدىڭ ءبارى قىس.
***
قىستىڭ كوزى قىراۋ.
***
شاعالا كەلمەي جاز بولماس.
شاڭقان كەلمەي، بوز بولماس.
***
جەل ءتۇبى ازىق، جەكەن ءتۇبى قازىق.
***
ءساۋىر بولسا، كۇن كۇركىرەر،
كۇن كۇركىرەسە، كوپ دۇركىرەر.
***
ماۋەسى باردىڭ اۋەسى بار.
***
قاراشا قاۋىس، كارى - قۇرتاندى تاۋىس.
***
ارنارسە ۋاقىتىمەن قىزىقتى.
***
تاۋىنا قاراي توعايى،
شوشقاسىنا قاراي تورايى.
***
سۋ باسىنان بۋىلادى.
***
تاۋ كەزەڭسىز بولماس،
ولكە وزەنسىز بولماس.
***
كولدىڭ كوركى قۇراق،
تاۋدىڭ كوركى بۇلاق.
***
جاز سايعا قونبا،
قىس قىرعا قونبا.
***
سۇمبىلە تۋسا سۋ سۋىر.
***
وت ارىق، سۋ سەمىز.
***
جاڭا ايدان جاقسىلىق.
***
توقتى تويماس،
ءشومىش كەپپەس.
***
الپىس كۇن تاسىعان سۋ،
التى كۇندە قايتار.
***
تاڭ اتپايىن دەسە،
كۇن قويمايدى.
نوسەر الدىندا نايزاعاي وينايدى
تابيعات تاڭعاجايىپتارى. جۇكتەۋ