ءومىر – تاڭعاجايىپ الەم
تاقىرىبى: «ءومىر – تاڭعاجايىپ الەم»
ماقساتى: ءومىردىڭ عاجايىپ دۇنيە ەكەندىگىن ناسيحاتتاۋ
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
• وزىندە بار قۇندىلىقتاردى باعالاي بىلەدى؛
• باقىتقا قول جەتكىزە الاتىنىنا سەنىم تۋعىزادى؛
• ومىرگە دەگەن قۇشتارلىقتارى، قىزىعۋشىلىقتارى ويانادى،
• ءومىردىڭ ءمانى تۋرالى وي پىكىرلەرىن ورتاعا سالادى، ومىرگە جاقسى كوزقاراسپەن قاراۋعا، قادىرلەي، باعالاي بىلۋگە تاربيەلەنەدى؛
• ومىردەن ءوز ورىندارىن تابا ءبىلىپ، اينالاسىنا قۋانىش سىيلاي بىلۋگە ۇيرەنەدى.
ءتۇرى: ترەنينگ
فورماسى: توپتىق
قاتىسۋشى: 1 - 2كۋرس ستۋدەنتتەرى
قۇرال - جابدىق: قاعاز، قالام
بارىسى:
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
شىدا، شىدا
شىداي ءتۇس، شىدا تاعى
شىدامدىنى مىنا ءومىر ۇناتادى
ءۇمىتتىڭ قۇلان يەك قۇلا تاڭى،
ايتەۋىر ءبىر اتادى، ءبىر اتادى…
وكىنبە، وكپەلەمە، بۇگىنىڭە،
ءومىر، ءومىر!
بولمايدى تۇڭىلۋگە،
ماڭگى سەنى جازباعان سۇرىنۋگە،
قايتا تۇرىپ، قاقىڭ بار جۇگىرۋگە
تۇسىنەمىن جانىڭنىڭ اۋىرعانىن،
شىدادىڭ عوي، شىداي ءتۇس، دامىلداعىن.
يوگتاردىڭ ءتاسىلىن قابىلداعىن،
باسقاسىنا باس ۇرىپ، تابىنباعىن.
شىدا، شىدا!
شىداي ءتۇس، تاعى شىدا!
تاۋ قۇلاتقان تاسقىننىڭ اعىسىنا،
كىر جۋىتپاي، كىرشىكسىز نامىسىڭا،
قارىسۋعا بولادى، الىسۋعا…
جوعارىداعى م. ماقاتايەۆتىڭ ولەڭ جولدارى بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ الىنادى.
1. وسى ولەڭ جولدارىنان نەنى اڭعارۋعا بولادى؟
2. بۇل ولەڭ سوزدەرىنەن قانداي اسەر الدىڭ؟
3. بەينەروليكتەن العان اسەرىڭ قانداي؟
بەرىلەتىن ۋاقىت: 7 مينۋت
ءىى. ماعىنانى تانۋ:
1. ومىرگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋ ماقساتىنداعى بەينەروليك كورسەتىلەدى. سودان العان اسەرلەرى ويىنشا «ءومىر – تاڭعاجايىپ الەم» دەگەن تاقىرىپتا پرەزەنتاسيا دايىندايدى.
قاتىسۋشىلار 4 توپقا بولىنەدى. ءار توپتا 7 ستۋدەنتتەن بولادى. قالعان ستۋدەنتتەر كورەرمەن رەتىندە ەسكەرىلەدى.
بەرىلەتىن ۋاقىت: 15 مينۋت
1-توپ: «تەك قانا، العا!».
2-توپ: «ءبارى دە ءوز قولىمىزدا!».
3-توپ: «ءبىز، ساعان سەنەمىز!»
4توپ: «ءبىز بىرگەمىز!»
كەيىن ءار توپ ءوز پرەزەنتاسيالارىن قورعايدى. قورعاۋ ءتارتىبى توپ شەشىمىمەن بايلانىستى بولادى.
2. ەستە قالعان قىزىقتى وقيعا
توپ دوڭگەلەنىپ وتىرىپ، قاتىسۋشىلارعا دوپ بەرىلەدى. دوپتى ءبىر - بىرىنە كەزەكتەسىپ بەرىپ، ەستە قالعان قىزىقتى وقيعالاردى ايتادى.
3. «مەن ءوز الەمىمنىڭ قوجايىنىمىن» جاتتىعۋى.
نۇسقاۋ: ءقازىر - ءبىر - بىرلەپ ورىنان تۇرىپ، ومىرتقانى تىك ۇستاپ، ەكى يىقتى تۇزۋلەپ، ۇلكەن قۋانىش جانە ماقتانىشپەن: «مەن - ءوز الەمىمنىڭ قوجايىنىمىن. ءومىرىمنىڭ ءار ساتىنە جاۋاپكەرشىلىك پەن الداعى ارمانىمنىڭ دا جۇزەگە اسۋىن ءوز مىندەتىمە الامىن»، دەگەن ءسوزدى ايتۋ كەرەك.
4. «ءومىر، قىمباتسىڭ، ماعان!»» تاقىرىبىندا ەسسە جازۋ ۇسىنىلادى. ونى قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى دا ورىندايدى.
بەرىلەتىن ۋاقىت: 7 مينۋت
5. تومەندە بەرىلگەن جاعداياتتاردى سەن قالاي شەشەر ەدىڭ. وسى بالانىڭ قابىلداعان شەشىمى دۇرىس دەپ ويلايسىڭ با؟ جاعداياتتى رولدىك ويىن تۇرىندە ساحنالاپ ءتۇسىندىرۋ كەرەك.
جاعداياتتار:
1. اتا - اناسى ىشىمدىككە سالىنعان. ۇيىندە ءومىر سۇرۋگە جاعداي جوق، قارا نان مەن قارا شايدىڭ ءوزى سيرەك كەزدەسەدى.
2. اتا - اناسىنان ايىرىلعان. وتباسىندا جەتەكشىلەرى جوق. ءومىر ءسۇرۋدىڭ جولىن بىلمەيدى. ولىمنەن باسقا جول جوق دەپ ويلايدى.
3. تىرلىگى باسقالاردان تومەن. جۇرتپەن بىردەي كيىنىپ، ويناپ كۇلە المايدى. دوستارىمەن بىرگە جۇرمەيدى. وسىنى ءوزىنىڭ كەمشىلىگى دەپ سانايدى. دوسى جوق جالعىز قالادى.
شەشىمى قوشتاسۋ بولادى.
جاۋابى:
1. وسى بالاعا بەرەر كەڭەسىمىز ومىردەن تۇڭىلمەۋى كەرەك، اكە - شەشەسىنىڭ جولىنا تۇسپەۋ كەرەك. وسى ءومىردىڭ ءبىر قادامى بولۋى كەرەك. ءوزىنىڭ بار ءومىرى الدا ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ءوزىنىڭ اكە - شەشەسىنە ەرمەي، ءوزىنىڭ جاقسى ءومىر سۇرۋىنە تالپىنۋ كەرەك. ەگەر ءار ادام باسىنا تۇسكەن قيىنشىلىقتى جەنە الماي، ءوز - وزىنە قول جۇمساسا، ادامزات اۋەلى قۇرىپ كەتەر ەدى.
2. اتا - اناسىنان ايىرىلعان ادامدار قازىرگى زاماندا وتە كوپ. «جەتىم كورسەڭ، جەبەي ءجۇر» دەگەن ءسوز بار. ول ءوزىن ەشقاشان جەتىم دەپ ساناماۋى ءتيىس. بۇل دا ءومىردىڭ ءبىر سىناعى. باسىڭدى تىك كوتەرىپ، تەك قانا العا قارا. قيىندىقتىڭ ءبارىن ولىممەن شەشۋگە بولمايدى. وزىنە جاقىن ادامداردى تابا الاسىڭ، سوندىقتان ەڭبەك ەتىپ، ومىردە ءوز ورنىڭدى تاپ. ىبىراي التىنسارين اتامىز ايتقانداي «سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە، كەتىگىن تاپ تا، بار قالان!»
دوسمۇحامەدوۆ اتىنداعى پەداگوگيكالىق كوللەدج
پەداگوگ – پسيحولوگ: ەسەنوۆا ل. س.
ءومىر – تاڭعاجايىپ الەم. جۇكتەۋ
ماقساتى: ءومىردىڭ عاجايىپ دۇنيە ەكەندىگىن ناسيحاتتاۋ
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
• وزىندە بار قۇندىلىقتاردى باعالاي بىلەدى؛
• باقىتقا قول جەتكىزە الاتىنىنا سەنىم تۋعىزادى؛
• ومىرگە دەگەن قۇشتارلىقتارى، قىزىعۋشىلىقتارى ويانادى،
• ءومىردىڭ ءمانى تۋرالى وي پىكىرلەرىن ورتاعا سالادى، ومىرگە جاقسى كوزقاراسپەن قاراۋعا، قادىرلەي، باعالاي بىلۋگە تاربيەلەنەدى؛
• ومىردەن ءوز ورىندارىن تابا ءبىلىپ، اينالاسىنا قۋانىش سىيلاي بىلۋگە ۇيرەنەدى.
ءتۇرى: ترەنينگ
فورماسى: توپتىق
قاتىسۋشى: 1 - 2كۋرس ستۋدەنتتەرى
قۇرال - جابدىق: قاعاز، قالام
بارىسى:
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ:
شىدا، شىدا
شىداي ءتۇس، شىدا تاعى
شىدامدىنى مىنا ءومىر ۇناتادى
ءۇمىتتىڭ قۇلان يەك قۇلا تاڭى،
ايتەۋىر ءبىر اتادى، ءبىر اتادى…
وكىنبە، وكپەلەمە، بۇگىنىڭە،
ءومىر، ءومىر!
بولمايدى تۇڭىلۋگە،
ماڭگى سەنى جازباعان سۇرىنۋگە،
قايتا تۇرىپ، قاقىڭ بار جۇگىرۋگە
تۇسىنەمىن جانىڭنىڭ اۋىرعانىن،
شىدادىڭ عوي، شىداي ءتۇس، دامىلداعىن.
يوگتاردىڭ ءتاسىلىن قابىلداعىن،
باسقاسىنا باس ۇرىپ، تابىنباعىن.
شىدا، شىدا!
شىداي ءتۇس، تاعى شىدا!
تاۋ قۇلاتقان تاسقىننىڭ اعىسىنا،
كىر جۋىتپاي، كىرشىكسىز نامىسىڭا،
قارىسۋعا بولادى، الىسۋعا…
جوعارىداعى م. ماقاتايەۆتىڭ ولەڭ جولدارى بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ الىنادى.
1. وسى ولەڭ جولدارىنان نەنى اڭعارۋعا بولادى؟
2. بۇل ولەڭ سوزدەرىنەن قانداي اسەر الدىڭ؟
3. بەينەروليكتەن العان اسەرىڭ قانداي؟
بەرىلەتىن ۋاقىت: 7 مينۋت
ءىى. ماعىنانى تانۋ:
1. ومىرگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋ ماقساتىنداعى بەينەروليك كورسەتىلەدى. سودان العان اسەرلەرى ويىنشا «ءومىر – تاڭعاجايىپ الەم» دەگەن تاقىرىپتا پرەزەنتاسيا دايىندايدى.
قاتىسۋشىلار 4 توپقا بولىنەدى. ءار توپتا 7 ستۋدەنتتەن بولادى. قالعان ستۋدەنتتەر كورەرمەن رەتىندە ەسكەرىلەدى.
بەرىلەتىن ۋاقىت: 15 مينۋت
1-توپ: «تەك قانا، العا!».
2-توپ: «ءبارى دە ءوز قولىمىزدا!».
3-توپ: «ءبىز، ساعان سەنەمىز!»
4توپ: «ءبىز بىرگەمىز!»
كەيىن ءار توپ ءوز پرەزەنتاسيالارىن قورعايدى. قورعاۋ ءتارتىبى توپ شەشىمىمەن بايلانىستى بولادى.
2. ەستە قالعان قىزىقتى وقيعا
توپ دوڭگەلەنىپ وتىرىپ، قاتىسۋشىلارعا دوپ بەرىلەدى. دوپتى ءبىر - بىرىنە كەزەكتەسىپ بەرىپ، ەستە قالعان قىزىقتى وقيعالاردى ايتادى.
3. «مەن ءوز الەمىمنىڭ قوجايىنىمىن» جاتتىعۋى.
نۇسقاۋ: ءقازىر - ءبىر - بىرلەپ ورىنان تۇرىپ، ومىرتقانى تىك ۇستاپ، ەكى يىقتى تۇزۋلەپ، ۇلكەن قۋانىش جانە ماقتانىشپەن: «مەن - ءوز الەمىمنىڭ قوجايىنىمىن. ءومىرىمنىڭ ءار ساتىنە جاۋاپكەرشىلىك پەن الداعى ارمانىمنىڭ دا جۇزەگە اسۋىن ءوز مىندەتىمە الامىن»، دەگەن ءسوزدى ايتۋ كەرەك.
4. «ءومىر، قىمباتسىڭ، ماعان!»» تاقىرىبىندا ەسسە جازۋ ۇسىنىلادى. ونى قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى دا ورىندايدى.
بەرىلەتىن ۋاقىت: 7 مينۋت
5. تومەندە بەرىلگەن جاعداياتتاردى سەن قالاي شەشەر ەدىڭ. وسى بالانىڭ قابىلداعان شەشىمى دۇرىس دەپ ويلايسىڭ با؟ جاعداياتتى رولدىك ويىن تۇرىندە ساحنالاپ ءتۇسىندىرۋ كەرەك.
جاعداياتتار:
1. اتا - اناسى ىشىمدىككە سالىنعان. ۇيىندە ءومىر سۇرۋگە جاعداي جوق، قارا نان مەن قارا شايدىڭ ءوزى سيرەك كەزدەسەدى.
2. اتا - اناسىنان ايىرىلعان. وتباسىندا جەتەكشىلەرى جوق. ءومىر ءسۇرۋدىڭ جولىن بىلمەيدى. ولىمنەن باسقا جول جوق دەپ ويلايدى.
3. تىرلىگى باسقالاردان تومەن. جۇرتپەن بىردەي كيىنىپ، ويناپ كۇلە المايدى. دوستارىمەن بىرگە جۇرمەيدى. وسىنى ءوزىنىڭ كەمشىلىگى دەپ سانايدى. دوسى جوق جالعىز قالادى.
شەشىمى قوشتاسۋ بولادى.
جاۋابى:
1. وسى بالاعا بەرەر كەڭەسىمىز ومىردەن تۇڭىلمەۋى كەرەك، اكە - شەشەسىنىڭ جولىنا تۇسپەۋ كەرەك. وسى ءومىردىڭ ءبىر قادامى بولۋى كەرەك. ءوزىنىڭ بار ءومىرى الدا ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ءوزىنىڭ اكە - شەشەسىنە ەرمەي، ءوزىنىڭ جاقسى ءومىر سۇرۋىنە تالپىنۋ كەرەك. ەگەر ءار ادام باسىنا تۇسكەن قيىنشىلىقتى جەنە الماي، ءوز - وزىنە قول جۇمساسا، ادامزات اۋەلى قۇرىپ كەتەر ەدى.
2. اتا - اناسىنان ايىرىلعان ادامدار قازىرگى زاماندا وتە كوپ. «جەتىم كورسەڭ، جەبەي ءجۇر» دەگەن ءسوز بار. ول ءوزىن ەشقاشان جەتىم دەپ ساناماۋى ءتيىس. بۇل دا ءومىردىڭ ءبىر سىناعى. باسىڭدى تىك كوتەرىپ، تەك قانا العا قارا. قيىندىقتىڭ ءبارىن ولىممەن شەشۋگە بولمايدى. وزىنە جاقىن ادامداردى تابا الاسىڭ، سوندىقتان ەڭبەك ەتىپ، ومىردە ءوز ورنىڭدى تاپ. ىبىراي التىنسارين اتامىز ايتقانداي «سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە، كەتىگىن تاپ تا، بار قالان!»
دوسمۇحامەدوۆ اتىنداعى پەداگوگيكالىق كوللەدج
پەداگوگ – پسيحولوگ: ەسەنوۆا ل. س.
ءومىر – تاڭعاجايىپ الەم. جۇكتەۋ
You Might Also Like
