InfoHub Logo

وتكەن كۇننەن الىس جوق،
كەلەر كۇننەن جاقىن جوق.

قازاقتىڭ حالىق ماقالى

مىنە، كوزدى اشىپ جۇمعانشا، وسى جىلى قازاق حالقى تاۋەلسىزدىكتىڭ 28 جىلدىعىن تويلايدى. تاۋەلسىزدىككە جەتۋ – وڭاي جولمەن كەلگەن جوق، ول بارىمىزگە ءمالىم. بۇل قازاق حالقىنىڭ عاسىرلار بويى كوزدەگەن ارمان-مۇراتتارىنىڭ ورىندالۋى.

تاۋەلسىز مەملەكەتكە اينالۋ، بىزگە ۇلكەن سەرپىلىس، كۇش بەردى. تاريحي كۇش دەسە دە بولادى. ءبىزدىڭ ءوز ەركىمىزبەن العا ۇمتىلۋعا، مەملەكەت بولىپ وركەندەۋگە جول اشىلدى.

تاۋەلسىز مەملەكەت بولا سالىسىمەن، كوپتەگەن شۇعىل سۇراقتارعا شەشىم تابىلدى. نەشە ءتۇرلى اۋىرتپاشىلىق اكەلگەن سەمەي پوليگونى جابىلدى، ارال تەڭىزى ماسەلەسى شەشىلدى، تاريحي مۇرا، مادەنيەتىمىز، قازاق ءتىلى قايتا جاڭعىرتىلدى، تابيعي بايلىعىمىزدى ءوز يەلىگىمىزگە قايتارا الدىق.

ءقازىر ءبىز بولاشاعىمىزعا سەنىممەن قاراي الاتىن، زايىرلى، وركەنيەتتى، يندۋستريالدىق جاڭعىرتۋ جولىندا جوعارعى قارقىنمەن دامىپ كەلە جاتقان مەملەكەتپىز.

تاۋەلسىزدىكتىڭ 26 جىلدىعى قارساڭىندا، ءبىز ارتقا كاراپ، كەڭەس وداعى كەزەڭىندەگى تاريحتى، سوزبەن جەتكىزە المايتىن قيىن ءومىردى ەسكە الىپ جاتامىز. جاپپاي قازاق مەكتەپتەرىنىڭ جابىلۋى، قازاق تىلىندە شىعارىلعان گازەت-جۋرنالدار، ماقالالار، كىتاپتاردىڭ ساتىلىمنان جوعالۋى، جوعارعى بيلەۋشى تاپتىڭ باسىمدىلىعى، ءبىزدىڭ ەرجۇرەك، باتىل، نامىسشىل جاندارىمىزدى ىزالاندىردى. ءسويتىپ، حالىقتىڭ ۇلتتىق مۇددەسى ءۇشىن كۇرەسكە جول اشىلدى.وسىنىڭ ءبارى، ءبىزدى 1986 جىلعى الماتىدا وتكەن جەلتوقسان وقيعالارىنا الىپ كەلەدى. سەبەبى، جاڭا الاڭدا وتكەن قازاق جاستارىنىڭ شەرۋلەرى، تاۋەلسىزدىككە اكەلگەن باستاما دەسەك، قاتەلەسپەيمىز. بۇگىن مىنە، جەلتوقسان وقيعالارىنا 32 جىل. ۋاقىت كەلە، سول تاريحي وكيعانىڭ ءمانىسىن ەندى عانا ۇعا باستاعاندايمىز.

قازىرگى تاڭدا، قازاقستاننىڭ وزىندىك ءۇنى، پىكىرى، مارتەبەسى بار. ءبىز الەمدىك دەڭگەيدە اياعىمىزدى سەنىمدى باسىپ، باسقا ەلدەر بىزبەن ساناساتىن مەملەكەتكە اينالدىق. مۇنداي ناتيجەگە قول جەتكىزۋ ۇلكەن شارالاردى، ىس-ارەكەتتەردى تالاپ ەتەدى. ياعني، ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتى دۇرىس جۇرگىزۋ، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇرعىدا وركەندەۋىن، دۇنيەجۇزىلىك قاۋىمداستىقتا وركەنيەتتى مەملەكەتتەرمەن بىلىكتى قارىم-قاتىناس جاساۋ، ارينە ءبىر ادامنىڭ قولىندا ەمەس. ءبىراق، حالىق اتىنان ۇلكەن دەڭدەيدە سويلەي الاتىن، ءسوزىن قۇلاق سالىپ تىندايتىن، مەملەكەتكە باعىت-باعدار بەرىپ وتىراتىن، ەرەكشە تۇلعا، مەملەكەت باسشىسى – پرەزيدەنت.

تاۋەلسىزدىك جاريالاعان ساتتەن باستاپ، قازاقستاندى كۇتىپ وتىرعان وقيعالاردىڭ ءمان-جايىن ءتۇسىنۋ، ۇعىنۋ، مەملەكەتتىڭ ودان ءارi دامۋ ءۇردiسiن بولجاۋ جانە حالىقتىڭ تالعامىنا ساي، ەڭ تيiمدi دامۋ ستراتەگياسىن تاڭداۋدا جان-جاقتى، قايسار، جىگەرلى، ساياسات جۇرگىزۋدە كوشباسشى جانە ءوي-ورىسى كەڭ، ينتەللەكتۋالدى تۇلعا قاجەت ەدى. تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ قازىرگى كەلبەتى، باستان وتكەن ساتسىزدىكتەرى جانە جەڭىستەرى تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز، ەلباسىنىڭ ەسىمىمەن تىكەلەي بايلانىستى. تاريحي وتپەلى كەزەڭدە ەلباسىنىڭ ءرولى ايقىن جانە اشىق كورىنەدى.

جاستارعا زاماناۋي ءبىلىم بەرۋمەن قاتار، وڭدەۋشى ونەركاسىپتى جاقسارتۋ ماقساتىمەن جاڭا ماماندار دايارلاۋ كەرەك. قازىرگى تاڭدا جاستار كوبىنەسە بيلىككە ۇمتىلادى. مەملەكەتىمىزدە ءبىرى زاڭگەر، ءبىرى مۇنايشى، ءبىرى ەكونوميست بولعىسى كەلەدى. ءقازىر وسىنىڭ سالدارىن كورىپ كەلەمىز. حالىقارالىق نارىقتىڭ كەسىرىنەن بولعان مۇناي باعاسىنىڭ تۇسۋىنەن قانشاما جۇمىسشىلارىمىز جۇمىس ورنىنان بوساتىلدى. ارتىنان قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرعان جانۇيالارى، ءىنى-قارىنداستارى بار. مۇنداي سەناريي قايتالانباۋ ءۇشىن جاستاردىڭ ەكونوميكانىڭ يگەرىلمەي قالعان سالالارىنا قۇشتارلىعىن اشۋ كەرەك. جاستارمەن جۇمىستى تەك ساۋاتتىلىق جاعىنان عانا ەمەس، مەكتەپتەر مەن جوعارعى وقۋ ورىندارىن قازىرگى زامانعا ساي تەحنيكا-قۇرالدارمەن، يننوۆاسيالىق جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك.  ءيا، 27 جىلدا مەملەكەتىمىز كۇرت وزگەردى. استانا تاۋەلسىزدىكتىڭ بەلگىسى، ءۇنى، كەلبەتى دەۋگە دە بولادى. وسى جەردى باسىپ ءجۇرىپ، شىن مانىندە، ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز جارقىن ەكەنىنە قاتتى قۋانام.

ءقازىر ءبىز وركەندەۋدىڭ جاڭا جولىنا، الەۋمەتتىك دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە بەت الدىق. ەلباسى بەكىتكەن جاڭا ەكونوميكالىق باعامدا جاڭا باعدارلامالار، ونىڭ باعىتتارى جانە ناتيجەگە جەتۋ جولدارى كورسەتىلگەن. سول باعىتتى ۇستانىپ، بولاشاققا سەنىممەن قارايىق!

---