تاۋەلسىزدىك تاڭ نۇرى (ادەبي – سازدى كەش)
تاۋەلسىزدىك تاڭ نۇرى (ادەبي – سازدى كەش)
كەشتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردى ق ر - نىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىمەن تانىستىرۋ. تاۋەلسىزدىكتىڭ ءمانىن تەرەڭ اشىپ ءتۇسىندىرۋ.
قازاق حالقىنىڭ ەرلىگىن، دانالىعىن پاش ەتۋ، ونىڭ ىزگى قاسيەتتەرىن ارداقتاپ، ونەگە تۇتۋ. ەلگە، جەرگە، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، پاتريوتتىق سەزىم وياتۋ
ەلجاندىلىققا، ۇلتشىلدىققا، ادامگەرشىلىككە، ءتىلىن، ءدىنىن، تاريحىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: بەينەتاسپا، كوركەم سۋرەتتەر.
ساحنانىڭ ار جاعىنان ق. ءابدىلدا قىزى «تاۋەلسىزدىك» ولەڭى وقىلادى قۇسپانوۆتار
جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى ۇستازدار! 16 جەلتوقسان ق ر تاۋەلسىزدىگى كۇنىنە ارنالعان «تاۋەلسىزدىك - تاڭ نۇرى» اتتى ادەبي - سازدى كەشىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز.
ج. مولداعالييەۆ «مەن قازاقپىن» وقيتىن اعايىندى قۇسپانوۆتار
1- وقۋشى (دامير):
ەۋرازيانىڭ قاق ورتاسىندا ورنالاسىپ، تالاي حالىقتىڭ كونەدەگى جانە قازىرگى كەزدەگى تاريحىنا كۋا بولعان، تاريحى سولارمەن تاعدىرلاس قازاق دالاسى، قازاق جەرى، قازاق ۇلتى قانداي قيىنشىلىقتاردى باستان وتكىزبەدى دەسەڭشى. ءبىر ءسات وتكەن ومىرگە شولۋ جاسايىق. («كوشپەندىلەر» فيلمىنەن ءۇزىندى كورسەتۋ)
2 -وقۋشى (ازامات):
ءبىز قازاق دەگەن مال باققان ەلمىز، ءبىراق ەشكىمگە سوقتىقپاي جاي جاتقان ەلمىز. ەلىمىزدەن قۇت - بەرەكە قاشپاسىن دەپ، جەرىمىزدىڭ شەتىن جاۋ باسپاسىن دەپ نايزاعا ۇكى تاققان ەلمىز. ەشبىر دۇشپان باسىنباعان ەلمىز، باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز.
3 -وقۋشى (الماس):
قازاق حالقى – جاۋىنگەر حالىق. ولار اتتىڭ جالىندا، تۇيەنىڭ قومىندا ءجۇرىپ – اق ۇلان - عايىر جەردى بىزگە مۇرا ەتىپ قالدىردى ەمەس پە؟ جەر بولعاندا قانداي جەر! قازبا بايلىقتىڭ ءبارى بار. ەڭ باي، شۇرايلى، قۇنارلى، اسەم جەرلەر. سۇلۋ ايدىن كولدەرىمىز، اسقار تاۋلارىمىز، شالقار بەلدەرىمىز كوز تارتارلىق تابيعات بايلىعى قازاقستان جەرىندە!
4- وقۋشى (ايبەك):
حVءىىى عاسىردا «اقتابان شۇبىرىندى، القا كول سۇلاما» زامانى ەلىمىز ءۇشىن وتە اۋىر كەزەڭ بولدى. «جاۋ جەڭەتىن جىگىتتى جاراعىنان تانيمىن، داۋ جەڭەتىن جىگىتتى تالابىنان تانيمىن» دەگەندەي اداستىرماس اقىل مەن قارا قىلدى قاق جارعان، ادىلدىك پەن بەرەكە ۇيىتار بىرلىككە شاقىرعان تولە، قازىبەك، ايتەكە بيلەردىڭ ورنى ەرەكشە.
ءان «ءۇش قوڭىرىم» ورىندايتىن: قالييەۆ اسلان
جۇرگىزۋشى:
ازات بۇگىن بايلىققا تۇنعان جەرىم،
ازاپ جۇگىن، ەل جاۋىن قۋعان ەرى،
ادىلەت پەن بىرلىككە جانىن قيىپ.
ءادىل وتكەن اعالاردىڭ تۋعان جەرى.
بەس ارىس ۇلدارى
«ەلىم»- دەپ وتكەن ەر.
جالىندى جىرلارى
جانىمەن وتەلەر.
ءۇش الىپ تۇلعالار
ءبىر بولىپ ۇرانى،
عاسىرلىق ۇلىلار
ماڭگىلىك جىر ءانىم - دەپ
«ارىستار اماناتى» بەينە ءفيلمىن تاماش الاۋعا شاقىرامىز.
5- وقۋشى (ناۋرىزبەك):
ۇلتتىق نامىسىمىزدى وياتىپ، سالت - سانامىزعا قوزعاۋ سالعان تاۋەلسىزدىگىمىزدى ءبىرتابان جاقىنداتقان قۋانىشتى دا، قايعىلى كۇن – «جەلتوقسان وقيعاسى»
وسى جەلتوقسان وقيعاسىنا بايلانىستى 8515 ادام ۇستالىپ، پروكۋراتۋرا 5324، مەملەكتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتى 550 ادامدى تەرگەدى. ءتۇرلى دارەجەدەگى جاراقات العان 1283 ادام قالانىڭ مەديسينا مەكەمەلەرىنە باردى.
«جەلتوقسان جاڭعىرىعى» وقيتىندار:
11 «ا» كلاسس وقۋشىسى تولەگەنوۆا گۇلجانات،
10 «ا» كلاسس وقۋشىسى اليشيەۆ قاناعات
جۇرگىزۋشى:
ءوتىپ كەتكەن تاريحتى ءبىز جاسىرساق،
بوتەن ەلدىڭ بيلىگىنە باس ۇرساق.
بۇنىڭ ءبارىن دۇرىس بولماس تۇسىنگىن
تاۋەلسىزسىڭ ءبىلىپ قويعىن جاس ۇرپاق!
6 وقۋشى (قاناعات):
1991 جىلى 16 جەلتوقساندا قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن سالتاناتتى تۇردە جاريالادى. بۇل قازاق حالقى ءۇشىن ۇلكەن وقيعا، الەم كارتاسىنان ءوز ورنىن تاپتى. بۇگىندە ەل ەكونوميكاسىندا، الەۋمەتتىك، مادەنيەت سالاسىندا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتىك. ەلباسى ن. نازاربايەۆتىڭ بىلگىر ساياساتىنىڭ ارقاسىندا جۇزدەگەن ۇلت پەن ۇلىس وكىلدەرى بەيبىت تە، ەركىن جاعدايدا ءومىر ءسۇرىپ جاتىر.
7 وقۋشى (اينۇر ت):
بۇگىننىڭ بيىگىنەن كوز سالامىن ەلىمە،
باقىتى مەن شاتتىعى مول قازىنالى جەرىمە
قازاقستان – بۇگىن مىنە، جەكە وتاۋ سالتاناتى جاراسقان،
ءبىر وتباسى، ءبىر تۋىسقان ءبىر - بىرىنە قاراسقان!
قازاقستان – بۇگىن مىنە، دوستىقتىڭ تۋىن تىككەن جەر: ماۋەلى باقتاي جەمىسىن شاشتى كوپ ۇلتتار، ءبىر كىسىدەي ماڭداي تەرىن توككەن جەر!
بۇگىن مىنە وركەندەۋدە ونەركاسىپ، شالقىپ وسەر شارۋامىز،
مادەنيەت تە تاڭ قالدىرىپ، عىلىمىمىز ورلەۋدە.
بايتاق وتان قول سوعادى ءدال وسىنداي قارقىنعا،
سامعا، سامعا، ءوس، وركەندە، جاينا ەلىم ارشىندا!
كەشتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردى ق ر - نىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىمەن تانىستىرۋ. تاۋەلسىزدىكتىڭ ءمانىن تەرەڭ اشىپ ءتۇسىندىرۋ.
قازاق حالقىنىڭ ەرلىگىن، دانالىعىن پاش ەتۋ، ونىڭ ىزگى قاسيەتتەرىن ارداقتاپ، ونەگە تۇتۋ. ەلگە، جەرگە، تىلگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، پاتريوتتىق سەزىم وياتۋ
ەلجاندىلىققا، ۇلتشىلدىققا، ادامگەرشىلىككە، ءتىلىن، ءدىنىن، تاريحىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: بەينەتاسپا، كوركەم سۋرەتتەر.
ساحنانىڭ ار جاعىنان ق. ءابدىلدا قىزى «تاۋەلسىزدىك» ولەڭى وقىلادى قۇسپانوۆتار
جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى ۇستازدار! 16 جەلتوقسان ق ر تاۋەلسىزدىگى كۇنىنە ارنالعان «تاۋەلسىزدىك - تاڭ نۇرى» اتتى ادەبي - سازدى كەشىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز.
ج. مولداعالييەۆ «مەن قازاقپىن» وقيتىن اعايىندى قۇسپانوۆتار
1- وقۋشى (دامير):
ەۋرازيانىڭ قاق ورتاسىندا ورنالاسىپ، تالاي حالىقتىڭ كونەدەگى جانە قازىرگى كەزدەگى تاريحىنا كۋا بولعان، تاريحى سولارمەن تاعدىرلاس قازاق دالاسى، قازاق جەرى، قازاق ۇلتى قانداي قيىنشىلىقتاردى باستان وتكىزبەدى دەسەڭشى. ءبىر ءسات وتكەن ومىرگە شولۋ جاسايىق. («كوشپەندىلەر» فيلمىنەن ءۇزىندى كورسەتۋ)
2 -وقۋشى (ازامات):
ءبىز قازاق دەگەن مال باققان ەلمىز، ءبىراق ەشكىمگە سوقتىقپاي جاي جاتقان ەلمىز. ەلىمىزدەن قۇت - بەرەكە قاشپاسىن دەپ، جەرىمىزدىڭ شەتىن جاۋ باسپاسىن دەپ نايزاعا ۇكى تاققان ەلمىز. ەشبىر دۇشپان باسىنباعان ەلمىز، باسىمىزدان ءسوز اسىرماعان ەلمىز.
3 -وقۋشى (الماس):
قازاق حالقى – جاۋىنگەر حالىق. ولار اتتىڭ جالىندا، تۇيەنىڭ قومىندا ءجۇرىپ – اق ۇلان - عايىر جەردى بىزگە مۇرا ەتىپ قالدىردى ەمەس پە؟ جەر بولعاندا قانداي جەر! قازبا بايلىقتىڭ ءبارى بار. ەڭ باي، شۇرايلى، قۇنارلى، اسەم جەرلەر. سۇلۋ ايدىن كولدەرىمىز، اسقار تاۋلارىمىز، شالقار بەلدەرىمىز كوز تارتارلىق تابيعات بايلىعى قازاقستان جەرىندە!
4- وقۋشى (ايبەك):
حVءىىى عاسىردا «اقتابان شۇبىرىندى، القا كول سۇلاما» زامانى ەلىمىز ءۇشىن وتە اۋىر كەزەڭ بولدى. «جاۋ جەڭەتىن جىگىتتى جاراعىنان تانيمىن، داۋ جەڭەتىن جىگىتتى تالابىنان تانيمىن» دەگەندەي اداستىرماس اقىل مەن قارا قىلدى قاق جارعان، ادىلدىك پەن بەرەكە ۇيىتار بىرلىككە شاقىرعان تولە، قازىبەك، ايتەكە بيلەردىڭ ورنى ەرەكشە.
ءان «ءۇش قوڭىرىم» ورىندايتىن: قالييەۆ اسلان
جۇرگىزۋشى:
ازات بۇگىن بايلىققا تۇنعان جەرىم،
ازاپ جۇگىن، ەل جاۋىن قۋعان ەرى،
ادىلەت پەن بىرلىككە جانىن قيىپ.
ءادىل وتكەن اعالاردىڭ تۋعان جەرى.
بەس ارىس ۇلدارى
«ەلىم»- دەپ وتكەن ەر.
جالىندى جىرلارى
جانىمەن وتەلەر.
ءۇش الىپ تۇلعالار
ءبىر بولىپ ۇرانى،
عاسىرلىق ۇلىلار
ماڭگىلىك جىر ءانىم - دەپ
«ارىستار اماناتى» بەينە ءفيلمىن تاماش الاۋعا شاقىرامىز.
5- وقۋشى (ناۋرىزبەك):
ۇلتتىق نامىسىمىزدى وياتىپ، سالت - سانامىزعا قوزعاۋ سالعان تاۋەلسىزدىگىمىزدى ءبىرتابان جاقىنداتقان قۋانىشتى دا، قايعىلى كۇن – «جەلتوقسان وقيعاسى»
وسى جەلتوقسان وقيعاسىنا بايلانىستى 8515 ادام ۇستالىپ، پروكۋراتۋرا 5324، مەملەكتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتى 550 ادامدى تەرگەدى. ءتۇرلى دارەجەدەگى جاراقات العان 1283 ادام قالانىڭ مەديسينا مەكەمەلەرىنە باردى.
«جەلتوقسان جاڭعىرىعى» وقيتىندار:
11 «ا» كلاسس وقۋشىسى تولەگەنوۆا گۇلجانات،
10 «ا» كلاسس وقۋشىسى اليشيەۆ قاناعات
جۇرگىزۋشى:
ءوتىپ كەتكەن تاريحتى ءبىز جاسىرساق،
بوتەن ەلدىڭ بيلىگىنە باس ۇرساق.
بۇنىڭ ءبارىن دۇرىس بولماس تۇسىنگىن
تاۋەلسىزسىڭ ءبىلىپ قويعىن جاس ۇرپاق!
6 وقۋشى (قاناعات):
1991 جىلى 16 جەلتوقساندا قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن سالتاناتتى تۇردە جاريالادى. بۇل قازاق حالقى ءۇشىن ۇلكەن وقيعا، الەم كارتاسىنان ءوز ورنىن تاپتى. بۇگىندە ەل ەكونوميكاسىندا، الەۋمەتتىك، مادەنيەت سالاسىندا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتىك. ەلباسى ن. نازاربايەۆتىڭ بىلگىر ساياساتىنىڭ ارقاسىندا جۇزدەگەن ۇلت پەن ۇلىس وكىلدەرى بەيبىت تە، ەركىن جاعدايدا ءومىر ءسۇرىپ جاتىر.
7 وقۋشى (اينۇر ت):
بۇگىننىڭ بيىگىنەن كوز سالامىن ەلىمە،
باقىتى مەن شاتتىعى مول قازىنالى جەرىمە
قازاقستان – بۇگىن مىنە، جەكە وتاۋ سالتاناتى جاراسقان،
ءبىر وتباسى، ءبىر تۋىسقان ءبىر - بىرىنە قاراسقان!
قازاقستان – بۇگىن مىنە، دوستىقتىڭ تۋىن تىككەن جەر: ماۋەلى باقتاي جەمىسىن شاشتى كوپ ۇلتتار، ءبىر كىسىدەي ماڭداي تەرىن توككەن جەر!
بۇگىن مىنە وركەندەۋدە ونەركاسىپ، شالقىپ وسەر شارۋامىز،
مادەنيەت تە تاڭ قالدىرىپ، عىلىمىمىز ورلەۋدە.
بايتاق وتان قول سوعادى ءدال وسىنداي قارقىنعا،
سامعا، سامعا، ءوس، وركەندە، جاينا ەلىم ارشىندا!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.