توق ىشەكتىڭ قابىنۋى
توق ىشەكتىڭ قابىنۋى (كوليت) — وتە اۋىر سىرقات ەمەس. دەگەنمەن ول ادامنىڭ كوڭىل-كۇيىنە ايتارلىقتاي كەرى اسەر ەتەدى. وعان شالدىققان ادام كوكىرەك تۇسىنىڭ اۋىرسىنۋىنا نە باس اۋرۋىنا شاعىمدانادى. توق ىشەكتىڭ، ياعني توق ىشەكتىڭ شىرىشتى قابىعى قابىنۋىنىڭ قىرىققا جۋىق كلينيكالىق مورفولوگيالىق ءتۇرى بار. اتاپ ايتقاندا، اليمەنتارلىق، دارىلىك، ءجىتى، جارالى، سپاستيكالىق دەگەن سياقتى. توق ىشەك قابىنۋىنىڭ كلينيكالىق اعىمى، ەمى جانە ناتيجەسى ونى تۋىنداتاتىن سەبەپتەرگە بايلانىستى.
بەلگىلەرى
توق ىشەك قابىنۋىنىڭ باستى بەلگىسى — قارىن تۇسىنداعى اۋىرسىنۋ، ءىش وتكەندە نە ءىش قاتۋىنداعى سياقتى ۇلكەن دارەتكە قينالىپ شىعۋ. مۇنداي بەلگىلەر نەگىزىندە توق ىشەك قابىنۋى ءۇش تۇرگە بولىنەدى: قارىن تۇسىندا اۋىرسىنۋ پايدا بولىپ، ءىش وتەتىن ءتۇرى، ءىش قاتاتىن ءتۇرى، ەڭ سوڭعىسى — كەيدە ءىش ءوتىپ، كەيدە ءىش قاتاتىن ءتۇرى. وسى بەلگىلەرگە قوسا، ناۋقاستى السىزدەندىرەتىن ءارتۇرلى جاعدايلار تۋىندايدى. ولار: ءىشتىڭ جەلدەنۋى، ىشپەردە قىسىمىن سەزىنۋ، ءىشتىڭ كەبۋى، اۋىزدىڭ يىستەنۋى، دامسىزدەنۋى، ىقىلىق، جۇرەكتىڭ اينۋى (كوبىنەسە تاڭەرتەڭگىلىك)، لوقسۋ، تابەتتىڭ ناشارلاۋى، ىشەكتىڭ شۇرىلداۋى. سونىمەن قاتار باس اۋرۋى، جۇرەك قاعۋى، مي اينالۋ، قالتىراۋ، شىپ-شىپ تەرلەۋ، باس ساقيناسى، السىزدىك سياقتى بەلگىلەرىدە بار.
سەبەپتەرى
سىرقاتتى تۋىنداتۋشى، اسىرەسە ونىڭ سوزىلمالى دامۋىنا سەبەپشى فاكتورلار، وتە كوپ جانە ولار بىر-بىرىنە ۇقسامايدى. ىشەككە اس قورىتۋ جولىندا، ءتىپتى ونىڭ جوعارعى بولىمدەرىندە پايدا بولعان بۇكىل بۇزىلىستار ءتان. تىستەر دۇرىس تۇيىسپەسە، نە تازارتىلماسا، نە بولماسا تاعام شالا شاينالىپ جۇتىلسا، اش ىشەككە تولىق قورىتىلماعان قويمالجىڭ تۇسەدى. ول بولسا ىشەكتى تىتىركەندىرىپ، قابىنۋعا الىپ كەلەدى.
اسقازان اۋرۋلارىندا دا، ماسەلەن، گاستريت جاعدايىندا نەمەسە حيرۋرگيالىق وتادان كەيىن (اسقازاننىڭ ءبىر بولىگىن سىلىپ تاستاۋ) تۋرا وسىنداي جاعداي تۋىندايدى. اس قورىتۋ ۇدەرىسىنە، سونداي-اق ۇيقى بەزىنىڭ، نە باۋىردىڭ شاماسىزدىعى دا زيانىن تيگىزەدى. ناتيجەدە جەلىنگەن تاماق تولىق سىڭبەيدى. تاماقتانۋداعى زياندى ادەتتەر، ماسەلەن، ۋاقىتىندا تاماقتانباۋ، قورىتىلۋى وتە قيىن، نە بولماسا وتە جەڭىل تاعامداردى شەكتەن تىس ۇزاق قولدانۋ ىشەكتى تىتىركەندىرەدى.
قازىرگى تاڭدا ماماندار توق ىشەك قابىنۋىنىڭ پسيحوسوماتيكالىق سەبەپتەرىنە قاتىستى ماسەلەگە زور ءمان بەرىپ وتىر.
ناۋقاستىڭ سىرقاتناماسىندا توق ىشەك قابىنۋىنىڭ كوبىنەسە وتباسىنداعى كيكىلجىڭ سالدارىنان دا ءورشيتىنى جايلى دەرەكتەر ءجيى كەزدەسەدى. شىنىندا دا ادامنىڭ كوڭىل-كۇيى كۇيزەلىسكە ۇشىراعان كەزدە ىشەكتىڭ بەلسەندىلىگى ناشارلايدى.
ىشەك قىزمەتىنىڭ كوڭىل-كۇيگە تاۋەلدى بولۋى سابيلىك شاقتان ەرەكشە ماڭىزعا يە. بالانى كىشى نە ۇلكەن دارەتكە شىعۋعا داعدىلاندىرۋ ءۇشىن اتا-اناسى ونى ماقتاپ، ماراپاتتاۋى ءتيىس. كەيبىر اتا-انالار، وكىنىشكە قاراي، ايقايلاپ، كەيىپ جاتادى. ال بۇل بولسا بالاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن جويىپ، توق ىشەگىنىڭ قابىنۋىنا جاعداي جاسايدى.
انىقتالۋى
توق ىشەكتىڭ قابىنۋىن انىقتاۋ وڭاي ەمەس. ونىڭ كلينيكالىق كورىنىسى اس قورىتۋ اپپاراتىنىڭ باسقا دا كوپتەگەن اۋرۋلارىنىڭ كورىنىستەرىنە ۇقساس كەلەدى. سىرقاتتى انىقتاۋ ءۇشىن، بىرىنشىدەن، ۇلكەن دارەتتە جاسىرىنعان، پارازيتتەر، ولاردىڭ جۇمىرتقالارى مەن باكتەريالار، ميكروورگانيزمدەر بار ما، جوق پا، سونى انىقتاۋ كەرەك. ول ءۇشىن دارەت زەرتحانادا تەكسەرىلەدى. ودان كەيىن دە كۇمان تۋىنداسا، كولونوسكوپياعا (توك ىشەكتى اينا ارقىلى تەكسەرۋ) جۇگىنەدى.
ەمى
توق ىشەك قابىنۋىنىڭ سەبەپشى فاكتورلارى كوپ بولعاندىقتان، ونىڭ ەمىنە قولدانىلاتىن دارى-دارمەك تۇرلەرى دە كوپ. كوبىنەسە پسيحوتروپتىق دارىلەر قولدانىلادى، ويتكەنى مۇندا پسيحوسوماتيكالىق كومپونەنت باسىم. سوڭعى جىلدارى سەلليۋلوزاعا باي تاعامدارعا دەن قويىلۋدا، ويتكەنى ولاردىڭ قۇرامىندا تەك ناۋقاستارعا عانا ەمەس، دەنى ساۋ ادامدارعا دا پايدالى زاتتار كوپ. ەسكەرەتىن تاعى ءبىر نارسە: ءىش جۇرگىزەتىن سينتەتيكالىق دارى-دارمەكتەردى قولدانباعان ءجون، سەبەبى ولار ىشەكتى تىتىركەندىرىپ، قابىنۋدى كۇشەيتەدى.
ز. ۋردابايەۆا