- 05 ناۋ. 2024 02:51
- 191
توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسيالارى. ەرىتىندىلەر مەن بالقىمالاردىڭ ەلەكتروليزى
توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسيالارى
ەرىتىندىلەر مەن بالقىمالاردىڭ ەلەكتروليزى
حيميا 10 - سىنىپ
بىلىمدىلىك ماقساتى:
تاربيەلىك: «توتىعۋ دارەجەسى» ۇعىمىن، توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسياسىن ەلەكترون - بالانس ءادىسىن ءتۇسىندىرۋ، ەلەكتروليز تۋرالى ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، باقىلاپ، اناليز جاساۋ، سالىستىرۋ، سەبەپ - سالدارلى بايلانىستاردى تابۋ، قورىتىندىلاي ءبىلۋ ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، ەستە ساقتاۋ، ەلەكتروليزگە ەسەپ شىعارا ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ساباق ۋاقىتىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ، ەڭبەكقورلىققا جانە پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباق وتكىزىلۋ ءتۇرى: ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى، 10 - ەتج - 1، جاتتىعۋلار ورىنداۋ، فرونتالدى اڭگىمەلەسۋ.
قۇرالدار مەن رەاكتيۆتەر: كىتاپ، داپتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، حەپج، 10 - ەتج - 1.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: (ساباقتىڭ ماقساتى مەن كەزەڭدەرىن انىقتاۋ.)
- ساباقتا قالىپتى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
- وقۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ.
امانداسۋ. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. وقۋشىلاردىڭ كوڭىلىن ساباققا اۋدارۋ. ساباقتىڭ جالپى ماقساتىن اشۋ، ونى وتكىزۋ جوسپارىن كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ساباقتىڭ بىلىمدىلىك ماقساتى:
- ءۇي تاپسىرماسىنىڭ دۇرىس، تولىق ورىندالعانىن تەكسەرۋ؛
- بىلىمدەرىندەگى كەتكەن كەمشىلىكتەردى، تاپسىرما ورىنداۋ بارىسىندا قيىندىقتاردى انىقتاۋ؛
- كەتكەن كەمشىلىكتەردى جويۋ.
اينالىمعا بەرىلگەن ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
№1 ەسەپ.
بەرىلگەنى: Zn، Al، S؛ v (S) =0، 5 مول
انىقتاۋ كەرەگى.: m (S)
شەشۋى:
Zn + S = ZnS
m(S) = v*M =16گ
13، 5گ x
2Al + 3S = Al2S3
2*27گ/م 3*32گ/م
m(S) = 13، 5گ*3*32گ/م: 2*27 گ/م=24 گرامم
جاۋاپ: 40 گرامم.
جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى
بىلىمدىلىك مىندەتتەرى:
بەرىلگەن ماتەريالدى وقۋشىلاردىڭ قابىلداۋىن ەستە ساقتاۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قابىلداۋىنا، العان بىلىمنەن قورىتىندى
شىعارۋعا، جۇيەلەۋگە قاجەتتى ءتۇرلى ءادىس – تاسىلدەردى ۇيرەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قايتا جاڭعىرتۋ ادىستەرىن قابىلداۋى؛ بەرىلگەن وقۋ ماتەريالىن ءوز بەتىنشە ۇعىنۋعا، تۇسىنىكتەردى، زاڭداردى، انىقتامالاردى فيلوسوفيالىق تۇرعىدان تۇسىنۋگە كومەك جاساۋ.
جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ:
ۆالەنتتىك ەلەكتروندارى ەلەكترتەرىستىگى كىشى اتومداردان ەلەكترتەرىستىگى ۇلكەن اتومدارعا اۋىساتىن نەمەسە ىعىساتىن پروسەستەر توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسيالارى دەپ اتالادى.
ەلەكتروندار بەرۋ پروسەسى توتىعۋ، ال قوسىپ الۋ پروسەسى توتىقسىزدانۋ دەپ اتالادى. وسى رەاكسيالاردا ەلەكترونداردى قوسىپ الاتىن اتومدار نەمەسە يوندار توتىقتىرعىش، ال بەرەتىندەرى توتىقسىزداندىرعىش بولادى. وتتەك، كۇكىرت جانە فتور اتومدارى ەلەكتروندار قوسىپ الادى، ياعني وزدەرى توتىقسىزدانادى جانە توتىقتىرعىشتار بولىپ تابىلادى.
يوندى قوسىلىستارداعى يون زاريادى، ءپوليۋستى كوۆالەنتتى قوسىلىستارداعى اتومداردىڭ شارتى زاريادى توتىعۋ دارەجەسى دەپ اتالادى.
توتىعۋ دارەجەسىنىڭ ءمانى وسى ەلەمەنتتىڭ اتومىنان باسقا ەلەمەنت اتومىنا شارتتى تۇردە ىعىسقان ەلەكترون سانىمەن انىقتالادى.
توتىعۋ دارەجەسىن «+» نەمەسە «-» بەلگىلەرىمەن كورسەتەدى. كەز كەلگەن كۇردەلى قوسىلىستاردا ءاربىر اتومعا بەلگىلى ءبىر توتىعۋ دارەجەسى سايكەس كەلەدى.
اتىراۋ وبلىسى، اتىراۋ قالاسى،
اتىراۋ ەنەرگەتيكا جانە قۇرىلىس كوللەدجىنىڭ
بيولوگيا جانە حيميا ءپانى وقىتۋشىسى
نازاروۆا شىنار تالعات قىزى
ەرىتىندىلەر مەن بالقىمالاردىڭ ەلەكتروليزى
حيميا 10 - سىنىپ
بىلىمدىلىك ماقساتى:
تاربيەلىك: «توتىعۋ دارەجەسى» ۇعىمىن، توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسياسىن ەلەكترون - بالانس ءادىسىن ءتۇسىندىرۋ، ەلەكتروليز تۋرالى ءبىلىمدى قالىپتاستىرۋ؛
وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، باقىلاپ، اناليز جاساۋ، سالىستىرۋ، سەبەپ - سالدارلى بايلانىستاردى تابۋ، قورىتىندىلاي ءبىلۋ ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، ەستە ساقتاۋ، ەلەكتروليزگە ەسەپ شىعارا ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ساباق ۋاقىتىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ، ەڭبەكقورلىققا جانە پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباق ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباق وتكىزىلۋ ءتۇرى: ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى، 10 - ەتج - 1، جاتتىعۋلار ورىنداۋ، فرونتالدى اڭگىمەلەسۋ.
قۇرالدار مەن رەاكتيۆتەر: كىتاپ، داپتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، حەپج، 10 - ەتج - 1.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: (ساباقتىڭ ماقساتى مەن كەزەڭدەرىن انىقتاۋ.)
- ساباقتا قالىپتى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
- وقۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ.
امانداسۋ. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. وقۋشىلاردىڭ كوڭىلىن ساباققا اۋدارۋ. ساباقتىڭ جالپى ماقساتىن اشۋ، ونى وتكىزۋ جوسپارىن كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ساباقتىڭ بىلىمدىلىك ماقساتى:
- ءۇي تاپسىرماسىنىڭ دۇرىس، تولىق ورىندالعانىن تەكسەرۋ؛
- بىلىمدەرىندەگى كەتكەن كەمشىلىكتەردى، تاپسىرما ورىنداۋ بارىسىندا قيىندىقتاردى انىقتاۋ؛
- كەتكەن كەمشىلىكتەردى جويۋ.
اينالىمعا بەرىلگەن ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
№1 ەسەپ.
بەرىلگەنى: Zn، Al، S؛ v (S) =0، 5 مول
انىقتاۋ كەرەگى.: m (S)
شەشۋى:
Zn + S = ZnS
m(S) = v*M =16گ
13، 5گ x
2Al + 3S = Al2S3
2*27گ/م 3*32گ/م
m(S) = 13، 5گ*3*32گ/م: 2*27 گ/م=24 گرامم
جاۋاپ: 40 گرامم.
جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى
بىلىمدىلىك مىندەتتەرى:
بەرىلگەن ماتەريالدى وقۋشىلاردىڭ قابىلداۋىن ەستە ساقتاۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قابىلداۋىنا، العان بىلىمنەن قورىتىندى
شىعارۋعا، جۇيەلەۋگە قاجەتتى ءتۇرلى ءادىس – تاسىلدەردى ۇيرەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قايتا جاڭعىرتۋ ادىستەرىن قابىلداۋى؛ بەرىلگەن وقۋ ماتەريالىن ءوز بەتىنشە ۇعىنۋعا، تۇسىنىكتەردى، زاڭداردى، انىقتامالاردى فيلوسوفيالىق تۇرعىدان تۇسىنۋگە كومەك جاساۋ.
جاڭا ساباق ءتۇسىندىرۋ:
ۆالەنتتىك ەلەكتروندارى ەلەكترتەرىستىگى كىشى اتومداردان ەلەكترتەرىستىگى ۇلكەن اتومدارعا اۋىساتىن نەمەسە ىعىساتىن پروسەستەر توتىعۋ - توتىقسىزدانۋ رەاكسيالارى دەپ اتالادى.
ەلەكتروندار بەرۋ پروسەسى توتىعۋ، ال قوسىپ الۋ پروسەسى توتىقسىزدانۋ دەپ اتالادى. وسى رەاكسيالاردا ەلەكترونداردى قوسىپ الاتىن اتومدار نەمەسە يوندار توتىقتىرعىش، ال بەرەتىندەرى توتىقسىزداندىرعىش بولادى. وتتەك، كۇكىرت جانە فتور اتومدارى ەلەكتروندار قوسىپ الادى، ياعني وزدەرى توتىقسىزدانادى جانە توتىقتىرعىشتار بولىپ تابىلادى.
يوندى قوسىلىستارداعى يون زاريادى، ءپوليۋستى كوۆالەنتتى قوسىلىستارداعى اتومداردىڭ شارتى زاريادى توتىعۋ دارەجەسى دەپ اتالادى.
توتىعۋ دارەجەسىنىڭ ءمانى وسى ەلەمەنتتىڭ اتومىنان باسقا ەلەمەنت اتومىنا شارتتى تۇردە ىعىسقان ەلەكترون سانىمەن انىقتالادى.
توتىعۋ دارەجەسىن «+» نەمەسە «-» بەلگىلەرىمەن كورسەتەدى. كەز كەلگەن كۇردەلى قوسىلىستاردا ءاربىر اتومعا بەلگىلى ءبىر توتىعۋ دارەجەسى سايكەس كەلەدى.
اتىراۋ وبلىسى، اتىراۋ قالاسى،
اتىراۋ ەنەرگەتيكا جانە قۇرىلىس كوللەدجىنىڭ
بيولوگيا جانە حيميا ءپانى وقىتۋشىسى
نازاروۆا شىنار تالعات قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.