سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
تۋعان جەر – التىن بەسىك
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تۋعان جەرگە، تۋعان اۋىلعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، پاتريوتتىق سەزىمىن تاربيەلەۋ. تۋعان اۋىلدىڭ وتكەن تاريحىن بىلە وتىرىپ، قازىرگى اۋىل ءومىرىن زەرتتەۋ جانە اۋىلدىڭ بولاشاعىن وقۋشىلار كوزىمەن بولجاۋ.

ءى. كىرىسپە
كىندىك قانىڭ تامىپ، تۋىپ - وسكەن مەكەنىڭدى، تابانىڭ ءتيىپ تۇرعان توپىراقتى بارىنەن ارتىق كورۋگە حاقىلىسىڭ. تۋعان جەردىڭ ءبىر ءتۇيىر تاسى جاتتىڭ ات باسىنداي التىنىنان قىمبات ەمەس پە؟ دۋلىعالى اتا - بابالارىمىز كەڭ دالاسىن، اسقار تاۋىن، سارقىراپ اققان كوك وزەنىن قورعاپ، ماقتان ەتكەن، بىزگە مۇراعا قالدىرعان. قازىرگى تاريحي شاقتا، تاۋەلسىزدىك كەڭىستىگىندە كۇندەي جارقىراپ وتانشىلدىق رۋح پەن تۋعان جەرگە دەگەن ماحاببات ساۋلە شاشىپ تۇرۋى كەرەك. ءار قازاقستاندىق ءوز ەلىنىڭ كارتاسىنا كوز سالىپ، بايتاق ولكەسىن، تۋعان جەرىن ماقتان تۇتۋعا ءتيىستى.

تۋعان جەر جايلى جىر دا، قارا سوزبەن جازىلعان شىعارمالار دا ءاربىر حالىقتىڭ ادەبيەتىندە مولىنان كەزدەسەدى. بۇدان ءبىز ءار حالىقتىڭ تۋعان جەرىن ارداق تۇتىپ، اناسىنداي قاستەرلەيتىنىن بايقاعاندايمىز. ءبىزدىڭ قازاق حالقى دا تۋعان جەر ءقادىرىن جاس ۇرپاق بويىنا، ساناسىنا بالا كەزىنەن - اق سىڭىرۋگە ۇمتىلاتىندىعىن تۋعان جەر جايلى ماقال - ماتەلدەردەن، اڭىز اڭگىمەلەردەن، باتىرلار جىرىنان كورەمىز. «يت تويعان جەرىنە، ەر – تۋعان جەرىنە» نەمەسە «تۋعان جەردەي جەر بولماس، تۋعان ەلدەي ەل بولماس» دەپ ەرەكشەلەپ كورسەتەدى. بۇلاردىڭ بارىنەن شىعاتىن قورىتىندى اركىمگە تۋعان جەرى، تۋعان ەلى قىمبات ەكەندىگى دەپ ويلايمىن.
ەگەۋلى نايزا قولعا الىپ، ەڭكۋ - ەڭكۋ جەر شالىپ، ەل قورعاعان باتىر بابالارىمىز بەن انالارىمىزدىڭ بىزگە قالدىرعان اماناتىنداي تۋعان ەلىمىزدى قورعاۋ، نىعايتۋ – بارىمىزگە پارىز.
- ايپىراي! تۋعان جەر - اي!
تەڭدەسەر كىم
بۇل جەرگە سەن بولماساڭ كەلمەس ەدىم.
كىندىگىمدى بايلاعان قازىعىم – اي
سەن بولماساڭ بۇل ماڭدى كورمەس ەدىم، - دەپ اقيىق اقىن م. ماقاتايەۆ جىرلاعانداي، وقۋشىلار وزدەرىنىڭ كىندىك كەسكەن، تۋىپ - وسكەن مەكەنىن قاستەرلەي، ونىڭ تىنىس - تىرشىلىگىن، تاريحىن، مادەنيەتىن، ەكونوميكالىق حال – احۋالىن، زيالى قاۋىمىن، ەڭبەك ەرلەرىن، اسقار تاۋداي اقساقالدارىن، ابزال انالارىن ماقتان ەتە وتىرىپ، تۋعان جەردىڭ بولاشاعى جونىندە ناقتى دەرەكتەرمەن وي تولعاماقشى.
سۇلۋ دالا! مەنىڭ سۇيگەن ەركەمسىڭ
جانىم سەنەن جاراتىلعان ولكەمسىڭ
قانداي جاقسى، قازاق بولىپ تۋعانىم
و، تۋعان جەر! تاماشاسىڭ، كوركەمسىڭ، - دەي كەلە تاربيە ساعاتىمىزدى اشۋ ءۇشىن ورتاعا سىنىبىمىزدىڭ، مەكتەبىمىزدىڭ ماقتانىشى، بىرنەشە مارتە جاس اقىنداي سايىسىنىڭ جەڭىمپازى ارماندى ورتاعا شاقىرعىم كەلەدى. ارمان ءوزىنىڭ اۋىلىنا ارناپ ءوزىنىڭ جۇرەك جاردى لەبىزىن ولەڭ ارقىلى بىلدىرگەن ەكەن، ءبارىمىز بىرگە تاماشالايىق.
كوركەمسوز «تۋعان جەر» وقيتىن ابات ارمان
- راحمەت ارمان! تالابىڭا نۇر جاۋسىن! سەنى ءالى تالاي بيىكتەردەن كورەتىن بولايىق.
ءىى. اۋىل، تۋعان جەر تۋرالى ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى

ءىىى. تاريح سىر شەرتكەندە...
1. 1968 ج ءساۋىر، مامىر ايلارىندا بۇيرات - بۇيرات قۇم شاعىلعا ۆاگونەتكالار اكەلىنىپ، اعاش ۇيلەر تۇرعىزىلا باستادى. «اتىراۋ - استراحان» اراسىن جالعاستىراتىن تەمىرجول وسى جەرمەن وتەدى، بۇل جەردە پويىز توقتايتىن ستانسا بولادى دەگەن حابار شىققانىمەن كوپشىلىك سەنە قويعان جوق. ءبىر قابات شاعىل ىشىندە حيسىم ماحاتوۆ، ماحمەت مۋسايەۆ دەگەن كىسىلەردىڭ ۇيلەرى بار ەدى. باسقاداي ەلدى مەكەننىڭ اتى دا جوق بولاتىن. سەگىزجىلدىق مەكتەپ، فەرما ورتالىعى، ينتەرنات، كىتاپحانا، كلۋب ءبارى دە وسى ارادان ون شاقىرىم جەردەگى زابۋرىن سەلوسىندا ورنالاسقان ەدى.
2. كوپ ۇزاماي ەلدى مەكەنگە تەمىرجول تارتىلىپ، وعان قاجەتتى ماتەريالدار، شپال، رەلستەر تاسىلىپ، سايىن دالا ەڭبەك دۇبىرىنە بولەندى. تەمىرجول مەن الەۋمەتتىك نىسانداردى سالۋعا «ۋس - 99» قۇرىلىس باسقارماسىنا قاراستى №6 جول توسەۋ پويىزى قاتىستى. وعان وزگە وكىلدەرمەن بىرگە، جەرگىلىكتى تۇرعىندار دا تارتىلدى. ءسويتىپ ستانسا دا ۆوكزال عيماراتىمەن بىرگە مەدپۋنكت، بايلانىس ءۇيى، بالاباقشا، باستاۋىش مەكتەپ قۇرىلىسى، 8 ۇيلىك كورپۋستار ءبارى دە قىزىل كىرپىشتەن سالىنىپ، اق شاعىلدىڭ ورتاسىندا ەرەكشە ءسان بەرە ءتۇستى.

3. 1970 جىلداردىڭ باسىندا «وكتيابرسك» دەگەن جەردە جاڭا كەن ورنى تابىلدى، سونى زەرتتەپ يگەرۋ ءۇشىن بارلاۋ، بۇرعىلاۋ ەكسپەديسياسى كەلدى. جۇمىسشىلار جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جاتاقحانا، اسحانا، ناۋبايحانا، ەلەكتر ستانساسى، جىلۋ قازاندىقتارى، سەلونىڭ وڭتۇستىك بەتكەيىنەن اق شاڭقان ۇيلەر سالىنا باستادى. جۇمىسشىلاردى تۇراقتاندىرۋ ماقساتىندا ءۇي - جايلارىمەن تۇگەل كوشىپ كەلۋ ءۇشىن 1972 جىلى مۇنايشى بالالارىنا ارنالىپ سەگىز جىلدىق مەكتەپ اشىلىپ، وعان كەن ورنىنىڭ «وكتيابرسك» اتاۋى بەرىلدى.

4. مەكتەپتە العاشقى كەزدە 10 ءمۇعالىم ەڭبەك ەتتى، ءبارى دە جان - جاقتان كەلگەن ماماندار بولاتىن، سولاردىڭ ءبىرى - گاگارين سەگىز جىلدىق مەكتەبىنەن كەلگەن «قۇرمەت بەلگىسى» وردەنىنىڭ يەگەرى، قسسر حالىق اعارتۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى، قۇرمانعازىنىڭ شاكىرتى، ەرعالي ەششانوۆتىڭ ۇرپاعى حايرۋشيەۆ عيلىمان بولسا، 1972 جىلى العاشقى مەكتەپ ديرەكتورى زايدۋللين انۋاربەك بولدى. مەكتەپتە العاشقىدا 212 وقۋشى ءبىلىم الدى.

5. 1976 - 81 جىلدار ارالىعىندا مەكتەپتى تاجىريبەلى ۇستاز دوكەنوۆ باقتىعالي باسقارسا، ەرعازييەۆ وتەش، يزباسوۆ دارحان، حايرۋشيەۆ عيلىمان، قاناتوۆ ماقسوت، بولەكبايەۆ كوشەر، حيسيموۆ حابيبوللا، شايحىعالييەۆ اۋحات، قۇماشيەۆ جاناتوللا، فازىلوۆا اليا، جۇمايەۆ ورازبەك، جۇمابايەۆ مايىش، قارابالين جەڭىس، سارييەۆا داميرا سياقتى اعا بۋىن وكىلدەرى ۇجىمنىڭ ىنتىماعى ءۇشىن جۇمىستانىپ، جاس مامانداردى مۇعالىمدىكتىڭ قىر - سىرىنا ۇيرەتۋمەن بولدى.
6. 1991 جىلى قىركۇيەكتە يساتاي باتىر بابامىزدىڭ 200 جىلدىق مەرەيتويى وتكەنى بەلگىلى. سوعان بايلانىستى مەكتەپتىڭ اتى دا 1992 جىلى قاراشا ايىندا يساتاي ورتا مەكتەبى بولىپ اتالدى. يۋ358 28 جەلتوقسان 1993 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى اتىراۋ وبلىسى اكىمىنىڭ شەشىمىمەن يساتاي سەلولىق وكرۋگى بولىپ قۇرىلدى. يساتاي سەلولىق كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى، وكرۋگ اكىمى بولىپ تومەندەگى جولداستار قىزمەت اتقاردى.

1977 - 1980 جىلدار ارالىعىندا قۇسپانوۆ قابيبوللا
1980 - 1981 ج ارالىعىندا السۋلتانوۆا شولپان
1981 - 1991 ج ارالىعىندا دوكەنوۆ باقتىعالي
1991 - 1998 ج ارالىعىندا قاپيزوۆ ساعىنعالي
1998 - 1999 ج ارالىعىندا حايداروۆ ءالىبي
1999 جىلدان باستاپ عۇباش ۇلى جارىلعاس اعاي باسقارىپ كەلەدى.
ءان ايتا السام، تۋعان جەر دەپ جىرلايىن،
كۇي تارتا السام تۋعان ەلگە ارنايىن.
اتا - انام، اتامەكەن، تۋعان جەر
الىس كەتسەم تەك سەندەردى قيمايمىن.
كوركەمسوز « تۋعان جەر» وقيتىن دينارا نۇرلىبەك قىزى

IV. قازىرگى اۋىل تۋرالى
اۋىلداعى ءۇي سانى – 300
حالىق سانى – 1530
ءقازىر اۋىلدا 1 اكىمشىلىك، 1 مەكتەپ، 1 دارىگەرلىك بولىمشە، 1 كىتاپحانا، 1 پوچتا، 1 بالاباقشا، 1 مادەنيەت ءۇيى، 1 تەمىر جول ۆوكزالى، 1 سۋ قۇبىرى جۇيەسى جۇمىس ىستەيدى.
اۋىل اكىمى – جارىلعاس عۇباش ۇلى
مەكتەپ ديرەكتورى - حايرۋللينا ۇلبوسىن اپاي
دارىگەرلىك بولىمشەنىڭ باس دارىگەرى – حيدۋللين يساباي
كىتاپحانا مەڭگەرۋشىسى – حايروۆا زاۋرە
پوچتا بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – جانعالييەۆا جۇماعىز
مادەنيەت ءۇيىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – مەڭدىعازييەۆ سالاۋات
بالاباقشا مەڭگەرۋشىسى – حايىروۆا ساۋلە

V. اۋىل تۋرالى زەرتتەۋ جۇمىستارى
ءبىزدىڭ اۋىلىمىزدىڭ كولەمى – 101 - 903 گا.
اۋىل كارتاسىمەن تانىستىرۋ
اۋىل توپىراعىن، ءبىزدىڭ جەردە وسەتىن وسىمدىكتەر، ءبىزدىڭ اۋىل توپىراعىندا وسەتىن كوكونىستەر، اۋىلدىڭ مال شارۋاشىلىعى مەن اۋىل شارۋاشىلىعىن زەرتتەپ تانىستىرۋ.
بي: «قاراجورعا»

VI. وقۋشىلار شىعارماشىلىعى:
اۋىل ماكەتىن تانىستىرۋ
حور: اتامەكەن

VII. اق تىلەك
(اۋىلعا، تۋعان جەرگە دەگەن تىلەكتەرىن ايتۋ)
تىلەكتەرىڭىز قابىل بولسىن!
ەل تاعدىرى ەكونوميكاعا تاۋەلدى ەكەنىن ءقازىر ۇلكەن دە، كىشى دە بىلەدى. ەندەشە ءححى عاسىردا مەملەكەتىمىزدىڭ بيلىگىن ءوز قولدارىنا ۇستار، قازىرگى ەكونوميكانىڭ قاز باسۋىن قارىشتاي باسۋعا اينالدىراتىن، اقش، ۇلىبريتانيا، گەرمانيا، جاپونيامەن يىق تەڭەستىرەر ەل قوجالارى مەكتەپ پارتاسىندا وتىر ەمەس پە؟
ش. ءۋاليحانوۆ: «ەل گۇلدەنىپ – كوكتەۋى ءۇشىن اۋەلى ازاتتىق، سوسىن ءبىلىم كەرەك» دەپ دانالىقپەن ارمان ەتىپ كەتكەن ەكەن.
«تۋعان جەردىڭ باسى بولماسام دا، سايىنىڭ تاسى بولايىن» دەگەن حالىق ماقالى بار ەمەس پە؟ قانداي ماماندىقتىڭ يەسى بولساڭدار دا، قاي جەردە جۇرسەڭدەر دە قاسيەتتى تۋعان جەردى قادىرلەپ وتىڭدەر.
از عانا ۋاقىت ءبىز سىزدەرمەن كوپتەگەن جۇمىستار اتقارا الدىق دەپ ويلايمىن. بولاشاقتارىڭىزعا جارقىن ءبىلىم تىلەيمىن، راحمەت!

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما