«تۇركى سوزدەرىنىڭ جيناعى» عالىمدار زەرتتەۋىندە
قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى:
«تۇركى سوزدەرىنىڭ جيناعى» عالىمدار زەرتتەۋىندە
ساباقتىڭ ءتيپى:
ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى:
جوبا قورعاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك:
قازاق ءتىلىنىڭ تەورياسى مەن تاريحى بويىنشا تولىق اقپارات بەرۋ. تۇركى سوزدەرىنىڭ جيناعىنىڭ تىلدىك، قۇرىلىمدىق ەرەكشەلىكتەرى بويىنشا زەرتتەۋلەردى تالداۋ.
تۇركى حالىقتارىنىڭ افوريزمدەرى مەن بايىتتەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءمانىن ۇعىنۋ.
تاربيەلىك:
وقۋشىلاردى ىنتىماقتاستىق تەحنولوگياسى نەگىزىندە بەرىلگەن تاپسىرمالار مەن زەرتتەۋلەر ارقىلى ادامگەرشىلىككە، سىيلاستىققا، وتانسۇيگىشتىككە، ەل جاندىلىققا، تاربيەلەۋ. ىزدەنۋشىلىك، ەڭبەكسۇيگىشتىك قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، ءتۇبى ءبىر تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ قۇندى ادەبي شىعارمالاردىڭ ءمانىن اشىپ، دارىپتەۋگە ۇيرەتۋ. وقۋشىلارعا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءمانى مەن قازاقستاننىڭ بارلىق حالىقتارىنىڭ مادەنيەتىن، ءتىلىن، ءداستۇرىن قۇرمەتتەۋگە، تاعىلىم الۋعا باۋلۋ
دامىتۋشىلىق:
وقۋشىلاردىڭ «ديۋاني لۇعات - ات تۇرىك» تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ، زەرتتەۋلەردىڭ ءمانىن ۇعىنۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىس جۇمىستارىنا تارتۋ، افوريزمدەر مەن بايىتتەردى تالداي ءبىلۋ ارقىلى ىسكەرلىكتەرى مەن داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كاسىبيلىك
- «تۇركى سوزدەرىنىڭ جيناعى» جونىندە عالىمدار زەرتتەۋلەرىن جيناقتاۋ، تالداۋ؛
- «ەكى جاقتى تۇسىندىرمە سوزدىگىن» جۇرگىزۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
بازالىق: - تۇركى سوزدەرى بويىنشا ۇعىمدارى تەرەڭدەي تۇسەدى؛
- تىلدىك ەرەكشەلىكتەردى دۇرىس قولدانا بىلۋگە داعدىلانادى.
كاسىپتىك:
- تۇركى سوزدىگىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن، تاپسىرمالاردى ورىنداۋدى، اقپارات كوزىنەن العان ماتەريالداردى سالىستىرا وقۋدى جانە كاسىبي دەڭگەيدە قولدانا الۋدى بىلەدى؛
- تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا وي قورىتۋعا، پىكىرلەردى سالىستىرىپ، وي تولعاۋ جازۋعا داعدىلاندىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، ادەبيەت، ءوزىن - ءوزى تانۋ، قازاق ءتىلى ت. ب.
ءىى بلوك «ساباقتىڭ جابدىقتالۋى»
كورنەكى قۇرالدار
قوسىمشا اقپارات ماتەريالدارى.
ينتەراكتيۆتى تاقتا
تاراتپا ماتەريالدار لەكسيا ماتەريالدارى، اقپارات كوزدەرىنەن الىنعان ماتەريالدار ت. ب.
وقىتۋدىڭ تەحنيكالىق قۇرالدارى ينتەراكتيۆتى تاقتا، ماگنيتتىك تاقتا، ت. ب.
اقپاراتتىق قور
نەگىزگى: (ادەبيەتتەر) م. تومانوۆ، «قازاق ءتىلىنىڭ تاريحي گرامماتيكاسى»، الماتى، 1981ج
ت. ر. قوردابايەۆ، «تاريحي سينتاكسيس ماسەلەلەرى»، الماتى، 1964 ج.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى مەن ادىستەرى: وقۋ مەن جازۋ ارقىلى سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ تەحنولوگياسى، دامىتا وقىتۋ، پروبلەمالىق وقىتۋ تەحنولوگياسى، سۇراق - جاۋاپ ءادىسى، بايانداۋ ءادىسى، اقپارات قۇرالدارىنان جيناقتالعان مالىمەتتەر، ينتەراكتيۆتى ادىستەر: بلۋم تاكسانومياسى، تۇسىندىرە - بايانداۋ، ميعا شابۋىل، وي شاقىرۋ، سالىستىرۋ، تالداۋ، اقپارات بەرۋ؛
وقۋ - ادىستەمەلىك كەشەن №1 وقۋ ادىستەمەلىك كەشەن
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. امانداسۋ
وقۋشىلاردى تۇگەندەپ، جۋرنالعا بەلگى سوعۋ.
2. وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ ءۇشىن قاناتتى سوزدەر بەرىلەدى، وقۋشىلار ءمانىن اشادى، بيىلعى جىل ەرەكشەلىگىمەن بايلانىسىن ايقىندايدى.
1. حالىقتار دوستىعى - ءبىزدىڭ بىرەگەي بايلىعىمىز عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، سەنىمىمىز دە، ءۇمىتىمىز دە.
2. ازاماتتىق تاتۋلىق پەن ۇلتارالىق كەلىسىم - ءبىزدىڭ باستى قۇندىلىعىمىز.
ن. ءا. نازاربايەۆ، «ەركىن ەلدىڭ جاستارى»، استانا 2013 ج
«سيقىرلى قالام» ءادىسى ارقىلى وقۋشىلاردان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى تۋرالى ويلارىن ورتاعا سالۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
1. تاريحي سينتاكسيس ماسەلەلەرى تاقىرىبىندا مالىمەت سۇراۋ.
2. قايتالاۋ - ءبىلىم اناسى
ۇياشىقتى تاڭداۋ ارقىلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
ءىىى. جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى
ساباقتىڭ ماقسات - مىندەتتەرىن تانىستىرۋ؛
بلۋم تاكسونومياسىنىڭ ساتىلارى:
1. ءبىلۋ كەزەڭى
2. ءتۇسىنۋ كەزەڭى
3. قولدانۋ كەزەڭى
4. تالداۋ كەزەڭى
5. جيناقتاۋ كەزەڭى
6. باعالاۋ كەزەڭى
IV. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
ءبىلۋ كەزەڭى
وقۋشىلار «ميعا شابۋىل» ءادىسى ارقىلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1 X - XIII عاسىرلار اراسىندا تۇركى تەكتەس باسقا حالىقتارمەن قاتار قازاق ءتىلى تاريحى ءۇشىن دە ماڭىزدى شىعارمالاردى اتاڭدار؟
ءتۇسىنۋ كەزەڭى
ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى
وركەنيەت قازىناسىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسقان حالىقتاردىڭ مادەني جانە عىلىمي مۇرالارىن زەرتتەۋ - عاسىرلار تەرەڭىندە وزدەرىنىڭ ىزگى ويلارىن ۇسىنعان ۇلى ادامداردىڭ ەسىمدەرىن عانا ەمەس، ءار حالىقتىڭ وزىنە ءتان باي مادەنيەتىن دە كورسەتەدى. تاۋەلسىزدىگىمىز ورناعان، ەلىمىز ەگەمەندىگىن العان وسى شاقتا ءبىزدىڭ ماقتانۋعا تۇرارلىق وتكەنىمىز دە بار. تۇركى تىلدەس حالىقتارعا ورتاق قۇندىلىقتاردىڭ ءبىرى –
م. ءقاشقاريدىڭ «ديۋاني لۇعات - تۇرىك» سوزدىگى.
«ديۋانۋ لۇعات - يت - تۇرك» اتتى شىعارما 1072 - 1074 جىلدارى باعدات قالاسىندا جازعان تۇركىشە - ارابشا سوزدىك. ول تۇركى تىلدەرى بويىنشا ەڭ اۋقىمدى جانە ەڭ ماڭىزدى ەجەلگى ءتىل جادىگەرى. ونىڭ قولجازبا نۇسقاسى 638 بەتتەن تۇرادى، وندا 9000 - نان استام تۇركى ءسوزىنىڭ اراب تىلىندەگى ەگجەي - تەگجەيلى تۇسىندىرمە - اۋدارمالارى قامتىلعان
قولدانۋ كەزەڭى
توپتىق جۇمىس
توپتىق ىزدەنىس جۇمىستارى
1 - توپ. م. قاشقاري «ديۋاني لۇعات - ات تۇرىك» - تۇرىك حالىقتارىنىڭ ورتاق مۇراسى
2 - توپ. م. قاشقاري «ديۋاني لۇعات - تۇرىك سوزدىگى» عالىمدار زەرتتەۋىندە جانە باسپا ءسوز بەتتەرىندەگى زەرتتەۋلەردە
تالداۋ كەزەڭى
1 - توپ.
«سالىستىرمالى كەستە» ءادىسى ارقىلى سوزدىكتە كەزدەسەتىن افوريزمدەرگە شىعارماشىلىق تالداۋ
2 - توپ..
«ەكى جاقتى تۇسىندىرمە كۇندەلىگى» نەگىزىندە تۇركى حالىقتارىنىڭ بايىتتەرىنە شىعارماشىلىق تالداۋ
V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ جيناقتاۋ كەزەڭى
5 جولدى ولەڭ ءادىسى ارقىلى جيناقتاۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
باعالاۋ
VI. ۇيگە تاپسىرما
سوزدىك بويىنشا سويلەم مۇشەلەرىنە تالداۋ جاساۋ
«قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنا 20 جىل» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ
كەرى بايلانىس پاراعىن تاراتۋ
باعالاۋ كەزەڭى:
ساباق ناتيجەسى بويىنشا كريتەرييلەر ارقىلى باعالانادى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى:
«تۇركى سوزدەرىنىڭ جيناعى» عالىمدار زەرتتەۋىندە
ساباقتىڭ ءتيپى:
ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى:
جوبا قورعاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك:
قازاق ءتىلىنىڭ تەورياسى مەن تاريحى بويىنشا تولىق اقپارات بەرۋ. تۇركى سوزدەرىنىڭ جيناعىنىڭ تىلدىك، قۇرىلىمدىق ەرەكشەلىكتەرى بويىنشا زەرتتەۋلەردى تالداۋ.
تۇركى حالىقتارىنىڭ افوريزمدەرى مەن بايىتتەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءمانىن ۇعىنۋ.
تاربيەلىك:
وقۋشىلاردى ىنتىماقتاستىق تەحنولوگياسى نەگىزىندە بەرىلگەن تاپسىرمالار مەن زەرتتەۋلەر ارقىلى ادامگەرشىلىككە، سىيلاستىققا، وتانسۇيگىشتىككە، ەل جاندىلىققا، تاربيەلەۋ. ىزدەنۋشىلىك، ەڭبەكسۇيگىشتىك قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، ءتۇبى ءبىر تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ قۇندى ادەبي شىعارمالاردىڭ ءمانىن اشىپ، دارىپتەۋگە ۇيرەتۋ. وقۋشىلارعا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءمانى مەن قازاقستاننىڭ بارلىق حالىقتارىنىڭ مادەنيەتىن، ءتىلىن، ءداستۇرىن قۇرمەتتەۋگە، تاعىلىم الۋعا باۋلۋ
دامىتۋشىلىق:
وقۋشىلاردىڭ «ديۋاني لۇعات - ات تۇرىك» تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ، زەرتتەۋلەردىڭ ءمانىن ۇعىنۋ، شىعارماشىلىق ىزدەنىس جۇمىستارىنا تارتۋ، افوريزمدەر مەن بايىتتەردى تالداي ءبىلۋ ارقىلى ىسكەرلىكتەرى مەن داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كاسىبيلىك
- «تۇركى سوزدەرىنىڭ جيناعى» جونىندە عالىمدار زەرتتەۋلەرىن جيناقتاۋ، تالداۋ؛
- «ەكى جاقتى تۇسىندىرمە سوزدىگىن» جۇرگىزۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
بازالىق: - تۇركى سوزدەرى بويىنشا ۇعىمدارى تەرەڭدەي تۇسەدى؛
- تىلدىك ەرەكشەلىكتەردى دۇرىس قولدانا بىلۋگە داعدىلانادى.
كاسىپتىك:
- تۇركى سوزدىگىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن، تاپسىرمالاردى ورىنداۋدى، اقپارات كوزىنەن العان ماتەريالداردى سالىستىرا وقۋدى جانە كاسىبي دەڭگەيدە قولدانا الۋدى بىلەدى؛
- تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا وي قورىتۋعا، پىكىرلەردى سالىستىرىپ، وي تولعاۋ جازۋعا داعدىلاندىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، ادەبيەت، ءوزىن - ءوزى تانۋ، قازاق ءتىلى ت. ب.
ءىى بلوك «ساباقتىڭ جابدىقتالۋى»
كورنەكى قۇرالدار
قوسىمشا اقپارات ماتەريالدارى.
ينتەراكتيۆتى تاقتا
تاراتپا ماتەريالدار لەكسيا ماتەريالدارى، اقپارات كوزدەرىنەن الىنعان ماتەريالدار ت. ب.
وقىتۋدىڭ تەحنيكالىق قۇرالدارى ينتەراكتيۆتى تاقتا، ماگنيتتىك تاقتا، ت. ب.
اقپاراتتىق قور
نەگىزگى: (ادەبيەتتەر) م. تومانوۆ، «قازاق ءتىلىنىڭ تاريحي گرامماتيكاسى»، الماتى، 1981ج
ت. ر. قوردابايەۆ، «تاريحي سينتاكسيس ماسەلەلەرى»، الماتى، 1964 ج.
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى مەن ادىستەرى: وقۋ مەن جازۋ ارقىلى سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ تەحنولوگياسى، دامىتا وقىتۋ، پروبلەمالىق وقىتۋ تەحنولوگياسى، سۇراق - جاۋاپ ءادىسى، بايانداۋ ءادىسى، اقپارات قۇرالدارىنان جيناقتالعان مالىمەتتەر، ينتەراكتيۆتى ادىستەر: بلۋم تاكسانومياسى، تۇسىندىرە - بايانداۋ، ميعا شابۋىل، وي شاقىرۋ، سالىستىرۋ، تالداۋ، اقپارات بەرۋ؛
وقۋ - ادىستەمەلىك كەشەن №1 وقۋ ادىستەمەلىك كەشەن
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. امانداسۋ
وقۋشىلاردى تۇگەندەپ، جۋرنالعا بەلگى سوعۋ.
2. وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ ءۇشىن قاناتتى سوزدەر بەرىلەدى، وقۋشىلار ءمانىن اشادى، بيىلعى جىل ەرەكشەلىگىمەن بايلانىسىن ايقىندايدى.
1. حالىقتار دوستىعى - ءبىزدىڭ بىرەگەي بايلىعىمىز عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، سەنىمىمىز دە، ءۇمىتىمىز دە.
2. ازاماتتىق تاتۋلىق پەن ۇلتارالىق كەلىسىم - ءبىزدىڭ باستى قۇندىلىعىمىز.
ن. ءا. نازاربايەۆ، «ەركىن ەلدىڭ جاستارى»، استانا 2013 ج
«سيقىرلى قالام» ءادىسى ارقىلى وقۋشىلاردان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى تۋرالى ويلارىن ورتاعا سالۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
1. تاريحي سينتاكسيس ماسەلەلەرى تاقىرىبىندا مالىمەت سۇراۋ.
2. قايتالاۋ - ءبىلىم اناسى
ۇياشىقتى تاڭداۋ ارقىلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
ءىىى. جاڭا ساباققا دايىندىق كەزەڭى
ساباقتىڭ ماقسات - مىندەتتەرىن تانىستىرۋ؛
بلۋم تاكسونومياسىنىڭ ساتىلارى:
1. ءبىلۋ كەزەڭى
2. ءتۇسىنۋ كەزەڭى
3. قولدانۋ كەزەڭى
4. تالداۋ كەزەڭى
5. جيناقتاۋ كەزەڭى
6. باعالاۋ كەزەڭى
IV. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ
ءبىلۋ كەزەڭى
وقۋشىلار «ميعا شابۋىل» ءادىسى ارقىلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1 X - XIII عاسىرلار اراسىندا تۇركى تەكتەس باسقا حالىقتارمەن قاتار قازاق ءتىلى تاريحى ءۇشىن دە ماڭىزدى شىعارمالاردى اتاڭدار؟
ءتۇسىنۋ كەزەڭى
ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى
وركەنيەت قازىناسىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسقان حالىقتاردىڭ مادەني جانە عىلىمي مۇرالارىن زەرتتەۋ - عاسىرلار تەرەڭىندە وزدەرىنىڭ ىزگى ويلارىن ۇسىنعان ۇلى ادامداردىڭ ەسىمدەرىن عانا ەمەس، ءار حالىقتىڭ وزىنە ءتان باي مادەنيەتىن دە كورسەتەدى. تاۋەلسىزدىگىمىز ورناعان، ەلىمىز ەگەمەندىگىن العان وسى شاقتا ءبىزدىڭ ماقتانۋعا تۇرارلىق وتكەنىمىز دە بار. تۇركى تىلدەس حالىقتارعا ورتاق قۇندىلىقتاردىڭ ءبىرى –
م. ءقاشقاريدىڭ «ديۋاني لۇعات - تۇرىك» سوزدىگى.
«ديۋانۋ لۇعات - يت - تۇرك» اتتى شىعارما 1072 - 1074 جىلدارى باعدات قالاسىندا جازعان تۇركىشە - ارابشا سوزدىك. ول تۇركى تىلدەرى بويىنشا ەڭ اۋقىمدى جانە ەڭ ماڭىزدى ەجەلگى ءتىل جادىگەرى. ونىڭ قولجازبا نۇسقاسى 638 بەتتەن تۇرادى، وندا 9000 - نان استام تۇركى ءسوزىنىڭ اراب تىلىندەگى ەگجەي - تەگجەيلى تۇسىندىرمە - اۋدارمالارى قامتىلعان
قولدانۋ كەزەڭى
توپتىق جۇمىس
توپتىق ىزدەنىس جۇمىستارى
1 - توپ. م. قاشقاري «ديۋاني لۇعات - ات تۇرىك» - تۇرىك حالىقتارىنىڭ ورتاق مۇراسى
2 - توپ. م. قاشقاري «ديۋاني لۇعات - تۇرىك سوزدىگى» عالىمدار زەرتتەۋىندە جانە باسپا ءسوز بەتتەرىندەگى زەرتتەۋلەردە
تالداۋ كەزەڭى
1 - توپ.
«سالىستىرمالى كەستە» ءادىسى ارقىلى سوزدىكتە كەزدەسەتىن افوريزمدەرگە شىعارماشىلىق تالداۋ
2 - توپ..
«ەكى جاقتى تۇسىندىرمە كۇندەلىگى» نەگىزىندە تۇركى حالىقتارىنىڭ بايىتتەرىنە شىعارماشىلىق تالداۋ
V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ جيناقتاۋ كەزەڭى
5 جولدى ولەڭ ءادىسى ارقىلى جيناقتاۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
باعالاۋ
VI. ۇيگە تاپسىرما
سوزدىك بويىنشا سويلەم مۇشەلەرىنە تالداۋ جاساۋ
«قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنا 20 جىل» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ
كەرى بايلانىس پاراعىن تاراتۋ
باعالاۋ كەزەڭى:
ساباق ناتيجەسى بويىنشا كريتەرييلەر ارقىلى باعالانادى.
You Might Also Like
