سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 اپتا بۇرىن)
ءتۇس

...ءتاتتى ۇيقىدا جاتىر ەدى، بىرەۋ تۇرتكەندەي بولىپ، ويانىپ كەتتى... تاڭنىڭ ءالى اتا قويماعانىن سەزىنىپ، «كوزىمدى اشسام، ۇيقىم اشىلىپ كەتەر» دەگەن ويمەن كورپەسىن قىمتانا ءتۇسىپ، ءارى قاراي ۇيىقتاي بەرمەكشى ەدى، قۇلاعىنىڭ تۇبىنەن الدەكىمنىڭ تەرەڭ تىنىستاپ دەم العانىن ەستىپ، ۇيقىسى شايداي اشىلدى. استاپىراللا! بۇل كىم؟ كىمنىڭ تىنىستاعانى سونشاما اپ-ايقىن ەستىلىپ تۇرعان؟ نەشە جىلدان بەرى جالعىز ءوزى ۇيىقتايتىن جاتىن بولمەدە بوتەن بىرەۋ قايدان پايدا بولعان؟ ...الاكولەڭكە بولمە، تىم-تىرىس تىنىشتىق، عايىپتان پايدا بولعان بەلگىسىز ادامنىڭ ءبىر قالىپتى دەم الىسى الدەقانداي قۇپيانى بۇركەمەلەپ تۇرعانداي... اڭ-تاڭ قالىپ، ۇركۋ مە، تاڭىرقاۋ ما، الدە الاڭداۋ ما، ايتەۋىر الاساپىران ءبىر سەزىمنەن جۇرەگى ورەكپىپ... كوڭىلى الابۇرتىپ قويا بەردى.

ورنىنان تۇرايىن دەپ ەدى، بۋىن-بۋىنى دىرىلدەپ، بەلگىسىز ءبىر كۇش توسەككە بايلاپ تاستاعانداي، جاتقان جەرىنەن قوزعالا الساشى. ادامنىڭ تىنىستاعانى ەندى اپ-ايقىن — ءدال قاسىنان ەستىلدى. قۇداي-اۋ، بۇل كىم ءوزى؟ بىرەۋ باسسالاتىنداي قوزعالۋعا قورقىپ، كوزىنىڭ قيىعىن سالىپ ەدى، شىندىعىندا دا بۇعان ارقاسىن بەرە قاننەن قاپەرسىز ۇيىقتاپ جاتقان بىرەۋدى كوردى. كەۋدەسىنەن شىعىپ كەتەردەي بوپ تارسىلداعان جۇرەگىن كۇشپەن باسىپ ءسال وتىردى. قۇداي-اۋ، بۇل كىم ءوزى؟!

كەلەسى ساتتە، قالىڭ ۇيقىدا جاتقان ودان وزىنە تونەر ەش قاتەر جوعىن ءتۇسىنىپ، ەندى انىقتاپ قارادى دا... كۇيەۋىنە ۇقساتتى — سول سياقتى دەنەلى، جاۋىرىندى ەكەن. ەڭ ءبىرىنشى ويىنا كەلگەنى «ەكەۋمىز اجىراسىپ كەتىپ ەدىك عوي، قاشان تاتۋلاسىپ ەدىك؟» دەگەن وي بولدى. ءارى ويلاپ، بەرى ويلاپ، تاتۋلاسقاندارىن ەسىنە تۇسىرە المادى. تاتۋلاسپاق تۇگىلى اجىراسقالى بەرى كەزدەسكەن دە جوق ەكەن. ەندەشە مىنا جاتقانىنا جول بولسىن؟ قايدان، قاشان كەلگەن؟ ۇيگە قالاي كىرگەن ءوزى؟ ويلاپ-ويلاپ، ونىڭ ۇيگە قاشان كەلگەنىن دە ەسىنە تۇسىرە المادى. ءبىراق ەسىنە ءتۇسسىن، تۇسپەسىن، ودان ەندى كەلىپ-كەتەر ەشتەڭە جوق، كورمەستەي بولىپ كەتىستىك دەگەن كۇيەۋى، مىنە، توسەگىندە جاتىر...

سول-سول-اق ەكەن «ويپىرماي، ەندى ەل-جۇرتقا نە بەتىمدى ايتامىن؟ دوس-جاران، تۋعان-تۋىس اجىراسپاڭدار دەگەندە كونبەپ ەدىم، ەندى كەلىپ... ۇرلانىپ توسەككە جاتقانىمىز نە؟ ماسقارا-اي!» دەگەن وي ساناسىن ينەمەن شانشىپ وتكەندەي بولىپ، تۇلابويى ءبىر ىسىپ، ءبىر سۋىندى.

ۇيقىداعى قوناعىنىڭ قاپەرىنە ەشتەڭە كىرەر ءتۇرى جوق، شولدەپ جاتىر ما، الدە تۇسىندە تاماق ءىشىپ جاتىر ما ەكەن — ارا-تۇرا تامسانىپ-تامسانىپ، جۇتىنىپ قويادى. ۇستىنە جامىلعان اقجايمانىڭ ءبىر شەتى يىعىن جاۋىپ، ەكىنشى شەتى استىندا قالىپتى.

بۇل اقىرىنداپ قانا اۋدارىلىپ ءتۇستى. ساق قيمىلداپ، دەمىن ىشىنە تارتىپ، قاسىندا جاتقان كۇيەۋىنىڭ جاۋىرىنىنا باجايلاپ قارادى. «ءوزى بۇرىنعىسىنان تولىسىپتى عوي» دەپ ويلادى. ىلە ىشىنەن ەكىنشى ءبىر ويى: «كۇيلى شىعار. سەنەن اجىراسىپ، جۇدەپ-جاداپ ءجۇر دەپ پە ەدىڭ؟» دەپ وزىنە قارسى داۋ ايتتى. جۇدەپ-جاداماي، جاۋىرىنىنىڭ دومالانىپ، قوڭدانىپ العانىنا ىشتەي ءسال رەنجىپ قالعان سياقتى. «تاماقساۋ ەدى بايعۇس، سونىسىن ءدال تانىعان بىرەۋ قولىنا كىرگىزىپ الا قويعان عوي... باقىتتى كەزىمىزدى، بالالاردى قيىپ كەتىپ، ىشكەن تاماعى بويىنا قالاي ءسىڭىپ ءجۇردى ەكەن؟..» ىشتەگى ەكىنشى داۋسى سىقىلىقتاپ كۇلدى: «جۇرتتىڭ ءبارىن سەن دەيسىڭ بە؟ جان ازابىن تارتىپ، ۋايىم جۇتىپ، ساناڭدى سان ساۋال سانسىراتقاندا نە تاپتىڭ؟ ءجۇرسىڭ عوي ينەلىكتەي قاتىپ-سەمىپ... ال ول قاشاندا ءوز جانىنىڭ راحاتىن كۇيتتەي بىلگەن. سولاي... ءومىر سۇرە ءبىلۋ كەرەك».

ءيا، ءومىر سۇرە ءبىلۋ كەرەك ەكەن. ىلۋدە ءبىر جۇپتىڭ باسىنا قوناتىن باقىت قۇسىن قولدان شىعارىپ العاندارى سول ءومىر سۇرە بىلمەگەندىكتەرىنەن بولار. ايتپەسە ەكەۋى ءبىر-بىرىن قالاي ءسۇيىپ قوسىلىپ ەدى. جازدا ەكى اي كانيكۋلعا كەتكەندە ول: «كوكەتايىم، حالىڭ قالاي؟» دەپ، كۇن ارالاتىپ حات جازاتىن. كوكتەم شىعار-شىقپاستا القىزىل قىزعالداق اكەپ سىيلايتىنى شە؟ ونىڭ وتباسىنىڭ قوڭىرقاي تۇرمىسى تۋرالى جاقسى بىلەتىن بۇل: «ماعان گۇل الماي-اق قويشى، — دەپ قيىلاتىن، — مەن سەنى ونسىز دا جاقسى كورەم عوي...» كەيدە ونىڭ ارقاسىنا ارقاسىن سۇيەپ، كوك اسپانعا كوز تىگىپ قيالداۋدى ۇناتاتىن. سونداي ساتتەردە ءوزىن قانداي قاتەردەن دە، داۋىلدان دا، جاۋىننان دا ونىڭ كەڭ جاۋىرىنى قالقالاپ، امان الىپ قالاتىنداي كورەتىن.

بەيقام ۇيىقتاپ جاتقان كۇيەۋىنىڭ جاۋىرىنى العاشىندا الدە ءبىر سەزىمدەرگە جەتەلەپ بارا جاتقانداي ەدى. تۇتقيىلدان كيلىككەن ىشكى داۋسى ول سەزىمىن سۋ سەپكەندەي باستى. «نەمەنەگە ۇگىتىلىپ بارا جاتىرسىڭ؟ الدە وت باسىنىڭ بەرەكەسىن كەتىرگەنى سونشالىق، تىنىش وتىرىپ، اس-سۋلارىڭدى ىشە الماي قالعاندارىڭدى ۇمىتىپ كەتتىڭ بە؟ وزدەرى تىلەنىپ تەلەفون شالاتىن ارسىز ايەلدەردىڭ جەتەگىندە كەتكەنىن، اق نەكەڭدى، بالالاردىڭ بولاشاعىن سولار ءۇشىن قۇرباندىققا شالعانىن قالاي ۇمىتتىڭ؟».

بويىن جيىپ الا قويدى. قالاي ۇمىتسىن؟ ءومىر بويى ۇمىتار ما سول قورلىقتى؟ دوسقا كۇلكى، دۇشپانعا تابا ەتىپ كەتكەنى ويىنا ءتۇسىپ، قانى باسىنا شاپشىدى. «قاراشى، ادالدىقتى اتتاپ، دۇنيەنى ءبۇلدىرىپ، مۇنىڭ جاراسىمدى جۇپتىق ومىرگە دەگەن سەنىمىن تاس-تالقان ەتىپ، ەندى تۇك بولماعانداي ۇيىقتاپ جاتقانىن! قايدان كەلگەن، قالاي كەلگەن بەتى بۇلك ەتپەي؟ كەلگەن ىزىمەن كەرى قايتارايىن»، - دەپ ونى جۇلقىپ وياتپاقشى بولىپ، قولىن سوزا ۇمتىلا بەرىپ، سول قالپى قاتتى دا قالدى.

جاتقان ادام كۇيەۋىنە مۇلدە ۇقسامايدى! «قۇداي-اۋ، بۇل كىم سوندا؟» مۇنداي جاقىندىقتا بولاتىن ەشقانداي تانىسى جوق. ءبىر جاتسا، قاسىندا (مەيلى بۇرىنعى بولسا دا) كۇيەۋى عانا جاتۋى كەرەك. ارينە، سول. ارادا باقانداي بەس جىل ءوتتى. وزگەرگەن عوي. ۋاقىت كىمدى دە بولسا وزگەرتەدى. بەس جىل بويى كورمەگەن سوڭ، ارينە، ۇقسامايتىن بولىپ كورىنەدى. بوتەن بىرەۋمەن توسەككە جاتپاق تۇگىل ۇيگە كىرگىزۋشى مە ەدى؟ ال كۇيەۋىن بالالارى كىرگىزگەن عوي، قانشا دەگەنمەن اكەلەرى ەمەس پە، قيماعان شىعار...

كوڭىل تۇبىندە كۇدىگى ءوسىپ بارا جاتسا دا، ءوزىن-وزى «قاسىمدا جاتقان كۇيەۋىم عوي» دەپ سەندىرگىسى كەلدى. «سول عوي، سول...سول...» دەگەن وي «دۇك... دۇك... دۇك...» دەپ سوعىپ تۇرعان جۇرەك ىرعاعىمەن قوسا قاباتتاسا قايتالانىپ، ساناسىنا شەگەلەنىپ جاتقانداي. ايتپاقشى، بۇل ويىنىڭ شىندىعىنا كوز جەتكىزۋدىڭ ءبىر امالى بار ەكەن-اۋ، قالايشا ۇمىتىپ كەتكەن! ونىڭ سول جاق جاۋىرىنىنىڭ استىندا كوزدىڭ قاراشىعىنداي مەڭى بولاتىن. ەكەۋارا ءتاتتى شاقتاردا كۇيەۋىن قاۋسىرا قۇشاقتاپ، سۇق ساۋساعىنىڭ ۇشىمەن سول مەڭدى باسىپ: «دزىڭ-دزىڭ، ءسىزدىڭ ۇيگە كىرۋگە بولا ما ەكەن؟» دەيتىن ويناقىلانىپ... سوسىن... ونىڭ ەپتى قولدارى مۇنىڭ موينىن، ارقاسىن سيپالاي، ونە-بويىن شىم-شىم ەتكىزىپ ارالاپ كەلىپ، بەلىنەن تارتا قۇشاقتايتىن... ىستىق دەمى كەۋدەسىن، تاماعىن شارپي، نەبىر ءتاتتى سوزدەردى كۇبىرلەي ايتقان جارى، دۇنيەدەگى ەڭ سۇلۋ، ەڭ ءتاتتى، ەڭ اسىل جان ءوزى ەكەندىگىنە، ەشكىممەن، ەشقاشان تاپ مۇنداي كۇي كەشپەگەنىنە سەندىرىپ، كوڭىلىن كوكتەمگى دارياداي تاسىتاتىن. مۇنى كوزىنەن، ەرنىنەن ەلجىرەي ءسۇيىپ، حاس شەبەردىڭ قولىنا تۇسكەن ساز بالشىقتاي يلەنۋگە بەيىل دەنەسىن قۇشىرلانا باۋىرىنا باسقاندا... لاۋ ەتە قالعان ءلاززات وتىنان تالىقسىپ، ورتەنىپ كەتە جازداۋشى ەدى...

سوسىن... ءبىر قىزىعى، مۇنىڭ راحات كەشكەن ءتانى بالبىراپ، جاڭاعى ءلاززاتتى شاقتىڭ تاۋسىلماۋىن، تاعى دا ەرتەگىدەگىدەي كۇي كەشىپ، كۇيىپ-جانۋدى قۇمارلانا تىلەپ تۇرعانىنا قاراماستان، تاپ وسىلاي وڭ جاعىنا اۋناپ ءتۇسىپ، ۇيقىعا كەتەتىن. تەك جاۋىرىنىنداعى كوزدىڭ قاراشىعىنداي مەڭى عانا كوز ارباپ، «كەل، كەل!» دەپ تۇرعانداي بولاتىن.

تاعى دا ەسكە تۇسكەن ەلەستەر جەتەگىندە كەتىپ بارا جاتىر ەكەن عوي. «ءيا، ايتقانداي، سول مەڭىن اشىپ كورمەيمىن بە؟ قانشا تولىسسىن نەمەسە جۇدەسىن، كۇنگە كۇيسىن — ءبارىبىر مەڭى وزگەرمەيدى ەمەس پە؟»

سول ويمەن بۇل ونىڭ يىعىن جاپقان اق جايمانى اقىرىن عانا ىسىرىپ تارتا بەرگەنى سول ەدى... ۇيقىدا جاتقان ادام وقىس بۇرىلىپ، مۇنى قۇشاقتاي الدى. قارۋلى قولدارىمەن قاپسىرا قۇشاقتاپ، كوزىنەن، بەتىنەن، تاماعىنان قۇشىرلانا ءسۇيىپ... ەركىن بيلەپ اكەتىپ بارا جاتىر. سۇيە باستاعاندا-اق كۇيەۋى ەمەس ەكەنىن بىردەن ۇققان. ول بۇلاي سۇيمەيتىن. سوندا بۇل كىم؟

جانتالاسىپ، بار سالماعىمەن جانشي باسقان ادامنىڭ قۇرساۋىنان بوسانىپ شىقپاقشى بولىپ تىربانىپ ەدى... قارۋلى قولدار تىرپ ەتكىزبەدى. قيمىلى باتىل، شالت بولسا دا، دورەكى ەمەس. تىنىشتالسىن دەي مە، يىعىنان جەڭىل قاعىپ، شاشىنان سيپاپ قويادى. سونىسىنا قاراعاندا، ويىندا زورلىق كورسەتۋ، قورلاۋ جوق سياقتى. ياپىراۋ، كىم بۇل سوندا؟

«جىبەر، — دەدى بۇل قىستىعا ءتىل قاتىپ، — ءقازىر ايقايلايمىن.» دەۋىن دەگەنمەن، كوڭىل تۇكپىرىندە: «بالالار شوشىپ كەتەر مە ەكەن؟» دەگەن ۋايىم مەن «مىنا ءتۇرىمدى كورسە... ماسقارا-اي!» دەگەن ۇيالىس قاتار بوي كوتەردى. «قۇداي-اي، ەندى ءقايتتىم؟» «بوساتشى، — دەدى جىلى سويلەسەم بوساتار دەگەن سوڭعى ۇمىتىنە جارماسىپ، — بوساتشى، سويلەسەيىك». ول ءبىراق بوساتار سىڭاي تانىتپادى، ءتىل دە قاتقان جوق. كەرىسىنشە، مۇنى باۋىرىنا باسا، شاشىنان ەمىرەنە يىسكەپ، ماڭدايىنان، بەتىنەن ءوپتى. سودان بولۋى كەرەك، مۇنىڭ بويىنداعى قورقىنىش مۇلدە عايىپ بولىپ، ءبىر ءسات تىنشۋ تاپتى.

كوڭىل تۇپكىرىندە بۇل ادامنىڭ جامان نيەتپەن كەلمەگەنىنە دەگەن سەنىمى بىرتە-بىرتە نىعايا باستاسا دا، «بۇل كىم؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ تاپپاي ءبارىبىر تىنشىماسى انىق-تى. سوندىقتان بۇل ەندى كۇتپەگەن قوناقتىڭ تىم بولماسا بەتىن كورگىسى كەلىپ، ونىڭ باسىن وزىنەن كەرى يتەردى. مۇنىڭ ويىن سەزىپ قويعانداي، ول بەتىن بىرەسە مۇنىڭ موينىنا، بىرەسە توسىنە كومىپ، ءجۇزىن كورۋگە مۇمكىندىك بەرمەدى. جاي عانا ءجۇزىن جاسىرىپ قويماي، ەرنى تيگەن جەرىن ءوبىپ قويادى. كەلەسى ساتتە ءبىر قولىمەن مۇنى قاۋسىرا قۇشاقتاپ، ەكىنشى قولى ءون بويىن ارالاپ كەتىپ ەدى... ۇمىت بولعان سەزىمدەر لاپ ەتىپ ويانىپ، مۇنىڭ بۋىن-بۋىنىن بوساتىپ، مۇلدە ءالى قۇرىپ بارا جاتتى. شاشىنان، ارقاسىنان سيپالاپ، ءارى قاراي جىلجىپ بارا جاتقان قولى بەينە ءبىر ارتىندا وت تاستاپ بارا جاتقانداي، بۇكىل دەنەسى دۋ-دۋ ەتىپ قويا بەردى.

بۇدان ءارى ارپالىسۋعا ءالى كەلمەسىن ءتۇسىنىپ، شاراسى تاۋسىلعان سوڭ «بەتىڭدى كورسەتشى» دەدى سىبىرلاپ. ول ەستىمەگەن ادامشا مۇنى توسىنەن، تاماعىنان ءسۇيىپ كەلىپ، ەرنىنە جابىستى. قالايدا بەتىن كورسەتپەۋدى سەرت ەتكەندەي، اقجايمانى باستارىنان اسىرا بۇركەنىپ الىپتى. سوسىن وسى كەزگە دەيىن ونى يتەرمەلەۋمەن بولعان مۇنىڭ قولىن ۇستاپ، الاقانىن بەتىنە باستى، ءار ساۋساعىن تالداپ ءسۇيىپ، ەرىنى قولىنىڭ سىرتىنان، بىلەگىنەن ءوبىپ، ورلەي باستادى. ويناعانداي تىستەلەڭكىرەپ، كەي-كەيدە ءتىلىنىڭ ۇشىمەن قىتىقتاپ قوياتىنىن قايتەرسىڭ... بۇكىل دەنەسى ءان سالعانداي ماسايراپ، بويى ەرىپ بارا جاتسا دا، سوناۋ كوڭىلىنىڭ تۇكپىرىندە تۇرعان «بۇل كىم؟» دەگەن سۇراق مىنا راحات الەمگە الاڭسىز سۇڭگىپ كەتۋىنە كەدەرگى جاساپ، الدەبىر قولايسىز سەزىم كوڭىلىن قوبالجىتىپ، مازاسىن الا بەردى. ءبىراق بىرتە-بىرتە ول سەزىم دە ولەۋسىرەپ بارىپ ءوشىپ، بۇرىن-سوڭدى باستان كەشپەگەن الاپات قۇمارلىق سەزىم بويىن بيلەپ، ەشنارسەنى ويلاۋعا شاماسىن كەلتىرمەي ءۇيىرىپ اكەتىپ بارا جاتقانىن مويىنداماسقا شاراسى جوق-تى.

شىندىعىنا كەلسە، ءقازىر «ونىڭ» عاجاپتان پايدا بولۋى، توسەگىندە جاتۋى باعاناعىداي اشۋىن كەلتىرمەي، كەرىسىنشە كەرەمەت قۋانىشقا بولەگەن. قابىرعاسىن قاۋساتىپ جىبەرەردەي قۋاتتى قولداردىڭ ءون بويىن ەمىن-ەركىن ارالاعان قوزعالىسى، ءسات وتكەن سايىن ايمالاپ-وپكەنى ءبارى-بارى جانىنا جاعىپ، وسىناۋ عاجاپ ءساتتىڭ تاۋسىلماۋىن تىلەگەن. تەك مازاسىن الىپ، ىزىڭداپ تۇرىپ العان سول ءبىر عانا سۇراق بولماسا...

«مەيلى، مەيلى... بولار ءىس بولسىن. ءبىراق كىم ەكەنىن ايتپاعانى، تىم قۇرىسا بەتى-جۇزىن كورسەتپەگەنى دۇرىس ەمەس قوي.» بويىن بيلەگەن قۇمارلىق وتىنا كۇيىپ-جانىپ بارا جاتسا دا، بىلمەيتىن، تانىمايتىن ادامنىڭ ىرقىنان شىعا الماي قالعانى، جاستىقتاي جانشىلىپ، كورپەدەي توسەلگەنى ۇيات ەكەندىگى تۋرالى وي ساناسىن تاعى ءبىر تۇيرەپ وتكەندەي بولدى. دەنەسى ءدىر-ر ەتىپ، الەۋەتتى قولداردىڭ ەمىن-ەركىن قوزعالىسىنا قارسىلىق جاساعانداي بولدى. ءبىراق بۇل العاشقىداعىداي ەمەس، تىم ءالسىز قارسىلىق ەدى.

دۇنيەنى شىر اينالدىرىپ، اقىل-ەسىن العان سەزىم تاسقىنىنان، ونە-بويىن ۇيىتقان ءتاتتى ءلاززاتتان ايىرىلىپ قالعىسى كەلمەي، تالىقسىپ بارا جاتىپ «بەتىڭدى كورسەتشى» دەدى بار بولعانى. «ول» تاعى دا ەستىمەگەن سىڭاي تانىتتى. مۇنىڭ قولىن ۇستاپ تارتىڭقىراپ، ءوزىن ەركەلەتكەنىن، سىلاپ-سيپاعانىن قالايتىنىن بىلدىرگەندەي، بەلىنە قاراي يكەمدەدى. بۇل ەندى اشۋلانايىن دەدى. ۇستىنەن جانشىعان سالماق جانىنا مايداي جاعىپ بارا جاتسا دا، بەتىن كورىپ قالۋدىڭ وڭتايلى ءساتى تۇسكەنىن سەزىپ، ونىڭ باسىنان، قۇلاق تۇسىنان قاتتى ۇستاپ، جۇلقي كەرى يتەردى دە... ويانىپ كەتتى...

اتىپ تۇرىپ، دەل-سال بوپ، ءوڭى مەن ءتۇسىن اجىراتا الماي ءبىراز وتىردى. القىنىپ، ەنتىگىن ءبىرازعا دەيىن باسا المادى. دەنەسى دە وتتاي جانىپ، تۋرا تۇسىندەگىدەي، قۇمارلىق بيلەپ، دۋىلداپ تۇر ەكەن... ونىڭ ىپ-ىستىق الاقانىنىڭ تابى ءالى دە باسىلماعان سياقتى. ون ەكى مۇشەسىن يىتكەن سيقىر سەزىمنىڭ يىرىمىنەن جۇلقىنىپ بوساي الماي جانتالاستى. اقىرى، وسىنشالىق ءتاتتى ءساتتىڭ بار بولعانى ءتۇسى ەكەندىگىن ءتۇسىنىپ، ءوزىن-وزى ۇستاي الماي، كۇيىنىشتەن بۋلىعا جىلاپ جىبەردى. جاستىعىن قۇشاقتاپ، وكسىپ جاتىپ «ول قۇرعىردىڭ بەتىن قايتەتىن ەدىم...» دەپ ويلادى.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما