تۇتىنۋدامىز، ءبىراق نەنى؟
كۇنىڭىزدىڭ قانشا ساعاتىن جۇمىستا، قانشا ساعاتىن جاقىندارىڭىزبەن، قانشا ساعاتىن وزىڭىزگە بولەتىنىڭىزدى ويلاپ كوردىڭىز بە؟ جالپىلاما 8 ساعات جۇمىستا وتەدى دەپ الساق، (5 كۇندىك دەپ ەسەپتەگەندە) اپتادا 40 ساعات، 1 ايدا 160، 1 جىلدا 1920، 50 جىلدا 96000 ساعات، ياعني شامامەن 11 جىلداي مەرزىم جۇمىستا وتەدى ەكەن. بۇل ءالى دە جول كەپتەلىسىندە وتەتىن ۋاقىتتاردى، قوسىمشا ىستەر مەن اپتا سوڭىنداعى جۇمىستارعا كەتەتىن ۋاقىتتاردى قوسپاعانداعى قاراپايىم ەسەپ. ورتاشا جاس ولشەمىن 70 جىل دەپ الساق، بۇل 70 جىلدىڭ، كەم دەگەندە 10 جىلى ءتالىم الىپ جەتىلۋگە، 20 جىلى ءۇيقىدا وتەتىنىن ەسكەرسەك، ءومىرىمىزدىڭ تورتتەن ءبىرىن تابىس تابۋعا جۇمسايدى ەكەنبىز.
ۋرۋگۆايدىڭ 2010-2015 جىلدارى ارالىعىندا قىزمەت اتقارعان پرەزيدەنتى ەل پەپە دەگەن اتپەن ءماشھۇر بولعان، حوسە البەرتو مۋحيكا كوردانو، جەر بەتىندەگى ەڭ قاراپايىم (ەڭ كەدەي) ءومىر سۇرگەن ەلباسشىسى رەتىندە تانىمال بولعان. ەگىنشىلىكپەن اينالىسىپ، تابىسىنىڭ باسىم بولىگىن مۇقتاج جاندارعا تاراتقان ەل پەپە تەلەارنالاردىڭ بىرىنە بەرگەن سۇحباتىندا «بۇل مەنىڭ ءوز تاڭداۋىم. ءومىرىمنىڭ كوپ بولىگىن وسىلاي وتكىزدىم. ايلىعىمنىڭ قالعان بولىگى ماعان جەتكىلىكتى. مەن كەدەي ەمەسپىن. باعالى ءومىردى تاڭداعاندار تارشىلىق كورەدى» دەپ بايلىق پەن ماتەريالدىق قۇندىلىقتارعا دەگەن ۇستانىمىن ايتىپ وتەدى. ەل پەپە قاجەتسىز شىعىندارعا قاتىستى بىلاي دەيدى: «نەگىزىندە ءبىر نارسە ساتىپ العاندا ونى اقشاعا ەمەس، ومىرىمىزدەگى اقشا تابۋعا جۇمساعان ۋاقىتتارمەن وتەپ جاتىرمىز. مەنىڭ تۇسىنگەنىم مىناۋ: ەشكىمگە جۇك بولماي ازعا قاناعات ەتسەڭ، باقىت تاباسىڭ. كەدەي بولۋ كەرەك دەمەيمىن. قاراپايىمدىلىقتى قولدايمىن. ۇنەمى ءوسۋدى قالايتىن، تۇتىنۋشى قوعام قالىپتاستىردىق. قاجەتسىز شىعىنداردان تۇراتىن تاۋداي ۇيىندىلەر قالىپتاستىردىق. ءبىر نارسەلەردى ساتىپ الامىز دا كەيىن ونى قوقىسقا تاستايمىز. ال نەگىزىندە بوسقا شىعىندالعان ءوز ءومىرىمىز. ءبىر نارسە ساتىپ العاندا ونى اقشامەن الىپ جاتقان جوقپىز. وتەماقىنى اقشا تابۋ ءۇشىن جۇمساعان ومىرىمىزدەن بەرۋدەمىز. ايىرماشىلىعى: ءومىردى ساتىپ الا المايسىز. ءومىر ءوتىپ بارادى. ءومىرىمىزدى بوس نارسەلەرگە شىعىنداۋ ابەستىك»، — دەگەن ەكەن. دەمەك تۇتىنىپ جاتقانىمىز ءوز ءومىرىمىز ەكەن.
بۇدان پاندەميا كەزىندەگى ەسسىز تۇتىنۋشىلىققا سالىنعانداردىڭ، شىعىندارعا وسى تۇرعىدان دا قاراپ، ويلانۋى قاجەت ەكەنىن كورۋگە بولادى. ماماندار قاجەتسىز نارسەگە شىعىندانباۋ جانە قارجىنى دۇرىس باسقارۋ ءۇشىن اركىم ءوزىنىڭ نەمەسە وتباسىنىڭ كۇندىك، ايلىق، جىلدىق بيۋدجەتىن جوسپارلاۋعا كەڭەس بەرەدى. ياعني كىرىس پەن شىعىنداردى جازىپ، تالداپ ءجۇرىڭىز. مىسالى ءبىر ايدا ساتىپ الۋ كەرەك زاتتاردى ءبىر اي بۇرىن قاجەتتىلىگىنە قاراي جوسپارلاپ، جازىپ شىعىڭىز. كەنەتتەن، قانداي دا ءبىر نارسە ساتىپ العىڭىز كەلگەندە، جوسپارىڭىزدا بۇل نارسە بار ما؟ سوعان قاراڭىز. جوق بولسا، ودان ءوتىپ كەتىڭىز. اقشا شىعىنداعان ءاربىر نارسەڭىزدى ەگجەي-تەگجەيلى جازىپ ءجۇرىڭىز. اي سوڭىندا قاي زاتتىڭ قاجەتى بولماعاندىعىن نەمەسە قاي زاتتى الماسا بولارىن جانە بۇلارعا كەتكەن شىعىنداردى قوسىپ ەسەپتەپ كورىڭىز. كوپ جاعدايدا ەلەۋسىز دەپ ساناعان، مايدا-شۇيدەگە كەتكەن شىعىنداردان الدىڭىزعا كولەمدى سوما شىعارى انىق. سونداي-اق ازىق-تۇلىك الۋعا اش قارىنعا بارماڭىز، الاتىن ازىقتاردىڭ ءتىزىمىن جازىپ شىعىڭىز جانە ودان ارتىعىن الماڭىز. مىسالى ايدىڭ باسىندا ايلىق الاتىن بولساڭىز، جالاقى تۇسۋىمەن اي سايىنعى (پاتەر جالداما اقىسى، كوممۋنالدىق قىزمەتتەر، كرەديت، قارىز سەكىلدى) مىندەتتى تولەمدەردى ءبىتىرىڭىز. ول تولەم ايدىڭ ورتاسىندا نەمەسە سوڭىندا بولسا دا. ويتكەنى ايدىڭ ورتاسىندا كىرىس بولمايدى. ودان كەيىن ازىق-تۇلىككە كەتەتىن قارجىنى ءبولىڭىز. ودان ارتىلعانىن ءوزىڭىزدى جەتىلدىرۋ (ءبىلىم، سپورت)، كەلەسى ماقساتتارعا اقشا جيناۋ، وتباسىمەن دەمالىس، قايىرىمدىلىق سەكىلدى نەگىزدەرگە بولۋگە بولادى. بيۋدجەتتىك ەسەپ جۇرگىزۋدى قولعا العانىڭىزدا كوپ نارسەگە كوزىڭىز اشىلارى ءسوزسىز. ءبىر بايقاپ كورىڭىز..
You Might Also Like
