ۇلىتاۋ
ماشينا جەزقازعاننان شىققاندا قالىن تۇمان قاپتادى. جول ۇزاق. كوكتايعاق.
بەتالىس — ۇلىتاۋ.
بۇل جولمەن مەن ءۇشىنشى رەت ءجۇرىپ كەلەمىن. ءبىرىنشى — توقسانىنشى جىلداردىڭ باس كەزى. وسىنداي قىس ەدى. قاسىمدا — «كازاحستانسكايا پراۆدا» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى فەدور يگناتوۆ. ماشينامىز بوراندا جولدان شىعىپ كەتىپ، كۇرتىك قارعا تىعىلىپ، اركا اق بورانىنىڭ ايبارىن سوندا تاعى كوردىم.
ەكىنشى رەت — سول توقسان ەكىنشى جىلى جادىرا جازدا ۇلىتاۋدىڭ قوس قىرانى — اكادەميك تورەگەلدى شارمانوۆ پەن جۋرناليستەر توراعاسى كامال سمايىلوۆ ەكەۋى دە الپىسقا تولا قالىپ، ۇلان-اسىر توي بولىپ، سوندا كەلىپ ەدىم...
«ات ءبىر باسقان جەرىن ءۇش باسادى» ەكەن، ەندى مىنە، ءۇشىنشى رەت... تۇمان تۇتقانى بولماسا، بوراننان بەلگى جوق.
ارتتا — ساتبايەۆ قالاسى قالدى. جەزدى قالدى. تۇمان سەيىلە باستادى. اينالا اپپاق كار. شەكسىز اق مۇحيتتا ءجۇزىپ كەلە جاتقاندايسىڭ. ارا-تۇرا شاعىن-شاعىن ارالدارداي بولىپ، قارايعان ۇيلەر، قاراڭ-قۇراڭ مال كورىنەدى. بۇل جولدىڭ بويىندا بۇرىن مۇنداي ەلدى مەكەن بولمايتىن.
— بۇل نە؟
— فەرمەرلەر، — دەيدى ماشينانىڭ الدىندا وتىرعان ۇلىتاۋ اۋدان اكىمى سەرىك تىلەۋبايەۆ مىرزا.
— فەرمەرلەر كوپ پە؟
— اۋدان بويىنشا ءبىر مىڭعا تارتا فەرمەر بار. فەرمەرلىكتى ءبىزدىڭ حالىق جەكەشەلەندىرۋدىڭ سوناۋ بوزالا تاڭىندا باستاپ جىبەردى. ءالى كولحوز، سوۆحوز قايماعى بۇزىلماي تۇرعان كەزدە... تالاۋ، توناۋدان امان كەزىندە. سوندىقتان بۇرىنعى ورتاق مەنشىك جەكەشەگە ادىلىنەن ءبولىندى. جەر جەتەدى. مىسالى، وسىندا جالعىز چەچەن بار. قامىسحانوۆ. توعىز ءجۇز گەكتار جەر الدى. ءقازىر فەرمەرلەردىڭ زورى سول. ەگىن سالادى. مال باعادى. بايىدى. ءتىپتى كەيبىر جوق-جىتىك كازاكتارعا جىلۋ دا بەرەدى.
— نەگە جالعىز چەچەن باي؟ قازاقتار شە؟
— قازاقتاردان دا ىسكەرلەر شىعىپ جاتىر. ال قامىسحانوۆ ولەرمەن. ءوزىم دەگەندە وگىز قارا كۇشى بار. جاتپاي-تۇرماي جۇمىس ىستەيدى. شارۋانىڭ كوزىن تابادى.
سوندا مەن ءۇنسىز ويعا قالدىم.
تارازدا اعايىندى ماحمادوۆ دەگەندەر وزىپ تۇر. چەچەندەر. اراق زاۋىتى بار. ەرتەدە، ءداۋىت پايعامبار ءالى كىشكەنتاي بالا كەزىندە گولياف دەگەن تاۋداي الىپتى ساقپانمەن اتىپ قۇلاتقان ەكەن. كىشكەنتاي يچكەريانىڭ الىپ رەسەيمەن سوعىسى دا سونداي بولدى.
سەبەبى نەدە؟ ەشكىمگە كەۋدەسىن باستىرمايتىن نامىسقويلىقتا، ۇلتتىق ۇيىمشىلدىقتا، ازاتتىق اڭسارىندا. چەچەندەر گەربىندە كوك ءبورى بار. كوك ءبورى كوك تاڭىردەن باسقاعا باعىنبايدى. سيركتە الىپ ءپىل دە، اڭ پاتشاسى ارىستان دا ءبىر ادامنىڭ قامشىسىنىڭ استىندا سول نە ايتسا، سونى ىستەپ ءجۇر. سيركتە كوك ءبورىنى ءسويتىپ باعىندىرىپ كورشى، نە قىلار ەكەن.
ءبىز دە كوك ءبورىنىڭ ۇرپاعى ەدىك...
نامىس. بىرلىك. ازاتتىق. ەڭبەك.
بىزدە اسىرەسە سوڭعىسى كەمشىن. نامىس تا كەرەك، بىرلىك تە كەرەك.
سونىمەن، ۇلىتاۋ اۋدانى رەسپۋبليكا بويىنشا اۋىلداعى رەفورمانى الدىمەن باستاپ جىبەرگەن ەكەن. قازىرگى جەمىسى جامان ەمەس. كەيبىر كەجەگەسى كەيىن تارتقاندار بولماسا، جالپى جۇرتتىڭ جاعدايى كيىن كورىنبەيدى.
جەكەشەنىڭ جىلقىسى. قالىڭ كاردى اياعىمەن ارشىپ، ءوز تاماعىن ءوزى اسىراپ، جايىلىپ جاتىر. بۇل دالا جىلقى تۇلىگىنە ارنالىپ جارالعانداي.
باياعىدا، بالا كۇنىمىزدە اۋىلدىڭ اقساقالدارى ايتىپ وتىراتىن اڭگىمە ەسكە تۇسەدى. ارقادا قاقاباي دەيتىن باي بولىپتى. جىلقىسىنىڭ كوپتىگى سونشا، سوناۋ اركادان ءبىزدىڭ تالاس الاتاۋىنا دەيىن ورىس ىزدەپ جايىلادى ەكەن.
كازىرگى جىلقى — قاراڭ-قۇراڭ. شارۋانىڭ ىڭعايى، جاعدايى كەلىسسە، ىسكە دەگەن ىجداعات جەتسە، قاقابايداي بولماسا دا، ءالدى الۋەتتى ورتاشا بايعا جەتىپ قالار.
قازاق دالاسىن مالعا، اسىرەسە جىلقىعا تولتىراتىن-اق ءجونىمىز بار. ءبىراق وتكەن-كەتكەن، كەلگەن ۇكىمەتتىڭ قىرى وسىعان تۇسپەي-اق قويدى. ادامدار ءوزى قولدان جاساپ اسقىندىرعان رادياسيادان ساقتانامىز دەپ اراق ىشە بەرگەنشە، ءسويتىپ ەكىنشى كەسەل تاۋىپ العانشا، سول دەرتتەن جىلقىنىڭ ەتىن جەپ، ءسۇتىن ءىشىپ جايىلۋ نەمەسە اۋرۋدىڭ الدىن الۋ اللانىڭ ءوزى ايتىپ تۇرعان امال عوي. ءبىراق ادامدار كوبىنەسە تۇسىنە بەرمەيدى. زەردەلەي ويلامايدى.
اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ «ءپىرى» ۆيسە-پرەمەر مەن مينيستر مۇنى ويلاماسا، ويلاماي-اق قويسىن. ەندىگى جەردە بۇل ماسەلەنى شارۋانىڭ ءوزى شەشەدى. جىلقى وسىرە مە، قوي ەسىرە مە — ءوزى بىلەدى. ۇكىمەت تەك شامالاپ كرەديت بەرسە بولعانى. تەحنيكا، قۇرال-سايمان، قورا قوپسى ءۇشىن. سودان سوڭ شارۋانىڭ ءونىمىن ساتىپ الاتىن رىنوك تاۋىپ بەرسىن. ءبىراق ديحاننان ءبىر ميلليون توننا استىق ساتىپ الۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىن ورىنداماعان اۋىل شارۋاشىلىق «يەلەرىنەن» جاقىندا جاقسىلىق كۇتۋ دە كيىن. قىزىقتى دەلدالدار، الىپساتارلار كورىپ ءجۇر.
دەلدال دەمەكشى، ونى دا رەتتەۋگە بولادى ەكەن. ۇلىتاۋ اۋدانىندا زاڭدى دەلدالدار بار. ولاردىڭ مىندەتى — شارۋا ءونىمىن ءتيىمدى ساتىپ بەرۋ. رىنوك زاڭىنا ەل ەندى-ەندى ءتۇسىنىپ كەلە جاتىر. بىرتە-بىرتە ماشىقتانار ءتۇرى بار.
قار قىلاۋلاپ، جەل تۇرىپ، سىرعىما بۇرقاسىن جۇرە باستادى. الدىمىزدا — ۇلىتاۋ.
— تەكە بۇرقاق، — دەدى اكىم سەرىك تىلەۋبايەۆ.
— ول نە؟
— وسى ۋاقىتتا اقبوكەندەر «ماحاببات ماۋسىمىن» وتكىزەدى. سونى «تەكە بۇرقاق» دەيدى.
بەتباق دالا، ۇلىتاۋ، تورعاي دالاسىندا بۇرىن اقبوكەن جىرتىلىپ-ايىرىلار ەدى. سوڭعى بىر-ەكى جىلدا كورىنبەي كەتتى. تەكە بۇرقاق قىزىعى دا قىزبايدى. نە بولدى؟ اۋىپ كەتتى مە؟
دالا ارۋىن ادامدار اياۋسىز قىردى. اسىرەسە تەكەسىنە بولا. تەكەسىنىڭ مۇيىزىنە بولا. باسقانى قويىپ، ۆەرتولەتپەن قىراتىندى شىعاردى. جۇڭگو دەي مە، ايتەۋىر ءبىر ەلدەردە تەكە ءمۇيىزىن التىنعا ايىرباستايتىن كورىنەدى. التىن دەيتىن ءازازىلدىڭ جۇمىرتقاسىن كورسە كەيبىر ادامداردىڭ اق بوكەن تۇرماق تۋعان اناسىن ساتىپ جىبەرەتىن قورقاۋلىعى بار. ال ۆەرتولەت كىمنىڭ قولىندا؟ كەز كەلگەن ادام ۆەرتولەتپەن ۇشا بەرمەيدى عوي. ارينە، ءالى جەتكەندەردىڭ قولىندا. وندايلارعا زاڭنىڭ نايزاسى باتپايدى.
قازاقستان — اقبوكەننىڭ وتانى. اقبوكەن — قازاقستان كەلبەتىنىڭ تۋما نىشانى، ءرامىزى. ەندەشە اقبوكەندى ساتقاندار — وتانىن ساتقاندار.
اقبوكەندى قىردى، جويدى، قۇرتتى.
ەندى نە بولدى؟
ەندى قاسقىر قاستاندىعى كوبەيدى. بۇرىن دالادا اقبوكەننىڭ ولگەن-جىتكەنىن، اقساق-توقساعىن، اۋرۋىن اندىپ ءجۇرىپ ازىقتاناتىن قاسقىر اقبوكەن قۇرىعان سوڭ اش قالدى.
اش قالدىم دەپ «اشتىق جاريالاپ» جاتىپ المايدى قاسەكەڭ. قاسەكەڭدى اياعى اسىرايدى. ول ەندى اۋىلدى توريتىندى شىعاردى. جەكەشەنىڭ مالىن قاراقشىلار ءبىر ۇرلاسا، قاسقىر ەكى ۇرلايدى.
قاراقشىنى ميليسيا ىزدەگەن سىماق بولسا، قاسقىردى اق قار، كوك مۇزدا كىم ىزدەيدى؟ اقبوكەندى اقىسىز قىرعان ۆەرتولەت ەندى قاسقىرعا اقىسىز قادام باسپايدى. اقىسى ۋداي قىمبات.
قۇدىرەت و باسىندا ءبارىن كەرەمەت تارتىپپەن ۇيلەستىرىپ جاراتىپ ەدى. ادامدار جاراتىلىس ءتارتىبىن تارك ەتتى. جەمىسى جاڭاعىداي.
ۇلىتاۋ جولىندا «تەكەبۇرقاقتا» كەلە جاتقاندا وسىنداي-وسىنداي كەرمەك ويلار كەرنەيدى.
— سىزدەر ۇلىتاۋعا نۇر اكەلە جاتىرسىزدار. كۇن اشىلايىن دەدى، — دەيدى اكىم سەرىك.
ايتسا-ايتقانداي، ۇلىتاۋ سۇلباسى الىستان كورىنە باستادى. اسپان اشىلىپ، ىدىراعان بۇلتتار قىزىل قاناتتانىپ، باتۋعا بەت العان كۇننىڭ شاپاعىنا مالىنىپ، دۇنيە رەڭى تاڭعاجايىپ وزگەرىپ سالا بەردى.
و، سەندەر ۇلىتاۋ اسپانىنداعى بۇيرا بۇلتتاردىڭ كۇن ساۋلەسىنە شومىلعان ءساتىن كورسەڭدەر عوي. اتتەڭ، سۋرەتشى جوق. تەلەديدارعا تۇسىرەتىن قۇرال دا جوق. ال قالام ءبارىن جەتكىزە المايدى. قىزعىلتىم كانات كوگىلدىر پەرىشتەلەر اسپان اياسىندا بەيبىت قالىقتاپ، جەردەگى پەندەلەردىڭ تىلەۋىن تىلەپ، قاڭسىعان جۇرەكتەردىڭ ءوزىن ەلجىرەتە جىبىتكەندەي سىڭسىپ، سىبىزعى تارتىپ، عارىش ءانىن سالىپ، قۇدىرەتتىڭ يگى سالەمىن جەتكىزىپ تۇرعانداي.
ادامدار كوبىنەسە تۇقشيىپ جەرگە قاراپ جۇرەدى. ءبىر مەزگىل باسىن كوتەرىپ، مىنانداي تاڭعاجايىپ سۋرەتتى كورسە، اسپان مۋزىكاسىن تىڭداسا، كىم بىلەدى، اللانىڭ يگى يشاراسىن سەزىپ، پەيىلدەنە، مەيىرلەنە تۇسەر مە ەدى...
ۇلىتاۋدىڭ ۇشار باسىنان التىن بۋى شىعىپ جاتقانداي بىرەر ءسات بولدى.
سالدەن كەيىن سەيىلە باستادى. كوسموس ساۋلەسىن ەرەكشە تارتاتىن كيەلى جەرلەر بولادى. ونى «اۋرو» دەيدى. ول قاسيەت قۇداي سۇيگەن ادامداردا دا كەزدەسەدى. مىناۋ سول شىعار. ۇلىتاۋ— قازاقستاننىڭ كىندىگى. قازاقستاننىڭ قازىرگى كارتاسىنا قاراسان — كەتىك-كەتىك. شەت-شەتىنەن الدەكىمدەر ءبىر-بىر كەسىپ اكەتكەندەي. ەگەر سول كەتىكتەردى ويشا قالپىنا كەلتىرسەڭ — ءبىزدىڭ تەرريتوريا سيركۋلمەن سىزعانداي دوپ-دوڭگەلەك. ال سول سيركۋلدىڭ ينەسى قادالعان جەر — ءدال ورتاسى — ۇلىتاۋ. بۇرىنعى حاندار مەملەكەت ورداسىن ۇلىتاۋعا بەكەر ورناتپاعان. قاشىقتىق قازاقستان شارتارابىنا بىردەي. قازاق تايپالارىنىڭ، رۋلارىنىڭ كوسەمدەرى ۇلىتاۋدا ءوز تاڭبالارىن تەككە قالدىردى دەيسىز بە.
وسى ءبىر وي ورمانىندا كەلە جاتقاندا اكىم سەرىك شوپىرعا:
— توقتا، — دەدى.
ماشينا توقتادى. جولدىڭ باتىس جاق قاپتالىنداعى توبەنىڭ ۇستىنەن قاراۋىتىپ ءداۋ تاس كورىندى. اكىم سەرىك ءبىزدى سول تاسقا قاراي باستادى. شومبال كوك گرانيتتىڭ بەتىنە:
«بۇل جەردە قاسيەتتى ۇلىتاۋ باۋىرىندا حالىق بىرلىگى مەن مەملەكەت تۇتاستىعىن ايقىندايتىن ەسكەرتكىش ورناتىلادى»، — دەپ ويىپ جازىلعان ەكەن. ءدال وسى ارادا پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباي تۇرىپ، قالىڭ حالىقتىڭ الدىندا ءسوز سويلەپتى. قازاق ۇلتىنىڭ ارعى زاماننىڭ وزىندە-اق ءبىر تۇتاستىعىن، اۋىزبىرلىگىن اڭساعان اتا-بابالار اماناتىن ەسكە سالىپ، وسى ۇلىتاۋعا دا ورداباسىداعىداي ەسكەرتكىش ورناتىلاتىنىن ايتىپتى.
سول سالتاناتتى دا كورەر كۇنگە جەتكىزسىن تاعدىر.
اۋدان ورتالىعى ۇلىتاۋ.
اكىميات ءۇيى الدىندا بۇرىن لەنين ەسكەرتكىشى تۇرۋشى ەدى. وزگەرىپتى. ءبىر لەنيننىڭ ورنىندا ەندى ەكى ادامنىڭ بەينەسى تۇر. اۋلاقتان قاراعاندا ولار ماعان ءوزىم وقىعان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ الدىنداعى ەكى بەينەنى ەسكە سالدى. ولار-گەرسەن مەن وگاريەۆ ەدى. سوناۋ پاتشا زامانىندا ازاتتىق اڭساعاندار. ازاتتى كۇشىن كۇرەسۋگە انتتاسقاندار.
مىنالار — باۋبەك بۇلقىشيەۆ پەن مۇقان يمانجانوۆ. باۋبەك — ۇلى وتان سوعىسىندا قازا تاپقان جالىندى پۋبليسيست، جۋرناليست. مۇقان — بەلگىلى جازۋشى. ەكەۋى دە ۇلىتاۋدىڭ ۇلاندارى.
باۋبەك — مىنا مەنىڭ جانىمدا تۇرعان كامال سمايىلوۆتىڭ نەمەرە اعاسى. سوعىس كەزىندەگى قازاقتىڭ يليا ەرەنبۋرگى. ونىڭ «كومسومولسكايا پراۆدا» گازەتىندە جاريالانىپ تۇرعان وتتى كوسەمسوزدەرىن عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ ءوزى اۋدارىپ، قازاق گازەتتەرىنە باستىرعانى تەگىن ەمەس.
ءوز ۇلدارىن ارداقتاپ قۇرمەت تۇتقان، كەيىنگى ۇرپاققا ۇلگى تۇتقان يماندى ەلدىڭ تىرشىلىگى بۇل. ابىرويلى ءىس.
قوس اعالارىمىزعا تاعزىم ەتىپ، ەندى ۇلىتاۋ حالقىمەن بەتپە-بەت كەزدەسىپ وتىرمىز. اۋداننىڭ ەڭ ۇلكەن زالى لىق تولى ادام.
سوزدەر سويلەندى، سۇراقتار قويىلدى. تالاپ-تىلەكتەر ايتىلدى. ەڭ باستىسى — ادامداردىڭ ءجۇزى جارقىن. قاباعىن ءتۇيىپ، مىنا دۇنيەدەن ءتۇڭىلىپ وتىرعان ەشكىم جوق.
ايتقاندارى: ۇلىتاۋ وبلىستاعى ەڭ شەتتە جاتقان اۋدان. وبلىس ورتالىعى قاراعاندىمەن ەكى ارا مىڭ شاقىرىم.
پرەزيدەنت رەسپۋبليكا بويىنشا قامقورلىق كورسەتۋ كەرەك دەگەن ەڭ شالعاي وتىز اۋداننىڭ ءبىرى. بۇل اۋدانداردىڭ قيىنشىلىق دارياسىن كەشىپ كەلە جاتقانى بەلگىلى. ال ۇلىتاۋ سول قىسپاققا قاسقايا قاراپ، قاجىسا دا، تالسا دا ويبايلاماي، بايبايلاماي، تىرمىسا تىرشىلىك ىستەپ جاتىر.
سونىڭ ارقاسىندا كىتاپحانالار جابىلعان جوق. مادەنيەت ءۇيى باياعىداي. كلۋبتار ءال-قادارىنشا قىبىرلاپ جاتىر.
اۋداننىڭ بيۋدجەت قورجىنى اسا توك تا ەمەس، اناۋ ايتقان اش تا ەمەس. ءتىپتى قىزىلورداعا قارايتىن قۇمكول مۇناي وندىرىسىنەن دە بۇل اۋدانعا قارجى ءتۇسىپ تۇرادى. ويتكەنى قۇمكول اكىمشىلىك جاعىنان قىزىلورداعا قاراعانىمەن، اۋماعى جاعىنان ۇلىتاۋ اۋدانىنىڭ جەرى. جەر يەسىنە جالداۋ اقىسى تولەنەدى.
بانك دەگەن باي مەكەمە مۇندا دا قارىسقاق. جەڭىل نەسيە بەرمەيدى. فەرمەرلەر جەر تىستەلەپ، اق كار جامىلىپ، كەك مۇز جاستانىپ، جانتالاسىپ، جاعدايىن بىرتە-بىرتە جوندەگى كەلە جاتىر. اماندىق بولسا، باياعى يگىلىك بايدىڭ، جۇمان بايدىڭ ءىزباسارلارى قاداۋ-قاداۋ شىعىپ قالاتىن ءتۇرى بار.
كەزدەسۋ قىزىعى كوپكە سوزىلدى. سويلەۋشىلەر پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايعا سەنىم ارتىپ، الداعى پرەزيدەنتتىكتە اتقارىلسا ەكەن دەگەن امانات ايتتى. ولار مىنالار:
— پرەزيدەنتام سەنەمىز. سەنگەندىكتەن وتكەندەگى كەيبىر قاتەلىكتەردى قايتالاۋعا جول بەرمەۋىن تالاپ ەتەمىز.
پرەزيدەنت — بىرەۋ، ۋازىرلەرى، اكىمدەرى تىرەۋ. تىرەۋلەر وسال بولماسىن. قيسىق-قىڭىر ۋىقتار شاڭىراقتى ۇستاپ تۇرۋعا جارامدى. پرەزيدەنتتىڭ اينالاسى اسا سەنىمدى، ادال جاندار بولسىن.
پرەزيدەنت ەلدە قاتاڭ ءتارتىپ ورناتسىن. ءتارتىپ ورناماعان ەلدە بەرەكە بولمايدى.
— جەمقورلارمەن، پاراقورلارمەن، ۇرىلارمەن ءوزى باستاعان كۇرەستى پرەزيدەنت ورتا جولدا قالدىرماي باياندى ەتسىن.
— ەلدىڭ بولاشاعى — بالا. دەموگرافيا ۋايىم. وسىنى قاتتى ويلانسىن. الەۋمەتتىك جاعداي جاقسارتىلماي، حالىقتىڭ ءوسىمى بولمايدى.
— رەسپۋبليكا بايلىعى قاتاڭ قاداعالانسىن. ءتارتىپ ساقتاۋ ورىندارى، زاڭ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قولى تازا، ادىلەتتى بولسىن.
— مۇنىڭ ءبارى نۇرسۇلتان نازاربايدىڭ قولىنان كەلەتىن ءىس. قازاقستاننىڭ كوگىلدىر بايراعىن قۇلاتپاي نىق ۇستاۋدى بىلەدى.
— ءبىز نۇرسۇلتانعا سەنەمىز.
تالاپ-تىلەك، اماناتتىڭ ءبىرسىپىراسى وسىنداي.
ۇلىتاۋدان باسقا، ءبىز كامال ەكەۋمىز جۇرتشىلىقپەن كەزدەسۋدى جەزقازعاننىڭ ءوز باسىندا، ساتبايەۆ قالاسىندا، جەزدىدە جانە كارت قارساقبايدا وتكىزدىك.
قانشا كيىن دەسە دە، ەل ەڭسەسى تۇسپەي، بوي تۇزەپ كەلە جاتقان نىشان بار. ال جەر بايلىعى جەتەدى. ايتالىق قارساقبايدىڭ وزىندە باياعىدا قانىش ساتبايەۆ اشقان وراسان تەمىر كەنىنىڭ بايلىعى جاتىر. بالبىراۋىن كەنىشىنىڭ تولىق ەسەپتەلمەگەن قورى اينالاسىن قوسقاندا، ميلليارد توننا. وسىنداعى بايىرعى باسشى، كەنشى مەتاللۋرگ قادىر ماتكەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، ءبىر توننا كەننىڭ 37-50 پايىزى تازا مەتالل. ءارى تاياز جەردە. الۋ كيىن ەمەس.
مىستى بىلاي قويعاندا، قارا مەتالدىڭ بايلىعى قانشاما. ۇشان-تەڭىز.
قۋداي بەرگەن عوي قازاقستانعا بايلىقتى اياماي-اق. ءبىراق الۋىن ايت. بۇيىرۋىن ايت.
You Might Also Like
-
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات ن.ءا.نازاربايەۆتى جاقتاۋشىلار فورۋمىندا سويلەگەن ءسوز
