- 01 ءشىل. 2018 00:00
- 282
ۇلتتىق بولمىستى ساقتاۋ
ەلىمىز وزگە ەلدەرمەن كەرەگەسى كەڭ، تەرەزەسى تەڭ بولىپ، قاتارىنىڭ الدى بولسىن دەسەك، ولاردان دارالانىپ تۇرۋدىڭ بىردەن-بىر جولى-ۇلتتىق بولمىستى ساقتاۋ.ۇلتتىق بولمىس دەگەندە بىردەن كوز الدىڭا جايلاۋدا جايباراقات ءومىر سۇرەتىن، «شۋ،جانۋار،شۋ!» دەپ مالىن باعاتىن،كيىز ءۇيدى پانالاپ، قاسيەتتى قونىس ەتكەن قازاق حاندىعى كەزىندەگى قازاقتار ەلەستەيدى. ءبىر جاعىنان ويلاپ قاراساڭ، اششى تەرمەن كەلگەن ءتاتتى جەڭىستە جانىن بەرگەن جەلتوقسان قۇرباندارى ەسىڭە تۇسەدى. سوندا قازاقتى قازاق قىلىپ تۇراتىن ۇلتتىق بولمىسى قانداي؟
بىرىنشىدەن،انا سۇتىندەي بويىمىزعا بىرتىندەپ سىڭەتىن انا ءتىلىمىز ۇلتتىق بولمىستىڭ سيپاتى بولىپ تابىلادى.سول سەبەپتەن دە، وزگە ءتىلدىڭ جەتەگىنە ەرىپ، باعىنىشتى بولماي انا تىلىمىزدە سويلەۋىمىز قاجەت. ايتپەسە، نەسىنە قازاق بولىپ ءجۇرمىز؟ ەكىنشىدەن، قازاقتاردىڭ ۇلتتىق ايناسى ءسالت-داستۇرىن ءبىلىپ، كۇندەلىكتى ومىردە قولدانىپ،
توزىعى جەتكەنىن قالدىرىپ وتىرۋى كەرەك. ۇشىنشىدەن، كيىم ۇلگىسى. مەنىڭشە، ۇلتتىق بولمىسىمىزدى ايشىقتاي تۇسەتىن قازاقى كيىم-كەشەكتەردى قاراپايىم ومىردەگى كيىم ۇلگىسىنە دە ويۋ-ورنەكتەردى جابىستىرۋ ارقىلى جانداندىرا كيىپ جۇرسە نەسى ايىپ!؟
تورتىنشىدەن، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسىندە ويناتىلاتىن ۇلتتىق ويىندار. كۇن سايىن بولماسا دا، اندا-ساندا التىباقانعا تەربەلىپ، بايگە جارىستىرىپ، اقسۇيەك تاپقانعا نە جەتسىن؟ قازىرگى تاڭدا قازاقستاننىڭ كەيبىر جەرلەرىندە ناعىز قازاقتارشا ءومىر
ءسۇرىپ، قانمەن سىڭگەن قازاقى قۇندىلىقتىڭ قاينار كوزىن كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرشىلىگىمەن ۇشتاستىرا ءومىر سۇرەتىن جاندار بار. ولار شىرايلى شىعىستىڭ ءسانى بولار التايدا، تابيعاتىمەن ءتانتى ەتەر تارباعاتايدا، جەر ءجانناتى جەتىسۋدا ءومىر سۇرەتىن قازاقتار.
ول كىسىلەر قازاق ۇلتىنىڭ رۋحاني بايلىعى مەن ادەت-عۇرپىن ناسيحاتتاپ، اتادان بالاعا ميراس بولىپ كەلە جاتقان داستۇرلەرىمىزدىڭ وركەندەۋىنە ۇلەس قوسىپ، ۇلتتىق مەرەكەنى ۇلىقتاپ، قىستا ساياتشىلىق قۇرىپ ءومىر سۇرسە دە زامان كوشىنەن قالىپ
جاتقان جوق.
ەلباسىمىزدىڭ دا ايتقىسى كەلگەنى وسى. قازاقتاردى رۋحاني جاڭعىرتۋ ارقىلى
ۇلتتىق بولمىستى ساقتاۋ. رۋحاني جاڭعىرۋ اياسىندا قازاقستاندا ءبىرشاما ءىس-
شارالار اتقارىلىپ جاتىر. ماسەلەن، ءبىز كەزىندەگى الاشقا اتى ءماشھۇر احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە پايدا بولعان لاتىن قارپىنە كوشكەلى جاتىرمىز. قازىرگى ۋاقىتتا لاتىن ءارپىن قولدانۋ، ەڭ الدىمەن، زامان تالابى بولىپ وتىر.سوندىقتان دا، زاماناۋي تەحنولوگيالارعا تاۋەلدى ەكەنىمىزدى مويىنداپ، كەز كەلگەن جاڭا دۇنيەلەرمەن ساناسۋىمىز كەرەك. بۇنىمەن قوسا، جەر-جەردە ءمۇشايرالار مەن
ايتىستاردىڭ وتكىزىلۋى، قازاق دالاسىنداعى كوكپار، بايگە، اسىق اتۋ سياقتى ۇلتتىق ويىنداردىڭ قايتا جاڭعىرۋى ەلباسىمىزدىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىنىڭ جەمىسى.
«جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل» دەمەكشى، بارلىعىمىز ءبىر اتانىڭ بالالارىنداي ەلىمىزدىڭ دامۋى جولىندا اتقارىلىپ جاتقان ءىس-شارالارعا بەلسەنە قاتىسىپ، ەرەن ەڭبەگىمىزدى سىڭىرسەك ءارقاشان قازاق ەلىنىڭ ايى وڭىنان تۋارى ايدان انىق!