InfoHub Logo

تاقىرىپ: حالىق كۇيىمەن جۇمىس

ساباقتىڭ ماقساتى: حالىق كۇيى تۋرالى تۇسىنىك بەرىپ، كۇيدى ەركىن، شەبەر ويناي ءبىلۋىن قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىعا كۇيدە كەزدەسەتىن قاعىستاردىڭ ورىندالۋ ەرەكشەلىكتەرىن مەڭگەرتۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: قازاق حالقىنىڭ كۇي ونەرى ارقىلى وقۋشىنىڭ بويىنداعى تۋعان ەلىنە، جەرىنە دەگەن سەزىمىن وياتۋ ارقىلى ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ، رۋحاني جان دۇنيەسىن بايىتۋ. كۇيدى ورىنداۋمەن قاتار، شىعۋ تاريحىن، اڭىزىن بىلۋگە، قازاقتىڭ كۇي ونەرىن قاستەرلەي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
كورنەكىلىگى: دومبىرا اسپابى، سۋرەتتەر، ءۇنتاسپا، سكانۆورد، نوتالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىنىڭ ساباققا ازىرلىگىن تەكسەرۋ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ.

- قازاقتىڭ كۇي ونەرىنىڭ داستۇرلىك ەرەكشەلىكتەرىنە، ورىندالۋى جاعىنان، قاعىس تۇرلەرىنە قاراي توكپە، شەرتپە كۇيلەر دەپ بولىنسە، جانر بويىنشا دا بىرنەشە توپقا بولىنەدى: حالىق كۇيلەرى، تاريحي كۇيلەر، ايتىس - تارتىس كۇيلەر، ارناۋ كۇيلەر، اڭىز كۇيلەر، ليريكالىق كۇيلەر.
جاڭا ساباق: حالىق كۇيى «كەلىنشەك». حالىق كۇيى ۇرپاقتان - ۇرپاققا جەتكەنىمەن، شىعارعان كۇيشىنىڭ اتى - ءجونى ۇمىت بولۋىنان حالىق كۇيى دەپ اتالىپ كەتكەن. ەل ىشىندە ون ساۋساعىنان ونەر تامعان شەبەر دومبىراشىلار كوپ بولعان. ولار وزدەرىنىڭ ورىنداۋشىلىق ونەرىمەن تىڭداۋشىلار قۇرمەتىنە بولەنىپ وتىرعان. قازاقتىڭ حالىق كۇيلەرى ورىنداۋشىلىق ءادىس - امالدارعا وتە باي. كۇيشىلەر دومبىراعا قۇدىرەت ءبىتىرىپ، نەشە ءتۇرلى دىبىس شىعارا بىلگەن. حالىق كۇيلەرى حالىقتىڭ تۇرمىس - سالت كورىنىسىنەن، ادامنىڭ تاعدىرىنان، جالپى ومىردەگى بولمىستى سۋرەتتەپ بايانداعان كۇي. حالىق كۇيلەرى عاسىردان - عاسىرعا ۇلاسا بەرەتىن تۇتاس مۋزىكالىق تۇلعا. مۋزىكا ونەرىنىڭ ەڭ باي سالاسى – كۇي ءومىرى.

ەل اراسىندا تاراعان حالىق كۇيلەرى: «قوڭىر»، «بوز جورعا»، «كەڭەس»، «كەربەز قىز»، «تەپەڭ كوك»، «ايجان قىز»، «ايدا، بىلپىم» ت. ب. حالىق كۇيلەرىنىڭ ءبىرى «كەلىنشەك» كۇيىنە توقتالايىق. كەلىنشەك – جاس ايەل. كەلىنشەك ءسوزى كەلىن سياقتى تۋىستىق اتاۋدى بىلدىرمەيدى. اۋىلعا جاڭا تۇسكەن كەلىندى اۋىل ادامدارى كەلىنشەك دەپ اتايدى. كەلىنشەكتىڭ بويىنداعى يناباتتىلىق، سىپايىلىق، ءىلتيپاتتىلىقتى بايقاعان كۇيشى ونىڭ تالدىرماش، اققۇبا، شاشى بەلىنەن ورالعان، سۇلۋ بوتا كوز ارۋدى بەينەلەيدى.

جاڭا ساباققا بايلانىستى الدىمەن جاتتىعۋ رەتىندە گ. بەرەنستىڭ ەتيۋدىن ويناپ الامىز.
دامىتۋ: حالىق كۇيى «كەلىنشەك» كۇيىن ءۇنتاسپادان تىڭداتۋ. كۇيدىڭ ولشەمىمەن، ەكپىنىمەن، كىلتتىك بەلگىسى بولسا، قاعىسىمەن تانىسىپ الامىز. كۇيدى ساناپ تاكتىلەپ تالداپ، جەكە – جەكە ويناتامىن. وقۋشىنىڭ قابىلەتىنە قاراي 24 تاكت ۇيرەتۋ.

ساباقتى بەكىتۋ.
كۇي ورىندالۋ مانەرىنە قاراي نەشە توپقا بولىنەدى؟
جانر بويىنشا قانداي تۇرلەرگە بولىنەدى؟
حالىق كۇيى دەگەنىمىز؟
حالىق كۇيىمەن جۇمىس جۇكتەۋ