يليچ شامى جانعاندا
1921 جىلى ءوندىرىس توقتالدى. ءبىراق ءوندىرىس كوميتەتىنىڭ قاۋلىسى بويىنشا ۋسپەن، سپاسس، قاراعاندى جۇمىسشىلارى 1924 جىلدىڭ ماي ايىنا دەيىن وكىمەتتەن جالاقى الىپ وتىردى...
1929 جىلى ءوندىرىس قايىرا جۇرە باستادى. پارتيا، كومسومول ۇيىمدارى ۇلعايا باستادى. 1930 جىلى مەن پاتريا مۇشەلىگىنە كانديداتتىققا، 1931 جىلدان مۇشەلىككە ءوتتىم. 1932 جىلدان جولداسىم باقتىبالا دا كوممۋنيستىك پارتيانىڭ مۇشەسى.
ءاي، قاراعاندى قاۋلاپ ءوسسىن-اي كەلىپ! جاڭادان شاحتالار اشىلىپ، ۇلكەن-ۇلكەن ۇيلەر سالىنىپ جاتىر. شاحتەرلەر جەر كەپەدەن شىعىپ جاقسى ۇيلەرگە كىرىپ جاتىر. ءبىزدىڭ اكەيدىڭ سىپاتىل دەيتىن ءىنىسى بولدى. ول كىسى 72 جاسىندا، 1952 جىلى قايتىس بولدى. ول كىسى دە جەر كەپەدەن جاڭا ۇيگە شىقتى. العاشقى رەت قاراعاندىدا ەلەكتر جارىعىنىڭ جانباق كۇنى.
شاحتا كوميتەتىنەن بولىنگەن كىسى بار، جاڭا ۇيلەرگە ەلەكتر جارىعىن جۇرگىزىپ بولادى. ءدال جارىق جىبەرىلەتىن كۇنى الگى سىپەكەڭ ۇيىنە دە ەلەكتر لامپاسىن ورناتىپ كەتەدى. ۇيدە سىپەكەڭنەن باسقا ەشكىم جوق.
كەشكىتۇرىم ۋاقىت. سىپەكەڭ جۇمىسقا كەتكەن. سول ۇيدەگى قايىنشا دەيتىن شەشەمىز كۇندەگى داعدىسى بويىنشا ماي شامىن وڭداپ اۋىز ۇيدە جۇرەدى. شامىنا كەروسينىن قۇيىپ، شامنىڭ پىلتەسىن وڭداپ قويادى دا، ەندى پيالاسىن سۇرتە باستايدى. وسى كەزدە ءۇيدىڭ ءىشى كۇندىزگىدەي جاپ-جارىق بولىپ كەتەدى. قايىنشا شەشەي ەسىنەن تانا قورقادى. قولىنداعى شامنىڭ پيالاسى قولىنان ءتۇسىپ كەتەدى. ءوزى شالقالاپ بارىپ توردەگى توسەۋلى جاتقان كيىزدىڭ ۇستىنە وتىرا كەتەدى.
— اللا، اللا، ءوزىڭ ساقتاي گور!
ءوز بەتىن ءوزى ەكى الاقانىمەن ەلەكتر شامىنان تاسالايدى.
— كازىر اپام ۇيىنە بارىپ قايتايىن ەلەكتر شامى جانعاندا قايتەر ەكەن، — دەپ مىناۋ باقتىبالا جۇگىرىپ كەتكەن-دى. سويتسە، بۇل ەسىكتىڭ الدىندا تۇرىپ سويلەگەن ءسوزىن ەستىپ جانە تىعىز جابىلماعان ەسىكتىڭ ساڭلاۋىنان نە ىستەگەنىنىڭ ءبارىن كورىپ تۇرادى عوي. ەسىكتى جايلاپ اشىپ، باقتىبالا ۇيگە كىرىپ كەلەدى. شەشەي ونى دا اڭعارار ەمەس.
— اللا، اللا، ءوزىڭ ساقتاي گور، ءوزىن ساقتاي گور، اللا! — دەپ سويلەي بەرەدى.
— نە بولدى، اپا، سىزگە، نەعىپ وتىرسىز؟ — دەيدى باقتىبالا.
ۇيىنە كىرگەن كەلىنىن شەشەي سوندا عانا اڭعارادى.
— بۇل كەلگەن كىم، باقتىبالا، سەنبىسىڭ، — دەپتى شەشەي كەلگەن كەلىنىنە سۇقتانا قاراپ.
— كەلىن-اۋ، مىناۋ نە، مىناۋىڭ نە سۇمدىق؟ نە پالە؟
اۋىزى كەمسەڭ-كەمسەڭ ەتىپ، وتىرعان ورنىنان كوتەرىلە المايدى دەيدى.
— اپا، بۇل — شام. «ەلەكتر شامى» دەيدى. قورىقپاڭىز. ەندى بۇدان بىلاي كەروسين شام جاقپايمىز.
— ءا، سولاي ما، ءوزىنىڭ پىلتەسى قالاي شاقشيادى؟
— مۇنىڭ پىلتەسى جوق. پىلتەسىز جانادى.
— ە، پىلتەسىز قالاي جانادى؟ وي، اللا-اي، ساقتاي گور... وزىنە تاقالسا ەشتەمە ەتپەي مە؟
— جوق. ەشتەمە دە ەتپەيدى. بۇل كەروسين شامداي تۇتىندەمەيدى دە.
— وندا جاقسى بولدى عوي ءوزى. مۇنى كىم جاسادى؟
— مۇنى جاساعان — وكىمەت. «يليچ شامى» دەپ اتايتىن كورىنەدى. مۇنى مەن دە بىلمەيمىن عوي، اپا-اۋ، كەشە ەلەكتر ەڭ الدىمەن شاحتادا جاندى عوي. سوندا ءشايىت ەرتىپ بارىپ كورسەتتى ماعان.
شەشەي مۇلدە قورقىپ قالعان بولۋ كەرەك. ورنىنان ارەڭ دەگەندە تۇرىپ، شامعا جاقىندايدى.
— مۇنى كىمنىڭ شامى دەپ ايتتىڭ؟ — دەپ سۇرايدى دەيدى.
— «يليچ شامى» دەيدى، اپا.
— ول كىم؟
— ول — لەنين. لەنيننىڭ اكەسىنىڭ اتى كورىنەدى عوي.
— سوندا وسى شامدى لەنين جاساعان با؟
— ءيا، لەنين.
— مىڭ جاساعىر، مىڭ جاسا، — دەپ باتاسىن بەرىپ جاتىر دەيدى.
ءسويتىپ، العاشقى ەلەكتر شامى جانعاندا وسىنداي قىزىقتار بولعان. شام جارق ەتىپ جانعاندا، قورىققاندىعىنان تالىپ قالعاندار دا، ۇيلەرىنەن قاشىپ شىققاندار دا كوپ بولسا كەرەك.
You Might Also Like
-
1918 جىلى فيەۆرال ايىندا «اقمولا ۋەزىندە كەدەيلەر وكىمەتى قۇرىلدى» دەگەن حابار كەلدى. جۇمىسشىلاردىڭ قۋانىشى قوينىنا سىيمايدى. قوجايىنداردىڭ قۇتى قاشىپ، بەرەكەسى كەتە باستادى. بۇرىن 3 سو...
-
1933 جىلدىڭ دەكابرىنەن باستاپ قاراعاندىنىڭ وسى كيروۆ اتىنداعى ءۇشىنشى شاحتاسىنا زابويششيك بولىپ جۇمىسقا ءتۇستىم. ول كەزدە No3-26 شاحتا دەپ اتالاتىن. دونباسستان زابويششيكتىكتى ۇيرەنىپ كەلگەن بىزگە اۋىلد...
