InfoHub Logo

Qosqanattylar — jándikter klasynyń bir otrády. Jer sharynda keń taralǵan, 250-deı tuqymdasy 100 myńnan astam túri belgili. Kazaqstanda 2 otrád tarmaǵy (uzynmurttylar jáne qysqamurttylar), 114 tuqymdasy, 5 myńǵa jýyq túri bar. Ataýy qos qanatyna oraı qoıylǵan (keıbir túrleriniń qanaty joq), kózderi fasetke uqsaıdy. Murtshasy úsh ne odan da kóp býnaqtan turady. Aýzy shanshyp tesýge, jalaýǵa beıimdelgen. Tolyq túrlenip damıdy. Dernásili qurtqa uqsas, aıaqtary bolmaıdy. Qýyrshaǵy bos jatady ne eń sońǵy dernásil qabyǵymen (pillá) qaptalady. Keıbir qosqanattylar túrleriniń dernásilderi ósimdikter men janýarlar denesinde ósip jetiledi, eresek jándikter ósimdik shirigimen, janýar qanymen qorektenedi.

Qan sorǵysh jándikter (masa, shirkeı, t.b.) adam men malǵa bezgek, ensefalomıelıt, kúıdirgi sıaqty juqpaly aýrýlar taratady. Gessen shybyny, shved shybyny, uzynsıraqty baqsha shybyny, teri bógelegi, qaryn bógelegi m aýyl sharýashylyǵy men mal sharýashylyǵynyń zıankesteri. Birqatar qosqanattylar paıdaly jándikter: gúl shybyny — ósimdikterdi tozandandyrady; jemis shybyny genetıkalyq zertteýlerde paıdalanylady; keıbir qosqanattylar dernásilderi zıankes jándiktermen qorektenip, sharýashylyqqa paıda keltiredi; hıronomıd dernásilderi — balyq jemi. Qazaqstanda 6 túri (alyp shybyn, jetilmegen efedroma, qumyty shybyny, t.b.) "Qyzyl kitapqa" engizilgen.

Oqýǵa keńes beremiz:

Bógelek

Jándikter

Inelikter

Gessen shybyny

Kóbelekter jaıly birneshe derek

Juldyzqurttardyń sulý kórinisi

Masalarǵa qarsy 10 ıis

Jándikter

---