InfoHub Logo

Uıqy birneshe kezeńnen turady:

1. 5-10 mınýt

Sana uıqyly-oıaý, qıal, armandar eles beredi, keıbir sheshimin tappaı júrgen máseleniń keremet sheshimi oıǵa kelýi múmkin, shym-shytyryq oılar qamalaıdy. Bulshyqetterdiń belsendiligi azaıady, púls baıaýlaıdy, dene temperatýrasy tómendeıdi, kóz aqyryn qımyldap jatýy múmkin, keıde bulshyqetterde qysqa diril bolady.

2. Jyldam uıqy (10-15 mınýt)

Bul kezde mıdyń elektrlik belsendiligi oıaý kezdegimen birdeı. Kóz almasy jyldam qımyldaıdy. Biraq bulshyqet belsendiligi óte tómen, adam múldem qımylsyz bolady. «Jyldam uıqyda» jatqan adamdy oıatyp jiberse, psıhıkasyna zıan keledi. Jyldam uıqy psıhologıalyq qorǵaý, aqparatty óńdeý, aqparattyń sanmen beısana arasyndaǵy almasýyn qamtamasyz etý qyzmetterin atqarady degen boljam bar. Bul kezde oıanyp ketken adamdardyń 90 paıyzy óte anyq, aıqyn túster kórgenin aıtady eken.

3. Jeńil uıqy (20 mınýt)

Bulshyqet, júrek soǵysy, temperatýra tómendeı túsedi. Sana uıqyǵa ketedi. Bul kezde adam tez oıanady.

4. Baıaý uıqy (20 mınýttan astam)

Bul kezeńde adam tús kórmeıdi.

5. Eń tereń uıqy. 30-40 mınýt

Tústerdiń 80 paıyzy osy kezge tıesili. Aıkezbe, uıqysyraý, qorqynyshty túster, balalardyń tósekke jiberip qoıýy kóbinese osy kezeńde bolady. Oıanǵansoń bul kezeńnen este eshteńe qalmaıdy. Bul kezeńde adamnyń qýaty qalpyna keledi.

Uıqy kezinde aǵzada qandaı ózgeris bolady?

Somnolog dáriger, psıhoterapevt, Uıqy medısınasy ortalyǵynyń negizin qalaýshy Vıktor Han Baribar.kz saıtyna bergen suhbatynda adam uıyqtaǵan kezde búkil aǵza múshesiniń jumysy retteletinin aıtady. Uıqy kezinde bulshyq et bosaıdy, nátıjesinde organızm demalady. Bul ýaqytta belgili bir gormondar bólinedi. «Adamdy gormondar basqarady» degendi eskersek, uıqynyń durys bolýy mańyzdy. Aǵza músheleriniń jumysyn jaqsartady. Sonymen qatar psıho-emosıonaldy turǵydan jeńildeý bolady.

«Budan bólek mańyzdy dúnıe bar. Jalpy, tándegi jınalyp qalǵan toksınder lımfa júıesi arqyly jınalyp, syrtqa shyǵyp otyrady. Alaıda mıda mundaı júıe joq. Biraq toksınnen arylý kerek? Ol qalaı júredi? Mıdaǵy toksın tereń fazadaǵy uıqy kezinde tómendep, arqa-mı kanalyna jetedi. Ári qaraı toksın denedegi lımfa júıesi arqyly shyǵyp ketedi. Nelikten durys uıyqtamaǵan adamnyń basy aýyrady? Sebebi, jınalǵan toksınder shyqpady, ómir súrýge kerek neırondar túzilmedi», – deıdi Vıktor Han.

Sonymen birge uıqynyń tereń fazasynda leptın gormony azaıyp, grelın kóp bólinedi. Leptın toqshylyq sezimin beredi, «toıyp kettim» deıtińiz osy gormonnan. Al grelın gormony tábetke jaýapty, tamaq isher aldynda kóp bólinip, astan keıin kúrt azaıyp ketedi. Iaǵnı uıyqtaıtyn kez kelse, biraq jata qalmasańyz, mólsheri artqan grelın «qaryn ashtyrady». Uıqysy jıi buzylatyn, túnimen tońazytqyshty ashyp, tamaq izdeıtin adamdy kóbimiz bilemiz.

Sonymen qatar uıqynyń tereń fazasynda adamnyń ósýine jaýapty somatotropın gormony bólinedi. «Sábı uıqymen ósedi» degen osyǵan baılanysty. Eresek adam óspeıdi, esesine somatotropın metabolızmge, ıaǵnı kúni boıy paıdalanylmaǵan maıdy ydyratýǵa qyzmet etedi.

Oqýǵa keńes beremiz:

60 sekýndta uıqy keltiretin ádis

Uıqynyń jaıly bolýyna yqpal etetin 5 ósimdik

Adam uıyqtap bara jatyp nege selt etedi?

---