18 ǵasyrdaǵy Qazaqstan mádenıeti
18 ǵasyrdaǵy Qazaqstan mádenıeti
Konspekt
Qazaqstannyń Reseı quramyna enýi áleýmettik - ekonomıkalyq, saıası ómirge ózgerister ákeldi. Qazaqstandy orys jáne shetel ǵalymdary zetteı bastady. Knáz Aleksandr Bekovıch - Cherkasskıı ekspedısıasy saıası qatynas turǵysynan sátsiz aıaqtalǵanymen, Batys Qazaqstan aýmaǵyn ıgerýde ǵylymı jaǵynan mańyzdy boldy. I. D. Býhgolstiń áskerı joryq ekspedısıasy I Petrdiń “Azıaǵa jol izdeý” talabymen qurylǵan jeke tapsyrmasy boldy. Ekspedısıa quramynda bolǵan tutqyndaǵy shved I. G. Renat “Jońǵarıa kartasyn” jasady. G. F. Mıller Qazaq handyǵy týraly maǵlumattardy oqyp, zerttep júıege keltirgen. “Sibir tarıhy” eńbeginde Orta júz týraly jazǵan málimeti erekshe baǵaly. G. Mıllerdiń jazbalarynda oryn alǵan erekshe málimet, jońǵar tutqynynan Abylaı sultandy bosatýǵa qatysqany týraly jazǵany. P. I. Rychkov Qazaq ólkesiniń etnografıasy týraly tereń ǵylymı mura qaldyrdy. “Orynbor ólkesiniń topografıasy”, “Orynbor tarıhy” eńbekterinde qazaq tarıhynyń damý kezeńderi men qıynshylyqtaryn atap ótken. P. I. Rychkovtyń balasy kapıtan N. P. Rychkovtyń “Qyrǵyz - qaısaq dalasy týraly kúndelik jazbalar” atty eńbeginde Edil qalmaqtarynyń qazaq dalasy arqyly Qytaıǵa qashýy týraly málimetter, Kishi júz qazaqtarynyń ómiri týraly qyzyqty baqylaýlar bar. Ábilqaıyr hannyń sol kezde jaqsy saqtalǵan beıitin sýrettep jazǵan. Nemis saıahatshysy, natýralıs P. S. Pallastyń “Rossıa memleketiniń ár túrli aımaqtaryna saıahat” eńbeginde halyqtyń jaǵdaıy, ornalasýy, áskerı bekinisterdiń salynýy sýretteledi. I. Mýravın, D. Galdyshev, Ia. Gýláevter Ábilqaıyr, Nuraly handardyń ordasynda birneshe ret bolǵan. Orsk mańynda handar men sultandardyń sezine qatysyp, ólkedegi saıası jaǵdaıdy sýrettep jazǵan.
Qazaq mádenıetiniń tarıhynda 18 ǵasyr erekshe oryn alady. Halyq aýyz ádebıeti shyǵarmashylyǵynyń ókilderiniń biri – Aqtamberdi jyraý shyǵarmalaryn Qarakereı Qabanbaıǵa, Qanjyǵaly Bógenbaıǵa arnaǵan. Tátiqara aqyn shyǵarmalarynda shaqshaq rýynan Jánibek, dýlat rýynan Bókeı men Saǵyr, Derbisáli, ýaq rýynan Baıan, Bógenbaı erlikterin shabytpen jyrlady. Sonymen birge Abylaıdyń keremet qasıetterin jyrlaǵan. Úmbeteı jyraý Abaqkereı rýynyń batyry Jaýǵasharǵa, Bekbolat bıge arnap jyr shyǵarǵan. Bógenbaı batyrǵa arnalǵan joqtaýynda Abylaıdyń ómirin, qyzmetin, kórnekti qolbasshy Bógenbaıdy maqtan etti. Buqar jyraý ómiriniń sońǵy jyldary Abylaıdyń keńesshisi bolǵan. Janaq aqynnyń shyǵarmashylyǵynyń eń basty jetistigi “Qozy Kórpesh - Baıan sulý” poemasynyń erekshe bir nusqasyn taratýy.
Konspekt suraqtar
1. Janaq aqyn shyǵarmashylyǵynyń eń basty jetistigi:
2. Qalqaman batyrdyń balasy, qazaq halqynyń tarıhyndaǵy uly tulǵalardyń biri:
3. 1706 - 1778 jyldary ómir súrgen jyraý:
4. Tátiqara aqyn shyǵarmalarynyń gúldengen ýaqyty:
5. Aqtamberdi jyraý shyǵarmalary kimge arnaldy?
6. “Orynbor tarıhy” eńbeginde ne baıandalady:
7. I. Mýravın, D. Gladyshev, Ia. Gýláevter bolǵan han ordalary:
8. Abylaı sultandy tutqynnan bosatýǵa qatysqan zertteýshi:
9. Nemis saıahatshysy P. S. Pallastyń eńbeginde ne sýretteledi:
10. Ábilqaıyr hannyń beıitin sýrettep jazǵan tarıhshy:
11. “Sibir tarıhynyń atasy” atanǵan ǵalym:
12. I. D. Býhgolstiń ekspedısıasy kimniń talabymen quryldy?
13. Knáz Aleksandr Bekovıch - Cherkasskıı ekspedısıasy Qazaqstannyń qaı aımaǵyn zerttedi?
Taqyryptyń testi
Konspekt
Qazaqstannyń Reseı quramyna enýi áleýmettik - ekonomıkalyq, saıası ómirge ózgerister ákeldi. Qazaqstandy orys jáne shetel ǵalymdary zetteı bastady. Knáz Aleksandr Bekovıch - Cherkasskıı ekspedısıasy saıası qatynas turǵysynan sátsiz aıaqtalǵanymen, Batys Qazaqstan aýmaǵyn ıgerýde ǵylymı jaǵynan mańyzdy boldy. I. D. Býhgolstiń áskerı joryq ekspedısıasy I Petrdiń “Azıaǵa jol izdeý” talabymen qurylǵan jeke tapsyrmasy boldy. Ekspedısıa quramynda bolǵan tutqyndaǵy shved I. G. Renat “Jońǵarıa kartasyn” jasady. G. F. Mıller Qazaq handyǵy týraly maǵlumattardy oqyp, zerttep júıege keltirgen. “Sibir tarıhy” eńbeginde Orta júz týraly jazǵan málimeti erekshe baǵaly. G. Mıllerdiń jazbalarynda oryn alǵan erekshe málimet, jońǵar tutqynynan Abylaı sultandy bosatýǵa qatysqany týraly jazǵany. P. I. Rychkov Qazaq ólkesiniń etnografıasy týraly tereń ǵylymı mura qaldyrdy. “Orynbor ólkesiniń topografıasy”, “Orynbor tarıhy” eńbekterinde qazaq tarıhynyń damý kezeńderi men qıynshylyqtaryn atap ótken. P. I. Rychkovtyń balasy kapıtan N. P. Rychkovtyń “Qyrǵyz - qaısaq dalasy týraly kúndelik jazbalar” atty eńbeginde Edil qalmaqtarynyń qazaq dalasy arqyly Qytaıǵa qashýy týraly málimetter, Kishi júz qazaqtarynyń ómiri týraly qyzyqty baqylaýlar bar. Ábilqaıyr hannyń sol kezde jaqsy saqtalǵan beıitin sýrettep jazǵan. Nemis saıahatshysy, natýralıs P. S. Pallastyń “Rossıa memleketiniń ár túrli aımaqtaryna saıahat” eńbeginde halyqtyń jaǵdaıy, ornalasýy, áskerı bekinisterdiń salynýy sýretteledi. I. Mýravın, D. Galdyshev, Ia. Gýláevter Ábilqaıyr, Nuraly handardyń ordasynda birneshe ret bolǵan. Orsk mańynda handar men sultandardyń sezine qatysyp, ólkedegi saıası jaǵdaıdy sýrettep jazǵan.
Qazaq mádenıetiniń tarıhynda 18 ǵasyr erekshe oryn alady. Halyq aýyz ádebıeti shyǵarmashylyǵynyń ókilderiniń biri – Aqtamberdi jyraý shyǵarmalaryn Qarakereı Qabanbaıǵa, Qanjyǵaly Bógenbaıǵa arnaǵan. Tátiqara aqyn shyǵarmalarynda shaqshaq rýynan Jánibek, dýlat rýynan Bókeı men Saǵyr, Derbisáli, ýaq rýynan Baıan, Bógenbaı erlikterin shabytpen jyrlady. Sonymen birge Abylaıdyń keremet qasıetterin jyrlaǵan. Úmbeteı jyraý Abaqkereı rýynyń batyry Jaýǵasharǵa, Bekbolat bıge arnap jyr shyǵarǵan. Bógenbaı batyrǵa arnalǵan joqtaýynda Abylaıdyń ómirin, qyzmetin, kórnekti qolbasshy Bógenbaıdy maqtan etti. Buqar jyraý ómiriniń sońǵy jyldary Abylaıdyń keńesshisi bolǵan. Janaq aqynnyń shyǵarmashylyǵynyń eń basty jetistigi “Qozy Kórpesh - Baıan sulý” poemasynyń erekshe bir nusqasyn taratýy.
Konspekt suraqtar
1. Janaq aqyn shyǵarmashylyǵynyń eń basty jetistigi:
2. Qalqaman batyrdyń balasy, qazaq halqynyń tarıhyndaǵy uly tulǵalardyń biri:
3. 1706 - 1778 jyldary ómir súrgen jyraý:
4. Tátiqara aqyn shyǵarmalarynyń gúldengen ýaqyty:
5. Aqtamberdi jyraý shyǵarmalary kimge arnaldy?
6. “Orynbor tarıhy” eńbeginde ne baıandalady:
7. I. Mýravın, D. Gladyshev, Ia. Gýláevter bolǵan han ordalary:
8. Abylaı sultandy tutqynnan bosatýǵa qatysqan zertteýshi:
9. Nemis saıahatshysy P. S. Pallastyń eńbeginde ne sýretteledi:
10. Ábilqaıyr hannyń beıitin sýrettep jazǵan tarıhshy:
11. “Sibir tarıhynyń atasy” atanǵan ǵalym:
12. I. D. Býhgolstiń ekspedısıasy kimniń talabymen quryldy?
13. Knáz Aleksandr Bekovıch - Cherkasskıı ekspedısıasy Qazaqstannyń qaı aımaǵyn zerttedi?
Taqyryptyń testi
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Berdibek Soqpaqbaevtyń «Meniń atym Qoja» povesi. «Túbinde adam bolatyn bala».
-
Qazaqtardyń 1812 jylǵy Reseıdiń Otan soǵysyna qatysýy
