Qazaqtardyń 1812 jylǵy Reseıdiń Otan soǵysyna qatysýy
Qazaqtardyń 1812 jylǵy Reseıdiń Otan soǵysyna qatysýy
Konspekt
Qazaq, orys halyqtarynyń baılanystary sharýashylyq jáne mádenı salalarmen ǵana shektelip qalǵan joq. Bul baılanys Reseı halyqtarynyń fransýzdardyń shapqynshylyǵyna birlese toıtarys berýinde de kórindi. Napoleon ornatqan kontınenttik blokadany álsiretýde, qazaqtardyń mal jáne mal ónimderin Orynbor ólkesindegi saýda ortalyqtaryna jetkizýiniń mańyzy zor boldy. Napoleon armıasymen soǵysta atty ásker erekshe ról atqardy. Bul qazaqtardan jylqy satyp alý mólsherin arttyryp otyrdy. Soǵys qarsańynda Orynbor gýbernıasynda 40 kavalerıalyq polk quryldy. Qazaqtar Orynbor polkterinde, ásirese Oral kazaktarynyń áskerı toptarynda kóp boldy. 1812 jylǵy qazan - qarasha aılarynda Orynbor gýbernatory G. S. Volokonskııdiń soǵys bastalǵandyǵy týraly manıfesi qazaq aýyldaryna jetti. Qazaqtardy jaýǵa qarsy kúsh jumyldyrýǵa shaqyrǵan – starshyn Baısaqal Tilekuly.
Elton tuz óndirý ornynyń jumysshylary Batys maıdanǵa 1 mln. put tuz jóneltip, 22000 som jınap berdi. Rıdder, Zyránovsk, Beloýsovka ken oryndarynyń jumysshylary mys, qorǵasyn balqytýdy kóbeıtip, soǵys qajetine 239 som jınady.
Soǵys týraly habardan keıin júzdegen qazaq jigitteri búkil el boıynsha uıymdastyrylyp jatqan halyq jasaqtary men turaqty áskerı bólimderge tirkelip, maıdanǵa attandy. 1812 jylǵy qyrkúıekte erligi úshin Maılybaıuly kúmis medalmen, Zyndaǵululy kógildir lentaly medalmen marapattaldy. 1812 jylǵy 27 shildede Malaevo Boloto, Levıa urystarynda Murat Qulshoranuly men Erish Azamatulyna horýnjıı ataǵy berildi. Vázma túbindegi urysta 1 - teptár polkiniń jasaýyly Saǵıt Hamıtuly erligi úshin 3 - dárejeli "Qasıetti Anna" ordenimen marapattaldy. Ramonovo shaıqasynda atty ásker jaýyngeri Boranbaı Shýashbaıuly, jasaýyl Yqsan Áýbákiruly erlikpen shaıqasty. Bashqurt polky quramynda aqyn Narynbaı Janjigituly "Georgıı" ordeniniń tolyq kavaleri boldy. Janjigituly men Baıbatyruly Leıpsıg, Glogaý, Veımar, Ganaý, Frankfýrt shaıqastaryna qatysty. 1814 jylǵy 14 naýryzda ımperator İ Aleksandrdyń buıryǵymen Parıjge qurmetti jeńimpazdar retinde kirgen ásker arasynda Ámen Baıbatyruly men Narynbaı Janjigituly boldy.
Shoqynǵan qazaq Iakov Belákov jasaýyl bolǵan 3 - Orynbor qazaq polki 1813 jyly Bennıgsenniń, Polsha áskeriniń avangardynda bolyp, keıin Seslavınniń partızan korpýsy quramynda shaıqasty. Leıpsıg, Veımar, Ganaý, Mezere, La Rotere urystaryna qatysty. Ol 1830 jyly Orynbor ólkesiniń bıleýshisi P. Essenge hat joldap, densaýlyǵyna baılanysty áskerden bosatýdy, týǵan aýylyna qaıtarýdy suraǵan.
Aqyn Ámen Baıbatyruly Orynborǵa oralyp, 1853 jyly Orynbor gýbernatory V. A. Perovskııdiń qoqandyqtarǵa qarsy joryǵyna qatysyp, Aqmeshitti alýǵa, Syr boıy qazaqtaryn Qoqan ezgisinen azat etýde úles qosty. Qazaqtardyń 1812 jylǵy soǵysqa qatysýy eki halyqtyń áskerı baýyrlastyǵyn nyǵaıtqan erekshe oqıǵa boldy.
Konspekt suraqtar
1. Ámen Baıbatyruly V. A. Perovskııdiń joryǵyna qatysyp, qaı jerdi azat etti?
2. Densaýlyǵyna baılanysty týǵan aýylyna qaıtarýdy suraǵan:
3. Parıjge qurmetti jeńimpazdar retinde kirgen qazaqtar:
4. Saǵıt Hamıtuly qandaı marapatqa ıe boldy?
5. Borodıno shaıqasyndaǵy erligi úshin kúmis medalmen marapattaldy:
6. Elton tuz óndirý ornynan maıdanǵa jóneltilgen tuz mólsheri:
7. Qazaq aýylyna soǵystyń bastalǵandyǵy týraly habar qaı ýaqytta jetti?
8. Reseı jerine Orta júzden qonys aýdarǵan shańyraq sany:
9. 1812 jylǵy soǵys qarsańynda Orynbor gýbernıasynda ne quryldy?
10. Napoleon armıasymen soǵysta erekshe ról atqarǵan ásker túri:
11. Janjigituly men Baıbatyruly qaı jylǵy Reseı áskeriniń sheteldegi joryqtaryna qatysqan:
Taqyryptyń testi
Konspekt
Qazaq, orys halyqtarynyń baılanystary sharýashylyq jáne mádenı salalarmen ǵana shektelip qalǵan joq. Bul baılanys Reseı halyqtarynyń fransýzdardyń shapqynshylyǵyna birlese toıtarys berýinde de kórindi. Napoleon ornatqan kontınenttik blokadany álsiretýde, qazaqtardyń mal jáne mal ónimderin Orynbor ólkesindegi saýda ortalyqtaryna jetkizýiniń mańyzy zor boldy. Napoleon armıasymen soǵysta atty ásker erekshe ról atqardy. Bul qazaqtardan jylqy satyp alý mólsherin arttyryp otyrdy. Soǵys qarsańynda Orynbor gýbernıasynda 40 kavalerıalyq polk quryldy. Qazaqtar Orynbor polkterinde, ásirese Oral kazaktarynyń áskerı toptarynda kóp boldy. 1812 jylǵy qazan - qarasha aılarynda Orynbor gýbernatory G. S. Volokonskııdiń soǵys bastalǵandyǵy týraly manıfesi qazaq aýyldaryna jetti. Qazaqtardy jaýǵa qarsy kúsh jumyldyrýǵa shaqyrǵan – starshyn Baısaqal Tilekuly.
Elton tuz óndirý ornynyń jumysshylary Batys maıdanǵa 1 mln. put tuz jóneltip, 22000 som jınap berdi. Rıdder, Zyránovsk, Beloýsovka ken oryndarynyń jumysshylary mys, qorǵasyn balqytýdy kóbeıtip, soǵys qajetine 239 som jınady.
Soǵys týraly habardan keıin júzdegen qazaq jigitteri búkil el boıynsha uıymdastyrylyp jatqan halyq jasaqtary men turaqty áskerı bólimderge tirkelip, maıdanǵa attandy. 1812 jylǵy qyrkúıekte erligi úshin Maılybaıuly kúmis medalmen, Zyndaǵululy kógildir lentaly medalmen marapattaldy. 1812 jylǵy 27 shildede Malaevo Boloto, Levıa urystarynda Murat Qulshoranuly men Erish Azamatulyna horýnjıı ataǵy berildi. Vázma túbindegi urysta 1 - teptár polkiniń jasaýyly Saǵıt Hamıtuly erligi úshin 3 - dárejeli "Qasıetti Anna" ordenimen marapattaldy. Ramonovo shaıqasynda atty ásker jaýyngeri Boranbaı Shýashbaıuly, jasaýyl Yqsan Áýbákiruly erlikpen shaıqasty. Bashqurt polky quramynda aqyn Narynbaı Janjigituly "Georgıı" ordeniniń tolyq kavaleri boldy. Janjigituly men Baıbatyruly Leıpsıg, Glogaý, Veımar, Ganaý, Frankfýrt shaıqastaryna qatysty. 1814 jylǵy 14 naýryzda ımperator İ Aleksandrdyń buıryǵymen Parıjge qurmetti jeńimpazdar retinde kirgen ásker arasynda Ámen Baıbatyruly men Narynbaı Janjigituly boldy.
Shoqynǵan qazaq Iakov Belákov jasaýyl bolǵan 3 - Orynbor qazaq polki 1813 jyly Bennıgsenniń, Polsha áskeriniń avangardynda bolyp, keıin Seslavınniń partızan korpýsy quramynda shaıqasty. Leıpsıg, Veımar, Ganaý, Mezere, La Rotere urystaryna qatysty. Ol 1830 jyly Orynbor ólkesiniń bıleýshisi P. Essenge hat joldap, densaýlyǵyna baılanysty áskerden bosatýdy, týǵan aýylyna qaıtarýdy suraǵan.
Aqyn Ámen Baıbatyruly Orynborǵa oralyp, 1853 jyly Orynbor gýbernatory V. A. Perovskııdiń qoqandyqtarǵa qarsy joryǵyna qatysyp, Aqmeshitti alýǵa, Syr boıy qazaqtaryn Qoqan ezgisinen azat etýde úles qosty. Qazaqtardyń 1812 jylǵy soǵysqa qatysýy eki halyqtyń áskerı baýyrlastyǵyn nyǵaıtqan erekshe oqıǵa boldy.
Konspekt suraqtar
1. Ámen Baıbatyruly V. A. Perovskııdiń joryǵyna qatysyp, qaı jerdi azat etti?
2. Densaýlyǵyna baılanysty týǵan aýylyna qaıtarýdy suraǵan:
3. Parıjge qurmetti jeńimpazdar retinde kirgen qazaqtar:
4. Saǵıt Hamıtuly qandaı marapatqa ıe boldy?
5. Borodıno shaıqasyndaǵy erligi úshin kúmis medalmen marapattaldy:
6. Elton tuz óndirý ornynan maıdanǵa jóneltilgen tuz mólsheri:
7. Qazaq aýylyna soǵystyń bastalǵandyǵy týraly habar qaı ýaqytta jetti?
8. Reseı jerine Orta júzden qonys aýdarǵan shańyraq sany:
9. 1812 jylǵy soǵys qarsańynda Orynbor gýbernıasynda ne quryldy?
10. Napoleon armıasymen soǵysta erekshe ról atqarǵan ásker túri:
11. Janjigituly men Baıbatyruly qaı jylǵy Reseı áskeriniń sheteldegi joryqtaryna qatysqan:
Taqyryptyń testi
You Might Also Like
-
1836 - 1838 jyldardaǵy Bókeı Ordasyndaǵy sharýalar kóterilisi
