2 jáne 3 jas aralyǵyndaǵy balalardy mýzykaǵa baýlý
BQO, Oral qalasy,
№49 "Aq nıet" balabaqshasy
Aıjan Sýltanqyzy Ýbısheva
2 jáne 3 jas aralyǵyndaǵy balalardy mýzykaǵa baýlý
Mýzykalyq is - áreket - balanyń mýzykalyq tárbıesiniń eń negizgi kezeńi bolyp tabylady. Balalardyń mýzykalyq qabiletin damytýdy neǵurlym erte bastasa, onyń qorytyndysy jemisti bolady. Bala ómiriniń alǵashqy jyldary - onyń bolashaǵynyń negizi. Sondyqtan, bala ómiriniń alǵashqy jyldaryn kóbirek paıdalaný qajet. Erte balalyq shaq - bul ýaqytty oıynmen bos ótkizetin shaq emes. Bul shaqta bala úırengen, túıgenin bolashaqta, er jetken soń paıdalana alady. Erte jastaǵy bala áýendi, yrǵaqty, áýenge saı qozǵalýdy ózine tán erekshelikpen qabyldaıdy. Balany beıne bir qutyǵa sý quıyp, toltyryp qoıǵandaı qylyp qoıý maqsat emes, kerisinshe, 2 jastan bastap 3 jasqa deıingi kezeńde bala ózin tulǵa retinde sezine bastasa, oǵan sol tulǵa retinde qarym - qatynas jasaý lázim. Bul jasta bala mýzykany tek meńgerip qana qoımaı, oǵan degen erekshe sezimtaldyq tanytady. Eger balanyń estip kórýine, sezinýine, baıqap kórýi men emin - erkin qozǵalýyna barlyq jaǵdaılar jasalsa, olar barlyǵyn túgel derlik meńgere alady. Úlkendermen qosylyp áýenniń yrǵaǵy men jeke mánerin durys jetkizip, qosylyp aıtady, jeke jáne toptar - men aıtady, úlkenderdiń yrǵaqty qımyldaryn este saqtap qaıtalaıdy. Mýzyka tyńdaý, muǵalimniń kórsetkenin qaıtalaý men túrli oıynshyqtardy qarastyrýda qyzyǵýshylyǵyn bildiredi.
Erte jastaǵy balalardyń estý qabiletterin damytý jumys - tary tómendegideı iske asady. Balalardy mýzykalyq shyǵarmalardyń túrli sıpattaǵy ándi, polka, marsh, váls jáne t. s. s. áýendi tyńdaýǵa úıretemin. Mýzykalyq shyǵarmalardan alǵan áserlerin sıpatyna qaraı jetkize bilýge, kóńildi mýzykalyq dybystarǵa ilesip otyrýǵa múmkindik jasaımyn. Mýzykalyq aspaptardyń: dombyra men sybyzǵynyń, dańǵyra men syrnaıdyń qarama - qarsy nemese aralasqan dybystaryn estý arqyly ajyrata bilýge kómektesemin. Joǵary dybystylyqty estýdi damytýda bıiktigi (joǵary, ortasha, tómen), uzaqtyǵy (uzaq, qys - qa), kúshi (shýly, tynysh) ártúrli mýzykalyq dybystardy estý jáne dıfferensıaldaý jumystaryn únemi júrgizip otyramyn. Mysaly: Aıý qalaı júredi?, dep balalardan suraımyn. Ózim tómengi regıstrde aıýdyń júrisin oınaımyn. Al balalar bolsa jaı yrǵaqpen alaqan soǵady. Al qoıan qalaı sekiredi dep suraımyn? Ózim joǵarǵy regıstrde kóńildi áýen oınaımyn. Balalar jyldam yrǵaqpen alaqandaryn soǵady. Nemese, balalarǵa jáı jaýyp turǵan jańbyrdyń yrǵaǵyn alaqanmen soǵyp kórsetemin. Sodan soń qatty jaýyp turǵan jańbyrdyń yrǵaǵyn aıaq topyldatý arqyly kórsetemin. Balalar qaıtalaıdy. Sonymen qatar baraban aspabyn kórsetip, baraban únine jáı qadamdap júrgizip, al qońyraý únine qos aıaqpen sekirtemin.
Mýzykamen birge negizgi qozǵalystardy (júrý, júgirý) oryn - daýǵa úırete otyryp, bı qozǵalystary: shapalaqtaý, qoldaryn qımyldatý, marshpen júrý, ornynda turyp aınalý jáne aıaqpen tarsyldatýdy áýenmen oryndaý qımyldaryn meńgertemin. Kórkem - oıyndyq beınelerge tán (qonjyq keledi, kójek pen shegirtke sekiredi, qýyrshaq bıleıdi, kóbelek pen ınelik ushady) qımyldardy áýenmen bere bilýdi úıretemin.
Sonymen qatar 2 - 3 jas aralyǵyndaǵy balalardy ádemi áýen - men, teatr ónerimen, ádebıetpen, halyq aýyz ádebıetimen tanys - tyrý negizgi maqsatym bolatyn. Birinshi kishiler tobynyń búldirshinderiniń mýzykalyq qabiletin damytýda men «Balaqan», «Top, top, balaqan», «Qýyrshaqtar», «Balaqan da alaqan», «Shar», «Kúz keldi», «Syldyrmaq», «Oıynshyqtar» sıaqty balanyń jas ereksheligine saı ánderdi úıretý barysynda qımyldy is - áreketti paıdalanamyn. Mysaly: «Kúz keldi» ánin qarastyraıyq. Balalar zal ishinde shashyrańqy ornalasady. Saz jetekshisi men tárbıeshiler ánniń sózin aıtady. Balalar ánniń ońaı býynyna qosylyp ándi qımylmen berýge tyrysady.
Qulaq salyp tyńdańdar
Qonaqqa bizge kúz keldi.
Kúz kóńilsiz án salyp
Kózdiń jasyn tógedi.
Ánniń birinshi shýmaǵynda balalar qoldaryn beline ustaıdy.
Tyrs - tyrs - tyrs....
Qaıyrmasynda qoldarymen tamshy ustaǵandaı bolyp qoldaryn alma kezek alǵa sozady.
Qolshatyrdy alaıyq
Jańbyrda qydyraıyq.
Balalarǵa kóńildi
Jaý jańbyr, jaý - jaý.
Balalardyń bir qoly belde, ekinshi qolmen qolshatyr ustaǵan bolyp zal ishin aınala qydyryp júredi.
Lá - lá - lá...
Qaıyrmasynda balalar bir orynda turyp alaqan soǵady.
Nemese, myna ándi qarastyraıyq. «Top, top balaqan»
Ánniń birinshi shýmaǵynda balalar qoldaryn beline ustap teńselip turady. Ánniń jeńil býynyna qosylady. Qaıyrmasynda aıaq topyldatady, alaqan soǵady. Qoldaryn alǵa sozady. Qoldaryn alǵa sozyp shaqyrǵandaı bolady.
Biz balalar baqshasynda
Bı bılep án salamyz.
Tárbıeshi apaılardyń
Aıtqan tilin alamyz.
Top, top balaqan,
Shapalaqta alaqan.
Baqshada biz balaqanbyz
Anamyzǵa balapanbyz.
Kel, kelińder bı bıleıik
Ásem ándi úıreneıik.
Bul jastaǵy búldirshinder ánniń ońaı býynyna qosylyp, án mazmunyn qımylmen beredi. Mýzykalyq is - áreket balanyń mýzykalyq tárbıesiniń eń negizgi kezeńi bolyp tabylady. Nátıjesinde, is - árekettiń basqa túrimen salystyrǵanda bala eń úlken mýzykalyq áserge ıe bolady, mýzykany qabyldaýy men oılaýy damıdy.
№49 "Aq nıet" balabaqshasy
Aıjan Sýltanqyzy Ýbısheva
2 jáne 3 jas aralyǵyndaǵy balalardy mýzykaǵa baýlý
Mýzykalyq is - áreket - balanyń mýzykalyq tárbıesiniń eń negizgi kezeńi bolyp tabylady. Balalardyń mýzykalyq qabiletin damytýdy neǵurlym erte bastasa, onyń qorytyndysy jemisti bolady. Bala ómiriniń alǵashqy jyldary - onyń bolashaǵynyń negizi. Sondyqtan, bala ómiriniń alǵashqy jyldaryn kóbirek paıdalaný qajet. Erte balalyq shaq - bul ýaqytty oıynmen bos ótkizetin shaq emes. Bul shaqta bala úırengen, túıgenin bolashaqta, er jetken soń paıdalana alady. Erte jastaǵy bala áýendi, yrǵaqty, áýenge saı qozǵalýdy ózine tán erekshelikpen qabyldaıdy. Balany beıne bir qutyǵa sý quıyp, toltyryp qoıǵandaı qylyp qoıý maqsat emes, kerisinshe, 2 jastan bastap 3 jasqa deıingi kezeńde bala ózin tulǵa retinde sezine bastasa, oǵan sol tulǵa retinde qarym - qatynas jasaý lázim. Bul jasta bala mýzykany tek meńgerip qana qoımaı, oǵan degen erekshe sezimtaldyq tanytady. Eger balanyń estip kórýine, sezinýine, baıqap kórýi men emin - erkin qozǵalýyna barlyq jaǵdaılar jasalsa, olar barlyǵyn túgel derlik meńgere alady. Úlkendermen qosylyp áýenniń yrǵaǵy men jeke mánerin durys jetkizip, qosylyp aıtady, jeke jáne toptar - men aıtady, úlkenderdiń yrǵaqty qımyldaryn este saqtap qaıtalaıdy. Mýzyka tyńdaý, muǵalimniń kórsetkenin qaıtalaý men túrli oıynshyqtardy qarastyrýda qyzyǵýshylyǵyn bildiredi.
Erte jastaǵy balalardyń estý qabiletterin damytý jumys - tary tómendegideı iske asady. Balalardy mýzykalyq shyǵarmalardyń túrli sıpattaǵy ándi, polka, marsh, váls jáne t. s. s. áýendi tyńdaýǵa úıretemin. Mýzykalyq shyǵarmalardan alǵan áserlerin sıpatyna qaraı jetkize bilýge, kóńildi mýzykalyq dybystarǵa ilesip otyrýǵa múmkindik jasaımyn. Mýzykalyq aspaptardyń: dombyra men sybyzǵynyń, dańǵyra men syrnaıdyń qarama - qarsy nemese aralasqan dybystaryn estý arqyly ajyrata bilýge kómektesemin. Joǵary dybystylyqty estýdi damytýda bıiktigi (joǵary, ortasha, tómen), uzaqtyǵy (uzaq, qys - qa), kúshi (shýly, tynysh) ártúrli mýzykalyq dybystardy estý jáne dıfferensıaldaý jumystaryn únemi júrgizip otyramyn. Mysaly: Aıý qalaı júredi?, dep balalardan suraımyn. Ózim tómengi regıstrde aıýdyń júrisin oınaımyn. Al balalar bolsa jaı yrǵaqpen alaqan soǵady. Al qoıan qalaı sekiredi dep suraımyn? Ózim joǵarǵy regıstrde kóńildi áýen oınaımyn. Balalar jyldam yrǵaqpen alaqandaryn soǵady. Nemese, balalarǵa jáı jaýyp turǵan jańbyrdyń yrǵaǵyn alaqanmen soǵyp kórsetemin. Sodan soń qatty jaýyp turǵan jańbyrdyń yrǵaǵyn aıaq topyldatý arqyly kórsetemin. Balalar qaıtalaıdy. Sonymen qatar baraban aspabyn kórsetip, baraban únine jáı qadamdap júrgizip, al qońyraý únine qos aıaqpen sekirtemin.
Mýzykamen birge negizgi qozǵalystardy (júrý, júgirý) oryn - daýǵa úırete otyryp, bı qozǵalystary: shapalaqtaý, qoldaryn qımyldatý, marshpen júrý, ornynda turyp aınalý jáne aıaqpen tarsyldatýdy áýenmen oryndaý qımyldaryn meńgertemin. Kórkem - oıyndyq beınelerge tán (qonjyq keledi, kójek pen shegirtke sekiredi, qýyrshaq bıleıdi, kóbelek pen ınelik ushady) qımyldardy áýenmen bere bilýdi úıretemin.
Sonymen qatar 2 - 3 jas aralyǵyndaǵy balalardy ádemi áýen - men, teatr ónerimen, ádebıetpen, halyq aýyz ádebıetimen tanys - tyrý negizgi maqsatym bolatyn. Birinshi kishiler tobynyń búldirshinderiniń mýzykalyq qabiletin damytýda men «Balaqan», «Top, top, balaqan», «Qýyrshaqtar», «Balaqan da alaqan», «Shar», «Kúz keldi», «Syldyrmaq», «Oıynshyqtar» sıaqty balanyń jas ereksheligine saı ánderdi úıretý barysynda qımyldy is - áreketti paıdalanamyn. Mysaly: «Kúz keldi» ánin qarastyraıyq. Balalar zal ishinde shashyrańqy ornalasady. Saz jetekshisi men tárbıeshiler ánniń sózin aıtady. Balalar ánniń ońaı býynyna qosylyp ándi qımylmen berýge tyrysady.
Qulaq salyp tyńdańdar
Qonaqqa bizge kúz keldi.
Kúz kóńilsiz án salyp
Kózdiń jasyn tógedi.
Ánniń birinshi shýmaǵynda balalar qoldaryn beline ustaıdy.
Tyrs - tyrs - tyrs....
Qaıyrmasynda qoldarymen tamshy ustaǵandaı bolyp qoldaryn alma kezek alǵa sozady.
Qolshatyrdy alaıyq
Jańbyrda qydyraıyq.
Balalarǵa kóńildi
Jaý jańbyr, jaý - jaý.
Balalardyń bir qoly belde, ekinshi qolmen qolshatyr ustaǵan bolyp zal ishin aınala qydyryp júredi.
Lá - lá - lá...
Qaıyrmasynda balalar bir orynda turyp alaqan soǵady.
Nemese, myna ándi qarastyraıyq. «Top, top balaqan»
Ánniń birinshi shýmaǵynda balalar qoldaryn beline ustap teńselip turady. Ánniń jeńil býynyna qosylady. Qaıyrmasynda aıaq topyldatady, alaqan soǵady. Qoldaryn alǵa sozady. Qoldaryn alǵa sozyp shaqyrǵandaı bolady.
Biz balalar baqshasynda
Bı bılep án salamyz.
Tárbıeshi apaılardyń
Aıtqan tilin alamyz.
Top, top balaqan,
Shapalaqta alaqan.
Baqshada biz balaqanbyz
Anamyzǵa balapanbyz.
Kel, kelińder bı bıleıik
Ásem ándi úıreneıik.
Bul jastaǵy búldirshinder ánniń ońaı býynyna qosylyp, án mazmunyn qımylmen beredi. Mýzykalyq is - áreket balanyń mýzykalyq tárbıesiniń eń negizgi kezeńi bolyp tabylady. Nátıjesinde, is - árekettiń basqa túrimen salystyrǵanda bala eń úlken mýzykalyq áserge ıe bolady, mýzykany qabyldaýy men oılaýy damıdy.
You Might Also Like
