InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Abaı Qunanbaev «Segiz aıaq».
Sabaqtyń maqsaty: 1. Oqýshylarǵa Abaı óleńderin tereń meńgertý, mánerlep jatqa aıtý, óleńderiniń ıdeıalyq mazmunyn m Ár oqýshynyń ózindik oı - qıalyna erik bere, ózinshe oı túıýge baýlý, shyǵarmashylyq jumys jasaýǵa jumyldyrý arqyly tanym – túsinikterin, sóıleý mádenıetin damytý mánerlep oqı otyryp taldaý;
Aqyn óleńderin oqı otyryp, oqýshy dúnıetanymyn qalyptastyrý, adamgershilik qasıetterdi boıǵa sińirý

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
İİ. Bilemin/úı tapsyrmasyn tekserý/:
Úıge berilgen tapsyrma: Abaıdyń ómiri, shyǵarmashylyǵy, qarasózderi, taqyryp boıynsha shyǵarmashylyq jumystary: «Men tanyǵan Abaı» taqyrybynda oıtolǵaý, óleń shyǵarý, jumys dápteriniń toltyrylýyn tekserý.

İİİ. Bilgim keledi. /jańa sabaq/
Júregin shyraq etip jandyrǵan kim?
Jyrymen jan sýsynyń qandyrǵan kim?
Ózine - ózi ornatyp eskertkishti
Mura qyp, keıingige qaldyrǵan kim?
Abaı qazaq halqynyń rýhanı kósemderiniń biri emes, biregeıi. Barshanyń maqtan etetin oıshyl da syrshyl danyshpanymyz. Uly aqyn ózi ómir súrgen qoǵam keleńsizdikterin kórip óskendikten, solardyń bárine de qarsy bolyp, el birligin ańsady, mádenıetti elderdiń qataryna jetýdi, azat el bolýdy arman etti.
Búginde aqyn armany oryndaldy. Elimiz
táýelsizdigimizdi aldy, bıyl biz «Beıbitshilik pen jasampazdyqtyń 20 jyldyǵyn» toılap otyrmyz, elimiz qabiletti 50 eldiń qatarynda.
Abaı álemi tereń muhıt, sol muhıtty júzip ótip, Abaı áleminen bilim alaıyq.
Búgin biz uly aqynnyń jazýshylyq eńbeginiń orta tusynda týǵan úlken ári mol, ári kórkemdik jaǵynan kelisti, zor shyǵarmalarynyń biri - «Segiz aıaq» óleńimen tanysamyz. «Segiz aıaq» Abaıdyń 1889 jyly jazǵan óleńi.
1. Abaı oqýlarynyń aýdandyq júldegeri Aıdana «Segiz aıaq» óleńinen úzindi oqyp beredi.
2. Óleńdi mánerlep oqý. /ár toptan 1 oqýshydan/.
3. Óleńde ne jaıynda aıtylǵan? Ne túsindik?
a/ Aqyn bul óleńde áleýmettik máselelerdi sóz qylady. Qazaq ómirimen baılanysty máselelerdiń árqaısysyna erekshe toqtap, úlgili sózder aıtady.
b/ Aqyn tek ómirdiń shyndyǵyn ǵana ashyp qoımaı, alǵa qoıǵan maqsatty oryndaý úshin ne kerek ekendigin de ashyp kórsetedi.
g/ Uly aqyn jastardyń adam bolý úshin eń aldymen eńbek etý kerek, bilimdi bolýy kerek jáne halqyna paıdaly eńbek etý kerek dep qorytyndy shyǵarady.
Durys aıtasyzdar, «Segiz aıaq» óleńinde aqyn óz kezindegi ómir shyndyǵyn kórsetýden týǵan óleńderiniń biri, munda bir jaǵy – syn, syqaq bolsa, ekinshi jaǵy - ósıet, ǵıbrat berý.
Slaıdtan «Segiz aıaq» óleńi 1 shýmaq
«Alystan sermep,
Júrekten terbep,
Shymyrlap boıǵa jaıylǵan.
Qıýadan shaýyp,
Qısynyn taýyp,
Taǵyna jetip qaıyrǵan -
Tolǵaýy toqsan qyzyl til,
Sóıleımin deseń, óziń bil
4. Balalar, bul óleń biz buryn ótken Abaı óleńderden ózgeshe ekenin kórip otyrsyńdar. Sebebi «Segiz aıaq» óleńine Abaı tyńnan qosqan shýmaq órnegin kórip otyrmyz. Óleńniń ár shýmaǵy segiz joldan turady. Óleńniń yrǵaqtyq qurylysy ózgeshe órnektelgen.
Shýmaq 5 - 8 býyndy, tarmaqtary júıeli túrde úılesip, aralasyp túzilgen. Aldyńǵy 6 tarmaq tezıs esebinde bolsa, sońǵy 2 tarmaq aqyndyq oı qorytylady. Bul óleń qazaq poezıasynda jańa týyndy.
«Segiz aıaq» óleńiniń ólshemin, shýmaqtyń órnegin Sh. Qudaıberdıev, A. Baıtursynov t. b. aqyndar da qoldanǵan.
«Segiz aıaq» óleńi - óz zamanyndaǵy ómir shyndyǵy kórsetilgen óleńderiniń biri.
Abaı ózinen buryn eshkim tappaǵan qıyn uıqasty sheber túrlendirip, ádeıi arnap án de shyǵarǵan.

7. Án tyńdaý. Júsipbek Elebekovtyń oryndaýynda «Segiz aıaq».
Bul ánnen óleńniń mazmuny men maqsatyna aqynnyń erekshe zer salǵanyn kóremiz.
8. Dáptermen jumys.
Abaıdyń «Segiz aıaq» óleńindegi qanatty sózderdi terip jazý. Jumys dápteri 26 - bet, 5 - tapsyrma.
1. Ótkirdiń júzi,
Kesteniń bizi
Órnegin sendeı sala almas.
2. Bilgenge marjan,
Bilmeske arzan,
Nadandar bahra ala almas.
3. Tamaǵy toqtyq,
Jumysy joqtyq,
Azdyrar adam balasyn.
4. Eńbek etseń erinbeı,
Toıady qarnyń tilenbeı.
5. Tamaǵy toqtyq,
Jumysy joqtyq
Azdyrar adam balasyn.

İV. Bildik./sabaqty pysyqtaý/
1. “Kim jyldam “ toptyq jumys/óleń qurylysyna taldaý/
İ top
Túbinde baıandy eńbek - egin salǵan
Jasynan oqý oqyp, bilim alǵan.
Bı bolǵan, bolys bolǵan – óner emes,
Eńbektiń budan ózge bári jalǵan., qara óleń uıqasy
İİ top
Bilimdiden shyqqan sóz, a
Talaptyǵa bolsyn kez. a
Nuryn, syryn kórýge, -
Kókireginde bolsyn kóz. a
Júregi – aına, kóńili oıaý, b
Sóz tyńdamas ol baıaý, b
Óz óneri tur taıaý, b
Uqpasynba sózdi tez. A aralas uıqas
İİİ top
11
Ánniń de estisi bar, eseri bar,
Tyńdaýshynyń qulaǵyn keseri bar.
Aqyldynyń sózindeı oıly kúıdi,
Tyńdaǵanda kóńildiń áseri bar. Qara óleń
2. Dáptermen jumys.
Abaıdyń «Segiz aıaq» óleńindegi qanatty sózderdi terip jazý.
3. “Sen maǵan, men saǵan” /danalyq tolǵamdarynyń jalǵasyn tabý/.
4. Test.
5. Úı tapsyrmasy: Elbasymyz Abaı týraly bylaı degen eken:
«..... Meniń balalaryma, erteńgi urpaǵyma Abaıdan artyq, Abaıdan uly, Abaıdan kıeli uǵym bolmaýǵa tıis» Nursultan Ábishulynyń osy aıtylǵan sózderine ne negiz boldy? Qandaı ósıet keleshek urpaqqa aıtqysy keldi? Qandaı oı saldy senderge?- degen suraqtarǵa úıde jaýap izdep kelińder. / árbir oqýshyǵa Elbasynyń aıtqan sózi jazylǵan qaǵaz taratý.

Aqmola oblysy, Atbasar aýdany
Marınovka qazaq orta mektebiniń
qazaq tili men ádebıet páni muǵalimi
Tontakaeva Qalamqas Qaıyrkenqyzy