- 28 sáý. 2018 00:00
- 378
Alashtyń ardaqtysy — Názir ata
Ońtústik Qazaqstan oblysy Maqtaral aýdany Asyqata kenti
«Názir Tórequlov atyndaǵy №121 JOM» KMM-niń
6 «A» synyp oqýshysy Ábdáshim Gúlsaıa
Men Ábdáshim Gúlsaıa Ońtústik Qazaqstan oblysy, Maqtaral aýdany, Asyqata kentinde ornalasqan «Názir Tórequlov atyndaǵy №121 jalpy orta mektebi» KMM-niń 6 «A» synybynda oqımyn. Bıylǵy oqý jylynyń 10 qyrkúıeginde bizdiń mektebimizge NázirTórequlov atamyzdyń esimi berilip, mektebimizge qoıylǵan eskertkishiniń resmı ashylý saltanaty erekshe toılanyp, atap ótildi. Mektebimizge berilgen Názir Tórequlov atamyzdyń 125 jasqa tolýyna oraı ustazdarymyz oqýshylarmen birge ashyq sabaqtar ótip, konserttik baǵdarlamalar berip, Názir atamyz jaıly biraz málimettermen tanystyrdy. Mektebimiz ishinen ashylǵan Názir atamyzǵa arnalǵan mýzeıdi tamashaladyq. Endi men sizderge Názir Tórequlov atamyz jaıly bar jınaǵan málimetterimdi qysqasha aıtaıyn.
Názir Tórequlov atamyz 1892 jyly qazan aıynda Túrkistan qalasynyń irgesindegi Qandóz aýylynda dúnıege kelip, 1937 jyly 3 qarashada halyq jaýy degen ataq taǵyp, atý jazasyna kesilip qurban bolǵan.
Alashtyń ardaqty jazýshysy, profesor, ǵalym, qazaqtan shyqqan tuńǵysh dıplomat bolǵan Názir atamyz Qurandy jatqa bilgen eken. Ol kisi 7 tildi meńgerip, sóılegende jurt bir qate tappaıtyn kórinedi. Názir atamyzdyń ákesi qazaq, anasy tájik ultynan bolǵan desedi.
Názir atamyz búginde qazaq dalasyna tanylǵan bir úlken báıterek. Al, biz sekildi sanaly balalar — sol báıterektiń japyraqtary. Bizder sol japyraqtar óz aǵashynan qandaı sýyq jel soqsa da, jańbyr jaýsa da úzilmese jáne báıteregimiz óz japyraqtaryn árqashan qoldap, odan ári jaıqalsyn dep tileımiz.
Kúnde mektep aldyna kelip, sabaqqa kirgeli jatqanymda Názir atamyzdyń eskertkishine qaraǵan saıyn maǵan kúlimdep turǵandaı kórinedi. Sol alyp eskertkishke kúnde qarap júrip, Názir atama degen arnaý óleńimdi arnadym.
Tórequlov atama arnaý
Tórequlov atama arnadym men,
Shetinen jeti tildi tereń bilgen.
Stalınde kóre almady atamyzdy,
Halyq jaýy esimimen óltirtkizgen.
Názir ata jolyńyzdy jalǵastyram.
Men osy ýádemde tura alam.
Berdi bizdiń mektepke atyńyzdy,
Beıneńizdi jasady sheber qoldan.
Búgin qaıta dúnıege kelgendeısiz,
Elshi ata maǵan qarap kúlgendeısiz.
Beıneńiz qaıta-qaıta elesteıdi,
Máńgi óshpeıdi tarıhta esimińiz.
-
«Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń «Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasy negizinde aýdarylǵan 18 oqýlyqtyń ishinde - Derek Djonstonnyń «Fılosofıanyń qysqasha tarıhy&raq...