InfoHub Logo

Onlaın-saýda — álemdik ekonomıkadaǵy jańa trend. Statısıkalyq málimetterge súıensek, 2017 jyly álemdik onlaın satylymdar 2,3 trln dollardy qurady. Al, 2020 jyly 3,2 trln dollardy kórsetedi dep kútilýde.

Elektrondy komersıa salasy boıynsha damyǵan 10 iri memleket tizimine: Qytaı, AQSH, Ulybrıtanıa, Japonıa, Germanıa, Fransıa, Ońtústik Koreıa, Kanada, Reseı, Brazılıa enedi.

Atalǵan alpaýyt memleketterde jahandyq deńgeıdegi úlken ınternet-dúkender ornalasqan. Bular óz kezeginde e-sommerce damýyna aıtarlyqtaı úles qosyp jatyr. Máselen, Qytaılyq kompanıa AliExpress, AQSH memleketine tıesili Zappos, Ebay, Amazon men Itunes jáne t.b.

AliExpress

AliExpress onlaın-saýda naryǵyndaǵy eń mańyzdy oıynshylardyń biribolyp sanalady. Aıta ketý kerek, AliExpress kompanıasy álemdik deńgeıdegi onlaın-dúken retinde barshamyzǵa belgili. Ol bastapqyda Qytaı eliniń ónimderin álemdik aınalymǵa shyǵarý úshin qurylǵan bolatyn. Dese de, qazirgi tańda bul qaýymdastyqtyń qyzmetin tutynýshylar sany jyldan jylǵa artýda. Álem elderiniń 200 asa memleketi osy kompanıanyń qyzmetin tutynady. Tipti, Afrıka elderindegi eń kedeı memleket sanalatyn Zımbabve de AliExpress-ti paıdalanady eken. Óıtkeni, mundaǵy taýar baǵasy arzan, jetkizý ýaqyzy da tez jáne sapaly taýar túrlerin usynady.

Zappos.com

Zappos.com – aıaq kıimderdi ınternet arqyly satatyn eń iri kompanıalardyń biri. Onyń jalpy aınalymy shamamen 1 mlrd dollardy quraıdy. 1990 jyldardyń sońynda qurylǵan bolatyn. Negizin salǵan amerıkalyq turǵyn Nık Sýınmýr. Kóptegen ınternet-dúkender tutynýshylardy tartý úshin baǵalaryn túsirip jatady. Al, Zappos bolsa senim men sapaly qyzmetti eń aldyńǵy orynǵa qoıady. Nátıje de joq emes, onyń tutynýshylarynyń 40 paıyzy odan qaıtadan taýar satyp alady eken. Degenmen, Amazon kompanıasy ony 2009 jyly 800 mln dollarǵa satyp alǵan bolatyn.

Ebay.com

Ebay.com – álemdegi úlkenınternet-dúkenderdiń biri. Internet-aýksıony retinde de tanymaldylyqqa ıe. Ol 1995 jyldyń 4 qyrkúıeginde qurylǵan bolatyn. Kóptegen memleketterde ózderiniń jergilikti fılıaldary bar.

Máselen, Ulybrıtanıa, Germanıa, Nıderland, Ispanıa, Aýstralıa jáne t.b. Ebay ınternet-dúkeni arqyly turmystyq ómirge qajetti barlyq taýar túrin alýǵa bolady. Máselen, teledıdar púltinen bastap, sportqa qajetti barlyq zatty satyp alýǵa múmkindik bar. 2018 jyly Ebay-diń taza tabysy 1,049 mlrd dollardy qurady.

Amazon.com

Amazon.com – halyqaralyq deńgeıdegi eń iri ınternet kompanıa sanalady. Munda taýar túriniń barlyǵy bar. Máselen, saǵattan bastap, kólik dóńgelegine deıin satyp alýǵa bolady. Bul uıymnyń qyzmetin paıdalanýshy álemdik memleketter AQSH, Brazılıa, Kanada, Ulybrıtanıa, Germanıa, Japonıa, Fransıa, Polsha, Ispanıa, Úndistan, Qytaı, TMD memleketteri. Sondaı-aq, atalǵan memleketterde osy kompanıanyń fılıaldary ornalasqan. Financial Times-tiń 2017 jylǵy málimetinshe, onyń kapıtalızasıasy 506 mlrd dollardy qurasa, jyldyq tabysy 3 mlrd dollardy kórsetip otyr. Al, 2016 jyly jyldyq tabys 600 mln dollarǵa tómen bolǵan edi.Bloomberg Billionaires Index aıtýynsha, Amazon negizin salýshysy  Djeff Bezostyń jaǵdaıy 100 mlrd dollarǵa baǵalanypty.

Itunes.com

Al, Itunes.com-nyń jartysy Apple negizin salýshysy Stıv Djobsqa tıesili. Atalǵan mekeme ınternette aýdıo materıaldardy satýmen aınalysý boıynsha eń joǵary kórsetkishke ıe. Mundaǵy mýzykalar 99 sentpen baǵalanady. Álemniń 600 mln turǵyny osy kompanıanyń qyzmetin tutynady eken. Bul servıs Apple kompanıasyna tıesili bolǵandyqtan, onyń jyldyq tabysyn oń áser etken. 2018 jyldyń birinshi jartyjyldyǵy boıynsha alyp kompanıanyń tabysy 83 mlrd dollardy qurady.

Osylaısha, atalǵan jahandyq kásiporyndar halyqaralyq elektrondy saýdanyń órkendeýine áser etýde. Olardyń maqsaty – onlaın-saýdanydamytý, sondaı-aq, turǵyndarǵa sapaly ári arzan taýar túrin usyný. Bul óz kezeginde álem halqyna jaılylyq pen tıimdilik kórsetetin bolady.

---