InfoHub Logo

Qazaqstannyń tanymal sportshylarynyń biri basketbolshy — Jarmuhamedov Áljan Musyrbekuly. Áljan Jarmuhambedov Tabaqsaı aýly, Bostandyq aýdany (sol kezdegi saıasat kesirinen Qazaqstannyń Ózbekstanǵa bergen aýdany) Túrkistan oblysynda, 2-qazan 1944-jyly týǵan. Ákesi — Jarmuhamedov Músirbek Baıuly taıpasynyń Jappas rýynan, sheshesi — Prasková Jeronkına-Jarmuhamedova, áıeli — Larısa Jarmuhamedova. Balalary Vladıslav (1969j. týǵan) pen Sergeı (1976j. týǵan), Máskeý qalasynda turady.

Áljannyń ulty týraly baspasóz betterinde kóp jazylǵan, bireýler ózbek dedi, bireýler tatar dedi. Áljannyń óz aýzynan aıtqany, qany da jany qazaq ekendigi, tipti, rýy Kishi júzdegi Jappas ekendigi. Qazaq ekendigi baıaǵy sovet pasportynda da jazýly eken, jurtshylyq bıografıasyn bilmegendikten, ár saqqa júgirtken sıaqty. Ol mektep bitirgen soń, eki jyl shlıfovalshık bolyp, Shyrshyq qalasynda jumys istegen, osy zaýytta istep júrgende oń qolynyń eki saýsaǵynan aırylǵan. Zaýyttyń dene tárbıesi ınstrýktory uzyn boıly jigitti kórip, (onyń boıy 208sm bolǵan) basketbol seksıasyna shaqyrǵan, sodan ol jattyqtyrýshysy Roman Saletdınovtiń uıǵarymymen 1963 jyly Tashkenttegi fızkýltýra ınstıtýtyna túsip, 1967 jyly fızkýltýra oqytýshysy mamandyǵyn alyp shyqqan. KSRO-dyń birinshi lıgasyndaǵy SKA sport klýbynda jáne Ózbekstan qurama komandasynda óner kórsetip, tájrıbe jınaqtaǵan. Ataqty jattyqtyrýshy Aleksandr Gomelskıı SSKA sport klýbyna qaıta-qaıta shaqyryp, Áljan aýysýǵa kelsim bermegendikten, 1968 jyly Mehıko Olımpıadasyna quramaǵa almaı qoıǵan. Máskeýge barǵysy kelmeı, 1969-jyly Almaty qalasynyń «Lokomotıv» komandasyna shaqyrtý alyp, jarty jyldaı óner kórsetip, Rıgada bolatyn kásipodaqtyń Spartakıadasyna Qazaqstan atynan óner kórsetýge Ózbekstan jaǵy ruqsat bermegen. Sol jyly 1969- jyldyń 26-qarashasynda KSRO qorǵanys mınıstri marshal Sokolovskııdiń qolymen hat kelip, Áljandy eriksiz Máskeýdiń, ol kezde qurama komandanyń bazasy bolǵan ataqty SSKA komandasyna alyp ketken. Osy komandada baqandaı on bir jyl shabýylshy bolyp oınaǵan. Osy komanda quramynda jáne KSRO quramasynda toǵyz ret el chempıony, úsh ret Eýropa chempıony jáne 1972-jyly Olımpıada chempıony atanǵan. Eń este qalar sátteriniń biri Múnhen Olımpıadasynda amerıkandyqtarmen fınalda oınap jatqanda, oıyn bitýge úsh sekýnd qalǵanda S.Belov esepti 51:50 jetkizip, KSRO quramasy Olımpıada chempıony atanǵan. Sol juldyzdy komandanyń kapıtany dańqty qazaq óz eliniń tarıhynda tuńǵysh Olımpıada chempıony atanǵan.

Basketbolmen aınalysýdy aıaqtaǵannan soń, Áljan Jarmuhamedov bes jyl burynǵy GDR elinde, sovet áskerleri quramynda jattyqtyrýshy qyzmet atqaryp (áskerı adam bolǵasyn), 1987-jyly Almaty qalasyndaǵy SKA klýbyna basketboldan qyzmet tabylmaǵandyqtan, myltyq atýdan jattyqtyrýshy bolyp qyzmet atqarǵan. Almatydan mamandyǵy boıynsha jumys tabylmaı, birinshi Tashkentke, sodan Máskeýge qaıta oralyp, S.Belov ekeýi Reseı qurama komandasyn jattyqtyryp, 1994-jyly Kanadada álem birinshiliginde kúmis medalǵa, 1997-jyly Eýropa birinshiliginde qola medal alýǵa qol jetkizgen.

---