InfoHub Logo

Jarqyldaǵan, jaltyldaǵan altyndy, almasty bir kórgennen tanısyń. Sol sıaqty kókiregi kómbe, jan saraıy jaqutqa, neshebir asyl syr men aǵyl-tegil jyrǵa tolǵan, bulaqtaı tunba, daladaı shalqar peıildi azamatty kórgende kóńil qyrany kókke samǵaı qalyqtap, ádemi de álemet áserde qalaryń haq.

1980-83 jyldary Mańǵystaý oblysy prokýrorynyń orynbasary, 1994-98 jyldary oblys prokýrory bolǵan Qabdylmájıt Shaımardanuly Tálipovten qyzmet babynda suhbat alýǵa barǵanymda osyndaı keremet kúı keshken edim. Men ol kisige sol kezeńde jaryq kórgen «Júregimniń tolqyndary» atty jyr jınaǵymdy ala barǵanmyn. Áp degennen áńgimemiz jarasym tapqan biz sonda oblys prokýrorynyń kabınetinde bes-alty saǵat shamasynda áńgimelesip qalǵan edik. Ekeýara syr-suhbattyń ıirimi tartyp áketkeni sonshalyq, ol áńgime tizginin aǵyta bergen edi. Men bastapqyda Qabekeńniń quıyp qoıǵandaı márt kelbet keskini, eńsegeı boıy men ashań da nurly júzi, salaly saýsaqtary, jalpy «Mine, qazaq!» derlikteı tabıǵat ana tartý etken tulǵasyna qanshalyqty tánti bolsam, aýzynan shyqqan sózderi de sańq-sańq estilip, úninde erekshe bir kúsh pen qýat, áýen men saz, jiger men qaırat, rýh pen shabyt ańǵaryla berdi. Bul ne degen kúsh, ne degen ór kóńil ekenin sodan keıin baryp bildim. Qabdylmájıt Tálipov syndy prokýror retindegi aıbyndy azamat ata-babalarynyń asqaq rýhy men asqan qanshyldyǵy, arshyldyǵyn boıyna tereń sińirgen, jan dúnıesi aqyn bolyp saıraǵan aıryqsha bolmys ıesi eken. Suhbattasym oblysymyzdaǵy qylmystyq ahýal, prokýrorlyq qadaǵalaý, zańdardyń oryndalý barysy jónindegi derektermen shekteledi me desem, tar sheńberge syımaıtyn taý ózeniniń aryny men sarynyn ańǵartyp, Aqtamberdi jyraýdyń termelerin siltesin kelip!

Kúldir-kúldir kisinetip,

Kúreńdi miner me ekemiz,

Kúderiden baý taǵyp,

Qamqany kıer me ekemiz?!

Ózekte bıe baılatyp,

Tóskeıge orda ornatyp,

Tórtkildep oshaq qazdyryp,

Tóbel bıe soıǵyzyp,

Tómende bıdiń keńesin

Biz de bir qurar ma ekemiz?!

Qulaty taýǵa qol salyp,

Sadaqtyń oǵyn mol salyp,

Betpaqtyń en bir shólinen

Tótelep júrip jol salyp,

Qoldy bir bastar ma ekemiz?!

Qabdylmájıt aǵa shabyttana Buqar jyraýdan da oqydy, daýys ekpini zor, Táńirim boıyna úlken júrek pen talant bergen daryndy jan ekenin ańǵara tústim.

Áńgime jelisi elimizdiń táýelsizdigi, eldikti qorǵaý máselesine qaraı aýysqanda qany qyzyp, arýaǵy ustaǵandaı odan saıyn ashyla tústi. Sol bir ata-babalar san ǵasyrlar boıy ańsaǵan asyl armanǵa qol jetkizgen tusta Oral oblysynyń prokýrory bolǵan kezindegi oqıǵalarǵa toqtalǵan tulǵaly azamat oblys basshysy N.Esqalıev ekeýiniń ǵana oblystaǵy qazaq ultynan shyqqan bılik organdaryndaǵy basshy azamattar bolǵanyn, al mılısıa, sot, ıýstısıa taǵy basqalarynda ózge ult ókilderi bolǵany, sondyqtan da qazaqtar bas kóterip kóshelerge shyǵyp, Qazaqstandaǵy «Azat», «Azamat», «Attan», «Jeltoqsan», «Semeı-Nevada», basqa da qoǵamdyq qozǵalystar attandaǵanda, bárin de zań aýmaǵynda sheship, tártipti qalaı ýysta ustaǵandaryn delebesi qozyp, táptishtep aıtyp bergen edi.

 Mańǵystaýdan S.Shapaǵatov bastap «Parasattyń» jigitteri de keldi. Oraldy kazachestva uıymynyń shylaýyna bermeýde mańǵystaýlyq jigitter, adaılar da zor úles qosty, - degen edi.

Ol maǵan sol kezdegi oblysty basqarǵan azamat N.Esqalıevke orynsyz jala jabylǵanyn, Nákeń ekeýi barlyq sharýany ult arazdyǵyn qozdyrmaı, bárin de zań men parasat-paıym turǵysynan tyndyrǵanyn, birtindep joǵaryda atalǵan quqyq qorǵaý organdaryna jergilikti qazaqtardan jańa basshylar taǵaıyndalǵanyn maqtanyshpen jetkizgen edi.

Qabdylmájıt Shaımardanuly qazaq jastarynyń óz eliniń patrıoty, otan súıgish, bilimdi de zerdeli bolǵanyn qatty armandaýshy edi. Ol el táýelsizdiginiń irgesi berik, shańyraǵynyń bıikteı túsýine ózindik úlesin qosyp, prokýratýra salasynyń kásibı bilikti mamany, 3 synypty memlekettik zań keńesshisi atanyp, elge de, áriptesterine de syıly bolyp edi.

Pavlodar oblysynyń Qashyr aýdanynda dúnıege kelgen Q.Tálipov eńbek jolyn aýylda mehanızatorlyqtan bastasa da, mektep qabyrǵasynda júrgen kezinen óleń-jyr, maqalalar jazyp kózge túsken eken. Ómir soqpaǵynda jýrnalıs bolsam degen armanyna jete almasa da, zańgerliktiń bıik satylaryna kóterile bildi. Qazaqstan Respýblıkasy prokýratýrasynyń qurmetti qyzmetkeri, Oral, Mańǵystaý oblystarynyń prokýrory, 3 synypty memlekettik zań keńesshisi Q.Tálipov qyzmet salasynda «Ozat tergeýshiler tájirıbesi» jınaǵyn shyǵarsa, onyń qalamynan týyndaǵan «Mahabbat mashaqaty», «Altyn besik» sekildi poezıalyq, pýblısısıkalyq týyndylary qalyń jurtshylyqtan oryndy baǵasyn aldy.

Aıaýly da abzal azamat osydan attaı on jyl buryn jaryq dúnıemen mezgilsiz qoshtasyp kete bardy. Onyń elim, halqym dep jalyn atqan júregine dúrbeleńdi jyldar salmaǵyn salyp ketkeni me eken, kim bilsin?!

Týǵan jerinde abyroıly azamatqa kıeli Mańǵystaýdyń aq mármár tasynan kúmbezdi tam eskertkish boı kóterdi. Onyń arqalanǵan aq jarma da arda kóńili men maǵynaly ótken ómiri kópshiliktiń kóńil zerdesinen áste keter emes. Óıtkeni, ol qaraqan bastyń qamyn emes, eldiktiń jaıyn kúıttep, qara qyldy qaq jara bilgen ádil de týra, er minezdi naǵyz qazaqtardyń biri edi.

2008 jyl. Mádenı mura

---