InfoHub Logo

Qazirgi aqparattyq tehnologıanyń damyǵan zamany men búkil álemdik máselege aınalǵan juqpaly indettiń taraýy sıfrlandyrýdyń bilim júıesinde mańyzdy qoldanysqa ıe ekenin dáleldep otyr.Tipti,halyqqa kúndelikti jáne ǵalamdyq-saıası jańalyqtardyń kópshiligin merzimdik túrli basylymdarǵa  (gazetter men jýrnaldar) qaraǵanda ınternet resýrstary turaqty ári jyldam jetkizedi.

Mektep oqýshylary men joǵary oqý ornynyń stýdentteri onlaın oqý júıesine kóshken sátten bastap rýhanıattyń qazyǵyna aınalǵan kitaphanalardy sıfrlandyrýǵa basymdyq berile bastady.Elektrondy kitaphanalardyń bólimderinde SD dıskter men úlken kólemdegi mýltımedıalyq kitaptardyń sany artty.Memleket bilim alýshylarǵa qordaǵy qajetti oqýlyqtardy sandyq formatqa aýystyrýda.Demek, oqyrman úshin elektrondy nusqadaǵy kitaptar kez-kelgen ýaqytta qoljetimdi bolýy qajet.Sol sebepti, oqý oryndarynyń arnaıy ózindik saıttary qalyptasty.Degenmen, sandyq formatqa aınaldyrylǵan paıdaly oqýlyqtardyń birshamasy arnaıy saıttarǵa tolyq ornalastyrylmaǵan. Bundaı kemshilikti joıý bilim júıesinde sıfrlandyrýdy damytýǵa alyp keledi.

Elektrondyq saıttardy ınternetke qosylǵan kez-kelgen kompúter nemese kúndelikti qoldanystaǵy mobıldi qurylǵy arqyly qoldanýǵa bolady.Qajetti kitapty tabý qoljetimdi ári ońaı. Máselen,mundaı saıttarda elektrondy katalog jáne elektrondy qoıma qurylymdary bar.Ol fýnksıalarda qajetti kitapty izdeý júıesi qarastyrylǵan, munda kerekti kitapty ataýymen, avtorymen nemese shyǵý merzimimen jyldam taýyp alýǵa bolady.Elektrondy katalog elektrondy qujattar kóshirmesine elektrondy tapsyrys berýge nemese tolyq mátinge qol jetkizýdi qamtamasyz etedi.Qazaqstanda osyndaı saıttar men elektrondy kitaphanalardy  qalyptastyrýǵa eldiń barlyq iri kitaphanalary, oblystyq jáne joǵary oqý oryndarynyń kitaphanalary, qoǵamdyq mekemeler jáne jeke tulǵalar (barlyǵy qazaqstandyq, taıaý jáne alys sheteldik 75 mekeme, 300 avtor) qatysady. Onyń ishinde eki ulttyq kitaphana, 18 oblystyq ámbebap-ǵylymı kitaphana, 10 ortalyq-qalalyq kitaphana júıesi, 33 joǵarǵy oqý orny kitaphanasy, 11 qoǵamdyq ortalyq, ınstıtýttar, mýzeıler jáne basqa mekemeler bar.

Mysaly, QazUÝ-dyń ál-Farabı kitaphanasy (3 mıllıonnan astam qory bar), zamanaýı tehnologıalarmen jabdyqtalǵan, kez-kelgen oqyrman  elektrondy resýrstarǵa tolyq mátindi málimetter bazasyna qoljetkize alady, jazylym derekqorlary  Elsevier, Springer, «University Oksford »,« Zan »,« Polpred.com »,« Epıgraf »jáne t.b. Elektrondyq kitaphanany  kúnine  2 myńnan astam adam qoldanyp, eldiń jáne álemniń kez- kelgen jerindegi elektrondy katalogqa júginýge múmkindigi bar. Bul dástúrli jáne sandyq formattaǵy eń ozyq jáne ózekti aqparatqa qol jetkizýdi qamtamasyz etetin shyǵarmashylyq jáne ınovasıalyq kitaphana.

XXI ǵasyr-adam ómirine sandyq tehnologıalardyń dendep engen kezeńi. Iaǵnı,elektrondy kitaphanadan kitaptardyń, anyqtamalyqtardyń, jýrnaldar men sózdikterdiń elektrondy nusqasyn tegin júktep alýǵa bolady. Al, bul bastamanyń negizgi maqsaty adamdardyń jaǵdaıyn jaqsartyp, olardyń bilim alýy men ǵylymmen aınalysýyna  qoljetimdi ári yńǵaıly jaǵdaı jasaý.

Jakısheva Saýle Aýkenovna Tarıh ǵylymdarynyń doktory, profesor

Kólbaev Nurbolat, Abıkova Gýlshat Ál- Farabı atyndaǵy QazUÝ- niń tarıh arheologıa jáne etnologıa fakúltetiniń doktoranttary

---