InfoHub Logo

Talaı jannyń júrekterin jylatyp, talaılardy jesir qyp, jetim qylǵan jeltoqsan oqıǵasyna bıyl 34 jyl bolypty.

Sol bir kún... Sol bir tún... 1986 jyldyń 16 jeltoqsan kúni Qazaqstan Kompartıasynyń ortalyq komıtetiniń birinshi hatshysy Dinmuhammed Ahmetuly Qonaev ornynan alynyp, Gennadıı Vasılevıch Kolbınniń kelýi talaı qazaq jastarynyń narazylyǵyn týǵyzǵan edi. Onsyzda ana tilimiz joıylýdyń qyl ústinde turǵan shaqta, qazaq tiliniń bolashaǵyna alandap júrgen jastarǵa bul habar úlken judyryq bolyp tıgeni anyq. Qazaqqa qazaqtyń ǵana jany ashıdy demekshi, sol bir  jeltoqsan jeli azynaǵan zamannda jastarymyz «qazaqa tek qazaq basshy kerek»-, degen jazýlarmen alanǵa shyqqan bolatyn. Bul bir qazaq jastarynyń, qazaq halqynyń úlken batyldyǵy dep bilemin.  

Almaty qalasyndaǵy Brejnev atyndaǵy alanǵa 17 jeltoqsan kúni 200-300 shaqty shamasynda jastar men stýdentter, jumysshylar kóteriliske shyqqan edi. Alańǵa jınalǵan jastar «Meniń Qazaqstanym» jáne «Atameken» ánderin oryndaǵan bolatyn. Ortalyq alańǵa jınalǵan jastardy bir qolyna qalqan, bir qolyna shoqpar asynǵan bes qarýy saqadaı saı áskerler qarsy alǵan bolatyn. Olarǵa ultshyl, buzaqy degen aıypta taqqan edi.  

Qazaq tiliniń tynysy tarylyp, qazaq jastary sol ýaqyttarda taza qazaqsha sóıleıtin oryndar izdep Muhtar Áýezov teatryna jıi baratyn. Qazaq jerinde turyp óz ana tilimizge degen qurmettiń joqtyǵy barsha qazaq halqynyń janyn jegideı jegen edi. Sondyqtan da osy jyldar boıy jınalǵan ashý-yza qazaq jastaryn alańǵa qaraı jetektegen bolar.

Sol qazaq halqynyń táýelsizdigin, beıbitshiligin ańsaǵan batyr jastarymyzdyń ishinde Qaırat Noǵaıbaıuly Rysqulbekov, Sábıra Muhamedjanova, Lázzat Asanova syndy qyrshyn ketken bozdaqtarymyzdyzdyń eleń erlikteri máńgi esimizde, máńgi júregimizde. Búginde qazaq halqynyń beıbitshilikte,  táýelsiz memlekete ómir súrýi osy ata-babalarymyzdyń arqasynda dep bilemin. Búgingi kún erteńgi tarıh. Sol sebepti ótken tarıhymyzdy Alańǵa jınalǵan jastar «Meniń Qazaqstanym» jáne «Atameken» ánderin
umytpaýymyz qajet.

Jeltoqsan oqıǵasyna baılanysyty ózimniń shyǵarmashylyǵymnan ólen joldarymen qorytyndylaı ketsem.
Talaılardyń júrekterin jylytqan,
Jeńis kúni kórinetin jyraqtan.
Nar bozdaqtar mert bolǵany sonshalyq,
Kóz jastary qan bop aqqan bulaqtan.

Talaılardy jesir qyp, jetim qylǵan,
Úmittiń aq raýshandaı gúli solǵan.
Eli úshin júrekpenen tý kótergen,
Myqty kim bar jaýjúrek batyr uldan?

Muń bar ma eken qazaqtyń kózderinde?
Qaıǵyn bar ma qazaqı sózderińde?
Bilemin, júrekterde syz bolǵanyń,
Talaı jyldar jeltoqsan kezderinde.

Eńbegi bul asyldaı babalardyń,
Jany teńiz aqylgóı danalardyń.
Qaısar júrek, qasterli bul jeńisim,
Ór jigeri er júrek analardyń.
                  
Ata – babam qaldyrǵan án únine,
Alǵys aıtam ár tańǵa ár kúnime.
Armanyn oryndaǵan jas balanyń,
Qarańǵyda qaıǵy muńǵa súrine.
 
Tarıhymda tamyry óshpes tereń kúı,
Bolashaqqa qaraıtyndaı eleńdeı.
Sadaq bolsań ótkenim sabaq berip
Bolashaqty qorǵaımyz biz jebeńdeı.
 
Ý.M.Djoldybaeva Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń Qazaqstan tarıhy kafedrasynyń dosenti
A.Aıdarbek Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń Geografıa jáne tabıǵatty paıdalaný fakúltetiniń 1-kýrs stýdenti         

---