InfoHub Logo

Mergenbaı on alty jasynda batyr atanypty. Ol bylaı bolǵan eken.

Tekes ózeniniń ar jaǵynda otyrǵan qalmaqtar ber jaǵyndaǵy qazaqtardyń malyn shaýyp, qyzdaryn urlap, qaıta-qaıta mazasyn ala beripti.

Erdene asqan baı eken. Jylqysy Syrt jaılaýda jatatyn kórinedi.

Bes júz kisi qol jınap, qalmaqqa shabýyl jasamaq maqsatpen sol Syrtta at úıretip, urys, shabys, atysqa daıyndalady. Solardyń ishinde Mergenbaı da bar eken. Ákesi ony syrt kózden tasada ustapty. Tilden, kózden saqtaǵany bolsa kerek. Biraq bala Mergenbaı ákesiniń ruqsatynsyz bes júz adammen birge qalmaqqa attanady.

Áýeli ejelgi urys ádisi boıynsha jekpe-jekke jol beriledi. Alǵashqyda bes júz kisiden qyryq adam alǵa shyǵady. Sońynda sol qyryq adamnan eki-aq adam sýyrylyp jeke qalady. Eki adamnyń biri Mergenbeı, Ekinshisi kishi ákesi Shyńǵysbaı batyr eken. Shyńǵysbaı batyr aıtady:

— Balam, birinshi kezek kápir qalmaqtyki. Bosqa mert bolarsyń. Joldy maǵan ber, — deıdi.

— Joq, áke, — deıdi Mergenbaı, — shynymen ul dep tanysańyz, jekpe-jekke meni jiberińiz, — dep kónbeı qoıady.

Shyńǵysbaı amalsyz kónedi. Naızanyń ushynda otyrǵandaı degbiri qashyp, ulynyń amandyǵyn tilep, árýaqqa syıynyp, Qudaıǵa jalbaryna beredi. Birinshi kezek qalmaqtyki eken. Alǵashqyda bilteli qara myltyǵymen atpaq bolǵanda, ot almaı qalyp, kezek Mergenbaıǵa tıedi. Aqsholaq birdeńke degen myltyǵymen alyp qalǵanda, qalmaqtyń tumaǵyn ushyryp áke tipti. Budan keıin semserlesý bastalady. Mergenbeı jastyq shapshańdyqpen a degende-aq qarsy kele jatqan qalmaqtyń jarty basyn jaryp ótedi. Qalmaq at jalyn qushyp qulaıdy. Mergenbeı endi áreń degende attan aýnatyp jerge sulatyp, semserin kóterip basyn shabaıyn dep jatqanda, batyr qalmaq jarty basyn kóterip:

— Áı, batyr, jas ekensiń. Silteýdi bilseń de, kesýdi úırenbepsiń. Shabýyldy bilseń de, shabýdy bilmepsiń. Semseriń taǵy qata tıer. Má, keser bolsań, ózimniń semserimmen kes, — dep Mergenbeıdyń qolyna ustara júzdi semserin beripti.

— Seniń atyń kim? — deıdi Mergenbaı.

— Badyma, — deıdi qalmaq batyry.

— Men — Mergenbaımyn! — dep kózi qantalaǵan Mergenbaı semserdi kótere bergende, Shyńǵysbaı:

— Balam, áli jassyń, moınyńa qan júkteme. Naǵyz er eken. Ólse, endi óz ajalymen ólsin, — dep toqtatypty. Sol joly qazaqtar qalmaqty shaýyp, endigári tıispeıtindeı etip úlken oljamen oralypty.

Sonda Erdene ulynyń erligin estip, aldynan shyǵyp:

— Sendeı uldy bergen Alladan aınalaıyn. Armanym oryndaldy. Qudaıǵa myń da bir shúkir, — depti.

Sonda Mergenbaı qalmaqtyń batyrlyǵyn aıtyp:

— Naǵyz dos bolatyn-aq jigit eken, átteń... — dep arman qylypty.

Ómiriniń sońyna deıin sol arman kókeıinen ketpeı, ylǵı «Arman» kúıin tartady eken.

---