InfoHub Logo

Asan qaıǵy jas jigit kúninde ań aýlaýǵa shyǵady. Saharada kele jatsa, aldynan bir túlki qashady. Sol túlkini qýalap, kún batýǵa jaqyndaǵanda soǵyp alady. Ózi qanjyǵasyna baılap kele jatsa, aldynda bir jalǵyz kıiz úı kórinedi. Kıiz úıge kelip kim bar dep daýystap suraǵanda bir qyz shyǵa keledi. Sonda shyǵa kelip Asan qaıǵyny kórip, ishegin, ishin úsh ret tartady. Sonda qyzynyń ishin tartqanyn úıdegi otyrǵan ákesi estip:

— Shyraǵym, shegińdi, ishińdi nege tartasyń? — dep óz qyzynan ákesi suraıdy. Sonda qyz:

— İshegimdi tartpaı qaıteıin, dalada adamnyń syrttany, jylqynyń, ańnyń, aǵashtyń syrttany tur. Tórt syrttan bir jerde tur, — dedi. Qyz Asan qaıǵyny atynan túsirip úıge alyp kiredi. Sodan keıin kelgen jigitke shaı qoıyp, tamaq isteı bastady. Qyz óte sulý, ajarly bolǵandyqtan Asan qaıǵynyń oǵan kóńili tústi. Ony jaratty. Sol kúni qonyp jatyp, ertesine qyzǵa Asan qaıǵy:

— Meniń áıelim joq, sondyqtan sen maǵan tı, — dedi.

Qyz:

— Jaraıdy, men saǵan tıemin, — dedi. Ol qyzdy almaqshy boldy. Qyz Asan qaıǵyǵa:

— Sen maǵan eki kún ótip, úshinshi kúni qaıtyp kel, men senimen eremin, ketemin, — dedi. Ekeýi ýádelesip, Asan qaıǵy ekinshi kúni atyna minip júrip ketti. Sodan júrip kele jatyp, taǵy bir ýaqytta bir kıiz úıge keldi. Úıge kirip kelse, úıdiń ishinde bir jalǵyz qyz otyr eken. Bul qyz óte ajarly sulý, manaǵy qyzdan da ilgeri. Bul qyzǵa:

— Maǵan tıesiń be? — dedi. Sonda qyz:

— Tıemin, — dedi.

— Eger sen maǵan tıseń, men seni búgin alyp ketemin, júremin, maǵan er! — dedi.

— Jaraıdy, erip júremin, biraq saǵan qoıatyn shartym bar, — dedi.

— Jaraıdy, shartyńdy aıt! — dedi.

— Men alty aıǵa deıin sóılemeımin, meni sóıletpe, sóıletseń, men saǵan joqpyn, — dedi.

Ýáde boıynsha Asan qaıǵy qyzdy úıine alyp keldi. Keıin birneshe kún toı istedi. Kóp halyq jınalyp, qyz-kelinshek qyzdyń qasyna keledi. Áńgimelesip otyra beredi. Tań atqansha ol qyz sóılemedi. Eki-úsh kúnge sheıin qyz sóılemedi. Bul qyz óte sulý. Otyrǵandar: «Apyrmaı, mynaý qyz saqaý eken. Bul qyzdyń Asan qaıǵy sulýlyǵyna bola aldy», — deıdi. Kúnderdiń kúninde qyz taza sóılemeı, saqaý boldy. Asan qaıǵy qyz saqaý bolǵandyqtan bal ashýshylardy shaqyryp ákelip, bal ashtyrdy. Bal ashýshy:

— Bul qyz saqaý emes, muny bazardy aralatyp kópti kórsetip kelip, bazardyń shetine shyǵarsań, qyz sóıleıdi, — dedi. Qyzdy bazardyń shetine shyǵaryp, kele jatyr edi, qyzǵa til bitip qyz sóıledi:

— Eı, Asan qaıǵy, alty aıǵa shart jasap edik, bes aı ótti. Endi bir-aq aıy qalyp edi. Soǵan qaramaı, meni aqyrynda eriksiz sóılettiń. Men endi saǵan joqpyn, ǵumyryń qaıǵymen ótsin! — dep qyz óz jolyna júrip ketti. Kóz aldynda qyzdy jurt qýyp edi, jete almaı, bári de qalyp qoıdy. Aqyrynda Asan qaıǵy birneshe kún qarap taba almaı qaıǵylanyp, úıine kelip jatty. Asan qaıǵynyń «Asan qaıǵy» ataný sebebi osydan eken.

---