Ahmet Baıtursynuly «Aqqý, Shortan hám Shaıan»
Ana tili
Sabaqtyń taqyryby: Ahmet Baıtursynuly «Aqqý, Shortan hám Shaıan»
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdiligi: Qazaq halqynyń uly tulǵasy Ahmet Baıtursynuly týraly maǵlumat bere otyryp, shyǵarmalarynyń mazmunymen tanystyrý.
2. Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń aýyzsha sóıleýin, mánerlep oqýyn, túsinigin, óz oılaryn júıeli aıta bilýin, shyǵarmany taldaı alýyn
jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
3. Tárbıeligi: Ahmet Baıtursynulynyń tulǵasyn úlgi ete otyryp, mysaldyń mazmunyn ashý arqyly oqýshylardy yntymaqtastyqqa, aýyzbirshilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Saıys sabaq
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi ıgerý.
Sabaqtyń kórnekiligi: A. Baıtursynuly men I. A. Krylovtyń portreti.
Mysal boıynsha salynǵan sújettik sýretter.
Sabaqta qoldanylatyn ádister: Toptyq jumys, túsindirý ádisi, izdený, ózdiginen bilim alý.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Sabaqtyń maqsatyn tanystyrý.
- Balalar, búgingi sabaqta qazaq halqynyń uly aqyny A. Baıtursynulynyń shyǵarmashylyǵymen tanysamyz, ádebıettiń mysal janry týraly sóz qozǵap, mysal óleńderdiń erekshelikteri týraly oqyp úırenemiz.
III. Jańa materıaldy túsindirý.
Balalar, búgingi sabaǵymyz saıys túrinde ótedi. Qana oqýshylar topqa bóline qoıamyz. Topqa bóliný sharty: Qaǵazǵa salynǵan aqqýdyń, shortannyń, shaıannyń sýretteri taratylady. Sol sýret boıynsha aqqýlar bir topqa, shortandar bir topqa, shaıandar bir topqa birigedi.
Oqýshylarǵa aldyn ala ár túrli úı tapsyrmalary berilgen, olar árqaısysy óz suraqtary jóninde izdenip, ony tirek - syzbalary arqyly salyp, soǵan jazyp túsindirýi kerek.
1 - top Ahmet Baıtursynulynyń ómiri
2 - top Ahmet Baıtursynulynyń mysaldary
3 - top Ahmet Baıtursynulynyń óleńderi
Top oqýshylary bir - birden shyǵyp úı tapsyrmalaryn qorǵaıdy.
Qysqasha tolqtyrýlar. Ahmet Baıtursynuly – qazaqtyń uly aǵartýshysy, iri ǵalym, aqyn, aýdarmashy, birneshe oqýlyqtardyń avtory. Týǵan jeri qazirgi Qostanaı oblysynyń Jangeldın aýdanyndaǵy Aqkól aýyly. A. Baıtursynuly eń alǵash ret «Álipbı»oqýlyǵyn jazǵan. Onyń «Qyryq mysal», «Masa»degen shyǵarmalar jınaǵy shyqqan. Bar ómirin adal qyzmet etýge arnaǵan adam. Oǵan «Halyq jaýy»degen jala jaýyp, jazyqsyz qurban boldy.
Ahmet Baıtursynuly I. A. Krylovtyń mysaldaryn qazaqshaǵa aýdaryp, ony kitap etip shyǵarǵan. Solardyń biri – búgingi «Aqqý, Shortan hám Shaıan»mysaly.
Abaı Qunanbaev, Ahmet Baıtursynuly - mysal janryn qazaq ádebıetine engizýshi aýdarmashy - aqyndar. Sonymen qatar 3 - synypta oqyp ketken «Bıdaı men qańbaq»mysalynyń avtory Asqar Toqmaǵanbetov – jańashyl mysalshy. Mine osyndaı aqyn - jazýshylardyń arqasynda mysal janry qazaq ádebıetine enip, damyp kele jatqan janr.
Oqýlyqpen jumys. Oqýshylarǵa óleńdi mánerlep oqyp beremin. Birneshe oqýshyǵa mánerletip oqytyp, suraqqa - jaýap alamyn.
- Balalar, olar qalaı ómir súredi?
- Olar ne istemek boldy?
- Olardyń júkteri nege qozǵalmady?
- Aqyn bul keıipkerler arqyly qandaı adamdardy beınelep otyr?
Oqýshylar, mysalda avtordyń aıtaıyn degen negizgi oıy bolady dedik.
Negizgi oı degenimiz - aqynnyń aıtar ósıeti.
Oı qozǵaý.
1 - top «Aqqýlar»
- Ahmet Baıtursynulynyń túıindi oıy qaı jerde jazylǵan?
- Bul mysal bizdi nege shaqyrady?
(Mysaldyń tárbıelik máni balalardy birlikke, yntymaqqa shaqyrý)
2 - top «Shortandar»
Negizgi oıǵa qatysty yntymaq, birlik týraly biletin maqaldaryn jazý. Mysal:
1. Birlik bolmaı, tirlik bolmas.
2. Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy ketedi.
Tórteý túgel bolsa tóbedegi keledi.
Top músheleri jazǵan maqaldarynyń maǵynasyn túsindiredi.
3 - top «Shaıandar»
Osy mysaldy sahnalyq qoıylym retinde daıyndaıdy
Bul tapsyrmada balalar aldyn ala mysaldy dıalogke aınaldyrady.
Mysaly, avtor «Bir kúni Aqqý, Shaıan, Shortan úsheýi kezdesip qalady. Olar ústine júk tıelgen arba taýyp alyp, qatty qýanyshqa keneledi.
Aqqý aıtady: - Dostar, kelińder myna arbany áýege tartyp shyǵaraıyq,
Shortan aıtady:
- Muny kólge aparaıyq,- deıdi.
Shaıan aıtady:
- Joq onan da muny qumǵa aparaıyq.
Avtor:
- Sóıtip úsheýi úsh jaqqa tartyp, arbany ornynan qozǵalta almaıdy
Osylaısha balalardyń árqaısysy óz oılaryn aıtyp, mysaldy ár túrli ımprovızasıa jasaıdy.
Sergitý sáti.
Al, balalar, turaıyq,
Qane, qanat jazaıyq.
Aqqý bolyp ushaıyq,
Kólde júzgen balyqtaı,
Júzip, júzip alaıyq,
Qane, aınalyp, qaraıyq.
Dáptermen jumys:
Maqal - mátelder jazý.
1. Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy keter,
Tórteý túgel bolsa, tóbedegi keler.
2. Birlik bolmaı, tirlik bolmas.
3. Jumyla kótergen júk jeńil.
Qorytyndylaý:
- Ne úırendik? Ne bildik?
Úıge tapsyrma:
Mysaldy mánerlep oqyp, túsinip kelý.
Keıipkerlerdiń sýretterin salyp, árqaısysyna minezdeme jazý.
Baǵalaý:
Sabaqtyń taqyryby: Ahmet Baıtursynuly «Aqqý, Shortan hám Shaıan»
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdiligi: Qazaq halqynyń uly tulǵasy Ahmet Baıtursynuly týraly maǵlumat bere otyryp, shyǵarmalarynyń mazmunymen tanystyrý.
2. Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń aýyzsha sóıleýin, mánerlep oqýyn, túsinigin, óz oılaryn júıeli aıta bilýin, shyǵarmany taldaı alýyn
jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
3. Tárbıeligi: Ahmet Baıtursynulynyń tulǵasyn úlgi ete otyryp, mysaldyń mazmunyn ashý arqyly oqýshylardy yntymaqtastyqqa, aýyzbirshilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Saıys sabaq
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi ıgerý.
Sabaqtyń kórnekiligi: A. Baıtursynuly men I. A. Krylovtyń portreti.
Mysal boıynsha salynǵan sújettik sýretter.
Sabaqta qoldanylatyn ádister: Toptyq jumys, túsindirý ádisi, izdený, ózdiginen bilim alý.
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Sabaqtyń maqsatyn tanystyrý.
- Balalar, búgingi sabaqta qazaq halqynyń uly aqyny A. Baıtursynulynyń shyǵarmashylyǵymen tanysamyz, ádebıettiń mysal janry týraly sóz qozǵap, mysal óleńderdiń erekshelikteri týraly oqyp úırenemiz.
III. Jańa materıaldy túsindirý.
Balalar, búgingi sabaǵymyz saıys túrinde ótedi. Qana oqýshylar topqa bóline qoıamyz. Topqa bóliný sharty: Qaǵazǵa salynǵan aqqýdyń, shortannyń, shaıannyń sýretteri taratylady. Sol sýret boıynsha aqqýlar bir topqa, shortandar bir topqa, shaıandar bir topqa birigedi.
Oqýshylarǵa aldyn ala ár túrli úı tapsyrmalary berilgen, olar árqaısysy óz suraqtary jóninde izdenip, ony tirek - syzbalary arqyly salyp, soǵan jazyp túsindirýi kerek.
1 - top Ahmet Baıtursynulynyń ómiri
2 - top Ahmet Baıtursynulynyń mysaldary
3 - top Ahmet Baıtursynulynyń óleńderi
Top oqýshylary bir - birden shyǵyp úı tapsyrmalaryn qorǵaıdy.
Qysqasha tolqtyrýlar. Ahmet Baıtursynuly – qazaqtyń uly aǵartýshysy, iri ǵalym, aqyn, aýdarmashy, birneshe oqýlyqtardyń avtory. Týǵan jeri qazirgi Qostanaı oblysynyń Jangeldın aýdanyndaǵy Aqkól aýyly. A. Baıtursynuly eń alǵash ret «Álipbı»oqýlyǵyn jazǵan. Onyń «Qyryq mysal», «Masa»degen shyǵarmalar jınaǵy shyqqan. Bar ómirin adal qyzmet etýge arnaǵan adam. Oǵan «Halyq jaýy»degen jala jaýyp, jazyqsyz qurban boldy.
Ahmet Baıtursynuly I. A. Krylovtyń mysaldaryn qazaqshaǵa aýdaryp, ony kitap etip shyǵarǵan. Solardyń biri – búgingi «Aqqý, Shortan hám Shaıan»mysaly.
Abaı Qunanbaev, Ahmet Baıtursynuly - mysal janryn qazaq ádebıetine engizýshi aýdarmashy - aqyndar. Sonymen qatar 3 - synypta oqyp ketken «Bıdaı men qańbaq»mysalynyń avtory Asqar Toqmaǵanbetov – jańashyl mysalshy. Mine osyndaı aqyn - jazýshylardyń arqasynda mysal janry qazaq ádebıetine enip, damyp kele jatqan janr.
Oqýlyqpen jumys. Oqýshylarǵa óleńdi mánerlep oqyp beremin. Birneshe oqýshyǵa mánerletip oqytyp, suraqqa - jaýap alamyn.
- Balalar, olar qalaı ómir súredi?
- Olar ne istemek boldy?
- Olardyń júkteri nege qozǵalmady?
- Aqyn bul keıipkerler arqyly qandaı adamdardy beınelep otyr?
Oqýshylar, mysalda avtordyń aıtaıyn degen negizgi oıy bolady dedik.
Negizgi oı degenimiz - aqynnyń aıtar ósıeti.
Oı qozǵaý.
1 - top «Aqqýlar»
- Ahmet Baıtursynulynyń túıindi oıy qaı jerde jazylǵan?
- Bul mysal bizdi nege shaqyrady?
(Mysaldyń tárbıelik máni balalardy birlikke, yntymaqqa shaqyrý)
2 - top «Shortandar»
Negizgi oıǵa qatysty yntymaq, birlik týraly biletin maqaldaryn jazý. Mysal:
1. Birlik bolmaı, tirlik bolmas.
2. Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy ketedi.
Tórteý túgel bolsa tóbedegi keledi.
Top músheleri jazǵan maqaldarynyń maǵynasyn túsindiredi.
3 - top «Shaıandar»
Osy mysaldy sahnalyq qoıylym retinde daıyndaıdy
Bul tapsyrmada balalar aldyn ala mysaldy dıalogke aınaldyrady.
Mysaly, avtor «Bir kúni Aqqý, Shaıan, Shortan úsheýi kezdesip qalady. Olar ústine júk tıelgen arba taýyp alyp, qatty qýanyshqa keneledi.
Aqqý aıtady: - Dostar, kelińder myna arbany áýege tartyp shyǵaraıyq,
Shortan aıtady:
- Muny kólge aparaıyq,- deıdi.
Shaıan aıtady:
- Joq onan da muny qumǵa aparaıyq.
Avtor:
- Sóıtip úsheýi úsh jaqqa tartyp, arbany ornynan qozǵalta almaıdy
Osylaısha balalardyń árqaısysy óz oılaryn aıtyp, mysaldy ár túrli ımprovızasıa jasaıdy.
Sergitý sáti.
Al, balalar, turaıyq,
Qane, qanat jazaıyq.
Aqqý bolyp ushaıyq,
Kólde júzgen balyqtaı,
Júzip, júzip alaıyq,
Qane, aınalyp, qaraıyq.
Dáptermen jumys:
Maqal - mátelder jazý.
1. Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy keter,
Tórteý túgel bolsa, tóbedegi keler.
2. Birlik bolmaı, tirlik bolmas.
3. Jumyla kótergen júk jeńil.
Qorytyndylaý:
- Ne úırendik? Ne bildik?
Úıge tapsyrma:
Mysaldy mánerlep oqyp, túsinip kelý.
Keıipkerlerdiń sýretterin salyp, árqaısysyna minezdeme jazý.
Baǵalaý:
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: B. Soqpaqbaev «Meniń atym Qoja»
