InfoHub Logo

Burynǵy zamanda arab jurtynda kerýen basy Baıbatyr degen jahan kezýshi bir adam bar edi. Onyń paıda úshin dúnıede barmaǵan jeri joq edi. Bir kúni bolǵanda, Baıbatyr taǵy kerýen basy bolyp, óz shaharynan bóten shaharǵa barmaq úshin myń túıe, júz joldasymen attanyp ketti. Neshe kúnder boıy jol júrip kele jatsa, bular kelip bir shahardyń ústinen shyǵady. Bular janyna qonyp shahardyń ishin qarasa, ishinen bir adam tabylmaıdy. Birazdan soń bulardyń aldynan bir sulý qyz shyǵyp, jylap, syryn baıan etip, bastan keshkenin aıtady.

         — Bul shahardyń patshasynyń qyzy edim. Bul qaladaǵy adamymyzdy, malymyzdy bir aıdahar jutyp qoıdy. Bir jaman úıge jasyrynyp, jalǵyz ózim qaldym. Men sizge tıemin, osy shahardaǵy altyn-kúmisti siz qajetińizge jaratyńyz, sóıtip, siz osynda patsha bolyp turyńyz, – deıdi. Kerýen basy qyzdy kórip qyzyǵyp: «Bul shaharǵa patsha bolyp turaıyn. Men tursam, kóp halyqty jınap alamyn», – deıdi. Qyzdyń aıtýy boıynsha neke qıyp, osy shaharda turaqtalady. Bul turǵan soń shaharǵa adam jıyla bastaıdy, tek molda kóbeıip ketedi.

         Arada bir jyl ótken soń, kerýen basynyń joldastary aıtady:

— Sizge ne boldy, qatty júdep kettińiz?

         Kerýen basy aıtty: «Ózim de júdegenimdi bilemin, biraq ne qylarymdy bilmeımin».

         Patshaǵa joldastary aıtady: «Osy qatynyńyzdy siz túnde ańdyp jatyńyz. Qaıda keter eken?»

         Patsha joldastarynyń aıtýy boıynsha túnde ótirik uıyqtaǵan bolyp jatady. Qatyn han uıyqtady dep, aqyryn sypyrylyp dalaǵa shyǵyp, janynda bir ný qara aǵash bar edi, qatyn soǵan baryp kirdi. Ol aǵashtyń árbireýiniń bıiktigi qyryq qulash edi. Qatyn basyna shyǵyp, aıdahar bolyp ysqyrady, kókten jańbyr jaýdyryp, tilin jerge salyp jibergende, qyryq qulash munaradan tili jarty qulashtaı jerge tımeı turdy. Han artynan shyǵyp qarap turdy, muny kórip hannyń jany qorqyp ketti de úıindegi tósegine kep jatady. Bir ýaqytta qatyny keldi bu da kelip tósekke jatty. Han qatynynyń aıdahar ekenin bilip, qorqyp jatty. Sonda qatyny surady: «Sen neǵyp jatyrsyń?» Patsha aıtty: «Óz-ózimnen tońyp jatyrmyn». Sóıtip jatyp tań atady. Patsha turyp joldastaryna aıtady: «Endi budan qalaı qutylamyz?» – deıdi. Joldastary: «Buǵan bir temir úı jasatyńyz esigi jabylsa, ashylmaıtyn qylyp, siz qatyndy aldap, soǵan kirgizińiz de esikti jaýyp jiberińiz. Qatyn temir úıdiń ishinde qalady, sonda qutylarsyz. Ondaı qylyp qutylmasańyz, tez arada bizdi jutar, bizden basqa da eki jurtty jutqan eken», – deıdi.

         Han ýáziriniń aıtýy boıynsha, bir temir úı jasatty, esigi jabylsa, ashylmaıtuǵyn etip, úıdi salyp bolǵan soń, qatynyna aıtty: «Júr, meniń jańa saldyrǵan úıimdi kór, jaý kelip, basyma qıyn-qystaý is túskende jatatyn úıim», – dedi. Qatyn úıge aldymen kirip ketedi. Han artynda qalyp, esikti jaýyp jiberedi. Jabylǵan esik ashylmaıdy, ot jaǵyp, temir úıdi qyzdyrady, qatyn sol úıdiń ishinde otqa janyp óledi.

         Kerýen basy shahardaǵy altyn-kúmis, qazynany alyp, mal, múlikti alyp, óz shaharyna elimen kóship keledi. Aman-esen áıelimen qosylady, aqyrynda muratyna jetedi.

---