InfoHub Logo

Baıaǵy bir ótken zamanda elge aty shyqqan aqyldy, batyr jigit bolypty. Ataǵy búkil álemge áıgili eken. Kúnderdiń kúninde sol jigit úılenip, torsyqtaı ul súıedi. Biraq peshenesine jazylǵany sol bolar, ulynyń qyzyǵyn kórmeı, dúnıeden erte qaıtady. Áıeli jalǵyz balasymen jesir qalady. Qanshama qıynshylyqtardy basynan ótkizse de ulyn basqa balalardan kem etpeı baǵyp-qaǵady. Balasy ákesine tartyp aqyldy, batyr jigit bolyp ósedi. Bir kúni ol sheshesine:

         — Ana, men el aralap, oqyp, bilim alaıyn, – dep suranady.

         — Jaraıdy, balam, qalaýyń bilsin. Ákeńniń armany da osy edi. Barsań bara ǵoı. Tek uzaq júrip alma, meniń osy arada jalǵyz qalǵanymdy umytpaǵaısyń, – dep batasyn beredi.

         Jigit alys jolǵa attanady. Eki-úsh jyl júrip, bolǵan jerlerindegi aqyldy qarıalarmen áńgimelesip, aqyldaryn tyńdaıdy. Kóp nárseni úırenip, endi eline qaıtpaq bolady. Osylaı anasyna asyǵyp kele jatqan jigit jolda bir sulý qyzǵa jolyǵady. Qyz jigitke:

         — Men bir júrgen jetim qyzbyn. Kóshten qalyp qoıǵan edim, ózińmen birge ala ket, – deıdi.

         Jigit kelisip, qyzdy ertip aýlyna oralady. Ulyn kórgen anasy qatty qýanyp, úlken toı jasaıdy. Qyzdy óz qyzyndaı qarsy alady. Birneshe ýaqyt ótken soń, jigit sol qyzǵa úılenedi. Úsheýi tatý-tátti turyp jatady. Tek jigit kún ótken saıyn qatty júdeı bastaıdy. Sol aýylda bir oqymysty, kitap ashatyn adam bar eken. Anasy aıtyp qoımaǵan soń, jigit soǵan kelip, kitap ashtyrady. Oqymysty kitabyn ashyp oqyp, ary-beri biraz júrgen soń, jigitke:

         — Seniń úıińde eki adam, bir haıýan turady eken. Seniń júdegeniń sodan, – deıdi.

         Jigit oqymystynyń aıtqan sózine senbeı tańdanyp, úıine qaıtady. Túnde uıyqtaı almaı, kópke deıin oılanyp jatady.

         Tún ortasynda qasyndaǵy áıeli oıanyp, ózgere bastaıdy. Kenet ol úlken aıdaharǵa aınalady. Basyn shańyraqtan shyǵaryp, aýyl shetindegi ózennen sý ishedi. Al quıryǵy tósekte jatady. Jigit ótirik bilmegensip jata beredi.

         Tańerteń jigit eshkimge aıtpastan erte turady da sol kitap ashqan kisige qaıta keledi. Oǵan túnde bolǵan oqıǵany túgel baıandap beredi. Sonda oqymysty jigitke:

         — Jeti qabat temir úı salyp, soǵan kósh. Sonan soń tuzy ashshy qýyrdaq jasatyp, áıelińe jegiz. Úıge sý qoımaı, esikterdi syrtynan bekitip, órtep jiber, – deıdi.

         Osy kúnnen bastap jigit jeti qabat temir úı sala bastaıdy. «Mundaı úıdiń bizge ne qajeti bar?» degen sheshesi men áıeliniń saýalyna:

         — Ótkende men aldyna barǵan oqymysty: «Eger óz qolyńmen jeti qabat temir úı salsań ǵana dertińnen aıyǵasyń» degen edi, sol úshin salyp jatyrmyn, – dep jaýap beredi.

         Osylaı ol alty aı alty kún degende úıdi salyp bitiredi. Jańa úıge kirgen kúni jigit sheshesine qýyrdaq pisirtedi. Ózi ekeýine bildirtpeı bir ýys tuzdy qazan ishine salyp jiberedi. Jatar aldynda úıdegi bar sýdy tógip tastaıdy. Túnde, áıeliniń kózi uıqyǵa ketti-aý degen kezde, kelip sheshesin oıatyp, úıdiń barlyq qabattaryn qulyptap syrtqa shyǵady da jan-jaǵyna saban úıip, úıdi órtep jiberedi.

         Túnniń ortasynda áıeli oıanyp, aıdahar qalpyna enip, sý ishpek bolady. Ýaqyt ótken saıyn temir úı de qatty ysyp balqı bastaıdy. Al qatty shóldegen aıdahar jeti qabat temir úıdiń altaýynyń byt-shytyn shyǵarady. Jetinshisine kelgende áli quryp, óledi de úımen birge balqyp ketedi.

         Sóıtse, áıelim dep júrgen qyz eki júz jyl jasaǵan aıdahar bolyp shyǵady. Ol ádemi qyz keıpine enip, jas, aqyldy, batyr jigitterge turmysqa shyǵady eken. Sonan soń birtindep olardyń kúsh-qaıratyn alyp, sonyń arqasynda ómir súretin kórinedi. Ábden álin jıǵan soń, bir taıpa eldi jutyp qoıýy da múmkin eken.

         Osylaı aqyldy jigittiń arqasynda qalǵan el qanisher aıdahardan qutylypty. Al jigit qaıtadan ońalyp, basqa áıel alyp, balaly-shaǵaly bolyp, baqytyna jetipti. Ákesiniń kóre almaı ketken qyzyǵyn anasyna kórsetipti.

---