InfoHub Logo

Erte zamanda bir patsha bir kúni halqyn jıyp alyp: «Men bir tús kórdim, kimde-kim meniń qandaı tús kórgenimdi tabatyn bolsa, ol adamǵa myń dildá beremin. Meniń túsimdi tappaqshy bolyp, meniń beretin dildálarymdy alǵan soń, kórgen túsimdi taba almasa, ol adamnyń basyn alamyn», – depti.

         Patshanyń bul túsin eshbir adam taba almaı, birneshe kún ótken kezde, sol sháride turýshy bir adamnyń áıeli erin jaqtyrmaı, eriniń bir jaqqa ketýin nemese bútindeı ólýin tileıdi eken. Bir kúni álgi áıel erine:

         «Sen patshanyń kórgen túsin tabamyn dep, patshanyń myń dildásin alyp alsańshy. Túsi tabylyp qalar, eger tabylmaǵandaı bolsa jáne de bir amalyn oılastyryp kórermiz», – deıdi. Eri: «Túsin taba almaı ajaldy ózimiz satyp alyp júrmelik», – degende, áıeli: «Saqtaýshy Qudaı bar, Qudaıekem ózi saqtap, patshadan aman qutylatyn bir jolǵa qaraı beıimder, «táýekel demeı, taý qulamaıdy» degendi bilmeımisiń», – depti. Eri: «Endeshe, men qazir patshaǵa baryp beretin dildásin alyp keleıin», – dep, júgirip otyryp patshaǵa kelip: «Taqsyr, men sizdiń kórgen túsińizdi tapqaly keldim, tek qana maǵan úsh kún ruqsat etseńiz bolady», – depti. Patsha myń dildáni sanap berip: «Tórtinshi kúni kelip, kórgen túsimdi aıtyp beresiń, egerde túsimdi taýyp bermeseń, basyńdy alamyn», – depti. Tús tabýshy myń dildáni alyp kelip, áıeline: «Myna myń dildáni ákeldim, endi Alla taǵalanyń meni ólimnen aman saqtaıtyn joly qaısy?» – depti.

         Áıeli: «Seniń ólimnen qutylýyń úshin men de neshe túrli qıal, oı oılap kórdim. Endi bul patshadan bútindeı qashyp ketkennen basqa amal joq», – depti. Eri: «Endeshe, myna myń dildániń jarymyn sen al, jarymyn men alaıyn», – dep, bes júz dildáni áıeline berip, ózi bes júz dildáni alyp, sháriden shyǵyp, bir jaqty beıimdemeı, qalaı bolsa solaı patshadan qashyp, júgirip kele jatsa, aldynan bir jylan kezigipti. Jylan: «Eı, adam! Neǵyp asyǵyp júgirip barasyń?» – degende, álgi adam bolǵan ýaqıǵalardy túgel sóılep beredi. Jylan: «Men ol patshanyń kórgen túsin taýyp bersem, maǵan ne berer ediń?», – depti. Tús tabýshy: «Patshanyń kórgen túsin taýyp berseńiz, patsha bergen myń dildániń bárin bereıin», – depti.

         Jylan: «Endeshe, seniń patshań túsinde kóp qasqyr kórdi, ol qasqyrlar birin-biri julmalap jep jatqanyn kórdi. Patshanyń kórgen túsi osy, al endi maǵan beretinińdi ber», – degende, álgi adam qasha jóneledi. Sol betimen qashyp kele jatsa, bir kezde álgi jylan taǵy da aldynan shyǵyp: «Meniń aqymdy berip ket», – degende, álgi adam jylandy belinen bir salyp ótipti. Jylan ıreńdep qala beripti de ol adam úıine kelip, áıeline: «Qatyn, baıǵus! Men patshanyń túsin taýyp keldim», – depti. Áıeli eriniń birjolata qashyp ketpegenine ishinen renjip: «Patshanyń túsin taýyp kelseń, patshaǵa baryp kórgen túsin aıtyp berip qutyl», – deıdi.

         Tús tabýshy ertesine patshaǵa kelip: «Taqsyr, men sizdiń kórgen túsińizdi taýyp keldim», – deıdi.

         Patsha: «Káne, men qandaı tús kórdim», – degende, tús tabýshy jylannyń aıtqanyn túgel sóılep beredi. Patsha: «Durys, taptyń. Azamat ekensiń», – deıdi. Sonymen birneshe ýaqyttar ótken soń, patsha taǵy tús kórip, baıaǵy tús tabýshyny shaqyrtyp alyp: «Men taǵy bir tús kórdim, sol túsimdi tap, tapsań myń dildá berem, taba almasań basyńdy alamyn», – dep, myń dildá sanap beredi. Bul adam myń dildáni úıine ákelip: «Endi maǵan ajal jetti, patshanyń kórgen túsin aıtyp bergen jylandy da óltirip ketkenmin, endi patshadan qashyp ketkennen basqa amal joq. Myna dildániń jarymy sende qalsyn», – dep bes júz dildásin qaltasyna salyp alyp, áıelimen qosh aıtysypty. Taǵy da qalaı bolsa solaı bet aldyna qashyp kele jatsa, aldynan baıaǵy jylan kezigip: «E, opasyz adamzat, taǵy ne úshin sasyp, júgirip kelesiń?» – depti.

         Sonda álgi adam: «Patsha taǵy tús kórip, sol túsin taba almaı qashyp kele jatyrmyn», – depti. Jylan: «Patshanyń kórgen túsin men taýyp bersem, maǵan ne beresiń?», – degende, bul adam:. «Patshanyń maǵan bergen myń dildásin túgelimen saǵan bereıin», – deıdi. Sonda jylan: «Seniń patshań túsinde kóp túlki kórdi, ol túlkiler birin-biri aldap, aýyzdaryn ótirik jalasyp júrgenin kórdi. Al endi meniń aqymdy ber», – degende, qaltasyn sıpalap: «Oı, báli-aı! Sizge beretin dildálarym túsip qalypty-aý, úıden ákep bereıin», – dep, úıine qaraı júrip ketipti. Bul adam sonymen úıine kelip, áıeline: «E, qatyn baıǵus, men taǵy da patshanyń kórgen túsin taýyp keldim», – depti. Áıeli taǵy da ishinen renjip: «Taýyp kelseń, tipti jaqsy bolypty, patshaǵa baryp, kórgen túsin aıtyp berip qutyl», – depti. Tús tabýshy ertesi patshaǵa kelip: «Taqsyr, kórgen túsińizdi taýyp keldim», – deıdi. Patsha: «Qane, men qandaı tús kórdim?» –degende, jylannan esitken sózin túgelimen sóılep beredi. Patsha: «Týra taptyń, jaraısyń!» – depti.

         Sonymen birneshe ýaqyttar ótkennen keıin patsha taǵy bir tús kórip, belgili tús tabýshyny shaqyrtyp alyp: «Men taǵy bir tús kórdim, túsimdi tapsań jáne bir myń dildá beremin, taba almasań, basyńdy alamyn», – dep myń dildáni sanap beredi.

         Tús tabýshy úıine kelip, áıeline: «Meni qýǵan ajal qoıatyn bolmady, ózime jaqsylyq qylǵan jylanǵa eki joly opasyzdyq ettim, endi maǵan raqym joq, sen óz janyńdy baǵarsyń, men myna myń dildáni túgelimen alyp, bir jaqqa baryp, janymdy baǵaıyn», – dep, áıelimen qosh aıtysyp, burynǵysyndaı bet aldy qashyp bara jatqanda, baıaǵy jylan taǵy da aldynan shyǵyp: «Ia, adamzat, taǵy da neǵyp sasyp, júgirip kelesiń?», – depti. Bul kisi patshanyń túsin taba almaı qashyp kele jatqanyn aıtady. Sonda jylan: «Patshanyń kórgen túsin men taýyp bersem, maǵan ne berer ediń?», – deıdi. Sonda bul kisi: «Kórgen túsin tabý úshin patshanyń maǵan bergen myń dildási ázir, meniń qaltamda tur, sonyń barlyǵyn bereıin», – deıdi. Sonda jylan: «Seniń patshań túsinde bala uıyqtap, baıtal jýsaǵan keń zaman kórdi. Bireýge bireýdiń zorlyǵy joq barabarlyq zaman kórdi, al meniń aqymdy ber», – degende, álgi adam qaltasyndaǵy myń dildáni jylannyń aldyna tóge salady.

         Sonda jylan bir silkinip qalyp, adam bolyp: «Maǵan seniń dildáńniń keregi joq, men Qyzyrmyn, seniń patshańnyń tús kórýdegi pikirlerin aıtaıyn. Seniń patshań birinshi ret kórgen túsinde ózderin-ózi jep, julmalaǵan qasqyr kórdi, ol kezde patshań halyqty qatań ustaǵan, halyqty qasqyrsha jep, qanaǵan kezi edi, ol ózine tús bolyp kórindi. Ekinshi rette kóptegen aýyz jalasqan túlki kórgen kezinde patshań burynǵy qasqyr sıaqty pikirinen qaıtyp, halyqty aldap, eppenen jeýge aınalǵan kezinde, patshanyń pikiri ózine tús bolyp kórindi. Al, endi úshinshi ret tús kórgende, keń-baıtaq zaman kórdi, ol kezde seniń patshań burynǵy pikirleriniń bárin tastap, ádildikke kelip edi, sol ádildigi ózine tús bolyp kórindi.

         Al, endi árkimniń patshasynyń baǵyty qalaı bolsa, ol patshanyń ustap turǵan eliniń de nıet-pikiri óziniń bastyǵy sıaqty bolady. Sonyń úshin sen patshań qasqyr sıaqty kezinde qasqyrlyq nıetpen meni uryp jaralap kettiń, patshań túlki sıaqty kezinde sen meni túlki qusap aldap kettiń. Al endi, mine, patshań ádiletke kelgende, qaltańdaǵy barlyq dildáńizdi berip otyrsyz», – dep ǵaıyp bolyp ketedi.

         Tús tabýshy úıine kelip, bolǵan jaǵdaıdy áıeline aıtyp, onan patshaǵa baryp, úshinshi ret kórgen túsin taýyp berýmen birge patshanyń ár tús kórgen kezindegi halyqty qalaı ustaǵany, ózine tús bolyp kóringenin túgelimen aıtyp beredi.

         Sonda patsha: «Bul - shyndyq sóz, muny maǵan tolyq túsindirgenińe raqmet», – dep, álgi tús tabýshyny ýázir etip, patsha qalǵan ómirin ádildikpen ótkizipti.

---