InfoHub Logo

Búkil kishi júz jańa qonysqa qazirgi Qazaly óńirine kó ship kelip ornalasa bastaǵanda Áıteke bı ózine qarasty aǵaıyn-týys, týmalarymen Buqaranyń mańyn qystap qalady. ol jerde qalýynyń mánisi: bir sheti qońyrat eli, ekinshi sheti úrgenish-Hıýa eli aralyǵynda ydyrap kóshe almaı qalyp qoıǵan Kishi júzdiń halqyn bir jerge jınap, kelesi jazda osy jerge alyp kelip basyn qosý edi. Osy maqsatymen Áıteke qysty sol óziniń otyrǵan jerinde ótkizedi.

Jaz shyǵa bytyrańqy otyrǵan álim, shómen aýyldaryn bir jerge jınap shoǵyrlandyra bastaıdy. Kóktemniń aıaǵyna deıin bul jumysty bitirip, kóshirýdi bastaýǵa sanaýly kúnder ǵana qalady. «Erteń bir kún kóshemiz» dep otyrǵanda Qaraqalpaq jerine baryp, aq júgeri alyp kelgen óziniń bir jaqyn inisi:

— Mynaý bazarlyǵym, aǵa, — dep úlken bekireni Áıtekeniń úıine ákelip tastaıdy. Buzylmasyn dep azdap qana tuz sepken bekire babynda eken. Jeńsik asqa kim-kimniń de qumar bolatyny anyq. Bekirege qumartqan báıbishe bekireni kespelep asady. úıles otyrǵan kórshileriniń úlkendi-kishi li adamdarymen birge bekireniń etin Áıteke de jeıdi. Dámdi asty otyrǵandarmen talasa jegen Áıtekeniń tamaǵyna kenet bekireniń arqasyndaǵy jıegi egeý tárizdi túrpilengen úsh qyrly tasy qadala qalady. Ári-beri jutqynshaǵyn toǵyǵanmen, qylqan shyqpaıdy.
Arada bir jeti ýaqyt ótedi. Áıtekeniń tamaǵynan qylqan ketpeı, aýrýy meńdeı beredi. Kún ótken saıyn naýqastyń ahýaly kemı túsedi. úshinshi jetige qaraǵanda Áıteke sóz den qalady. Sybyrlaǵan sózin tek basynda otyrǵan báıbishe si ǵana esitedi. ol da anyq emes, kúmilji. Ábden talyqsy ǵan Áıteke basynda otyrǵan báıbishesine «meni, me-ni Myńtó. be..degi Seıit..battal.. áý..lıe men Záń..gi ata áýlıe.. ge apa..ryp qoıyń.. dar. Men bit..tim», — deıdi demi bólinip.

Sol kúni keshki ińirde Áıteke sabyrly qalpymen jatyp jan keshedi.

Halyq úsh júzdiń úsh bıiniń biri, kishi júzdiń kemeńger danasy, adastyrmas temirqazyq juldyzy, aıaýly Áıtekesinen aırylǵan soń jaqyn jerde otyrǵan aýyl-aýylǵa at shaptyryp, habar beriledi. Eki kún ótip, úshinshi kúni Áıtekeniń múddesin arbaǵa salyp, Myńtóbege qaraı alyp júredi. Sonymen Kishi júzdiń dara bıi, asqar taýdaı bıik shyńy, dana basshysy Báıdibektiń uly Áıteke elý jeti jasynda Buqara aımaǵynda dúnıeden qaıtypty.

Búkil Kishi júz ólimin estigende aza tutyp, nebir shyryn tildi shyraıly sózben eske túsirip joqtaıdy. Qaraly tý kóteredi. Ár jerde mal soıylyp, aıaýly azamatynyń rýhyna arnap qonaqasy beriledi. ózderi ardaqtaǵan ádil bıiniń qaraly azasyna qatysa almaǵandaryna qatty qaıǵyryp, ókinedi. Bir jeti jol júrip, Áıtekeniń múrdesin sol kezde Myńtóbe dep atalǵan jerdegi Záńgi ata meshitiniń irgesine ákelip jerleıdi.

Oqýǵa keńes beremiz:

Áıteke bı

Áıteke bıdiń myqtylyǵy

Áıteke bı týraly ańyz

Áıtekeniń jekpe-jektegi jeńisi

---