InfoHub Logo

Áz Jánibek han, Jırenshe onyń bas ýáziri, ári sheshen, bilgir adam bolǵan. Olar 14-ǵasyrlar shamasynda bolǵan. Osy kezdegi kásibi teńiz jaǵasyndaǵy Astarhan qalasyn saldyrǵan sol áz Jánibek han dep aıtady. Ózbek hannyń tuqymynan bolýy tıis. Jırenshe sheshenniń ákesiniń aty — Keńes, áıeliniń aty Qarashash eken. Keńestiń uly Jırenshe menen Quzǵynnyń uly Kóse ekeýi bir kisiniń qyzdarynan týǵan qarsy bóle eken. Jırenshe sheshendikpenen hanǵa, halyqqa qadirli bolǵan. Al Quzǵynnyń uly Kóse óte jyldam qaıymshyl, tapqyr kisi bolǵan. Biraq han menen Jırenshege baǵyty qarsy, pikiri qosylmaıtyn. Qýlyq pen amal-aılanyń neshe túrlisin oılap biletin. Han men ýázirge de belgili saqtanatyn qaýipti adamynyń biri bolǵan.

Birneshe jınalys, májilisterde hannyń tártipteriniń Jırensheniń qatelik, kemistikterin halyq aldynda dáleldep kórsetip, kópke qolaıly usynystar aıtqandyǵynan Kóseni han ordasy qýdalap, qolaısyz kóretin bolǵan. Áz Jánibek han halyqtyń basshylaryn jınap, bir úlken májilis qurady. Biraq Kósege qabar tımeıdi. Hannyń jınalysyn syrttan esitken Kóse ne áńgime, keńes bolar eken dep estýge ózi keledi. Kóseniń kelgen kezinde Jırenshege áz Jánibek han bir suraq berip, sonyń sheshýin surap jatyr eken. Han:

— Ótirik pen shynnyń arasy qandaı, Jırenshe sheshenim? — depti.

Jırenshe:

— Ótirik sóz órge baspaıdy. Shyndyqqa shyq juqpaıdy. Ótirik pen shyn on qaınatsa, qosylmaıdy. Ótirik pen shynnyń arasy aspan menen jerdeı, — depti.

Sol kezde Quzǵynnyń uly Kóse ornynan ushyp túregelip:

— Taqsyr, sheshenniń jaýaby shyndyqqa jatpaıdy. Ótirik pen shynnyń arasy aspan men jerdeı alys emes, óte jaqyn, tek tórt-aq eli, — dep alaqanyn jaıyp, qulaq pen kózdiń arasyn ólshep kórsetipti. Arasy anyq tórt eli bolypty.

— Ótirik pen shynnyń arasy aspan men jerdeı emes, tórt eli degenimniń mánisi—qulaq esitken ótirik, kóz kórgen shyn. Qulaq pen kózdiń arasy alys emes, tek tórt eli. Sondyqtan ótirik pen shynnyń arasyn alys degen jaýap durys emes. Tek tórt eli,—dep Kóse sózin maquldatyp, hannan at minip, shapan kıipti.

---