Bilim kózi kitapta (4 synyptarǵa arnalǵan kitaphanalyq sabaq)
Sabaqtyń maqsaty men mindetteri:
- oqýshylardyń anyqtamalyq quraldarmen, sózdiktermen jumys isteý biligin damytýǵa yqpal etý;
- oqýshylardyń kitapqa uqyptylyqpen, qurmetpen qaraýyna áser etý;
- bilimge jáne kitap oqýǵa qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa sebep bolý;
- oqýshylardyń tez sheshim qabyldaý qabiletin, til baılyǵyn damytý.
Sabaq túri: saıys - sabaq.
Kórnekiligi: Kitaphananyń ishi sharlarmen, kitap týraly naqyl sózdermen ásem bezendirilgen.
«Tek kitap qana alǵa jyljýdy, adamdyq shyńyna shyǵýdy úıretedi»
N. Á. Nazarbaev
Naqyl sózder:
«Kitap - jan aınasy»,
«Kitap - taýsylmaıtyn azyq»,
«Kitap – oqý jabdyǵy, bilim sandyǵy»,
«Kitap – aıdyń talmas qanaty».
Sabaq - saıys kezeńderi:
1 kezeń. «Kitaphana – kitap úıi» suraq - jaýap.
2 kezeń. Kitapty ustaý boıynsha kórinister.
3 kezeń. «Kitap - bizdiń dosymyz» taqyrybynda shyǵarma.
4 kezeń. Kitap tarıhyna baılanysty saýalnamalyq suraqtar.
Barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Kitaphanashy: Sálemetsizder me, qurmetti qonaqtar, oqýshylar! Búgingi «Bilim kózi kitapta» atty kitaphanalyq ashyq sabaqqa qosh kelipsizder.
Talap qyl artyq bilýge,
Artyq bilim kitap,-
dep Abaı atamyz aıtqandaı ilim - bilimniń sarqylmas qazynasyn kitaptan alamyz. Adamzat balasynyń jer basyp ómir súrgen ýaqytynan, búgingi kúnge deıingi basty úsh qundylyǵy: bilim, ǵylym jáne óner. Al osy qundylyqtardyń qyr - syryn túsinýge qol ushyn beretin alýan túrli jańalyqtardy ashýǵa aparatyn birden - bir joldyń ordasy – kitaphana.
Kitaphana sabaǵy oıyn túrinde ótedi. Qazir aldaryńyzǵa eki top «Tapqyrlar» men «Bilgirler» shyǵady. Ár toptyń urany bolady.
İİ. Toptardy tanystyrý.
1 top - «Tapqyrlar» tobynyń urany: « Talap qyl artyq bilýge,
Artyq bilim ǵylymda».
Abaı.
2 top - «Bilgirler» tobynyń urany:
«Oqý – bilim qazyǵy,
Adamnyń azyǵy.
Oqý ómirdiń sáni
Tirshiliktiń shamy».
S. Seıfýllın.
İİİ. Ádilqazylar alqasymen tanystyrý.
1 - kezeń. «Kitaphana – kitap úıi» suraq - jaýap.
Eki topqa kezekpen suraqtar qoıylady. Birinshi top jaýabyn bilmese, ekinshi top jaýap beredi. Tolyq jaýapqa - 2 upaı, tolyq emes jaýapqa – 1 upaı.
1. Taýsylmas baılyq, sarqylmas qazyna (kitap).
2. Kitap úıi -... (kitaphana).
3. Kitap qurylysy (kitap syrty, muqabasy, tıtýldyq bet, forzas)
4. Tıtýldyq betinde qandaı málimetter bar? (avtory, aty, baspanyń aty, shyqqan jyly).
5. Anotasıa degen ne? (kitap týraly qysqasha málimet).
6. Anotasıadan basqa taǵy qandaı kitap týraly málimetter bar? (alǵy sóz, bezendirilýi, mazmuny).
7. Anyqtama ádebıetteriniń qandaı túrlerin bilesizder? (sózdikter, anyqtama, ensıklopedıa).
8. Bizdiń kitaphanamyzda qandaı anyqtama ádebıetteri bar? (barlyq pán boıynsha).
2 kezeń. Kitapty ustaý boıynsha kórinister.
«Tapqyrlar» tobynyń kórinisi
«Kitap kúntizbe emes»
Aǵasy úshinshi synypta oqıtyn inisiniń ana tili kitabyn kórip tańdandy.
- Berik, beri kelshi
- Ne, aǵa?
- Ana tili kitabyńnyń bas jaǵyndaǵy alpys betin kim jyrtyp tastaǵan?
- Men
- Nege?
- Keregi joq qoı. Ótip ketken sabaqtar.
- E, sonda kitap kúntizbe bolǵany ma?
- Ia, - dedi Berik
- Kúnde ótken sabaqty kúnde jyrtyp tastaımyn. Áıtpese, keıin qaı taqyrypty óttik, qaı taqyrypty ótpedik bilmeı shatysyp ketemin.
Aǵasy qabaǵyn túıip:
- Bulaı etýge bolmaıdy, - dedi.
Al Berik nyq túrde:
- Bolady, - dedi. - Bizdiń synypta balalardyń bári sóıtedi.
Aǵasynyń kózi atyzdaı bolyp ketti.
- Kitapty jyrtýǵa bolmaıdy. «Kitap - bizdiń dosymyz» degendi bilesiń be?
- Bilemin
- Sondyqtan kitapty kútip, uqypty ustaý kerek.
Berik osydan keıin kitaptaryn jyrtpaıtyn boldy.
«Bilgirler» tobynyń kórinisi
«Eski kitap»
Jalpy demalys aıaqtalyp, jańa oqý jyly bastalǵan kez bolatyn. Oqýshylar mektep kitaphanasynan oqýlyq ala bastady. Láılá úshinshi synypqa kóshken. Ol mektepten oqýlyqtaryn alyp úıine oraldy. Anasy onyń qabaǵyndaǵy kirbińdi baıqap:
- Qyzym ne boldy? Bireý renjitti me?
- Joq
- Endi ne boldy?
- Maǵan muqabasyn myj - myj eski kitaptar berdi. Osyndaı kitapty oqyǵym kelmeıdi,- dep kózine jas aldy.
Anasy Láılániń qylyǵyna kúlip bylaı dedi:
- Qyzym, oǵan nege renjısiń, aqyly bar bala, jyrtylǵan jerin jelimdep, tysyn qaptap, jańartyp aldy. Kitaptyń syrtyna emes, ishine úńilý kerek. Ol - ár adamnyń syrlas dosy. Sondyqtan ony kútip ustap, keıingi ini - sińlilerińe bergen jón.
Anasynyń sózin muqıat tyńdaǵan Láılá kitaptaryn jelimdep retke keltire bastady.
3 kezeń. «Kitap - bizdiń dosymyz» taqyrybynda shyǵarma. Toptyq jumys. Eki topqa taza paraq beriledi. Birinshi bala bir sóılem jazyp bastaıdy, sosyn kelesi bala ekinshi sóılemdi jazady. Barlyǵy bir - bir sóılemnen jazyp shyǵýy kerek. Aıaǵynda baılanysqan mátin shyǵady.
4 kezeń. Kitap tarıhyna baılanysty saýalnamalyq suraqtar. Eki topqa kezek – kezek suraqtar qoıylady. Suraqtyń jaýabyn tappasa, kelesi top jaýap berýge bolady.
1. Papırýs degen ne? (japyraq paraq).
2. Erte zamannan beri adamdar jazýǵa qandaı materıaldardy qoldanǵan? (tas, balshyq, qaǵaz, papırýs, pergament).
3. Baspa stanogyn eń alǵash oılap tapqan kim, qashan, qaıda? (15 ǵasyrda, Germanıada, Iogann Gýtenberg).
4. Eń alǵash Rýste kitap basýdy oılap tapqan kim? (Ivan Fedorov).
5. Qazaqstanda qandaı kitap baspalary bar? (Atamura, Raýan, Mektep, Arýna, Shakýra, Almatykitap, t. b).
6. Ejelgi Egıpettegi eń úlken kitaphana qaı qalada ornalasqan? (Aleksandrıa qalasynda. Onda 70 myńnan astam tútikke oralǵan lentalar saqtalǵan. Ol papırýsqa (japyraq paraq) jazylǵan).
Kitaphanashy: Osymen búgingi bizdiń «Bilim kózi kitapta» atty sabaǵymyz aıaqtaldy. Saıystardyń qorytyndysyn shyǵarý úshin sózdi ádilqazylarǵa beremiz. (Qortyndyny aıtý jáne marapattaý).
Kitaphanashy: Sabaqqa belsene qatysqandaryńyz úshin rahmet. Kelesi kezdeskenshe qosh saý bolyńyzdar!
- oqýshylardyń anyqtamalyq quraldarmen, sózdiktermen jumys isteý biligin damytýǵa yqpal etý;
- oqýshylardyń kitapqa uqyptylyqpen, qurmetpen qaraýyna áser etý;
- bilimge jáne kitap oqýǵa qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa sebep bolý;
- oqýshylardyń tez sheshim qabyldaý qabiletin, til baılyǵyn damytý.
Sabaq túri: saıys - sabaq.
Kórnekiligi: Kitaphananyń ishi sharlarmen, kitap týraly naqyl sózdermen ásem bezendirilgen.
«Tek kitap qana alǵa jyljýdy, adamdyq shyńyna shyǵýdy úıretedi»
N. Á. Nazarbaev
Naqyl sózder:
«Kitap - jan aınasy»,
«Kitap - taýsylmaıtyn azyq»,
«Kitap – oqý jabdyǵy, bilim sandyǵy»,
«Kitap – aıdyń talmas qanaty».
Sabaq - saıys kezeńderi:
1 kezeń. «Kitaphana – kitap úıi» suraq - jaýap.
2 kezeń. Kitapty ustaý boıynsha kórinister.
3 kezeń. «Kitap - bizdiń dosymyz» taqyrybynda shyǵarma.
4 kezeń. Kitap tarıhyna baılanysty saýalnamalyq suraqtar.
Barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Kitaphanashy: Sálemetsizder me, qurmetti qonaqtar, oqýshylar! Búgingi «Bilim kózi kitapta» atty kitaphanalyq ashyq sabaqqa qosh kelipsizder.
Talap qyl artyq bilýge,
Artyq bilim kitap,-
dep Abaı atamyz aıtqandaı ilim - bilimniń sarqylmas qazynasyn kitaptan alamyz. Adamzat balasynyń jer basyp ómir súrgen ýaqytynan, búgingi kúnge deıingi basty úsh qundylyǵy: bilim, ǵylym jáne óner. Al osy qundylyqtardyń qyr - syryn túsinýge qol ushyn beretin alýan túrli jańalyqtardy ashýǵa aparatyn birden - bir joldyń ordasy – kitaphana.
Kitaphana sabaǵy oıyn túrinde ótedi. Qazir aldaryńyzǵa eki top «Tapqyrlar» men «Bilgirler» shyǵady. Ár toptyń urany bolady.
İİ. Toptardy tanystyrý.
1 top - «Tapqyrlar» tobynyń urany: « Talap qyl artyq bilýge,
Artyq bilim ǵylymda».
Abaı.
2 top - «Bilgirler» tobynyń urany:
«Oqý – bilim qazyǵy,
Adamnyń azyǵy.
Oqý ómirdiń sáni
Tirshiliktiń shamy».
S. Seıfýllın.
İİİ. Ádilqazylar alqasymen tanystyrý.
1 - kezeń. «Kitaphana – kitap úıi» suraq - jaýap.
Eki topqa kezekpen suraqtar qoıylady. Birinshi top jaýabyn bilmese, ekinshi top jaýap beredi. Tolyq jaýapqa - 2 upaı, tolyq emes jaýapqa – 1 upaı.
1. Taýsylmas baılyq, sarqylmas qazyna (kitap).
2. Kitap úıi -... (kitaphana).
3. Kitap qurylysy (kitap syrty, muqabasy, tıtýldyq bet, forzas)
4. Tıtýldyq betinde qandaı málimetter bar? (avtory, aty, baspanyń aty, shyqqan jyly).
5. Anotasıa degen ne? (kitap týraly qysqasha málimet).
6. Anotasıadan basqa taǵy qandaı kitap týraly málimetter bar? (alǵy sóz, bezendirilýi, mazmuny).
7. Anyqtama ádebıetteriniń qandaı túrlerin bilesizder? (sózdikter, anyqtama, ensıklopedıa).
8. Bizdiń kitaphanamyzda qandaı anyqtama ádebıetteri bar? (barlyq pán boıynsha).
2 kezeń. Kitapty ustaý boıynsha kórinister.
«Tapqyrlar» tobynyń kórinisi
«Kitap kúntizbe emes»
Aǵasy úshinshi synypta oqıtyn inisiniń ana tili kitabyn kórip tańdandy.
- Berik, beri kelshi
- Ne, aǵa?
- Ana tili kitabyńnyń bas jaǵyndaǵy alpys betin kim jyrtyp tastaǵan?
- Men
- Nege?
- Keregi joq qoı. Ótip ketken sabaqtar.
- E, sonda kitap kúntizbe bolǵany ma?
- Ia, - dedi Berik
- Kúnde ótken sabaqty kúnde jyrtyp tastaımyn. Áıtpese, keıin qaı taqyrypty óttik, qaı taqyrypty ótpedik bilmeı shatysyp ketemin.
Aǵasy qabaǵyn túıip:
- Bulaı etýge bolmaıdy, - dedi.
Al Berik nyq túrde:
- Bolady, - dedi. - Bizdiń synypta balalardyń bári sóıtedi.
Aǵasynyń kózi atyzdaı bolyp ketti.
- Kitapty jyrtýǵa bolmaıdy. «Kitap - bizdiń dosymyz» degendi bilesiń be?
- Bilemin
- Sondyqtan kitapty kútip, uqypty ustaý kerek.
Berik osydan keıin kitaptaryn jyrtpaıtyn boldy.
«Bilgirler» tobynyń kórinisi
«Eski kitap»
Jalpy demalys aıaqtalyp, jańa oqý jyly bastalǵan kez bolatyn. Oqýshylar mektep kitaphanasynan oqýlyq ala bastady. Láılá úshinshi synypqa kóshken. Ol mektepten oqýlyqtaryn alyp úıine oraldy. Anasy onyń qabaǵyndaǵy kirbińdi baıqap:
- Qyzym ne boldy? Bireý renjitti me?
- Joq
- Endi ne boldy?
- Maǵan muqabasyn myj - myj eski kitaptar berdi. Osyndaı kitapty oqyǵym kelmeıdi,- dep kózine jas aldy.
Anasy Láılániń qylyǵyna kúlip bylaı dedi:
- Qyzym, oǵan nege renjısiń, aqyly bar bala, jyrtylǵan jerin jelimdep, tysyn qaptap, jańartyp aldy. Kitaptyń syrtyna emes, ishine úńilý kerek. Ol - ár adamnyń syrlas dosy. Sondyqtan ony kútip ustap, keıingi ini - sińlilerińe bergen jón.
Anasynyń sózin muqıat tyńdaǵan Láılá kitaptaryn jelimdep retke keltire bastady.
3 kezeń. «Kitap - bizdiń dosymyz» taqyrybynda shyǵarma. Toptyq jumys. Eki topqa taza paraq beriledi. Birinshi bala bir sóılem jazyp bastaıdy, sosyn kelesi bala ekinshi sóılemdi jazady. Barlyǵy bir - bir sóılemnen jazyp shyǵýy kerek. Aıaǵynda baılanysqan mátin shyǵady.
4 kezeń. Kitap tarıhyna baılanysty saýalnamalyq suraqtar. Eki topqa kezek – kezek suraqtar qoıylady. Suraqtyń jaýabyn tappasa, kelesi top jaýap berýge bolady.
1. Papırýs degen ne? (japyraq paraq).
2. Erte zamannan beri adamdar jazýǵa qandaı materıaldardy qoldanǵan? (tas, balshyq, qaǵaz, papırýs, pergament).
3. Baspa stanogyn eń alǵash oılap tapqan kim, qashan, qaıda? (15 ǵasyrda, Germanıada, Iogann Gýtenberg).
4. Eń alǵash Rýste kitap basýdy oılap tapqan kim? (Ivan Fedorov).
5. Qazaqstanda qandaı kitap baspalary bar? (Atamura, Raýan, Mektep, Arýna, Shakýra, Almatykitap, t. b).
6. Ejelgi Egıpettegi eń úlken kitaphana qaı qalada ornalasqan? (Aleksandrıa qalasynda. Onda 70 myńnan astam tútikke oralǵan lentalar saqtalǵan. Ol papırýsqa (japyraq paraq) jazylǵan).
Kitaphanashy: Osymen búgingi bizdiń «Bilim kózi kitapta» atty sabaǵymyz aıaqtaldy. Saıystardyń qorytyndysyn shyǵarý úshin sózdi ádilqazylarǵa beremiz. (Qortyndyny aıtý jáne marapattaý).
Kitaphanashy: Sabaqqa belsene qatysqandaryńyz úshin rahmet. Kelesi kezdeskenshe qosh saý bolyńyzdar!