InfoHub Logo

Balalar men jasóspirimderdegi semizdik qazirgi ýaqyttyń mańyzdy máseleleriniń biri bolyp tabylady. Mundaı naýqastardyń sany kún saıyn artyp keledi jáne bul óte qorqynyshty. Óıtkeni artyq salmaqtyń negizgi sebebi fızıkalyq belsendilik pen durys tamaqtanbaý bolyp tabylady.

Eger semizdik erte balalyq shaqta damı bastaǵan bolsa, onda bul qaýipti asqynýlarǵa ákelýi múmkin. Artyq salmaqty balalarda mundaı aýrýlardyń qaýpi edáýir artady:

— qant dıabeti;

— arterıalyq gıpertenzıa;

— baýyr jetkiliksizdigi;

— ót qabynyń buzylýy.

Balalardaǵy semizdiktiń negizgi sebepteri:

— alımentarlyq (durys tamaqtanbaý jáne balanyń fızıkalyq belsendiliginiń jetkiliksizdiginen týyndaǵan);

— endokrındi (endokrındik bezderdiń kúrdeli problemalary bar balalar men jasóspirimderde kezdesedi: búırek ústi bezderi, qalqansha bez jáne analyq bezder).

DDSU 6 fakt boıynsha dabyl qaǵýda

1. Sábıler men jas balalardyń (0-den 5-deıin) artyq salmaqqa shaldyǵýy dúnıejúzi boıynsha 1940 jyly 32 mıllıon bolsa, 2016 jyly 41 mıllıondy quraǵan.

2. Artyq salmaqqa nemese semizdikke shaldyqqan balalar damyǵan elderge qaraǵanda damýshy elderde 30 paıyzǵa artyq.

3. Eger bul jaǵdaı toqtamasa semizdikke shaldyqqan jáne artyq salmaǵy bar sábıler men jas balalardyń sany 2025 jylǵa qaraı 70 mıllıonǵa jetý qaýpi bar.

4. Eger bir shara qoldanylmasa, jas balalar semizdikpen bala kezde, jetkinshek shaqta jáne eseıgen kezde de zardap shegetin bolady.

5. Bala kezdegi semizdik uzaq sozylatyn bolsa dıabet, júrek-qantamyrlarynyń bitelýi jáne kóptegen aýrýlarǵa alyp keledi.

6. Týylǵannan bastap 6 aıǵa deıin tek emshek sútimen emizý — sábılerde semizdiktiń aldyn alýdyń mańyzdy ádisi bolyp tabylady.

---