InfoHub Logo

Japonıanyń ınjener-arhıtektorlary seısmıkalyq aımaqtarda úı salýdyń jańa modelderine kóshti. Mundaı uly ınjenerlik-arhıtektýralyq sheshim japondyq mamandardyń oıyna Fýkýsıma AES-y jarylǵannan keıin kelgen.

Osydan biraz ýaqyt buryn Japonıanyń Honsú aralynda Fýkýsıma AES-y jarylyp, myńdaǵan adam qyrylyp, 130 mlrd dollar shyǵynǵa batqan bolatyn. Mine, sol tarıhı apattan keıin japon ǵalymdary osyndaı uly ıdeıalardy iske asyryp otyr. Eldegi «Air Danshin» kompanıasynyń ǵalymdary men mamandary jer qozǵalǵanda aspanǵa kóterilip ketetin úıdiń konstrýksıasyn jasap shyqty. Úıdiń tómengi fýndamentine sensorlyq qurylǵylar qoıylǵan. Bul tómen ornalasqan qurylǵylar jer qozǵalǵan ýaqytta tolqyndardyń jıiligin fıksasıalap, joǵary júıelerge sıgnaldar jiberip, jerdiń qozǵalyp jatqanynan habar beredi. Dál osy sátte sıgnaldardyń jıiligin qabyldaǵan qýatty kompresorlar ǵımarat pen fýndament arasyndaǵy jaımaǵa (podýshka) úlken kúshpen aýany jiberedi. Bul proses nebári 5-7 sekýnd ishinde ǵana iske asady. Sebebi, ǵımarat qırap qalmaý úshin prosestiń oryndalýyn mamandar osylaı tez jetildirip, qamtamasyz etken.

Qýatty kompresormen úrlengen podýshka nemese jaıma 5-7 sekýnd ishinde 4-5 sm bıiktikke ǵımaratty joǵary kóterip jiberedi.  Osynyń ózi ǵımaratty qıraýdan, adamdardyń ómirin saqtap qalýǵa tolyq jetkilikti bolady. Podýshka aýany jetkilikti kólemde qabyldap, kompensasıalap, ǵımaratty jer silkinisi toqtaǵansha aýada kóterip turady. Podýshkamen birge ǵımarattyń ózi de jerdiń terbelis amplıtýdasymen birge aýada qozǵalyp tura beredi. Bul ǵylymı ónertabys ǵımaratty 7-9 baldyq jer silkinisinen de qorǵap qala alady.

Dál qazir Japonıada 9000 úıge osy qurylǵylar qabyldanyp, jer silkingende qaýipsizdik sharalary iske asyp jatyr. Bul tehnologıa qymbat bolǵanymen, jer silkinisi óte jıi qaıtalanatyn Japonıa úshin taptyrmas ınjenerlik sheshim boldy dep sanaıdy japondyqtar.

---