InfoHub Logo

Álemdik pandemıa bizdiń elimizdi aınalyp ótpegeni belgili. Karantın jarıalanǵan sátten bastap tártip saqshylaryna aýyr júk artylyp, keleli is mindetteldi. Iaǵnı, karantın kezindegi erejelerdiń saqtalýy, tolyqqandy oryndalýyn qadaǵalaý jumystary atqarylýy tıis boldy. Osy turǵyda, belgilengen ýaqyt aralyǵyndaǵy quqyq qorǵaýshylardyń mindetterin qanshalyqty joǵary dárejede oryndaǵanyn saralap ótsek.                                        

Qajyrly eńbek pen temirdeı tártipti talap etetin mamandyqty ıgerip júrgen saıypqyrandarǵa atalǵan karantın ýaqytynda, el tynyshtyǵyn saqtaý ońaı bolǵan joq. Alaıda memleketine adal ant bergender, óz mısıalaryn tolyqtaı oryndaı bildi. Eń aldymen jaǵdaıǵa baılanysty túsindirmeler júrgizgen olar, óz ómirlerin qaterge tigip kúni-túni ózderine belgilengen posttardy kúzetti. Árbir eldi mekenge kirýshi men shyǵýshy tulǵalardy tekserý men saqtyq sharalarynyń saqtalýyn qarady. Osylaısha aýrýdyń taralýyna jol bermeı ǵana qoımaı, ózderiniń mamandyq maıtalmandary ekenin pash etti.

Jalpy, pandemıa elge engeli beri, polısıa qyzmetkerleriniń 589-y aýrý juqtyrǵan: qazirgi ýaqytta olardyń 419-y jazylyp, qalǵan 170-i em alyp jatyr. İİM habarlaýynsha karantın ýaqytynda blokbeketterde 7 myń adam jumys jasap, adamdar kóp shoǵyrlanǵan jerlerde jaıaý quramdar jiberilgen.

Nátıjesinde, Almaty qalasynda karantın engizilgen ýaqyttan beri quqyq buzýshylyqtar edáýir azaıdy. Munyń taǵy bir sebebi – qala ishindegi polısıa beketteriniń qurylýy bolyp otyr. Jospar barysynda Almaty qalalyq Polısıa departamenti qala ákimdigimen birigip, aýdandardaǵy qylmystyq oryndardy anyqtaǵan. Belgilengen oryndarǵa aǵymdaǵy jyldyń basynda 41 beket salynyp úlgergen. Nátıjesinde, qylmystardy tirkeý 18%-ǵa azaıǵan. Karantın ýaqytynda tek mádenı astanada ǵana emes, elimizdiń barlyq aýmaǵynda qylmystyq oqıǵalar birshama sıregen. Qostanaı oblysynda tipti, tártip buzý faktisi 38%-ke deıin tómendegen. Qaraǵandy oblysynda zorlyq-zombylyq eki esege kemip, qaraqshylyq pen tonaý jeti esege azaıǵan. Kóptegen qylmystardyń ashylý kórsetkishi jaqsarǵan. Polısıanyń atqarǵan isteri óz kórsetkishterin joǵary deńgeıde kórsetip jatyr.

Eske sala ketsek,  Túrkistan oblysynda oqys oqıǵa oryn aldy. Tótenshe jaǵdaı kezindegi  polıseılerdiń atqarǵan eńbegi taǵy da eren boldy. Olarǵa sol aýmaqtaǵy qutqarý, evakýasıalaý jumystaryn júrgizý mindetterin oryndaý júktelgen bolatyn. İshki İster Mınıstri – E.Turǵymbaev: «Polısıa qyzmetkerleri Maqtaaral, Tóle bı aýdandarynda oryn alǵan tótenshe jaǵdaı kezinde táýlik boıy jumys istedi. Sý ortasynda qalǵan kópshilikti qutqardy. Bos úılerdi kúzetip, urlyqtyń aldyn aldy. Qoǵamdyq tártipti qadaǵalady.» -dep, olarǵa  esep berý jıynynda alǵysyn bildirgen bolatyn. Tapsyrmany tabandylyq pen eline degen úlken súıispenshilikpen oryndaǵan olar, eldi tabıǵat apatynan qutqardy deýge áste bolady.

Memleket basshysy Q.Toqaev myrza aıtqan ashyq úkimet saıasaty óz nátıjesin kórsetip osy baǵytta biraz jumystar jasalyp jatyr. Maqsat tóńireginde qazirgi ýaqytta Túrkistan oblysynyń naqty 4 aýdanynda zamanaýı keńselerde polıseıler men arnaıy mamandar turǵyndardyń saýalyna jaýap beredi. Sonymen qatar, mekemege kelip túsken aryz-shaǵymdar birden qaralyp suralǵan másele boıynsha mamandaryna jiberiledi. Úkńmet pen halyq arasynda túsinispeýshilikti boldyrmaýǵa arnalǵan baǵdarlama jemisin berýde. Bir ǵana Tóle bı aýdanynda 200-den astam zań aıasyndaǵy suraqtar qoıylyp, keri baılanys tez arada ornatylǵan. Aıta ketetin jaıt, atalǵan oblysta da tótenshe jaǵdaı kezinde qylmys sany  jyl basymen salystyrǵanda azaıǵan. Munyń sebebi, blok-beketterdiń jaqsy jumys atqarýymen eldiń berilgen tapsyrmalar men shekteýlerge degen túsinistigi bolyp otyr. 

Karantın rejımi engizilmeı turyp-aq el polıseıleri halyqqa óz qamqorlyǵyn kórsetip júretin. Osy joly da qalyptasqan saltty júıesimen oryndady. Quqyq qyzmetkerleri árdaıym óz aınalasyna barynsha meıirimdilik tanytady. Mysaly: 1 aı buryn Aqtóbede  polısıa qyzmetkeri óz qarajatymen qınalyp otyrǵan otbasynyń páteraqysyn tólep bergen. Bahtıar Jaqypovtyń adamgershiligi barlyǵymyzǵa ónegeli úlgi boldy. Sondaı-aq, atalmysh oblysta 50-den astam polısıa qyzmetkeri aqtóbelikterdiń densaýlyǵyn oılap erikti donor bolǵan. Bul úrdis departamentte burynnan kele jatqandyǵy men polısıada turaqty donorlardyń bar ekenide aıtyldy. Polısıa bul isimen tártip saqshylarynyń qazirgi zamannyń naǵyz batyrlary ekenin kórsetti.

Mańǵystaý oblysynda da ıgi ister jalǵasyn taýyp keledi. Oblys quqyq qorǵaýshylary jyl saıyn halyqaralyq otbasy kúnine arnaıy qaıyrymdylyq sharalaryn ótkizedi. Mereke qarsańynda  departamenttiń jergilikti polısıa  qyzmeti az qamtylǵan otbasylarǵa, kóp balaly analarǵa, múmkindigi shekteýli balalary bar shańyraqtarǵa áleýmettik kómek kórsetedi. Osyndaı qıyn-qystaý kezde el saqshylary otandastarǵa qoldaý kórsetip, qarjylyq jaǵdaıyn jaqsartýdy kózdese kerek. Bulda polıseılerdiń eńbeginiń bir kishigirim bólshegi ǵana. 

Jurtqa jaqsylyǵyn jasap, alǵysǵa bólenip júrgen osyndaı qanshama polısıa qyzmetkeri bar. Halyqtyń tynyshtyǵyn qamtamasyz etetin el ulandary turǵanda, ýaıymsyz kún keshetinimiz haq. Ótpeli kezeńde dárigermen birge qıyndyq mashaqatyn kórgen tártip saqshylaryna alǵysymyz sheksiz. Ómirlerin qaterge tikken  batyrlardyń otbasylaryna amandyq, jumystaryna abyroı bersin deımiz. Qazaqstan polıseıleri – búgingi kúnniń naǵyz batyrlary! 

Ataı Shyńǵys Aqjoluly

---