InfoHub Logo

DSP dertimen aýyratyn  bala edi. Óz qatarynan júrýi de, sóıleýi de kesheýildeı berdi. Qalalyq emhanadaǵy emdeýshi dárigeri balaǵa meıirimmen qaraıtyn. Em-dom jasaıdy. Bir kúni sol emdeýshi dárigeri: «Úlken qalada osyndaı naýqas balalardy qaraıtyn arnaıy ortalyq bar. Sol ortalyqqa aparyp kórsetińizder», – dedi. Ol jerge de alyp bardy. Ol jerde: «Osyndaı naýqas balalardy zertteýmen aınalysyp júrgen Máskeý qalasynan profesor dáriger kelip otyr. Sol dárigerden keńes alyńyzdar», – dedi. Odan da keńes aldy.

Balanyń jaǵdaıy birqalypty edi. Endi táýip, baqsy-balgerlerge de kórsetýge kóshti. «Pálen jerde grek kempir bar eken. Til-kóz tıgen balany emdeıdi eken» desti. Táýip, baqsy-balgerlerdiń báriniń aıtatyny jalǵyz-aq aýyz sóz edi: «Súp-súıkimdi-aq ul eken! Qudaı balaǵa dertti ózi berip otyr. Laıym, qalasa, shıpasyn da ózi berer. Balalaryń áli jaqsy bop keter», – deıdi.

Bala endi óziniń dárigeri taǵaıyndaǵan em-domyn ala berdi. Balany endi aýyldaǵy ájesi alyp baǵa bastady. Aýyl dárigerlerinen aýyl balalaryna beriletin sút, qatyq surap alyp baqty. Bala appaq narttaı boldy. Ózi kúshikpen oınaǵandy jaqsy kóretin. Biraq ájesi oǵan kúshikti ustata bermeıdi. Bir kúni ájesi: «Meniń endi bala baǵýǵa shamam keletin emes, ózderiń alyńdar», – dedi. Sóıtip bala qaıtadan qalanyń turǵyny boldy. Ózi terezeden qarap turǵandy jaqsy kóretin. Terezeniń syrtynda, bıikte ushyp bara jatqan qustar balaǵa qol sozymdaı ǵana jerde ushyp bara jatqan sekildi.

Bir kúni sheshesi bala terezesinen qarap turǵan bólmeni jınamaq boldy da, onyń terezesin ashyp tastady. Bul bólmeniń terezesine shybyn-shirkeıge ustalatyn tor da tutylmaǵan edi. Bala sol ashyq qalǵan terezeniń aldynda oınap qala berdi. Endi oǵan syrtta ushyp bara jatqan qustar áınekten qaraǵandaǵydan da anyq, áınekten qaraǵandaǵydan da aıqyn kórindi. Bala terezeniń aldyna baýyrymen jatyp alyp, sol qustarǵa qaraı umsyna berdi, umsyna berdi. Sonan soń terezeniń jaqtaýynan asyp túsip, tómenge qaraı bir-aq quldılady.

Tars ete qalǵan dybysty estigen sheshesi bólmege júgirip kirgeninde, bala joq edi. Bul tars etip dybys bergen terezeniń syrtqy bóligindegi terezeniń aldyna jıekteı qaǵylǵan qatty qańyltyr temirdiń daýsy edi. Ol bala terezeniń jaqtaýynan aýyp túsip bara jatqan kezde balanyń salmaǵymen maıysyp baryp, tars ete qalyp, qaıta túzelip, dybys bergen.

Sheshesi dereý baspaldaqpen tómen qaraı júgirdi. Esik aldynda otyrǵan eki jigitke: «Bala qulady!» – dep aıqaı saldy. Úsheýlep úıdiń bala qulaǵan artqy betkeıine qaraı júgirdi. Úıdiń artqy betkeıine jete bergende...

Úıdiń artqy betkeıine jete bergende, jerge qulap túsken balany kóterip alǵan kúıi júgirip bara jatqan bir beıtanys, aq kóılek kıgen jigitti kórdi. Áýdem jerde aq tústi «Jıgýlı» avtokóligi tur edi. Jigit kózine túsken sol avtokólikke qaraı júgirip bara jatty.

Bala qulaǵan ǵımarat ersili-qarsyly avtokólikter ótip jatqan kósheden tysqary tur edi. Ári bala qulaǵan úıdiń artqy betkeıimen de ersili-qarsyly jaıaý júrginshiler júre bermeıtin. Olar úıdiń aldyńǵy betkeıimen júrgendi qalaıtyn. Týra áldekim aq kóılek kıgen jigitke qazir bıikten bala qulap túsedi, sen sony kóterip alyp júgiresiń dep, al aq tústi «Jıgýlıdiń» ıesine sen osy orynnan tabylatyn bol dep eskertip qoıǵan syqyldy.

Aq tústi «Jıgýlıdiń» ıesi de bıikten balanyń jerge qulap túskenin, ony beısaýat ótip bara jatqan áldebir aq kóılek kıgen jigittiń jerden kóterip alǵan kúıi ózine qaraı júgirip kele jatqanyn kóliginiń ishinde otyryp kórip otyr edi. Dereý kóliginen túse salyp, kóliginiń aldyńǵy esigin de, artqy esigin de ańqıtyp ashyp tastaǵan kúıi daıyndala berdi.

Aq kóılek kıgen jigit balany baýyryna basyp alyp kótergen kúıi aq tústi «Jıgýlıge» jaqyndaı bergende, ony aldymen balanyń sheshesi qýyp jetti. Ol esigi ashyq turǵan kóliktiń artqy oryndyǵyna otyrdy. Jigit balany aldyna berdi. Bala kózin jumǵan kúıi sulq túsip jatyr edi.

– Tiri me?! – dedi sheshesi shoshynyp.

– Tiri, apaı, tiri!

Aq tústi «Jıgýlı» ornynan jyldamdatyp qozǵalyp ketti. Endi aq tústi «Jıgýlı» de, aq kóılek kıgen jigit te joq edi. Osynyń bári qas-qaǵym sáttik ýaqytta ǵana bolǵan edi. Tek oqıǵa ornynda daǵdarylyp eki jigit qana qaldy. Olar álginde ǵana balanyń bıikten qulap túsken jerine qaıta keldi. Turǵyn úı retinde paıdalanýǵa berilgenine kóp ýaqyt bola qoımaǵan ǵımarattyń irgesin jıekteı tóselgen kóleńke bettegi beton plıta kókshildengen kúıi jatyr edi. «Bala bıikten qulap túskende osy betonǵa kelip soǵyldy-aý! Ne jany qaldy eken? Biraq álgi aq kóılek kıgen jigit balany «tiri» dedi ǵoı».

Erteńine eki jigit bala  túsken oblystyq aýrýhanaǵa bardy. Aýrýhananyń esiginiń aldynda turǵan aýrýhana qyzmetkerleri olardyń ne maqsatpen kelip turǵandyǵyn surap alǵannan keıin, ekeýine eki aq tústi jelbegeı berip, ishke kirýlerine ruqsat etti. Kirip bara jatqanda balanyń jatqan palatasyn siltep jiberdi.

Kórsetilgen palataǵa kirip kelgen eki jigit óz kózderine ózderi senbeı qaldy. Keshe ǵana bıikten qulap túsken bala tósek ústinde tyr-jalańash sheshinip tastaǵan kúıi shalqasynan túsip alyp, máz-meıram bolyp oınap jatyr edi. Osy kezde palataǵa aq halat kıgen emdeýshi dáriger jigit kirdi. Ol tósek ústinde shalqasynan túsip alyp, máz-meıram bolyp oınap jatqan balaǵa qarap: «Lechık-kosmonavt», – dep ázildedi. Dárigerler balany jan-jaqty tekserýden ótkize kelip: «Balanyń esh jerine de zaqym kelmegen. Tek bir qolynyń shybyq súıegi ǵana azdap zaqymdanypty. Ol da qaýipti jaraqat emes», – deıdi.

Bir qyzyǵy, osy oqıǵadan keıin DSP dertine shaldyǵyp, óz qatarynan júrýi de, sóıleýi de kesheýildep júrgen balanyń júrýi de, sóıleýi de shapshańdaı bergeni qyzyq jaǵdaı edi. Keıin bala júrip te, sóılep te ketti. Osy oqıǵanyń taby basylyp, arada ýaqyt ótken soń balanyń aınalasyndaǵylar: «Osyǵan sol qulaǵany kádimgideı áser etti, ózi. Sodan keıin-aq ózi boıyn tiktep ustaı beretin boldy ǵoı», – dep, endi qaýpi seıilip, ótip ketken oqıǵany esterine kúlip alyp otyratyn.

Bireýler «bala qulap kele jatqan kezde astyńǵy qabattyń antenasyna soǵylyp ótipti deıdi, sol kishkene járdemdespedi me eken?» dese, endi bireýler: «Sen de qaıdaǵyny aıtady ekensiń. Astyńǵy qabattyń antenasyna soǵylyp ótkennen birdeńe bola qoıdy deısiń be? Úıdiń ishinde kádimgi adam otyratyn oryndyqtyń ústine shyǵyp turyp, aıaǵyń taıyp qulap tússhi, mertigip qalaıyn deseń, sodan da mertigip qalasyń. Bul bala bıikten qulap túsip turyp, esh jeri zaqymdanbasa, onda bul balany tek Qudaı saqtaǵan. Ájesiniń balasyn Qudaı saqtap qalǵan ǵoı» deıtin.

Keıin sol úıdiń sol betkeıindegi sondaı bıiktikten kárilik jeńip, esinen aljı bastaǵan ózge bir ulttyń qart kisisi qulap ketti. Mıy shashylyp qalypty deıdi kórgen jandar.

---