InfoHub Logo

Chehıada joǵarǵy bilim alý jergilikti turǵyndarǵa da, sheteldikterge de tegin. Memlekettik joǵarǵy oqý oryndary memleket tarapynan qarjylandyrylady jáne jaldaýdan, tamaqtanýdan jáne jeke qajettilikterden basqa stýdentterden materıaldyq shyǵyndardy talap etpeıdi. Ótinish berý kezinde tek qana az mólsherde kirý alymy jáne oqý merzimi uzartylsa, oqý josparyn uzartý úshin qosymsha aqy tólenedi. Bir mańyzdy nátıje: bul jaǵdaıda oqý tek qana cheh tilinde júrgiziledi.

Ýnıversıtetke qalaı túsýge bolady?

Eger Chehıada joǵarǵy bilim týraly sheshim qabyldansa, barlyq tuzaqtar men artyqshylyqtar zerttelse, ótinish berý ýaqyty keldi. Ol úshin oqýshylar tańdalǵan oqý oryndaryna tikeleı ótinish beredi. Ýnıversıtetterdiń qujattary, merzimderi men rásimderi úshin ózderiniń talaptary bar, sondyqtan tańdaǵan ınstıtýttyń saıtyn muqıat zerdeleý qajet. Ótinish berý merzimi aqpan aıynan sáýir aıyna deıin. Birneshe baǵdarlamalarda jáne oqý oryndaryna tapsyrýǵa ruqsat etiledi.

Tómengi tizim boıynsha eń qajetti zattar:

- Aıaqtalǵan ótinish;

- Mektep kýáliginiń nemese joǵarǵy oqý ornynyń dıplomynyń kóshirmesi (aqparat tómende);

- Aqy tólengen tirkeý alymy (árbir bilim alý ótinishi úshin 20–30 evro);

- Arnaıy talaptar: motıvasıalyq hat, portfolıo, rezúme, aǵylshyn tilinen test jáne t.b.

Jazǵa jaqyn, bilim berý mekemeleri emtıhandar men suhbattarǵa shaqyrý hatyn jiberedi. Bilimdi baǵalaý tańdalǵan kýrstyń ereksheligin kórsetetin pánderden anyqtalady.

Qadamdyq nusqaýlyq:

Chehıada joǵarǵy bilim alýdyń sońǵy qadamy otandyq aıaqtalǵan bilimniń Chehıaǵa teń ekendigin dáleldenýi. Orta jáne arnaıy orta bilim berýdi taný prosesi nostrıfıkasıa dep atalady jáne bir aıǵa sozylady nemese birshama artyq bolýy múmkin. Eger óz elinde stýdent Bilim mınıstrliginiń akkredıttelgen mekemelerinde oqyǵan bolsa, onda eshqandaı qıyndyq bolmaıdy. Sheteldik úmitkerler saǵattar sany jetkiliksiz bolatyn pánder boıynsha emtıhan tapsyrady.

Kelesi qujattardyń notarıaldy kýálandyrylǵan kóshirmeleri qajet:

- Tolyq (jalpy) bilim týraly kýálik jáne onyń qosymshasy;

- Mektep pánderiniń tizimimen jáne olardy oqýǵa bólingen saǵattardyń sany týraly anyqtama;

- Bilim berý mekemesiniń óz elinde Bilim mınıstrligi akredıtasıalanǵandyǵyn rastaıtyn qujat.

Osy qujattardyń barlyǵyn cheh tiline sot aýdarmashysy aýdaryp jáne oblystyq bilim departamentiniń(Chehıada) atyna beriledi. Eskertý: keıde joǵarǵy oqý oryndary oqýǵa túsý kezinde nemese túsý emtıhandaryna deıin nostrıfıkasıa nátıjelerin talap etedi.

Chehıa joǵarǵy oqý oryndarynda magısterlik jáne doktorlyq bilim alǵysy keletin stýdentter nostrıfıkasıalaý úshin bakalavrıatqa túsýge daıyndalatyn qujattar tizimin daıyndaý qajet, oǵan qosa bakalavr dıplomynyń Cheh tiline aýdarylǵan jáne noatrıaldy kýálandyrylǵan kóshirmesin jáne onyń qosymshalaryn (nemese berilgen emtıhandardyń tizimi) tapsyrý qajet. Bul jaǵdaıda, qujattar memlekettik joǵarǵy oqý oryndaryna uqsas mamandyqqa usynylady.

---