InfoHub Logo

Tisti aǵartatyn tis pastalary qanshalyqty tıimdi, tisti aǵartý qalaı júredi jáne dárigerdiń buǵan qatysy bolýy kerek pe, osy jáne basqa da suraqtardy talqylaımyz.

Zamanaýı buqaralyq mádenıet kınematografıa jáne jarnama arqyly tabysty bolýǵa jeteleıtin beıneniń qandaı bolý kerektigin, syrtqy tartymdylyqtyń qanshalyqty mańyzdy ekenin nasıhattaıdy. Mundaı beıneniń bir elementi – appaq tister ekeni belgili. Mundaı beıne qanshalyqty minsiz – bul bólek taqyryp, búgin tisterdi aǵartý jaıly áńgime qozǵamaqpyz.

Búginde aýyz qýysynyń tazalyǵyna arnalǵan zamanaýı naryq kez kelgen máseleni sheship beretindeı. Gollıvýdtyq jymıys pen appaq qardaı tisti armandaısyz ba? Qalaýyńyzǵa oraı kóptegen aǵartatyn tis pastalary bar. Biraq shyndyǵy sol, aǵartatyn pastarlardyń ózi tistiń túsin ózgerte almaıdy – olardyń aǵartýǵa qaýqary jetpeıdi. Olaı bolsa olardyń qajeti qansha jáne shyn máninde tisterdi qalaı aǵartýǵa bolady? Bul máseleni sheshýge Startsmile.ru jobasynyń jetekshisi Iýlıa Kloýda kómektesedi.

Aǵartatyn tis pastalary qalaı áser etedi?

Joǵaryda aıtyp ótkenimizdeı, bul pastalar, basqa da quraldar sıaqty tis túsin aǵyraq ete almaıdy. Kez kelgen tis pastasy emalǵa kóbine mehanıkalyq túrde áser etedi jáne az deńgeıde – hımıalyq, emdik jáne basqalaı áser etedi. Keıbir jaǵdaılarda, aǵartatyn tis pastalaryn jıi qoldansa, tis shynynda aǵyraq kórinýi múmkin. Alaıda bul aǵartý saldarynan emes, sol baıaǵy mehanıkalyq aǵartýdan iske asady.

Óıtkeni kóptegen aǵartatyn tis pastalary joǵary abrazıvti bolyp keledi, ıaǵnı kóptegen abrazıv-bólshekterden turady. Bul abrazıvti bólshekter qarapaıym pastalar sıaqty tistiń jumsaq juqa qabatyn alyp qana qoımaı, qatty juqa qabatty da ketiredi, al keıde birtindep tis tasyn da ketiredi. Emaldyń betinen boıalǵan juqa qabatty ketirý arqyly tister aǵyraq kórinetin bolady. Alaıda bul jaǵdaıda tis emaly qurtylady: abrazıvter tis betine mıkroskopıalyq syzat túsiredi, bul keıin jaryqshaqqa aınalyp, tisti qurtýy múmkin.

Joǵary abrazıvti aǵartatyn pastalarǵa balama bar ma?

Ár adam jylyna keminde eki ret tis dárigerine barýy kerek ekenin bala kezimizden bilemiz. Ókinishke qaraı, bul erejeni ustanatyndar kemde kem. Jáne tiske karıes túsken-túspegenin tekserý úshin jylyna eki ret stomatolog-terapevti ǵana emes, kásibı tazartý prosedýrasyn jasatý úshin gıgıenıstke da qaralý kerek ekenin kóbi bile bermeıdi. Sebebi, shetka men pasta tisti kúni boıy nemese túnde jınalyp qalatyn jumsaq juqa qabattan ǵana tazarta alady. Budan ózge, tisti muqıat tazartyp otyrýǵa qaramastan tisterde birtindep qatty juqa qabat túzeledi, sonymen qatar oda tis tastary paıda bolady. Kúndelikti jetkilikti tıimsiz gıgıena, dıetanyń buzylýy, temeki shegý men kóptegen basqa da faktorlar bul prosesti kúrdelendire túsýi múmkin.

Stomatolog-gıgıenıst arnaıy skleılerdiń kómegimen qatty juqa qabat pen tis tastaryn alyp tastaıdy jáne munyń joǵary abrazıvti tis pastalaryna qaraǵanda tis densaýlyǵyna zıany joq. Budan keıin tisterdi arnaıy qospamen óńdeıdi jáne qajet bolsa lak jaǵady. Sonymen qatar dáriger qajet dep tapsa tisti remıneralızasıalaý prosedýrasyn usynýy múmkin. Kásibı tazartý seanstaryn udaıy jasaý boıalǵan juqa qabatty ketirý arqyly tisterdi jaqsy aǵartady. Alaıda bul da aǵartýǵa jatpaıdy.

Tisti qalaı aǵartýǵa bolady?

Tek kásibı aǵartý ǵana tistiń túsin aǵyraq ete alatynyn bilgen jón. Ol kabınette, ıaǵnı stomatolog-estetıstiń kreslosynda jasalatyn jáne úıde, ıaǵnı stomatolog-estetıstiń nusqaýlyǵymen usynylǵan dári-dármekterdiń kómegimen úıde jasalatyn bolyp ekige bólinedi.

Kabınettik kásibı aǵartý hımıalyq, lazerlik jáne fotoaǵartý bolyp bólinedi. Negizinde, onyń bári hımıalyq bolyp tabylady, sebebi basty áser etetin komponent ózgermeıdi – bul sýtek totyǵyna negizdelgen qospa. Biraq birinshi jaǵdaıda áser etý katalızatorsyz júredi, al ekinshi jaǵdaıda qospa áseri lazer sáýlesimen katalızdenedi, al úshinshi jaǵdaıda – jaryqpen. Úı jaǵdaıyndaǵy kásibı aǵartý joǵaryda aıtylǵan aǵartý qospasy jáne arnaıy aǵash bezderin paıdalaný arqyly, nemese osyǵan uqsas qospaǵa batyrylǵan aǵartatyn jolaqtardyń kómegimen iske asady.

Tisterdi aǵartý móldir bolyp keletin emalǵa emes, tereńirek tis tini – dentınge áser etý esebinen júrgiziledi. Tisińizdiń túsi emal arqyly kórinip turatyn dál osy dentınniń reńkine baılanysty. Dentın tabıǵatynan eshqashan aq bolmaıdy. Ádette ol boıalǵan, pıgmenttelgen bolady. Onyń túsi ashyq-sary men qoshqyl-sary arasynda aýytqyp turady, sonymen qatar sur nemese alqyzyl bolýy múmkin. Kásibı aǵartýdyń maqsaty dentındi óńsizdendirý bolyp tabylady.

Tisti aǵartý algorıtmi

Densaýlyqqa zıanyn tıgizbeı tisti qalaı aǵartýǵa bolady? Birinshiden, máseleni anyqtap alý kerek: tisterińiz neniń esebinen jetkilikti túrde aq emes? Bálkim, tisińiz aǵyraq kóriný úshin sizge dentınniń reńki men emaldyń móldirlik deńgeıine kásibı gıgıenanyń ózi jetkilikti bolatyn shyǵar.

Eger boıalǵan tistiń juqa qabatyn ketirgen soń da tisińizdiń túsi kóńilińizden shyqpasa, stomatolog-estetıske barý kerek, ol aǵartýdyń ońtaıly júıesin tańdap beredi. Alaıda keıbir jaǵdaılarda tipti kásibı aǵartý da kómektespeıtinin eskerý kerek. Dáriger sizge muny aldyn ala eskertedi, mysaly, eger sizde tetrasıklındi tis bolsa. Eger aǵartý máselesi qatty mańyzdy bolsa, onda mundaı jaǵdaıda aqyrǵy shara – vınırıng bolady. Vınırler men lúmınırler – bul aldyńǵy ústińgi tisterge salynatyn, alynbaıtyn juqa keramıkalyq qaptama. Olar aǵartyp qana qoımaı, tis qataryndaǵy bolmashy kedir-budyrdy jáne tis arasynyń keńeıýin túzeıdi.

Aǵartatyn pastalar ne úshin qajet?

Joǵaryda aıtyp ótken tujyrymnan aǵartatyn tis pastalary zıan jáne paıdasyz deýge bola ma? Árıne, joq. Atap aıtqanda – bári emes. Keıbir kásibı aǵartatyn tis pastalary quramyndaǵy gıdroksıapatıtterdiń – emaldy qaıta qalpyna keltirip, juqa qabattyń túzilýine kedergi keltiretin mıkroelementterdiń esebinenkabınettik aǵartý men tazartý áserin bere alady.

Sonymen qatar keıbir aǵartatyn tis pastalary boıalǵan juqa qabatty eritý men tistiń juqa qabatyn tússizdendirý arqyly shylymqorlarǵa, kofemandarǵa jáne qara shaıdy jaqsy kóretinderge kómektese alady. Alaıda sizge jaǵatyn pastany dáriger stomatolog tańdap beredi. Mundaı pastada birinshi kezekte joǵary abrazıvti bólshekter az bolýy tıis. Sonymen qatar, kez kelgen aǵartatyn tis pastalary tisteri tym sezimtal adamdarǵa, balalar men aýyspaly tistestirýi bar jasóspirimderge jáne júkti áıelderge jaramaıdy.

---