- 09 maý. 2020 00:00
- 259
Edige batyr týraly
Eki sharýa jigit Naryn qumyn meken etken. Báıgege at jaratyp, ańǵa ıt júgirtken sal-seri bolsa kerek.
Bir kúni alty aıshylyq jol júrip, bir qyrannyń balapanyn ákeledi. ony baptap, ósire bastaıdy. Qusyn ańǵa salyp, qyzyǵyn kóredi. Qyran qus ańdy qaqqysh bolady. Ony estigen han qyrandy qalap, kisi jiberedi. Biraq ıesi bermeıdi. Buǵan ashýlanǵan han jigittiń sońyna túsip, urlyq istedi degen jalamen Sibirge jer aýdarady. Osy kezde ekeýiniń de ul balasy bolady. Bir uldyń aty Edige, Edigeniń ákesi Sibirge attanar aldynda dosyna bylaı deıdi: «Men joldaǵy jalǵyz terekke balamdy baılap ketemin, sol jerden sheship alasyń, saǵan amanat!»—dep júrip ketken.
Mejeli jerden dosy balany ákelip, óz balasyndaı etip ósiredi. Han saraıyndaǵy balger bal ashyp, hanǵa bylaı degen: «Ajalyń bıylǵy týǵan balalardyń birinen bolady».
Dosy Edigeni alyp qalyp, óziniń balasyn hanǵa beredi. Han jınap alǵan balalardyń bárin de naızanyń ushyna alady.
Kúnder jyljyp jatty. Edige on alty jasqa toldy. Óz qatarynyń kúshtisi boldy. Bir kúni ony han saraıynyń qyzmetine alady. Edige han saraıynda júrgende hanmen qyrǵıqabaq bolyp, shekisip qalyp júredi. Birde balger taǵy da bal ashyp, «han ajalyn» osyndaǵy jańa qyzmetke kelgen baladan kóredi. Han Edigeni óltirýdiń amalyn oılaıdy. Han báıbishesi aıranǵa ý qosyp, Edigege beredi. Aırandy Edige ishpeıdi. İshindegi qastandyqtyń dámin sezedi. Aırandy ydysymen birge tórt bólip, sosyn aralastyryp, qaıtaryp beredi. Báıbishe shoshyp, tez arada hanǵa habar berip, tutqyn daýyn suraıdy.
Aırandy tórtke qaq ortadan bólgeni—«endi bulaı isteseńder, tórtke bólemin. Aralastyryp jibergeni ala topalańyn shyǵaramyn» degeni eken. Jas qustyń áleginen elinen, jerinen aırylǵan jigit (Edigeniń ákesi) sol jerge «Jasqus» degen at qoıady.